(7-11)Jeanne le Royer / Ndeko mwasi ya Incarnation
LILOBA YA LIBOSO.
Charissimi, nolite omni spiritui credere, sed probate ya molimo si ex Deo sint; quoniam multi pscudoprofèteœ exierunt na kati ya mundum. (Epist. Joan. ,4,1.) Ezali na ntina mingi kozala na bomoi ya malamu.
Na charge, na 1790, na direction ya communauté eyebani na kombo ya ba Urbanistes religieux ya Fougères, na episkopo ya Rennes, namimonaki komipesa, na ba circonstances oyo nako expliquer tango tango ekoki, ya komidefisa na ba souhaits ya ndeko mwasi ya laïc oyo abengaki De la Nativity, oyo alingaki kopesa ngai lisolo ya miinda oyo andimaki ete Nzambe asepelisaki ye na yango, mpe oyo ye
andimisaki ngai na nkombo na ye ete nasengelaki kozala mobombi ya nsuka, mpo na kotinda yango mokolo moko epai ya baninga na ngai ya mboka mpe na Lingomba mobimba ya J.-C.
Bimoniseli mpe bisakweli ya mwana mwasi malamu oyo esilaki kosala makelele uta mibu mingi; kasi na ntango wana ya esengo, mwa likoki moke ete makambo oyo asakolaki ekokokisama mokolo mosusu, esalaki ete bábosana yango te mpe bátyola bango. Bamemaki bango kutu na mɔ́tɔ mpe bapesaki bango mbeka na a
lolenge moko ya cabal oyo esalemaki contre ye na occasion oyo, ndenge tokomona.
Kasi na ngonga oyo nakotaki na ndako oyo mpo na kokamba yango, mpe ntango Ndeko mwasi asakolaki epai na ngai “ete nazalaki mokambi ya nsuka; yango na ntango mokuse
Nalingaki kobengana ngai na yango na makasi; ete nakopusama na makasi namikende na mboka mopaya mpe kokima na bikólo ya bapaya; ete nakokatisa mbu soki ye te
soki likambo moko ya mabe ekómeli ngai; ete liboke oyo apesaki ngai biloko yango ekotángama mpe ekotalelama kuna, mpe bato ya mayele bakosolola yango; mpe nkóto mosusu ya makambo mosusu ya ndenge wana oyo esili kondimama mpe ezali naino kondimisama mikolo nyonso liboso ya miso na ngai; na ngonga wana, nalobi, ntango Ndeko mwasi azalaki koloba na ngai na lolenge oyo, tozongaki nsima mosika na lisolo ya bisakweli na ye. Bango
ba préliminaires ya révolution oyo ezalaki kaka réalisation na yango ya solo, ebandaki, atako mwa retard, kofungola miso na bango, kolongolaka ba préjudices infavorables oyo basengelaki na ebandeli kobundisa.
Finamaki na ntango wana na mabondeli ya sango oyo mosantu, oyo azongelaki ngai ete ntango ya kobungisa ezalaki te; abengisamaki, lisusu, na litatoli ya litomba oyo basango mosusu nyonso bapesaki ye, mpe mingimingi na
ba représentations ya mayele ya ba supérieurs na ba dépositaires ya ndenge moko
lisangá, namikundolaki liboso ete, engebene maloba ya bato ya mayele na yango ya mambi ya kala, Lingomba ya Yesu Klisto eninganaki ata mokolo moko te na moto moko
somo, atako mobulu, oyo esakolamaki liboso te na bato mosusu ya bule oyo bizaleli malamu na bango esungami na ngolu, mpe mayebisi
endimami na likambo yango, basali ntango nyonso bokeseni monene na etamboli ya nsɔni mpe elobeli ya bokosi ya bato ya mayele mabe, oyo mbala mingi bazalaki kokosa molɔ́ngɔ́ mobimba: Quoniam multi pseudoprophetœ exierunt in mundum. Namikundolaki, ya mibale, ete soki, na ngambo moko, Nzambe atiki ete matiti mabe esangisama na blé, mpe bosolo ebunda mpe ebebisama na yango
kosala makambo ya lokuta, ntango mosusu kutu na Eklezia na ye mpenza; na ngambo mosusu, apesi ntango nyonso bolɛmbu na biso nzela ya solosolo mpo na kososola moko na mosusu, mpe kokesenisa bosolo na libunga na makambo nyonso: Probate spiritus siex Deo sint.
Na nsima, nalobaki na motema na ngai ete loboko ya Nzambe elɛmbisamaki ata moke te, to nguya na ye ekita, akokaki naino lelo nyonso oyo akokaki liboso; ete makambo lokola ezalaki ndenge moko, Lingomba ya J.-C. ezalaki na lotomo mpe ekokaki kozala na elikya na lisalisi nyonso oyo mobandisi na yango ya bonzambe alakaki ye mpo na bantango nyonso ya boumeli na yango. Sikawa, ezali na ntembe te ete likabo ya esakweli, lokola oyo ya makamwisi, etc. epesamelaki ye mpo na ntango oyo ezangi ndelo; ezali elaka oyo azwaki na monoko ya moto oyo
azali kosala ete azala elongo na ye tii na nsuka ya bikeke. Nalobaki na motema na ngai lisusu ete bisakweli ya kala oyo esakolaki oyo ya nsuka, moto akokaki te koboya oyo kozanga ata kofinga oyo, mpe kozanga kokweya na a
bokeseni oyo ekeseni mpenza na mitinda ya kondima lokola ekozala na mibeko ya kokanisa. Nyonso etali bilembeteli: sikawa, na nsuka namilobelaki ete liyebisi ya bozindo, esanganaki na kokokisama ya solosolo ya likambo oyo politiki nyonso ya bato ekokaki soko moke te komona makambo mikemike, kozalaka, na bosambisi ya Nzambe ye moko, elembo ya sikisiki koleka ya bosolo ya esakweli (1), ezaleli wana kaka moko oyo elobami malamu esengeli kozala deja komonana lokola titre ata moke te oyo ezali ko imposer mpo na molimo nyonso oyo azali koluka
boyeba bosolo na bosembo mpe na bosembo ya motema. Oyo nde na lobi na motema na ngai, oyo elandi eko lakisa soki na raisonner mabe.
(1) Propheta qui vaticinatui est pacem: quum venerit verbum ejus, sawtur mosakoli quem misit Dominus na vérite. (Yer., 28, 9.)
Na likambo oyo, kozua moyen ya esengo entre crédulité ignorante oyo endimaka nionso sans preuve, na incrédulité, encore plus ignorante, oyo eboyaka nionso sans
examen, namipesaki na ba demandes mbala na mbala. Yango wana, nayokaki
na masolo oyo Ndeko mwasi asengelaki koyebisa ngai; Nakomaki yango liboso ya miso na ye, nakomaki yango na ndenge oyo nakolimbola, ntango nyonso na ngámbo moko, .
mingi lokola ekokaki mpo na ngai, engebene na motindo mpe commission oyo apesaki ngai. Masolo yango, nasengeli koyambola, emonanaki epai na ngai ete ebongi kotyelama likebi na makambo nyonso; j'ai cru, de plus, découvrir dans l'ensemble des caractères de vérité, je dirais même de divinité, qui m'ont semblé de nature à commander le respect, et capables de subir tous les genres d'épreuves qu'on a mbala moko
kosɛnga na likambo ya ndenge wana; na liloba moko, kosambisaka makambo nyonso na bokokanisi ya makambo nyonso, mpe te na mwa makambo oyo ekabwani, namonaki kati na yango ezala mosala ya Nzambe to enigma moko oyo ekoki kososolama te.
Nasukaki wana te; kasi nayebisaki na ntina ya bozangi bondimi ya bosembo na bosambisi na ngai moko, nalakisaki, engebene na motindo oyo nazwaki, liboke na ngai epai ya bazuzi ya makoki mingi mpe ya kongenga mingi, oyo bazwamaki na motango monene na bisika bikeseni ya bowumbu na ngai, mpe nakoki te mpe nasengeli te bomba ete namoni na satisfaction ya solo ebele ya ba prélats digne, ba docteurs
(7-11)
pectables, ya ba teoloji ya mozindo (1), mpo na kosangana na makanisi na ngai na ntina ya mosala oyo bango nyonso basambisaki botangi ya ntina mpe ebongi mpenza, balobaki, mpo na kobimisa mbuma oyo elingi mingi ya kobongwana, ya bokende liboso mpe lobiko. Yango ezalaki sentiment na bango ya bomoko, atako d’ailleurs nature ya production extraordinaire oyo epesaki bango nzela te ya kobakisa na yango sanction ya autorité na bango en permettant que ba kombo na bango ebimisama suite na ba masanzoli oyo bazongelaki mbala na mbala oyo basalaki na mongongo mpe na bokomi; to mbala mosusu akoki te
koleka kobeta maboko na bokebi oyo ya mayele oyo ezali kobanga kopekisa bosambisi ya Lingomba na likambo oyo ye moko azali na lotomo ya kopesa maboko na
(1) Mosala yango etángamaki mpe etalelama na bato koleka nkama moko ya teoloji, elingi koloba: baepiskɔpɔ mpe baepiskɔpɔ 1 10 to mwambe, 20 to 30 Vicaires-Général ya ba diocèses ndenge na ndenge, minganga mpe baprofɛsɛrɛ ya teoloji, ba Abbots, bakomi ya misala ndenge na ndenge oyo bapesaka motuya mingi , bato ya mayele ata; banganga-nzambe ya paroisse koleka 80, ba vicaires mpe banganga-nzambe mosusu ya Lifalanse mpe ya Angleterre oyo bazalaki kobanga Nzambe mpe oyo bayekolaki ndenge moko; koloba te bato mingi oyo batángá mingi na mokili oyo batángaki yango na edification mpe na satisfaction ndenge moko.
kolobaloba; mpe nzokande bazongeli ata moke te, mpo ya eteni monene, ete mosapi ya Nzambe emimonisaka kati na yango na litambe nyonso, mpe ete mosala, lokola ezali, .
azalaki na mposa ya ndingisa mosusu te; ete azwaki bilembeteli na ye mpe makasi na ye nyonso epai na ye moko: Digitus Dei est hic . Mingi basɛngaki mpe basali bakopi na yango, mingi bazwaki biteni na yango, mpe emonani ete bango nyonso bazali na mposa ya kobimisama na yango. Na boye ete universalité oyo ya ba votes, bokutani oyo ya makanisi na point capital, epesaki ngai confiance moko boye que production oyo na souhaiter mingi ekoki bien un jour, selon annonce ya auteur, ko contribuer na lobiko ya milimo lokola na gloire ya Nzambe oyo azuaka ba moyens nionso pona kozua yango. Tika ete likambo yango ekokisama na elikya na biso, mpe elikya na biso esila te!.....
Sans kokota, donc, na dissertation nionso sur degré ya croyance oyo ekoki kopesama na masolo ya fille extraordinaire oyo, eh! nini bakoki kobimisa longola kaka kondima moko boye! Nazali na mpiko ya kolikya ete Molimo Mosantu, oyo nandimi mokomi, akongɛngisa malamu koleka moto nyonso, na makambo nyonso oyo etali kobimisama oyo, milimo ya bolingi malamu oyo ekotanga, mpo na mposa ya koyeba te, to mpo na koluka mbeba te, kasi mpo na ntina se moko ya koyekola mpe kozwa matomba
kotonga.
Ee, nazongeli yango, mpe nazali na mpiko ya kolaka yango, botangi mpamba, oyo esalemi na bosembo ya mokano malamu, ekosala mingi na batángi ya ndenge wana koleka eloko nyonso oyo ekokaki koloba na baoyo botangi oyo elingaki kozala na bango te. Ezali solo, mpe oyo ezali oyo nakofinga mbala mosusu mpo na yango, na eteni nyonso oyo nazalaki na yango na likambo oyo, nalobaki engebene na kondimisa ya penepene oyo kati na yango boyokani ya sikisiki oyo basusu bamimonaki te na likambo oyo. Nazali na
bisika binso balakisaki masolo lokola mazali komilakisa, elingi koloba na nse ya botali ya bofuli, mpe lokola mbano ya bondimi ya molimo oyo lola ezali kolakisa mpe kopesa nzela; ezalaki likoki te mpo na ngai kolakisa yango na nse ya likambo mosusu kozanga ete nabebisa yango na nzela ya kozanga bosembo
reprehensible oyo alingaki kosala que nazala substitut ya mosala oyo nazalaki responsable ya kokoma, oeuvre totalement étranger mpe oyo elingaki kozala presque na lien na yango te. Nasengelaki soit na présenter yango boye, to nasimba yango te: Non possumus quae vidimus non loqui. (Misala 4, 20.)
Ekoki mpenza kozala ete nazalaki na libunga na makambo nyonso wana; mpo nalingi naino ete bokonzi mosusu nyonso etalelama te; kasi na likambo oyo mpenza namoni te, nsima ya nyonso, ndenge nini mpe mpo na nini likanisi oyo ezali
particulier, mpe soki te nalingaki nazua mosala ya boye soko moke te, akoki kotia na moto mosusu mokumba ya kokanisa lokola ngai, soki amoni yango malamu te, mpe soki azwi bantina ekoki te mpo na yango nsima ya kosala yango
tanga: Charissimi, nolite omni spiritui credere, sedprobate ya molimo si ex Deo sint .
Zwá bongo, mpe tángá; tolle, lege . Kotanga mpamba te ezala likanisi na ngai, to oyo ya miinda mingi boye oyo oyo ya ngai etongamaki likolo na yango; tala yo moko soki tolingaki komikosa te; mbala mosusu miso na yo, oyo ezali na esengo to oyo ezali komona polele, ekomona mabunga oyo tomoni te, mpe okozala kosala biso mosala ya solosolo na kolakisa biso yango.
Talá bantina, talelá bantina, salelá ata malamu. Bisika nyonso oyo bokonzi ezwi ekateli te, mibali bakoki kozala na ndenge na bango ekeseni ya kotalela makambo; ezali mpenza likambo ya bomoto ete mokomoko na bango azala bongo
andimisami mpo na bantina oyo azali na yango to andimi ete azali na yango. Eklezia elobaki te, ozali na bonsomi, mbala moko lisusu, na bosambisi na yo; kasi okoki kosambisa malamu kaka nsima ya kotánga na makanisi oyo ebongi.
Tolle, lege .
Na yango, talelá bendele oyo ezali na masano yango, soki ekozala likoki te ya kokanisa ete mosala ya ndenge wana ekozala bopusi ya makanisi
etombwami, to uta na motema mosantu ya ignoramus, na esika ya bopusi ya likanisi ya Bonzambe. Talá soki bakokaki te koloba ete euti na elimo ya demo na esika ya elimo ya Nzambe; Probate, mpe bongo na bongo. Ezali mingimingi na mokano oyo epesameli kuna nde okosambisa malamu. Probate ya probate .
(12-16)
Tokopesa bino ba détails ndenge na ndenge oyo esengeli ezala sujet ya jugement na bino; kaka, liboso ya kolata yango, tozali kolendisa yo
kosɛnga na makasi ete ozela tii ntango okomona mobimba, mpe omisuka te na makambo mosusu oyo ezali kaka yango moko. Likolo ya nyonso, ezali kosepelisa koyebisa yo, ata na ndenge ya moke, moto ya likamwisi oyo bato bakanisaka ete Nzambe azalaki koloba na yo; mpe na yango tokobanda na kobimisáká ye epai na bino na bomoi na ye ya libándá, lokola emonanaki na miso ya bato banda bomwana na ye, .
kobomba mpo na ntango mosusu makambo mikemike ya bomoi na ye ya kati, to ya etamboli ya Nzambe na botamboli ya molimo na ye: moko ekosala lokola bolengeli, mpe mosusu lokola bolandi ya bimoniseli na ye ; ezali ordre tout à fait naturel oyo tozali ko proposer.
Protestation ya liboso ya rédacteur.
Ba s na biso. Papa Papa Urban VIII, lokola apekisi, na ba décrets na ye ya 13 mars 1625 mpe le 5 juillet 1634, ko imprimer, sans examen mpe ndingisa ya episkopo ya diocèse, buku nionso oyo ezali na misala, makamwisi mpe bimoniseli bato oyo bakufaki na yango nsolo ya bosantu, to batalelamaki lokola bamartiru; lokola azwaki lisusu ekateli na mobeko na ye ya mokolo ya 5 Yuni 1631, ete, soki bapesi bato yango nkombo ya mosantu to ya bapambolami, .
ekosenga kosakola ete titre oyo esalelami kaka mpo na koloba
kozanga mbeba ya bomoi na bango mpe malamu koleka ya bizaleli malamu na bango, kozanga kopekisa bokonzi ya Lingomba ya Katolike, oyo kaka na yango ezali na lotomo ya kosakola basantu mpe ya kopesa bango likanisi mpo na lokumu ya bato ya sembo; Na mbano ya mibeko miye mipesami na bosembo mpe na kozanga kobukana, nazali kotelemela ete nandimi lokola basantu, bapambolami, to bamartiru ya solo kaka baye Siège Saint Apostolique epesi bango batitre oyo, mpe nazali kosakola ete makambo manso mayebisami na likambo oyo buku bazali kaka na moko
bokonzi ya bato, mpe ete bakoki te kozwa bosolo ya solosolo
kaka sima ya kondimama na etumbu ya Pontife Souverain, oyo napesaka ye makanisi na ngai ya sikisiki na oyo etali nionso oyo ezali na mosala oyo, oyo nazali kolakisa na bato banso.
Botelemeli ya mibale:
Nabondeli motángi amona ete na buku oyo nalobeli bizaleli mingi oyo ezali komonisa bosantu ya moto oyo nasalaki lisolo na ye. Nalobelaki kuna makambo oyo eleki bozalisi, mpe oyo moto akoki kotalela lokola makamwisi ya solo. Mokano na ngai ezali te ya kopesa makambo oyo lokola endimami na Lingomba ya Loma Mosantu, kasi kaka lokola endimami na matatoli ya moto ye moko.
Na yango, na ntina ya mibeko ya Tata na biso Mosantu Papa Urban VIII, nazali kotelemela ete nazali na mokano te ya kopesa na moto oyo nasali lisolo na ye, ezala ezaleli ya mopambolami, to ya mosantu, kasi ya nzela moko
oyo ezali na nse ya bokonzi ya Lingomba ya Loma, oyo kaka nandimi ete ezali na lotomo ya kosakola baoyo bazali basantu. Nazali kozela na limemya nyonso etumbu na ye na ntina na makambo nyonso oyo ezali kati na mosala oyo, mpe nazali kotosa yango motema mpe makanisi, lokola mwana ya botosi mpenza.
BOMOI NA BILOKO YA BIMISI
YA NATIVITÉ SOEUR.
Bokuse ya Bomoi ya Ndeko mwasi ya Mbotama, mpe ya makambo matali Bimoniseli na ye.
Mbotama na ye.
Jeanne Le Royer, oyo babengaki na Lingomba Ndeko mwasi ya Mbotama, mwana mwasi ya René le Royer mpe Marie le Sénéchal, abotamaki, engebene extrait ya batisimo na ye, na mokolo ya 24 Yanuali 1731, na mboka Beaulot, paroisse ya La Chapelle- Janson, oyo ezali pene na Lorient, na ntaka ya kilomɛtrɛ mibale longwa na engumba Fougères, episkɔpɔ ya Rennes, na Bretagne. Azwaki, mokolo nsima ya mbotama na ye, batisimo na lingomba na vicaire ya paroisse.
Akoyebisa biso ye moko makambo ya bomwana na ye mpe ya bomoi na ye mobimba, soki ezali na boyokani ata moke te na kati na ye; kasi nsima ya botamboli bwa Basantu banso, ekomilakisa kaka na ngambo ya mabe koleka; akoloba mpo na ye moko kaka mpo na komikitisa na nzela ya miso ya bato mpe ya kolekisa ndelo ya koyambola mabunga na ye, ya mabe na ye mpe masumu na ye: soki azali kotindama na makasi mpo na koyebisa mpe bolamu oyo azwi epai ya
lola, ekozala kaka koningana na lisolo oyo akosengela kozongisa, mpo na kosala ete tomona boniboni ngolu esengelaki kosala mpo na kolonga
mabe mpe kobikisa kobeba ya motema na ye; na nsuka, kozonga ntango nyonso na bozindo ya bozangi na yango, ekozongisa makambo nyonso epai na ye moko oyo nkembo esengeli.
Oyo ezali likanisi akopesa biso mpo na ye moko na nsuka ya liboke na ye; kasi yambo ya koyoka litatoli na ye, kutu yambo ya kokende na makambo ya mikemike na masolo na ye, emonani na ngai ya ntina mingi koyebisa ata eloko moko ya bomoi na ye ya libanda, na litatoli ya bato
(17-21)
oyo azalaki kofanda elongo na ye; ezali na minoko na bango likolo ya nionso nde nako benda nionso oyo nalingi koloba, pe nazali na espoir que public ekozala reconnaissance na ngai pona mua trickery oyo fille oyo ya komikitisa alingaki amona pasi ya kolimbisa ngai na vie na ye, soki Nzambe alingaki kotika ye ayeba likambo yango.
Boyekoli na ye mpe ngolu ya yambo oyo lola esepelisaka ye.
Abotamaki na baboti baklisto, lokola ezali pete mpo na kokanisa, Jeanne le Royer azalaki, lokola, amemaki na miliki kondima wana ya bomoi mpe ya mosala, molende wana mpo na mobeko mosantu, bopeto wana ya boboto mpe ya mwana, bobangi wana mpe bolingo wana ya Nkolo oyo ezali ntango nyonso ezaleli ekeseni ya bana ya solo ya Nzambe, mpe elembeteli ya ntembe te ya mokano na bango ya liboso. Yango ezalaki pene na nyonso oyo akokaki kozwa epai ya baboti na ye ya babola. Kasi boniboni makabo uta na lola ezali bolandi ya bozwi, mpe boniboni baye bakabolaka yango bakoki kosala na pete kozanga biloko mosusu nyonso!...
Disposition oyo ya liboso ya ngolu ya kopekisa esengelaki konyokwama mingi, mpo na mwa ntango, na attaque ya ba passion mpe na contagion ya exemple mabe; kasi ngolu ezalaki ntango nyonso kozongisa ye na mokano epai Nzambe alingaki ye. Ayokaki uta bomwana kobendama makasi mpenza mpo na komipesa na Nzambe na pansiɔ na boye ete, mpo na koyanola na libiangi na ye, alongaki mikakatano nyonso oyo zabolo, mokili, mosuni, mpe makama nyonso ya ezalela na ye.
Emonani, uta na lisolo oyo asengeli koyebisa biso, ete boboto ya anzelu na ye malamu, mpe likolo ya nyonso elikia na ye monene na Mama ya Nzambe, esalisaki ye na bokutani mingi; emonani mpe ete na kati ya komipesa nyonso oyo enyatamaki liboso na molimo na ye, ete epai ya Elambo oyo Epambolami mingi ya etumbelo ezalaki ntango nyonso oyo eleki boboto mpe ya bomoi, mpe ete bolingo na ye mpo na moto oyo azalaki kolinga mingi ya J.-C. ezalaki ntango nyonso , na motema na yango, oyo ekokani, soki moto akoki koloba yango, na bolamu oyo ezwi ntango nyonso, epai na yango. Epambolami molimo oyo ayebi kobatela elongo na Nzambe na yango elengi oyo
correspondance ya tendresse réciproque, intercours wana ya elengi ya bolingo oyo esalaka lola na mabele! oyo nde tomonaki na ba Catherines na ba
Bernardine ya Siena, Madeleines ya Paœi, Thérèses, Gertrudes, Angèles ya Foligny, Philippes ya Néry, François d’Assise, François
Xavier, Francis de Sales, mpe na bankoto mingi ya basantu mosusu, na boyokani na ndelo ya bosantu na bango, mpe engebene na banzela ekeseni oyo esepelisaki Nzambe kosala ete bátambola.
Ba indications ya vocation na ye.
Elenge, makasi, na elongi ya esengo mpe na figure avantageuse, doté en plus na motema malamu, na molimo naturellement sensible lokola ezali semba, na caractère doux mpe sociable, elenge le Royer akokaki sans doute kosala lokola, lokola mosusu , na moto oyo azali na litomba engebene ezalela na ye; yango wana motángo moko boye ebimaki oyo ayokaki koyinana te mpo na yango; kasi ezalaki ata mokolo moko te likoki ya koya na boyokani moko ya malamu; ezalaki ntango nyonso na mwa epekiseli oyo ekanisamaki te oyo ezalaki kobulunganisa ba mesures nionso. Mobalani ya bonzambe oyo azalaki na mikano likoló na ye apesaki mitindo mosusu; abengaki ye, na nzela ya mimekano mpe na banzela oyo ezalaki ya momesano te, na
perfection ya état moko ya sublime koleka. Lola ekanisaki ye mpo na oyo eleki monene
makambo oyo ezali komibanzabanza mpo na ndako moko, mpe ezalaki mpo na kokómisa ye ndakisa ya ezalela ya losambo, Providence wana, oyo ezalaki kokɛngɛla ye uta na berceau na ye, .
akambaki ye lokola nde na maboko na kati ya makama ya mokili moko ya kobeba, ebikisaki ye nkóto ya masuwa oyo ezindaki, mpe ntango nyonso abukaki nyonso oyo ezalaki kotɛmɛla myango na ye.
Liwa ya baboti na ye.
Na mibu zomi na mitano to zomi na motoba mofandi na biso ya mboka ya bizaleli malamu abungisaki tata oyo alingaki na boboto, mpe oyo liwa na ye epesaki ye mpasi mingi; kozangaka mawa uta ntango wana na bozangi ntina ya mokili, makama oyo akutanaki na yango na makambo mosusu, na mbangu lisusu mpo na koyanola na miinda ya kati oyo Nzambe abendaki ye epai na ye na lolenge ya momesano te, amifingaki mpo ete abalukaki boye ; amipesaki na ngolu, mpe mpo na kokata komekama nyonso epai ya mokili, amipesaki mobimba epai ya Nzambe na ndai ya bopeto ya seko oyo asalaki liboso mpe na nse ya litambwisi ya Mokonzi-mwasi ya Ngɔndɔ.
Ba designs na ye na ba projets ya perfection.
A proposer kaka kofanda na mama na ye, koleisa ye na mosala na ye mpe kosunga ye tii na suka ya mikolo na ye. Kasi nsuka oyo ezalaki penepene koleka ndenge akanisaki, mpo nokinoki matanga ya mwasi oyo
Christian ayaki kozongisa sika pasi oyo ya mobali na ye abimisaki
motema ya mwana na bango ya mwasi. Nsima ya ntina oyo ya sika ya kolongwa na mokili to mpo na kokende mosika mpe mosika na yango, lokola azalaki lisusu na likoki moko te kuna, to pene na kravate moko te oyo ekokaki kobatela ye kuna, Jeanne alingaki kolinga kokuta na ndako moko boye ya lingomba esika ya mosali, mpo na kotia mingi na kati
bokengi mpe lobiko na ye mpe ndai na ye ya kopekisa; kasi ayebanaki te na moto nyonso, alongolamaki, na ntina na yango, na toli nyonso mpe na makoki nyonso ya bomoto, azalaki na mpiko te ya komema ba prétentions na ye kino mosika.
Confiance na ye ya boboto mpe komipesa na ye ya motema na Mama ya Nzambe.
Bongo asepelaki na kosolola na Nzambe na ntina na yango na libondeli, mpe atyaki biloko nyonso na maboko ya moto oyo ayambaki ye con-
(22-26)
secration: afukami liboso ya elilingi na ye, ndenge akoyebisa biso, abondelaki Ngɔndɔ Mopambolami mpo na kozwa mpo na ye epai ya mwana na ye ngolu mpe nzela ya kozala
ntango nyonso sembo na komipesa oyo apesaki ye elongo na ye nyonso
moto, mpe oyo ye moko amikómisaki ye mobateli na yango. Libondeli, oyo na mbala moko ezalaki pɛtɛɛ mpe na molende mpenza, ekokaki te kotikala kozanga matomba. Moto oyo batindelaki ye atɛkaki ata mokolo moko te elikya oyo batyaki epai na ye. Tala likambo moko lisusu: uta ngonga wana Ngɔndɔ Pambolami amonanaki lokola amipesaki mpo na kosolola likambo yango, to koloba malamu ete ye moko akamba kobomama na yango; nokinoki ezalaki na ntina ya komona ete likambo yango ezalaki na mabɔkɔ ya malamu mingi mpo na kozala te, nokinoki to nsima, kozwa motole ya elonga.
Prudence na pona ya directeur, pe na plan ya vie na ye.
Yambo ya kozwa mokano ya kofanda ye moko, Jeanne le Royer alingaki kosala retraite spirituelle oyo esakolamaki na Faubourg Roger ya ville ya Fougères. Ntina na ye ya kokende kuna ezalaki ya koluka banzela ya
kosantisama, mpe kuna mpo na kotuna Nzambe na eteni oyo asengelaki kosala mpo na koyeba mpe kolanda mokano na ye. M. Débrégel azalaki na ntango wana mokambi ya ndako oyo ya ba retraites spirituelles; mosali ya solo ya evanzile, amimonisaki mingi mpo na boyebi na ye na etamboli ya milimo ya libaku malamu lokola mpo na molende na ye mpo na mbongwana ya mbala mingi ya mayele ya basumuki ya minene koleka.
ekómi makasi; ezalaki Anania oyo asengelaki kozala mpo na ye na likoló; ezalaki mpe epai na ye nde abalukaki mpo na koyeba nini asengelaki kosala. Abimisaki ye nse ya
lisosoli na ye mpo na kolakisa ye nini ezalaki koleka kuna, mpe epesaki ye lisolo ya banzela na ye ya kokamwa oyo esilaki kokamwisa basusu mingi, mpe oyo, atako bobateli na ye, esalemaki ekoki mpo na kobangisa komikitisa na ye. Sima ya ko examiner ye mbala ebele, mobali oyo ya Nzambe andimaki ba nzela na ye mpe ba projets na ye, kaka ye nde a exempté ye na partie ya ba résolutions na ye oyo ekendeki tii na ba austerités oyo ekokaki kosala santé ya nzoto na ye mabe.
Akoti na ba mamans Urbanistes lokola mosali uta libanda.
Na ntaka ya libanga moko longwa na ndako ya bozongi nsima ezalaki na lisanga ya ba Clarists, oyo Pápa Urban V akitisaki yango, mpe babengaki mpo na ntina oyo Covent ya
Bato oyo basalaka plan ya bingumba ya Fougères, epai bafandaki na 1655. Lokola bazalaki ntango nyonso kotosa mobeko yango mpenza, na ntango wana bamamelo bazalaki mingi ndenge moko mpe bazalaki na molende. M. Débrégel andimaki ete asengeli kopesa likanisi ya kobongola motema na ye na milimo wana ya malamu, oyo bamosusu kati na bango akambaki, ete báyambama na bandako na bango na makoki ya
mosali ya ba boarders. Ezalaki mbula ya liboso oyo bapesaki bango nzela ya kozala na yango, elingi koloba na 1752. (1). Nsima ya kozwa ndingisa na bango, ye moko alakisaki yango epai na bango, alobaki na bango ete: “Tópambola Nzambe, basi, azali naino kopesa mokili milimo ya kokamwa oyo alingi komikamba na elimo na ye ya bonzambe. Suite ekolakisama soki réalisateur ya mayele amikosaki.
(1) Ndingisa oyo elongolamaki na nse ya M. Lemarié, soki mbula ntuku mibale to ntuku misato na nsima.
Elekaka na kati ya Covent.
Nsima ya kosala pɔsɔ motoba na libándá, bakɔtisaki ye na...
na kati na yango moko, mpo na kosalisa bandeko basi ya laïc. Jeanne amonaki liboso matomba ya mabondeli na ye; nyonso oyo ezalaki kozanga mpo na esengo na ye ezalaki komonana
asangisamaki na ndenge oyo ekoki kobongwana te na bilaka ya lokumu epai ya bato oyo azalaki kosalela: azalaki ntango nyonso na mposa ya kozwa litomba wana ya motuya mingi. Tango oyo ya chance pona ye
ekomaki te kino koleka mbula misato na nsima : alekisaki mbula misato wana na komibongisa mpo na yango na nzela ya postulance, kozwa momeseno mpe noviciat. Na boumeli ya ntango wana nyonso, demo yango atombolaki mikakatano mingi mpo na ye; kasi na lisalisi mpe na ngolu ya Nzambe, alongaki bango nyonso mpe abulunganaki mpenza te.
Mimekano mpe mikakatano oyo ezali kotɛmɛla myango na ye.
Ba obstacles na côté ya pauvreté. Basɛngaki ye mbongo ya libala ya kilo nkama misato, mpe azalaki kaka na kilo motoba na nyonso, azalaki na elikya te ya kozala na yango ata mokolo moko te, biloko na ye nyonso ekokaki mpenza te mpo na kofuta mbongo oyo esengelaki kofutama na mibeko nsima ya liwa ya baboti na ye. Obstacles na côté ya jalousie, oyo kala mingi te
mpo na kozwa nkanda te na ezaleli na ye ya kobanga Nzambe ya makasi mpe ya boboto, bakisa mpe lokumu mpe boninga oyo azalaki na likoki ya koyokanisa, mpo na kobanda kolanda ye. Mikakatano na ngambo ya bamposa na ye moko, oyo zabolo alamusaki mingi koleka ntango azalaki komibongisa mpo na kotumba yango epai ya Nzambe na ye. Obstacles surtout ewutaka
ngambo ya bobangi eleki ndelo oyo efulamaki kati na ye na molimo ya molili; akangaki ye na nsɔmɔ oyo ezalaki ntango nyonso; amemaki ye kutu na kolɛmba nzoto: ayebisaki ye ete akosala ata moke te lobiko na ye na mosala ya makasi boye; ete azali wana te
abengamaki te. Akobaki kolakisa ye lifelo na suka ya carrière oyo ekozala sans consolation mpe sans fruit mpo na ye. Akoyebisa biso sima ye moko na meko nini Nzambe atikaki zabolo akutana na oyo ya ye
ntango nyonso, mpe na lolenge nini, na bokebi nini, azalaki ntango nyonso mbangu mpo na kosunga mpe kobatela yango; kasi yango etaleli bomoi na ye ya kati.
Kotyela ye motema epai ya Nzambe mpe epai na Mobateli na ye.
Na banguna ebele boye, Ndeko mwasi Jeanne na yango atyaki elikia na ye nyonso na Nzambe, na Yesu Klisto mpe na Maria; mpe na nse ya bobateli ya Mwana mpe libateli ya nguya ya Mama, azalaki kolikya na elikya nyonso..... Alakaki Ngɔndɔ Mosantu ete asala misa elobama mpe akotumba bougie liboso ya elilingi na ye,
(27-31)
soki azwaki mpo ete báyamba ye na lingomba; mpe ete nkombo oyo akozwa kuna ekozala oyo ya moko ya bafɛti oyo Eklezia etiamaki mpo na kokumisa ye. A
elikya makasi boye ekosamaka ata moke te. J.-C. ye moko amipesaki mpo na kosilisa nsɔmɔ na ye ya lifelo, na kondimisáká ye libyangi na ye, mpe kosala ete andimisa yango lisusu na nzela ya moyamboli na ye.
Alongi na lisalisi ya lola, mpe azwi nkombo ya lingomba oyo ekundolisi ye mokumba oyo azali na yango epai ya mobateli na ye.
Ezalaki na mikapo mingi oyo elobelaki ye epai makanisi ekabwanaki na boumeli ya ntango molai. Na nsuka, atako bato oyo bazalaki koyangela bazalaki komilakisa na mbongo minene ya libala; atako lolenge ya etuluku oyo esalemaki mpo na kobundisa ye, alongaki, .
mbala mosusu na lisalisi ya mama ya Nzambe, mobateli na ye. Yango wana bandimaki ye, kozanga kofuta libala, mpo na kosakola bilaka na ye ya losambo; azwaki nkombo ya Ndeko mwasi ya Mbotama, oyo ekozala oyo tokopesa ye banda sikoyo, .
po eza oyo alataka toujours. Banda wana, basango wana ya malamu basilaki koyeba ye malamu mpenza mpo na kopesa ye lokumu koleka mateya mosusu oyo ezalaki komilakisa; bazalaki na ntina, na suite, ya komipesa longonya, mbala na mbala mingi, mpo na boponi na bango mpe mpo na bozwi oyo basalaki; kasi bayebaki naino te malamu motuya mobimba ya eloko ya motuya
oyo bazalaki na yango, mpe mbala mosusu Nzambe akopesa yango nzela te tii nsima ya bambula mingi. Nani alingaki koyebisa bango na ntango wana ete mwana mwasi oyo ya mobola, oyo bazalaki malamu mpo na ye, na nzela ya makabo, mpo na kopesa esika ya nsuka kati na basaleli na bango, mosika te akozala mpe asilaki kozala moto oyo Nzambe alingaki mingi koleka; nini
ekokoma mokolo moko nkembo, ekeko, mpe mbala mosusu liziba mpe lisungi ya molongo na bango; na nsuka, oracle ya lingomba mpo na ekeke na ye mpe bikeke oyo elandi?
Na yango, sango ya sika azalaki na eleko ya makasi ya bilaka na ye, mpe esengo na ye ezalaki ndenge moko ntango ayebaki mimekano nyonso oyo asengelaki koleka na ezalela na ye ya sika. Asalaki milende nyonso mpo na komonisa botɔndi na ye epai ya Nzambe mpe epai ya bato oyo bazalaki kopesa ye boboto: epai na Nzambe, na nzela ya komipesa na ye
mobimba mpe ya kokoka; mpe na basali-malamu na yango, na misala nyonso oyo bakokaki kozela epai na yango. Maboko na ye oyo ekómaki makasi mpe nzoto na ye mobimba oyo emesanaki na misala ya makasi koleka ya mboka, ezalaki kosakana, soki tokoki koloba bongo, na mikumba ya kilo mingi; mpe Nzambe ayebi na molende mpe na bopeto nini akendeki mbangu
mpo na kosilisa maboko ya bandeko na ye ya basi na nyonso oyo ezalaki mpasi mingi na botosi na bango mpe na misala na bango ndenge na ndenge.
Bizaleli na ye minene na ngambo ya molimo, mpe bokoli na ye na bizaleli malamu.
Kasi ezali likolo ya nionso uta na ngambo ya molimo nde tosengeli kotalela elenge Ndeko mwasi oyo, mpo na kosepela malamu na makoki na ye mpe komona nyonso oyo azali na motuya kati na ye moko. Bomikitisi ya mozindo, botosi ya miso ekufá, motema molai oyo ekoki kolonga te, kotika makambo nyonso, koluka kaka Nzambe, ezalaki miboko ya makasi ya ndako oyo ya bobongi nie, epai wapi asalaki, na ntango mokuse, mingi mpenza
bokoli monene. Oyo ezali mwango ya bomoi oyo, na bofuli ya bonzambe, asalaki na boyokani elongo na mokambi na ye ya mayele, oyo toli na ye azalaki ntango nyonso kozwa mpe kolanda.
Mwango na ye ya bomoi mpe molende na ye lokola sango.
Lokola akendaki na bomoko kaka mpo na kopesa mbeka kuna epai ya Nzambe ya solo banyama ndenge na ndenge oyo ezali eloko ya losambo ya Baezipito, nalingi koloba bamposa mpe makambo mabe oyo mokili ezali moombo mpe mosambeli bikeko na yango, amisalelaki, lokola Basantu banso, mpo na kopekisa mpe kobebisa lolendo na ye
na komikitisa, mpe bamposa ya ndenge nyonso na kozangaka bisengo oyo epesami nzela na bolingi. Mposa ya kokokisa bosembo ya bonzambe esalaki ete asalela na kobombana bisaleli ya kobongola motema oyo amipesaki na nzoto na ye mobimba.
Ba mortifications na ye ya nzoto mpe ya molimo.
Suki na cilice, ba disciplines, ba jeûne na ba vigilles, nionso esalemaki. Mbeto na ye ezalaki ntango mosusu kopalangana na ba ortie mpe matiti ya makasi. Bakangaki ye mokolo moko kobatela na monoko na ye, mpe komela litangá na litangá, libumu ya banyama mpe masanga mosusu ya bololo ndenge moko. Na yango, sens mokomoko ezalaki na mortification na yango.
Bokóli na ye na makambo ya kokoka.
Ezalaki na nzela ya kolonga ntango nyonso likoló na biloko bizalisami nde mwana mwasi mosantu wana akendeki liboso na bokóli minene na mosala ya kokoka, oyo atikaki mosika nsima na oyo ya bamamelo oyo basalaki bokoli oyo eleki mayele. Moto ya kokamwa ya ndenge wana azalaki kokamwa; mpe lisusu asalaki bobele mayoki mingi koleka: ezaleli malamu ya ezaleli oyo esengelaki koningana, to koloba malamu kolendisama, na mimekano ya mobulu; mpe quia acceptas eras Deo, necesse fuit ut komekama probaret te , anzelu alobaki na Tobias:
kopekisa oyo mbala mosusu azalaki deja kokana. Tokota na mwa makambo mikemike na libaku ya minyoko minene oyo asengelaki kokutana na yango, mpe ya bampasi oyo azali na yango tii lelo. Ngolu ya kokamwa oyo azwaki boboto na yango na mokili yango moko, mpe oyo, lokola tolobaki, uta ntango wana esalemaki ekoki mpo na kobangisa bopɔlɔ na ye, emonanaki lokola ete ezalaki kobakisama na ezalela na ye ya sika, na boyokani na bizaleli na ye ya malamu, mpe Nzambe amonanaki lokola zuwa ya kofuta ye ye moko mpo na nyonso oyo asengelaki koyika mpiko na ngambo ya demo mpe banguna na ye mosusu, kino na ntango wana, alobi, ete J.-C. abimelaki ye na
moto, mpe asololaki na ye na mabaku mingi, ndenge tokomona yango na buku oyo etikali ya liboke na ye.
Yango wana Nzambe apesaki nzela ete, atako azalaki komitungisa mpo na bopɔlɔ na ye, boboto na ye ex-
(32-38)
traordinaire emonanaki tii na esika moko boye. Lisusu, mwinda ya ndenge wana esalemaki te mpo etikala na nse ya mbɛki; ekokaki mpenza te ete moto abɛtama te na ntɔngɔ oyo esakolaki mokolo monene koleka. Na ebandeli apesaki admiration mpe eumelaki te umbrage, lokola pene na ntango nyonso esalemaka, mingimingi na miso oyo ezali pete mpo na kosilika.
Matatoli oyo euti na batambwisi na ye.
Batambwisi ndenge na ndenge oyo amilakisaki na bango babɛtamaki na makambo oyo ayebisaki bango uta na kati, mpe bandimaki ete ezalaki mpo na ye moko te nde Nzambe ayebisaki ye miinda mingi boye. Nalingaki, alobaki moko na bango, ete Ndeko mwasi De la Nativity bapesamela nzela ya komata na kiti ya Saint Leonard, mingimingi na mikolo oyo Eklezia ekumisaka monene
mabombami ya lingomba. Moto moko te azali na condition ya kolobela yango lokola ye. Kozanga ete ayekola ata mokolo moko te mateya ya teoloji, azali na mikanda nyonso ya kokoka. Likolo ya nyonso, nakolinga ete basumuki na biso bakoka koyoka ye koloba, lokola ye asalaka, ya Nzambe, ya ngolu na ye oyo ezangi nsuka, lokola ya nsɔmɔ ya ye
bikateli ya bikateli. Te, nazali na ntembe te ete asalaki makanisi ya malamu koleka epai na bango. Kasi koleka nyonso, oyo na ye ezali molimo! oyo nde ezaleli ya kobanga Nzambe ya boboto! oyo nde komikitisa mozindo! oyo nde bizaleli malamu ya makasi! oyo nde sango ya kokoka!
Etumbu ya MM mpe ezalaki bongo. Ba réalisateurs ya Larticle, Duclos na Audouin; Lemoine, Beurier-de-la-Porte, bamisionele : mingi mpenza ete, engebene na ndingisa na ye oyo ezwamaki, ezalaki lokola nde bakangaki kati na bango, ete M. Audouin, na ntango wana mokambi ya lisanga, mpe oyo Ndeko mwasi azalaki na elikya monene epai na ye , akokoma makambo minene oyo Nzambe asalelaki ye
boyebi na ntina ya nsuka ya Lingomba ya mokili mobimba mpe oyo ya France mingimingi. Mwa moke oyo ayebisaki ye ekokaki mpo na kondimisa bango
ete alobaki mpo na ye moko te; na yango, M. Audouin akomaki makomi milai mpenza na ntina ya maye Ndeko mwasi ayebisaki ye na ntina ya nyonso oyo: kasi lokola makomi na ye ebimaki ata moke te, mpe oyo, lisusu, nayebaki ata moke te
M. Audouin, nayebi ata moke te mwango oyo asalaki;
Moto oyo azali koyebisa ye motema azali na mokumba ya kokoma makambo oyo azali kosakola epai ya Nzambe.
Nazali kaka kokanisa, na ntina ya makambo mpe na oyo Ndeko mwasi asalaki ngai nayoka, ete apesaki ye makambo mingi mosusu na ntina ya mbongwana na biso, mpe mingi koleka na ntina ya mbano.
Succès ezalaki nini.
Ezali nsuka ya bosolo mpe makambo ya kokamwa oyo esengeli kotɛmɛla, lokola oyo ya bizaleli malamu oyo esengeli komekama. Mikakatano mpe bokeseni ezali libanga ya komeka mosala ya Nzambe. Mbala boni asali yango te
Epesameli ndingisa ete makambo mabe, kozanga mayele to mabe ya bato, ezongisaki nsima, kutu epekisi kokokisa mikano na ye minene? Awa, nakanisi, ezali ndakisa moko ya kokamwa mingi. Soit que tango ekomaki nanu te, soit que lifelo elongaki ko frustrer projet moko oyo azalaki na nionso ya kosala
mpo na kobanga; to, lokola Ndeko mwasi alobi, ete lola, na bosembo na yango, epesaki etumbu na mibali ya ngambo, na kopesaka etumbu na lolendo ya ye oyo akanaki kosalela mpo na kokebisa bango mpe kobatela bango na mawa mingi boye; soit nyonso wana
bantina na mbala moko, mpe naino mosusu oyo tomonaka te; oyo ezali solo ezali ete mosala yango elongaki te, mpe makambo nyonso elongaki te. Talá ntango nini mpe ndenge nini esalemaki.
M. Audouin azalaki na eloko mosusu te ya mbangumbangu koleka koyebisa makomi na ye na conseil ordinaire na ye. Ezalaki M. Larticle, mokambi ya ba mamans Ursuline ya engumba moko, oyo andimaki makambo nyonso te, pene na: tokamwa te. Ndeko mwasi asakolaki mawa minene boye na France, makama ya nsomo boye mpo na Eklezia mpe Leta, makambo oyo ekoki kosalema te mpo na ntango wana, ete esengeli te ekoma mbeba mpo na ye kondima te , na ezalela oyo, na esakweli moko na yango bakitani na biso bakoki mpenza te
ndima kokokisama. Emonaneli nini ezalaki, bobele mbula mwambe to libwa liboso ya ntango oyo tozali kobika, ete tozalaki batatoli ya makambo oyo ezali kosalema mpenza lelo liboso ya miso na biso?
(1) Santu François de Sales.
Makanisi ya lokuta mpe bikateli na makambo oyo alobaki; mpe bokeseni ya bato oyo bakutanaka na yango na likambo yango.
Etondisami, na ntembe te, na toli ya mayele ya episkopo mosantu ya Genève (1), oyo alobaki na mikanda na ye: “ete bimonaneli mpe bimoniseli ya bana basi esengeli te kotalelama lokola likambo ya kokamwa, mpamba te pete mpe boboto ya
Makanisi ya bana basi esalaka ete bázala na likama mingi ya kozwa makanisi wana ya lokuta koleka mibali." M. Larticle atyaki likebi ekoki te ete Ndeko mwasi akokaki mpenza kotalelama lokola exception na mobeko oyo, mpe ete bokebi ya mayele ya episikopo mosantu ezalaki mobimba na litomba na ye, lokola mamoniseli na ye ezalaki na bizaleli nyonso oyo asengi mpe oyo esengi bokebi na makambo ya ndenge wana.
Ezali na ntina te: nsima ya kosepela na Ndeko mwasi yango mpo na mbala ya liboso, azwi ekateli ya kotya ye na kati ya motángo ya bato oyo bakosami na makanisi na bango. Azalaki kotalela mokambi na ye lokola elenge mobali oyo, mpo na kozanga eksperiansi, amipesaki na makanisi ya lokuta. Akanisaki kutu ete amonaki lipɛngwi na liyebisi oyo Ndeko mwasi asalaki likambo ya nsɔmɔ mpo na Lingomba ya France, oyo amonaki, alobaki, makonzí koningana, kotɛngatɛnga mpe kokweya na motángo monene. Telema ngwi , alobaki na ye mokolo moko, telema ngwi; mpe oyo nalobi, nalobi na moto nyonso na etuka na bino. Meka kosunga Eklezia contre ba assauts ya pouvoir oyo ya somo oyo namoni ezali kokende liboso; tosengi bosunga Eklezia; Nazali koningana mpo na ye; bongo na bongo
Pona ko imposer ye silence, to peut-être pona ko tester ye na ba menaces
oyo asosolaki eloko te, azwaki mokano ya kobangisa ye na bobangi ya mabunga. “Luther,” ayebisaki ye na mbalakaka, “mpe basakoli mosusu ya calibre oyo, basakoli mpe kokweya ya Eklezia, kotelemela likambo oyo esalemaki mpe kotelemela liloba ya J.-C., oyo andimisi biso ete Eklezia na ye ekokwea ata moke te.” . Ndeko na ngai ya mwasi, .
abakisi, soit ozali lokola bango na erreur, soit ozali fou: keba. Na oyo etali ngai, na confesser yo que nayebi te soki olingi koloba nini. Makambo oyo azongelaki ye na makambo mosusu. Kasi atako likanisi mpamba ya lipɛngwi epekisaki mpe elendisaki Ndeko mwasi mobola, yango epekisaki ye te kozongela ye: “Tika ete Nzambe ayebisa ye ete Lingomba ya France, lokola mpe Leta, ekokutana na likambo moko mobulu mpe minyoko lokola oyo emonanaki naino te na bokonzi kitoko oyo. »
Expérience elakisaki kaka malamu mingi na mikolo na biso na ngambo nini illusion ezalaki. Emonani ete M. Larticle azalaki wana mpo na kobanga kokwea na kati na yango. Mwa moke koleka ndeko mwasi, abulunganisaki, mbala mosusu kozanga mpenza komibanzabanza
mpo na kososola, nsɔmɔ to mobulungano ya Lingomba ya France oyo alobelaki, na kokweya ya Lingomba ya mokili mobimba, oyo esakolamaki na moto oyo azali kotumba mɔtɔ ya Allemagne mpe na basakoli nyonso ya lokuta ya oyo babengaka mbongwana.
Nzokande, oyo nde bokeseni monene na moko na mosusu! Azalaki naino kosala bosaleli ya lokuta ya eteni ya Nsango Malamu esika wapi J.-C. ayebisi biso ete baporte ya lifelo ekolonga ata moke te na Eklezia na ye; kasi esika wapi alobi te ete Eklezia na ye ekotungisama te to ekoningana te: oyo ekozala na bokeseni na Nsango Malamu yango moko mpe na bokutani ya bileko nyonso, eloko moko te esakolamaki na ndenge ya momesano koleka to mbala mingi koleka na mokomi na yango ya bonzambe, ete
minyoko oyo asengelaki kosala
(39-43)
eksperiansi mpe ete ekokutana na yango na boumeli ya ntango na yango mobimba. Ezali solo ete, kozanga makanisi mabe, bato ya teoloji oyo bazali na mayele mingi bakoki ntango mosusu komibunga ata na makambo oyo eleki polele, soki bazali kokeba te na makanisi mabe, oyo nokinoki epesaka nzela lisusu te ete makambo emonana na pole na bango ya solo.mokolo, mpe ntango mosusu esalaka ete tóbosana ata mitinda oyo ezali komonana polele. Bandakisa boni moto akoki kotanga te, mpe oyo ekomonisa ete na likambo ya boye zuzi asengeli kobanga bozangi bosolo ya makanisi na ye moko moke te koleka oyo alingi kobundisa na makanisi ya basusu! soki te akoki kokweya na pɛtɛɛ nyonso na motambo oyo azali koluka kosala ete bákima.
Amitiki ete bándimisa ye, mpe nsɔninsɔni na ye ememaka ye
kokweisa mpo na kobanga kozala na libunga. — Atumbi bimoniseli na ye ya liboso.
Nzokande, bobangi ya lipɛngwi, oyo Ndeko mwasi ya nsɔninsɔni abɛtamaki na yango, esalisaki ata moke te mpo na kotinda ye azwa ekateli ya kotika makambo nyonso. Azwaki kutu ekateli ya kobunda tii ntango akanisaki mosala na ye, lokola motambo ya demo oyo lola endimaki te. (Ezalaki mpenza na likambo oyo nde illusion na ye ezalaki, to koloba malamu oyo na kati na yango atindamaki na makasi mpo na kopesa.) Asalaki kutu confession générale na yango, mpe alelaki mpo na entreprise na ye lokola crime. Koyebaka ete M. Audouin azwaki mwa mawa uta na yango, mpe ete na libaku na ye ebimaki mwa matata moke kati na ye mpe mosali na ye ya sekele, asalaki mingi na ye na boye ete atindaki ye na makasi, na lolenge moko, kotumba
bakaye oyo ezalaki na makambo nyonso oyo ayebisaki ye mpe esalaki ete akoma na nkombo ya Nzambe.
Asalaki bongo, mpe apamemaki makasi mpo na yango, ezala na lisosoli na ye, mpe na M. Larticle ye moko oyo, nsima ya kofunda ye mpo na kondima, apamelaki ye awa mpo ete asalaki
na mbangumbangu mingi. ‘Ata moke te,’ ayebisaki ye, ‘esengelaki kobatela makambo nyonso oyo etali likambo ya Eklezia, nalingaki kosepela mingi kotalela yango na mwa likebi mingi. Ezalaki trop tard, milinga esilaki kozikisa nionso. Kasi Nzambe ayebi, ntango alingi, kobota lisusu nyonso oyo ebebisami, mpe eloko moko te etelemi na nzela ya myango na ye: boye ndenge tomoni mosala ya mosakoli monene kotelema uta na mputulu to Mokonzi moko ya Nzambe akitisaki.
Ba humiliations na mawa oyo ezongaka na ye.
Oyo nde mawa! Oyo nde nsɔni oyo mwana mwasi mosantu oyo asengelaki kolya na ntango wana, mpe oyo liwa ya M. Audouin eumelaki te mpo na kotya motole! Mawa mpe nsɔni na ngambo ya Bandeko basi mosusu, mpe kutu ya basusu oyo, atako bokebi na ye, bamonaki masolo na ye na mowei M. Audouin, mpe oyo alongaki na kobombana nsɔni na ye. Baoyo, mingimingi, oyo bazalaki na bizaleli malamu mingi te mpo na kozwa
umbrage ya ye, azalaki lisusu kotalela ye lokola eloko mosusu te kasi moto ya bokosi, oyo ezalaki malamu kokitisa ye mpo na kobikisa ye na lolendo na ye mpe na lolendo na ye.
Yango wana, bazwaki mokumba ya kokitisa ye na makambo nyonso mpe na bobaluki nyonso. Akómaki moto oyo bazalaki koloba na maseki oyo ezalaki na ntina mingi; babengaki ye Momonisi, mpe toyebi malamu ndimbola nini ya kofinga ekangami na liloba oyo. Eloko esalaki ye koseka mingi na miso na bango ezalaki ya koyoka ye, uta na esika wapi bato bayaki koyoka ye, koloba na M. Audouin, ete amonaki Mokonzi, Mokonzi-mwasi mpe Libota.Royale a compromis, mpe mbala mosusu enveloppés na ba malheurs oyo asakolaki na France, mpe bango moko ba victimes ya révolution oyo; oyo, na ntembe te, emonanaki lokola bosanda ya délirium mpe
kolekisa ndelo.
Mawa mpe nsɔni na ngambo ya bakambi na yango (1), epai na bango, banda
M. Audouin, akokaki te mpe azalaki lisusu na mpiko te ya kofungola lisosoli na ye, kozanga
komimonisaka na kozindisama na kofinga, mpe oyo azalaki na eloko mosusu ya koloba te koleka mawa ya bato oyo bazwaki libaku mpo na kokitisa ye lisusu mingi koleka.
Mawa mpe nsɔni, na nsuka, na ngambo ya Nzambe ye moko oyo, ntango mosusu, amonanaki lokola kolongolaka libɔndisi na ye nyonso mpe boboto na ye epai na ye mpo na kosundola ye epai na ye moko mpe na elonga ya banguna na ye. Na bantango yango
(1) Ezali mbala ya liboso te ete, mpo na komeka basantu na ye, Nzambe atiki bakambi na bango básala, banda mwa ntango, na libunga na kosambisa ete bazwi banzela ya kokamwa oyo azalaki kokamba bango. Santu Thérèse
yango moko nde elingaki kopesa elembeteli yango. Ezali awa likolo ya nionso oyo tokoki koloba na santu Grégoire que ezali art ya arts: Ars artium regimen animorum . Ewuti na Pasteur.....
ya mikakatano, ayokaki lisusu eloko mosusu te bobele nsɔni, kokauka mpe kokauka oyo ekoki kokanga motema te. Lola, oyo ebongwanaki motako, emonanaki lokola ete esanganaki na mabele mpe ata na lifelo, mpo na konyokola ye mpe kopesa ye mpasi.
Ezali solo, na lolenge moko, ete bizaleli malamu ekoki komikokisa yango moko, mpe ete ezwaka kati na yango moko, to koloba malamu epai na ye oyo atikaka ata moke te ete emekama koleka makasi na yango, eloko ya komifuta mpo na yango moko.ya biloko mosusu nyonso. Lisusu, kozanga
s'abandonner ni au chagrin, ni, moins encore, à la plainte, la Sœur n'opposa à tout ce qu'on put dire ou faire contre elle, que la douceur, la patience, la résignation la plus parfaite à la volonté du Mapata ; mpe bobongwani na ye kutu etindaki Bandeko na ye ya Basi bazongisa epai na ye limemya mpe boninga oyo ebongi mpenza, mpe oyo, mpo na ntango molai, ebakisamaki kaka mingi mpe mingi.
Bampasi mpe bampasi na ye ya nzoto.
Yango ekokaki naino te mpo na kosala ekulusu oyo ebongi na yango
mpiko. Na bampasi mpe nsɔni wana ya molimo esengelaki kobakisa bampasi mpe nsɔni ya nzoto, mpo na kosala
(44-48)
mpo na kosala mbeka mobimba mpe ya kokoka, mpe moto oyo azwaki mpasi abongi na Nzambe mpe na mikano oyo azalaki na yango likoló na ye: na bosenga na ye Lola epesaki ye lolenge nyonso. Ekoki koloba mpo na ye, lokola mpo na Yobo, ete Nzambe atikaki zabolo abɛta oyo ya ye
nzoto nsima ya koluka mpambampamba koningisa molimo na ye. Kasi ye oyo apesaki nguya mingi boye na lifelo, azali ntango nyonso na yango makasi boye
soutenu contre ba attaques na ye, que akoki mpe komikumisa mpo na constance ya mosaleli na ye, na kofinga botau ya monguna na ye. Bon, Satana, akoki koloba na ye, otaleli mwana mwasi oyo azali ya ngai mpe oyo milende na yo nyonso ekokaki kokitisa ye te? Numquid considerasti servum kolela? (Yobo,2, 3.) Omoni mosali moke oyo azali mpe kotyola makabo na yo mpe makama na yo, bakisa mpe mabe na yo? Numquid considerati ya bato? Okanisi nini? Ya ye ezali ezaleli malamu oyo bato nyonso basalaka, mpe eleki milende na bino nyonso te? Ee, Satana, nalobi na yo, bolongi na yo endimisami, ba
mabe elongi, mpe eloko nyonso oyo okosala mpo na kotɛmɛla yango ekobimisa kaka nsɔni mpe mobulungano na yo.
Kokoba ya bampasi na ye. — Fièvre oyo ezali kolandana.
Yango wana ndeko mwasi ya Mbotama ya Mbotama abundisamaki na ebandeli na fièvre ya malembe oyo, na boumeli ya mibu misato to minei, ebebisaki makasi na ye kino na meko ya kobanga mpo na bomoi na ye : fièvre oyo ezalaki kokoba epesaki ye mpasi ya motó oyo ekoki kokanga motema te mpe ya motó makasi mpenza : ntolo na ye ezwaki mpasi mingi ete bazalaki kotalela yango lokola oyo ya mimpululu. Mwa ntango na nsima, na libɔlɔngɔ na ye ya mwasi, a tumeur ya mosuni mpe monene, oyo esengelaki kokata yango na nzela ya kokata oyo ezalaki kosala mpasi mingi. Monganga ya lipaso (M. Chauvin), oyo asalaki lipaso yango, amonanaki lokola ete asimbamaki na yango, mpe akabolaki, soki tokoki koloba bongo, bolɛmbu ya bamamelo oyo bazalaki kosalisa ye; mobɛli azalaki kaka ye moko oyo amonanaki lokola azali na mayoki te: miso na ye ekangamaki na ekulusu na ye, alendisaki bango mpe alendisaki bango bátika mosala mpe bázala na motema molai na bandakisa oyo Yesu apesaki biso na ekulusu: moto alingaki koloba ete makambo nyonso oyo anyokwamaki ezalaki kosalema na nzoto ya moto mosusu. Tokokamwa mingi te ntango alimboli libombami oyo epai na biso, na koteyaka biso lolenge nini Nzambe, na libaku oyo, alingaki kopekisa sensibilité naturelle, lokola asalaki ntango mosusu mpo na faveur ya ba martyrs ya bondimi .
Patience na ye na ba maladies na ye, mpe démission na ye na opération moko ya pasi mingi.
Esika oyo bazwaki mosuni mingi ya bomoi, ekómaki mpota monene, oyo, na esika ya kokangama, ekómaki dépôt ya maseki ya cancer, oyo kati na yango paralysie emibwakaki mpe elɛmbisaki enama, na boye ete na makanisi ya monganga ( M. Revault) mpe monganga ya lipaso oyo amonaki ye, asengeli ata moke te kosalela yango; mpe, ya solo, azalaki ntango mosusu na mokumba ya kosalela banzete mibale mpo na kotambola, mpe ezalaki na komonana te, nasengeli mbala mosusu koloba likoki ya bozalisi te, ete akokaki mokolo mosusu kosala ndenge mosusu.
Kobika ya kokamwa mpe oyo akanisaki te ya mpota na ye etalemaki ete ekoki kobikisama te.
Nsima ya mwa baposo ya kolata bilamba, Ndeko mwasi, atondaki na elikia, azwaki nzela epai ya Nzambe mpe epai ya mobateli oyo nguya na ye asilaki kokutana na yango mbala mingi. Abondelaki réalisateur (nandimi ete likambo oyo esalemaki kaka na nse ya M. Audouin) aloba na boboto nyonso misa mpo na ye mpo na kokumisa Passion ya N.-SJ-C. mpe ba pasi ya Vierge Santu na makolo ya
ekulusu: asengaki pe na communauté basala ye novena pona intention moko. Na tango ya novena oyo, Ndeko mwasi ayokaki kobongisama oyo ezongisaki ye bosaleli ya makolo na ye, na meko ya kozala na makoki ya kosala kozanga banzete, oyo amemaki mpo na mwa mikolo mosusu mpo ete bato babetama mingi te na eloko yango. Kasi nini ezalaki kokamwa ya bamamelo ntango bamonaki Ndeko mwasi ya Mbotama ya Mbotama amemaki na kuku nzete ya nzete oyo elingaki kozala mokumba ya mobali ya makasi, mpe oyo, nzokande, atyaki ye moko na lipeka na ye? Nyonso atikaki, ayebisaki ngai, ezalaki kozanga komiyoka malamu na ntolo na ye, penepene lokola soki ezalaki mwa makasi mingi na garter, mpasi oyo esilaki kaka ntango mokambi akokisaki elaka na ye.
Azali ye moko na mpiko te ya kondimisa likamwisi.
Likambo yango ebimisaki mobulu na engumba. M. Revault asakolaki ete moto asengeli te kozala na botondi epai na ye mpo na nkisi oyo andimaki te ete ekoki kosalema na ndenge ya bomoto; monganga ya lipaso, ntango amonaki mobɛli mpe cicatrice na ye, agangaki ete: Talá likamwisi! Bato nyonso ya mboka bandimaki ye mpe bazongelaki ye lokola ye; Ndeko mwasi azalaki, kati na bango nyonso, oyo azalaki na mpiko mingi te mpo na kondimisa yango; asakolaki kutu epai na ngai ete azalaki naino na mpiko te ya kosala yango, kasi atako bongo azalaki na ntembe te ete ezalaki na lisalisi moko ya sikisiki kuna uta na J. – C. mpe uta na Mama na ye mosantu oyo, atako bongo, alingaki te kolongola ye na mpasi na makambo mosusu mingi.
Oyo ezali mpenza te ton ya moto oyo alingaka mingi, encore moins ya hypocrite oyo alingaki kozanga te ko profiter na libaku oyo ya kosala ba dupes mpe kobenda admiration na bango, en exagérant nionso oyo akokaki.mpo na kozala miraculoux na cure oyo ya kokamwa. Kuna, bizaleli malamu ya solosolo elukaka ntango nyonso komibomba; ntango nyonso na nsɔni mpo na oyo ekoki kosala ete azala na bokeseni, abombaka ngolu ya kokamwa; mpe etamboli ya Ndeko mwasi na ezalela oyo, lokola na mingi mosusu, emonisi ekoki ete asalaki yango naino te
alobelaki boboto ya elembo oyo lola esopaki ye, soki ayebaki yango te
ezalaki mokano ya Nzambe, mpe alingaki kondima te ete nkembo na ye ezalaki kosepela mingi na emoniseli oyo.
(49-53)
Bolɛmbu na ye ya momeseno. — Bokabi ya ekateli na ye ya kopesa bomoi na ye mbeka epai ya Nzambe na esika moko ya mpasi.
Mbula moko te elekaki, to moke mpenza, oyo azwaki maladi moko ya makasi te oyo asengaki Nzambe: oyo eleki makasi ememaki ye na baporte ya liwa mpe elembisaki ye mingi na boye ete Koningana etikali ntango nyonso kati na ye, . oyo eyokamaka mingimingi na motó. Mpo na kotya motole ya nsoni na ye (soki, nzokande, moto akoki kobenga nsɔni ya bampasi oyo asengaki lokola boboto uta na lola), milende moko esalaki ye hernie oyo, uta mibu mingi, ezalaki ekulusu na ye ya kilo koleka, oyo ya
oyo bandimisami ete asengeli kokufa. Ezali nzokande te oyo ezali konyokola ye, kasi ezali bobangi ya kozala obligé ya kozala na recours na aide ya art. Batunaki bato ya Sorbonne na likambo yango; mpe na mokano moye apesaki, ete moto akangama te mpo na kosalela lolenge wana ya nzela, azwaki
na bokabi mpe kozanga kokakatana mpo na mbeka ya bomoi na ye: yango wana amitikaki na lisalisi bobele moko ya Providence; mpe atako minganga balobaki makambo nyonso, atyelaki Nzambe motema kaka. Bongo fille oyo
generous atombolaki likolo ya botali nyonso na bobangi mpe bobele komonana ya oyo ekokaki kosepelisa miso ya peto oyo ezangi nsuka ya mobali na ye ya bonzambe, mpe alongaki ata bobangi ya liwa.
Esalemaki boye, na mimekano ya makasi koleka, na nsɔni ya mozindo mpe na bampasi ya makasi koleka, zomi to ntuku mibale
bambula ya nsuka ya bomoi ya mwana mwasi oyo mosantu, oyo bampasi na ye esalaki kaka ete bizaleli na ye ya malamu ezala pɛto mpe eningana te, engebene
litatoli ya bato ya mboka. Eloko moko te ebongolaki motema molai na ye, boboto na ye, botosi na ye, to bolingo na ye; azali mpenza na komikitisa na boye ete amityaka ntango nyonso na nse ya basusu, mpe azali ntango nyonso kosɛngama na limemya oyo bato bazali na yango mpo na ye mpe na elikya oyo emonisami epai na ye.
Mitungisi na ye na libaku ya ba inspirations ya sika oyo Nzambe atindelaka ye.
Tomoni ete ayambolaki mpe kutu afundaki mpo na bimoniseli na ye ya kala; apesaki kutu matondi na Nzambe mpo abikisaki ye na mabunga mpe atindaki ye na makasi afungola miso, na kolongolaka ye nzela nyonso ya kolonga na mosala oyo
ebimisaki mpasi mingi mpenza; asili kutu, mpo na ntango moko, kotalaka likanisi ya yango lokola komekama ya demo oyo esengeli koboya; mpe ezalaki bongo
lokola ye moko andimi yango, na bosikisiki na likambo oyo, makanisi na ye ya lokuta ezalaki: amitikaki ete bándimisa ye ete mikakatano mingi mpenza oyo esanganaki, oyo emonanaki lokola ete esalaki ete likambo yango ezala mpenza likoki te, ezalaki elembeteli malamu oyo emonisi ete Nzambe andimaki ye te; mpe, na miso ya Nzambe, mikakatano wana mpenza ezalaki banzela mingi mpenza mpo na kolonga. Na nsuka, andimaki ete likoló
aboyaki ye, ntango azalaki kosala mosala makasi mpo na kosala ete abongi mpo na mikano na ye minene. Yango ezalaki ntango nyonso etamboli ya Providence, esaleli oyo esalela esepelisaka yango kaka ntango ezali na bolɛmbu mingi, mpe mosala na yango ebimaka kaka ntango biloko nyonso ya bato esili: Infirma mundi elegit Deus, ut confundat fortia. (I. ad Kol. 1, 27.)
Kozanga ntina ya ba tentatives na ye ya sika.
Ntango ya mimekano minene elekaki mpo na Ndeko mwasi; kokauka epesaki nzela na miinda ya sika oyo, na kosilisa mabunga na ye, esalaki ye, lokola soki atako ye moko, azwa zemi ya bilikya ya sika kozanga ete azala na makoki ya komona polele mpenza nini elonga na bango ekozala. Emonanaki lokola ete Nzambe azalaki kosamba mpo na bikateli oyo apesaki nzela kozanga ete andimi yango ata mokolo moko te; uta kala mongongo moko ya kati ezalaki kolendisa ye; kasi azalaki lisusu na mpiko te ya koyebisa moto moko bolamu na ye ya sika: M. Audouin azalaki lisusu na bomoi te, mpe banda liwa na ye mokambi moko te akɔtaki na makanisi na ye mpe amemaki likambo yango na ngámbo moko. Nzokande, mokolo moko, akómaki tii na koyebisa moko na bango ete Nzambe azali koyebisa ye ete mokolo moko, mpe kala mingi te, akozala na ndingisa ya kozongisa sika libela ndai ya mimeseno, oyo tokoloba kala mingi te, mpe oyo azalaki na yango mingi mpenza na motema. "Ekozala te tango nakozala kuna," ayanolaki. Ndeko mwasi ya komikitisa mpe ya soni alobi lisusu te; azelaki na kimia ete Nzambe ye moko apesa ye nzela ya kokokisa oyo amonanaki lokola azalaki kosenga na ye, mpo ete abundisaki mingi koleka kati na
kobanga makanisi ya lokuta mpe ya kozanga botosi na ngolu.
Oyo asakoli e vérifié na mokanda.
Ezala bofuli to bobele makanisi mpamba, oyo alobaki esengelaki kobomama mosika te. M; Lesné de Montaubert aponamaki na vicariat ya Saint-Léonard de Fougères; ezalaki likambo ya koluka moto oyo akozwa esika ya mokambi wana ya malamu mpenza na bamamelo ya Urbaniste. Mokolo moko ete na bango
koloba bazalaki kolobela yango liboso ya Ndeko mwasi, oyo akangaki kimia mozindo, moko na bango ayaki kopesa nkombo ya makambo mibale to misato na moko na yango bango
afinamaki mingi. Nandimisi yo, mama, ekozala te oyo wana, akataki Ndeko mwasi; ekozala ata moko te kati na baoyo batángi nkombo. Yango wana tobongoli bizaleli; mpe, o ntei ya bankombo oyo eyaki na esika ya likambo, emonanaki ete ezalaki na moko oyo emonanaki lokola kopesa ye esengo, atako amonaki naino te moto oyo amemi yango. Ayambolaki ngai uta Nzambe apesaki ye boyebi na yango. Likambo oyo bapesaki nkombo liboso, mpe oyo aboyaki bongo
(54-58)
noki, awuti kotiama, na municipalité, na nkisi oyo azali na nyongo kaka na ndai na ye ya scandale mpe schismatique, mpe uta na yango
armed pasteur légitime. Akoyebisa biso sima nini akanisi mpo na schisme mpe intrusion oyo ezali kosala que Église ya France elela lelo.
Ezalaki déjà mua ba semaines banda, na ba pouvoirs oyo nazuaki, sans kozela yango, epayi ya Abbé de Goyon, supérieur ya
lisangá, nasalaki elongo na basango wana ya malamu mosala ya mokambi, oyo nakɔtaki na yango na mokolo ya 18 Yuli 1790.
Na komikitisa ya mozindo mpe bolingo ya boboto ya Nzambe, .
Namonaki na Ndeko mwasi ya Mbotama ya Mbotama kondima ya bomoi boye, ete amonanaki lokola azwaki moto ya J.-C. : te, alingaki mpenza te koloba na ye na botosi to na limemya mingi koleka... Na ngambo na ngai, ngai ndimá ete namonaki na makambo nyonso oyo alobaki na ngai mayele ya bomoto, a
bosikisiki ya makanisi mpe ya makanisi oyo emonanaka mingi te, bosembo ya lisosoli mpe ya bosambisi, nayebi te nini, na mokuse, oyo ekangaki ngai, mingimingi ntango alobaki na ngai mpo na Nzambe mpe bizaleli na ye ya bonzambe.
Masanzoli uta na likolo, esungami na litatoli ya lisanga mobimba.
Madame Supérieur, oyo na tango wana azalaki Madame Michelle-Pélagie Binel, oyo ayebanaki na lingomba na kombo ya ba Séraphines , kopesa ngai liste ya ba mamans, « Monsieur », alobaki na ngai, « tozali na moko, parmi basusu, oyo azali kozela yo awa.” mpo na ntango molai, mpe nani azali na bantina ya sipesiale mpo na kosala yo a
kobwaka motema ya bomoi mobimba; azali Ndeko na biso ya Mwasi ya Mbotama. Asengaki ngai mingi nasala proposition na yo pe natuna yo heure na
oyo akokaki ntango mosusu koloba mwa maloba epai na yo na mwa salon. Yango nde commission na ngai esalemi, akobaki; kasi, Monsieur, nakanisi nasengeli kobakisa likambo moko ya ngai moko na ntina ya mosantu oyo oyebi naino te, kasi oyo mbala mosusu okozala na libaku ya koyeba malamu koleka moto nyonso; ata moke te yango nde mposa na ye. Ekozala na ntina, nkolo, kofanda elongo na ye mpo na kozala na makoki ya kosepela mpenza na bokasi nyonso ya bizaleli malamu na ye; mpo na komona ndenge nini amemi botosi, komipesa mpe komikitisa ya solo. Ntango nyonso pete mpe ntango nyonso ekokani na bizaleli na ye, akimaka na bokebi nyonso oyo emonani lokola ezali kopengwa na nzela ya bato banso mpe akokaki kolakisa esika ya bobongi nie oyo akoki na yango, mpe ngolu oyo Nzambe apesi ye; mpo, nkolo, Nzambe apesaki ye miinda oyo apesaki bato moke mpenza, mpe oyo, .
makambo oyo asali moto mosusu te banda kala mpenza.
“Okoyeba, nkolo, ete ezalaki na ntango moko oyo bisakweli na ye ezalaki kosala makɛlɛlɛ, bakisa mpe bizaleli na ye ya malamu. Asengelaki konyokwama mingi, mpe amekamaki na makambo mingi, mingimingi na libaku oyo: abangaki kino na esika oyo, mpo na kokata botali ya bato na mokili, eleki mibu zomi na mitano atiki kokende kotala salon mobimba mpe ekendaka kuna ata moke te.
Tozalaka na mpiko te ya komonisa ye limemya to boninga; mpe lolenge ya solo ya kosepelisa ye ezali ya komonana lokola ozali kotyola ye mpe kotya likebi te na oyo azali koloba, to oyo azali kosala, to eloko nyonso oyo ezali kotungisa ye. Aliaka kaka mpe azali
kolata kaka biloko oyo etikali na biso. Engebene momeseno ya Lisangá, sango mokomoko alataka elamba moko na boumeli ya mbula nsambo na moi, mpe mbula nsambo mosusu na butu. Nsima ya mibu zomi na minei ya mosala, bilamba wana ya kala ebwakami, mpe basalaka lolenge moko ya bilamba mpo na babola. Bon, nkolo, ezali bilamba oyo ya kala oyo ebongisami nde mobola Ndeko mwasi ya Mbotama alingaka mingi koleka kolata; ata moke te asalaka bilamba na ye ya nse na yango, oyo alataka tii na eteni ya nsuka, atako mobola moko te akozwa yango to akosalela yango. Mokolo moko, kokota na ndako na ye ya bolɔkɔ, namonaki ye akembisami boye na bilamba wana ya babola, mpe nalobaki na kati ete: Bongo oyo ezali ba liveries ya
bizaleli malamu, biloko ya kokembisa ya komikitisa! Ndenge nini eloko ya motuya boye ebombami malamu te, nzokande mabe yango moko oyo emonisami na moto ezipami na ndenge ya kokamwa boye? Ezali mpe bongo mpo na bilei na ye; Nakoloba na yo te, nkolo, na ntina ya lolenge ya kokamwa oyo molimo mosantu oyo ekambamaki. Ekozala na yo nde osepela na ye na compte oyo asengeli kozongisa na yo: nionso nakoki koyebisa yo na bosolo ezali que nakolinga kozala lokola ye.
»
Justice oyo esalemaka mingi mingi na ba mamans nionso ya France, na occasion ya comportement na bango ya mpiko na révolution.
Elikya na ngai ya kozala edifier na nombre monene ya ba bons mamans oyo e frustré te, ezali admission oyo nazali na niongo na vérité mpe na innocence opprimée. Na kati ya mwa makambo mikemike oyo ekoki kopengolama te mpe oyo ezali na ntina te, namoni bizaleli malamu oyo mokili ezali kotyola mpo eyebi yango te; mpe ayebi bango te mpo abongi na bango te. Ntango moto asili mbala moko kosala likanisi ya ezaleli ya kobanga Nzambe oyo esalemi na ndakisa ya lolenge oyo balobelaka yango na ba cercles, ezali likambo ya kokamwa te ete moto azali bobele na nsɔni mpe kotyola misala ya cloître. Ndenge nini te kozwa maseki mibeko oyo ekomisaka yango mokumba ya bobongi nie ya evanzile mpo na biso, ntango tozali na nsango malamu mosusu te longola se ba maximes oyo nsango malamu ezali kokweisa, to mpe lingomba mosusu te longola se mwa maloba ya filozofi, oyo elakisi eloko te, to elakisi kaka kozanga koyeba mpe kozanga Nzambe?
(59-63)
Ezali te, lokola toyebi, na ton oyo ya licentious nde milimo ya mangomba esengeli kozua nionso oyo etali mpe ekoki ko contribuer na perfection ya
ezalela na bango: bongo basalaki yango te; mpe nani akoki koloba boniboni bosembo oyo na makambo mike oyo esalemi mpo na Nzambe epesaka makasi mpo na kokokisa mikumba ya molimo? Ezali mabaku nde eteyaka biso kosambisa. Ee, ezali bantango ya komekama nde emonisaka soki tozali nini, .
lokola nzete eyebani na mbuma. Na likambo oyo ezalaki likambo ya makambo nyonso mpo na bango, likambo oyo esalaki ete bato mingi ya nzoto nyonso mpe ya ezalela nyonso bápɛngwa, milimo yango, oyo bazalaki kotalela lokola milimo ya bolɛmbu mpe ya bokɛngi, bandimaki te ete bakokaki kobakisa na mbeka ya biloko na bango oyo ya lisosoli na bango; bazalaki kokesenisa nyongo oyo bazalaki na nyongo epai ya Nzambe mpe oyo bazalaki na nyongo epai ya Kaisala. Bilombe basi wana ya boklisto bakakatanaki te mpo na kobimisa polele, kopesa ata bomoi na bango moko, mpo na kobatela kondima na bango.
Na yango, na soni ya kosangisa nzoto oyo ezali na nyongo na bango ya ndakisa, tomoni bato oyo bazali na nsɔninsɔni
bibenga ebimaka na ntango na yango, mpe epumbwaka tii na likoló ya mpongo; baoyo bayebaki kaka kobondela mpe kolela, bamipesaki bibundeli na mpiko ya elombe, oyo esalaki ete bálekaki makama mpe pene na kobanga liwa bákóma te; kotikaka eloko moko te mpo na kotyola, basili kokanga monɔkɔ ya kozanga kokanisa, basili kosala ete makambo ya mabe ezala pɛpɛlɛ, mpe batindi nkanda ya bato ya bokonzi tii na ndelo. Infirma mpe botyoli elegit Deus, ut confundat fortia . (I. Kol. 1, 27, 28.) Ee, na
atako lifelo mpe bato nyonso oyo bazalaki kolanda yango, atako nkanda na bango ekokaki kosanza bango na maloba mabe mpe na makanisi ya kofinga, bamamelo ya France bamonisaki na elongi na bango ya makasi na makama oyo eyebani mingi, ete ba cloîtres na bango, oyo ebebisami, ezalaki naino na bizaleli malamu oyo ebongi na bikeke ya liboso ya Eklezia; bizaleli malamu oyo epesaka lokumu na lisanga ya bandimi; bizaleli malamu oyo mangomba ekumisaka mpe oyo mokili yango moko etindami kosepela na yango; bizaleli malamu, na nsuka, oyo Nzambe ye moko afulaka mpe azali kobatela mpe oyo ye moko akoki kopesa mbano. Ezali na motema monene mpe na esengo monene nde nazwi libaku oyo mpo na kopesa lokumu na ba mamans ya France en général. Tozonga na oyo esengeli, mingimingi, ezwa biso.
Interview ya liboso na Ndeko mwasi ya Mbotama.
Azalaki kozela ngai ngai moko, na makanisi, na esika oyo nakendaki na ngonga oyo bapesaki ngai. Nsima ya kopesana mbote, atunaki ngai ete...
ndingisa ya kofanda, mpe afandaki mbala moko. Ezalaki mbala ya liboso tomonana. Nayamboli ete nabetamaki na elongi wana ya lokumu mpe ya kolɛmba, na elongi wana oyo ezipami, na miso na ye oyo na kati na yango bopɔlɔ epakolamaki langi, mpe likolo ya nyonso na mopepe wana ya mokano ya liboso oyo ekoki komitika te, mpe oyo eleki na ndenge ya kozanga nsuka nyonso oyo babengaka kitoko mpe mérite personnel na bato ya mokili. Bolai oyo ezali na litomba mingi mpe makolo oyo ezali na boyokani, mapeka oyo egumbami, kotambola na ndenge ya mabe mpe mwa moke ya mboka, motó oyo ezali koningana, nzoto oyo ezali molai moke, makasi
elobami, yango nde nyonso oyo nakokaki komona na nzoto na ye; kasi mpo na kosala malamu elembo oyo ya bosantu, nakoloba penepene na ntina ya bonzambe oyo ntango mosusu elandaka ata na elongi na ye elilingi moko boye ya kitoko ya molimo na ye, ekozala na ntina ya kopakola yango langi na mesa ya boyokani.
Ndeko mwasi a proposer kotia confiance na ye mobimba na directeur na ye ya sika.
Monsieur, alobaki, kotalaka na se mpe koloba malembe (ezalaki mbala se moko apesaki ngai kombo wana), monsieur, kombo na ngai ya lingomba ezali Ndeko mwasi ya Mbotama. Naye, na ndingisa ya mama na biso, yo
senga soin mpe boboto na yo, oyo nazali na mposa na yango koleka moto nyonso. Nayanolaki ete: “Soki nakoki kozala na litomba mpo na yo, Ndeko mwasi, okoki kotya motema na ngai, mpo makambo nyonso ekozala malamu soki nasali yo misala mingi ndenge nalingi.” Ayanolaki ete: “Okoki kosala mingi, soki, lokola nazali na bantina nyonso ya kondima, Nzambe alingi kosalela yo mpo na kosantisama na ngai.”
mpe kimia na ngai. Kutu yambo nazala na lokumu ya koyeba yo to ya komona yo naino te, akobaki, nazalaki deja kondimisama na bolingi na yo malamu na nionso oyo etali nkembo ya Nzambe mpe lobiko ya milimo, mpe yango nde epesaka ngai elikia mingi . Nakopesa yo nzela ya kosalela molende na yo, Tata na ngai, mpo ete bamposa na ngai ezali monene, mpe nakopesa yo mosala. (Nakoki kondimisa bino ete na likambo oyo, ata moke te, amikosaki te.) Omoni ngai, akobaki, na mibu ntuku motoba, to koleka; bolɛmbu na ngai, kutu koleka mbula oyo, ekebisaka ngai ete nazali kopusana pene na nsuka ya mosala na ngai, mpe makambo nyonso esalaka ngai nayoka ete nsuka oyo ekoki te kozala mosika mpenza.
Papa, permettre ngai terme wana, abakisi, po oza déjà, pe namoni que okozala encore plus (ezali kombo se moko oyo apesaka ngai tango nionso sima, même na masolo.) Papa, makambo etikali ebele mpo na ngai nasala liboso nabima liboso ya mosambisi na ngai: uta na masumu kino
expiate, bizaleli malamu ya kozwa, lisolo monene ya kopesa epai na bino ya ezalela ya molimo na ngai mpe ya lisosoli oyo nalingi kosala yo mobateli na yango. ezali mpo na ngai
epesameli nzela, Tata, koloba na yo awa na elikia na motema ya polele? "Ee, mwana na ngai ya mwasi," nayebisaki ye, .
(64-70)
okoki komilimbola na elikya mobimba mpe na bonsomi; na nsima akendeki na likambo lokola oyo:
Yango wana, okoyeba, Tata na ngai, ete, ata soki nazali mosumuki monene, ata nazali moto oyo abongi te, Nzambe azali kotala ngai na liso ya mawa;
nzokande mibu mingi mileki apesaki ngai miinda mpe
boyebi oyo, na bantango mosusu, enyokwamaki na bokeseni oyo mbala mosusu balingaki kokutana na yango te, soki na ntango wana tomonaki oyo ezali koleka lelo mpe oyo nazali komona tii lelo... Nabangaki mingi
kozala na nse ya makanisi ya lokuta; kasi, uta mwa ntango, mpe kala mingi te, na libaku ya bokoti na yo, lisosoli na ngai esali ngai nabanga kokunda elongo na ngai na lilita oyo Nzambe ayebisaki ngai kaka mpo na lobiko ya bato mingi... Eh! compte oyo!
Makanisi oyo ya koleka ndelo ekomisi bomoi na ngai mokumba oyo ekoki kokanga motema te, soki motambwisi moko ya kongenga, mpe koloba na ngai na nkombo ya Nzambe mpe ya Eklezia na ye, akabolaka yango na ngai te. Emonani na ngai, Tata? ete Nzambe oyo atindi bino epai na biso, afulamaki ngai mpo na komilobela epai na bino mpo na likambo oyo, mpo na kosɛnga na likambo ya nsuka
na esambiselo na bino, mpe mpo na komipesa na mokano na yo na ntina ya makambo nyonso oyo etali ngai. Na oyo nazali komona, Tata, okozala mokambi na biso ya nsuka, mpe nazali na mposa ete ozala ya ngai mingimingi. Nandimisi bino ete nakokufa na esengo na maboko na bino, ntango bokoyoka makambo mikemike ya bomoi na ngai, lokola ya nyonso oyo ekómeli ngai uta na ngambo ya Nzambe; ntango nsukansuka nasili kokitanya lisosoli na ngai likoló na oyo ya yo. Na nyonso wana, esengeli moto alinga kaka oyo Nzambe alingi. Kasi yo, Tata, olingaki kozala na...
bolingo mpo na kosilisa ngai liboso na kolaka ngai ete nakosalela yo na molende mpe nakozwa mokano engebene na nini Nzambe akokamba yo, mpe ete bokomona yango eyokani na mokano na ye mpe mibeko na ye, lokola mpe oyo ya Eklezia na ye mosantu, uta na yango ezali jamais permis ya ko dévier?
Ee, mwana na ngai ya mwasi, nayanolaki, nalaki kosala nyonso mpo na kosala yango. Nakomona yo. Bondela Nzambe ete angɛngisa ngai mpe atika ngai te nakosa na likambo moko ya ntina boye. Oyo apesaki ngai mbala moko, kobakisa: Na ngambo na ngai, nalaki yo, Tata, kolimbola na bosembo ntembe mpe mitungisi na ngai epai na yo lokola nakoki, koleka na nyonso wana nyonso oyo olingi, mpe kozala na mpo na yo botosi ya mwana moke; ezali etamboli oyo Nzambe apesi ngai mpo na yo. Osi, Tata, opesi ngai liloba oyo nalingaki mpe oyo ekitisaka ngai motema; kasi, lokola ba exercices ya retraite oyo bosalaka pona biso epesi bino nzela te ya komipesa sikoyo na occupation mosusu, tokozongisa sima, soki bomoni malamu, interview na biso ya liboso pona mikolo mwambe.
Apesi ye mimeseno ya kati oyo asalaki kala na ndai.
Nakopesa bino kaka mwa mimeseno ya kobanga Nzambe, oyo nabondeli bino bótalela na ntango ya bopemi; bakopesa ngai libaku ya koyebisa bino makambo mingi. Nakolimbola bino na oyo elandi mpo na nini, ndenge nini mpe na nani
bakomelaki ngai yango. Na nsima, okoyebisa ngai soki nasengeli kozongisa sika ndai yango to te bomoi na ngai mobimba.
Na maloba oyo, Ndeko mwasi alekisaki ngai ndambo ya lokasa ya papier, ekangami na rulo mpe ekangamaki na nsinga; nsima na yango atikaki ngai, kobondelaka ngai nalimbisa ye.
Nazongaki na ndako na ngai, nafungolaki papier ya Ndeko mwasi, mpe natangaki kuna mimeseno motoba oyo elandi, oyo, na ntango ya bokono na ye ya nsuka, asalaki
ekomi na Madame l'abbess. Nakokoma yango liloba na liloba, longola se mwa mabunga ya ekomeli.
“Akumisama, asambelama, alingama mpe apesama matondo na Yesu Klisto na lola mpe na Elambo Mosantu ya Etumbelo.
"I. Nakosala botali mingi na Elambo Epambolama lokola ngonga ezali na mokolo, kobanda na ngonga ya mitano ya ntongo kino ngonga ya libwa ya mpokwa, mpe, na ngonga moko na moko, kosala mwa makanisi na kati." ya Motema Mosantu ya J.-C, na bokundoli ya libombami moko na moko ya bomoi mpe nkembo ya Mobikisi oyo ya boboto, nakomanyola na ntina ya bizaleli malamu nyonso oyo azali ndakisa na yango, engebene lokola ezali komilakisa epai na ngai na libombami moko na moko; mpe, mingimingi, nakomanyola na ntina ya kokitisa mpe kobomama na ye.
“Nakozwa mabombami na ngala, kobanda na ngonga ya mitano ya ntongo elongo na Bokeli, mpe kosuka na ngonga ya libwa ya mpokwa na Bokonzi ya Seko ya Yesu Klisto na Lola. Nzokande, ngai longola se mokolo ya minei, kobanda ngonga ya motoba ya mpokwa kino mokolo ya mitano mokolo mobimba, botali na yango nyonso ekosalelama mpo na kokumisa na ngala na yango mabombami ya Liwa mpe Pasi ya Mobikisi na ngai.
Botali boye banso bokosalama na makanisi mpe motema na molimo ya peto ya bondimi mpe ya bolingo, mpe ya nzoto te, longola se na bangonga oyo nakozala na milulu elongo na Lisanga. Momesano oyo ya yambo ekosalema na molimo ya mbeka, na nzela na yango, na kosambela Yesu Klisto na Elambo epambolami, nazali na mokano ya kobongisa na nzela ya Motema na ye Mosantu, mpe na bomoko elongo na ye, bozangi botondi, botyoli, kozanga limemya mpe mbeka nyonso oyo esalemi na yango elambo oyo ya bolingo ya bolingo mingimingi, mpo na kobongisa nkanda oyo ezwi mpe ezwi uta na masumu na ngai.
Mpo na kokokisa momesano oyo ya yambo, ekoka, na ngonga moko na moko ya mokolo, mpo na komizwa na kati na libombami moko na moko, bolai ya Pater mpe Ave. Soki nabosani nsima ya ngonga moko, nakoki kobimisa yango na ngonga oyo elandi; Nakokaki kutu, na bolingi, komona liboso mwa likambo oyo ezali kopanzana, komema liboso to kozongisa nsima botali wana, na kotiaka uta ngonga moko kino na ngonga mosusu.
Nakoleka te ngonga moko na ndambo kozanga komikundola bozali ya Nzambe, ezala na kotombolaka motema na ngai epai na ye, to na kobondelaka ye na losambo ya makanisi to ya mongongo, longola se soki nalali to nakamwaki na mosala moko ya mbangumbangu to nsoni.extraordinaire mpe oyo bakanisaki te. Mere dissipation volontaire ekosala que nazala coupable ya défaut na point oyo.
Nakolinga kaka mozalani na ngai na bolingo ya peto, na bomoko na oyo ya J.-C, kotika, mpo na ntina oyo, ba inclinaisons to ba aversions nionso .
naturelle, oyo nakobatela ba mouvements na ye mpo na kobundisa mpe ko étouffer noki kaka nakomona yango.
Nakomeka kozala na bomoi, na nzela ya ngolu ya Nzambe, na bokabwani ya générale na biloko nyonso mpe na ngaimei, mpo na komikangisa kaka na Nzambe ye moko mpe na ndenge ya kokamwa na ye .
Nakosala keba mpo na komibatela na komitika mobimba mpe kotosa bolingi ya Nzambe, na bampasi ndenge na ndenge ya makanisi mpe ya nzoto oyo
ekokómela ngai, mpe mingimingi na makambo ndenge na ndenge ya bomoi, mpe yango na mbeka epai nakomeka komibatela na liyoki oyo: Ya ngai
motema ezali liboso na yo, Ee Nzambe na ngai! lokola victime oyo azali ntango nyonso pene ya kopesama mbeka engebene na esengo na yo ya malamu, bolingo na yo ya peto koleka mpe nkembo na yo ya monene koleka.
Nakotosa bilaka mpe mibeko na ngai na lolenge oyo nayebi ete esepelisaka Nzambe mingi mpe na kokoka mingi, na ndimbola ete nakosala ata moko te na nko mpe na makanisi
(71-75)
kozanga kokoka. Nakotika mpe te koleka, na bomoni mpe mokano, mabaku ya kosalela bizaleli malamu, mingimingi komikitisa. Koloba
etinda ya bolamu oyo, nakokangama ntango nyonso na bosolo ya Kondima. Nalingi
“kozala na bomoi mpe akufa mwana mwasi ya Lingomba Mosantu ya Katolike, ya Apostoliki mpe ya Loma. Nakolanda ba mouvements ya ngolu na nionso, pe nakozala entièrement soumis na botosi.
“Natie mimeseno motoba oyo na Motema Mosantu ya Yesu mpe Maria, mpo na kozwa ngolu ya Mwana mpe libateli ya Mama, oyo esengeli mpenza mpo na kozala sembo epai na bango kino liwa. Na oyo etali mimeseno oyo, kobosana nyonso ya bolingi te, bokono, bolembu ya nzoto to ya makanisi, mosala nyonso ya molimo to ya ntango, ekolongola ngai na mbeba; ekozala kaka na bolingi ya nko mpe ya kokanisa oyo ezali kobimisa lisumu. »
Kolanda mimeseno oyo etangamaki mokanda ya kondima oyo etiamaki sinyatili te, mpe oyo Ndeko mwasi mpe Supérieur bayebisaki ngai ete ewutaki na mowei M. Audouin. Apesaki ye nzela ya komipesa na yango bomoi na ye mobimba, kasi na kondima ete, soki mokolo mosusu elaka oyo ekopesa ye mpasi mpe mitungisi, ekozala lisusu te, mpe ete, lisusu, moyamboli na ye akozala ntango nyonso, na likambo oyo, nguya ya kolimbola yango, ya kokata yango, to kutu ya kopekisa yango mobimba, soki akanisaki ete ezali malamu koleka..... Pendant un temps, le Soeur had been very troubled on this occasion , by a certain
ekateli oyo esalaki ete asosolaka ete sango akoki te kosala ndai moko te soki moto oyo aleki ye asanganaki te, mpe na ntina na yango ezalaki mpamba. Emonanaki na ngai ete mokano oyo ezalaki ya sikisiki te, ata na oyo etali bosaleli ya mokomi na yango, mpe nakanisaki ete sango akoki
na yango moko mpo na komikangisa na ndai na mimeseno ya kati kaka, oyo, mosika na kotungisa molongo malamu, ezali kaka bobongi nie ya mobeko mpenza oyo eyambaki, mpe emonani ete ezali bobele na nkembo monene ya Nzambe lokola na bolamu monene ya likambo oyo molimo; mingimingi soki emonani ete ezali Nzambe ye moko nde akomeli yango; mpo ete mokano ya bonzambe, oyo emonisami malamu, ememaka ntango nyonso bilembeteli na yango elongo na yango. Yango ezalaki mokano ya mosantu mpe moto ya lingomba ya mayele, oyo Nzambe atindaki, soki tokoki koloba bongo, na bozongi nsima na Lisanga oyo, polele mpo na kobebisa na molimo ya Ndeko mwasi mabe
ba effets oyo moko ya ba confeseurs na ye abimisaki na kozanga mayele.
Mokambi apesi ndingisa ya misala miye.
Na nsuka, nsima ya kopesa kilo na nyonso na ntango ya bopemi mpe kotala ndai oyo na makambo nyonso oyo tokomona na suite, namonaki ete bantina ya kala mpe ya sika ya Ndeko mwasi ezalaki ya lolenge ya kobalusa
solde. Na yango, napesaki, mingi to moke na ndimbola ya M. Audouin, mokano ya nsuka oyo Ndeko mwasi azali na mokano malamu ya kokangama na yango, kozangaka uta sikawa kotuna moto moko. Ekateli oyo epesi ye nzela ya kozongisa elaka oyo na bafɛti ya Noele ya 1790, na ezalela oyo: “kozanga ete asengeli kosala yango na etumbu ya lisumu. Na lolenge oyo, nazalaki kokokisa kozanga koyeba yango oyo Ndeko mwasi alobaki mwa basanza liboso, ete mwa moke akopesamela nzela ya kozongela mimeseno na ye, mpe kutu kozongisa sika ndai na ye mpo na libela. Tozonga na lisolo na biso.
Lisolo ya lisolo ya ba interviews ndenge na ndenge oyo rédacteur asalaki na Ndeko mwasi.
Na ndenge wana elekaki interview oyo ya liboso, oyo elandaki noki na masolo ntuku minei to ntuku mitano ya molai mingi to moke, oyo lisolo na yango ya sikisiki esali liboke oyo nazali kolakisa na motángi ya moklisto, na nkombo ya ye oyo nandimi ete azali mokomi se moko, mpe oyo, na komonana nyonso, boklisto ezali na nyongo. Ndeko mwasi azali, na makanisi na ngai, kaka orgue ya instrument na yango
Nzambe amisalisaki ye moko; mpe mabunga, nazongeli, ya lolenge nini, oyo ekozwama na mosala, ezali eteni se moko oyo secrétaire to rédacteur azali na lotomo ya ko réclamer, kaka moko oyo abondeli ete ezala attribuée na ye na mosala.oyo likambo mobimba.
Bobele basango mibale nde bazalaki na sekele na biso, elingi koloba, ya liboso oyo afungolaki ngai yango, mpe Madame le Breton, oyo ayebanaki lokola Ndeko mwasi ya Sainte Madeleine, oyo na ntango wana azalaki mobateli ya biloko, mpe oyo akómaki monene (1) mwa basanza nsima ya kokɔta na ngai. Nyonso oyo esalemaki kati na ngai mpe Ndeko mwasi ezalaki libombami ya mozindo.
mpo na bato mosusu ya lisangá. Petite salon oyo ezalaki ko communiquer na chambre ya directeur eponami lisusu pona esika ya communication; mpe atako bokebi oyo ezwamaki, tomonaki, mpe Ndeko mwasi ye moko, lokola lolenge moko ya likamwisi, ete, koleka
esengeli mpenza liboso ya baporte ya Bandeko basi mosusu, na boyei mpe bokende na ye nyonso, amonanaki te, mpe kutu akanisamaki te na moko na bango; litambe ezalaki kogumbama mingi koleka mpo ete ezalaki mingimingi kuna nde makambo nyonso elongaki te mbala ya yambo, mpe mwa salon oyo ya mawa ezalaki liziba ya minyoko oyo asengelaki konyokwama na yango
(1) Na bosenga oyo esalemaki, ba supérieurs bapesaki ngai malako nasala maponami oyo na kobombana mpo na kopekisa oyo municipalité e proposaki kosala. Litambe oyo ezalaki mbala mosusu moko ya bantina minene ya minyoko ya sikisiki oyo etindaki ngai nakima mpo na kokima liwa.
(76-80)
na kati ya lisangá, mpe epekisamaki kutu mpo na ntina yango.
Ntango nakutanaki na likambo ya kolobela teoloji, to koswana na motuna moko ya filozofi, nazalaki ntango mosusu komema bopete kino na komisala ete nandima yango na kati, lokola nde nayebi likambo moko; kasi
ntango nayokaki Ndeko mwasi ya Mbotama ya Mbotama koloba na ngai na motema ya polele na ntina ya
makambo mosusu ya elimo, namonaki ete ndako ya bolingo na ngai moko esili; mpe pene na kozindisama na pole na yango, mbala mingi nasengelaki koyambola bozangi boyebi na ngai na kati mpe kondima na ngai moko ete nazalaki mpenza te moyekoli ya oyo nazalaki atako bongo mokambi na yango: oyo Ezali te ete nazwaki libaku te koyoka milimo mosusu mpe kozwa bobaluki oyo esakolaki ekoki ete bandimaki bango moko bafulamaki, mpe mbala mosusu ete balingaki ete nandimaki yango. Ee, basusu balobelaki ngai na ntina ya bofuli; kasi nakoki kondimisa bino ete moto moko te alobelaki ngai na ntina na yango lokola ye, mpe nakanisi ete ekozala pete te mpo na kosala libunga, soki moto azali na mwa mitinda na lolenge ya kososola na lolenge oyo ya solo ‘na oyo ezali lokuta.’ , oyo ezali makasi mpe ya solo, na oyo ezali kaka ya makanisi.
Eloko moko te oyo ezali kotonga, eloko moko te oyo ekoki komema bolamu, koleka
elobeli Ndeko mwasi ya Mbotama: makambo nyonso oyo etali ye epemaka bizaleli malamu mpe esalaka ete bato mabe bayinama. Mingimingi lokola apesaki ngai elikia ya kozanga kopekisa, namifingi mbala nkama mpo nazalaki mosika mpenza na bobongi nie na ye; mpe mbala nkama natondi Nzambe, lokola soko na ngolu moko ya kokamwa ya lobiko, mpo na kozala na yango
babengami mpo na bokambi ya molimo ya bizaleli malamu mpe mosantu ya boye. Kumisa Lola ete ngolu oyo ekomi ntina ya sika ya kokweisama te! Baoyo banso bazwaki litomba ya koyeba ye balobi ndenge moko na bango moko, bamituni: mokolo nini nakozala na motuya ya Ndeko mwasi ya Mbotama? Ntango nini nakolinga Nzambe, mokolo nini nakosalela ye, mokolo nini nakozala na komikitisa, lokola mortifié lokola sango malamu oyo azali, lokola sembo na misala na ngai, lokola kokabwana na ngai moko?
Ndenge nini azwaki pole oyo Nzambe ayebisaki ye.
Nazalaki ntango nyonso charme mpo na koluka mwa ntina mpo na komema ye na masolo mosusu, mpo na litomba oyo nakozwa na yango mpo na ngai moko mpe
basusu ; ezalaki na ntango wana nde, na mokano ya kosala ete nayeba nini ezalaki koleka na kati na ye moko, ayebisaki ngai na bopete ya mwana moke makambo ya kokamwa mpe ya kokamwa koleka. Nakamwaki na degré ya suka komona boyebi mingi na soni mingi, elevation mingi
ya elimo na mimeseno moke boye; makanisi ya lokumu mingi na komikitisa mingi; makanisi na ye minene mpe makanisi na ye ya kongenga etondaki mpe ekangaki
mingi mpenza na makanisi na ngai, ete bangonga elekaki lokola bantango, mpe ete mbala mingi mpenza, kozanga ete tóyeba yango, masolo na biso epusamamaki malamu kino na butu.
Makambo oyo eleki abstrait ya dogme mpe ya bizaleli malamu alimbolaki ngai na bosikisiki mpe na bosikisiki, na bozindo mpe polele oyo ekoki, na makanisi na ngai, ya kokamwa bato ya teoloji oyo bayebi mingi makambo oyo.
mitindo ya biloko, ndenge esalemaki na kotánga makanisi na ye. Na maloba na ye ya makasi, bokokanisi na ye ya ntango nyonso ya bomoto mpe ntango nyonso kaka, azwaki mitambo ya monguna ya lobiko, lokola mpe banzela ya kopekisa to kokima yango. Ezalaki elembo ya bokiti ya makanisi to kosundolama ya Nzambe, bitumba ya bozalisi mpe ngolu na molimo moko
encore tottering, ba secrets oyo Nzambe asalelaka pona kozua ba fins na ye, malgré ba obstacles nionso.... Soki ntango mosusu atɛlɛmaki na mbalakaka te mpo na koloba na ngai: Nzambe alakisi ngai mingi te, to apekisi ngai kokende mosika, nalingaki kondima ete alingaki kokende na likita ya Bonzambe.
Esalemaka ntango mosusu, alobaki na ngai mokolo moko, ete namonaka epai ya Nzambe
makambo oyo nayokaka te; Nayokaka bosolo kozanga kososola bango. Donc, tango Nzambe alingi nami expliquer, a proposer ba termes oyo signification na yango na monaka tango nionso te, na monaka kaka que il faut na salela yango. Mpe na
ya solo, mbala nyonso oyo atunaki ngai nini elobeli ya boye elimbolaki ete asengelaki kosalela, ezalaki liloba oyo moto mosusu te akokaki mpenza kokokana na nguya, mpe oyo ezalaki lokola ekoki kosalema te mpo na kozwa esika na yango. Nasalaka bongo te
Nayoki yango te, alobaki, kasi namoni ete esengeli kokomama: boye ezalaki, na ndakisa, liloba vulture, mpo na kobimisa monstre moko ya lifelo oyo amonaki na lifelo kopasola ba victimes na yango na nsuki mpe na mbɛbu ya somo . Akokaki komona ete lolenge ya nyama yango ya nsɔmɔ ezalaki mpenza lokola ndɛkɛ; kasi lokola akokaki kokanisa te ete ezalaki naino na ndɛkɛ ya lolenge oyo, to ya motema mabe oyo, ayebaki te nkombo nini akopesa yango, mpe J.-C. ayebisaki ye ete esengeli kobenga yango vulture; oyo asalaki. Na boye ntango mosusu azalaki na likanisi kozanga elobeli, mpe ntango mosusu elobeli mpe likanisi kozanga koyeba bolongobani na yango to bokokanisi na yango ya solo.
Mbala mingi, akobaki, Nzambe apesaka ngai likanisi mpe atikaka yango epai na ngai mpo na kopesa yango ngai moko; Nazali kosala yango na elonga mingi to moke.
Mosika te, soki andimi milende na ngai, to apesi ngai biloko
(81-85)
maloba oyo ebongi oyo nakokaki kozwa te. Ntango abimisi ngai likambo moko ya mibeko ya bopesi na ye, na ndakisa, abandi na kosala ngai nayoka na mozindo ya motema ete nasengeli kutu te kozala na mposa ya kokende mosika koleka oyo alingi; bobangi oyo ya limemya oyo azali kopesa ngai, epekisi ngai ata moko
motuna na ntina na boyebi oyo abombi mpo na ye moko; mpe bobateli oyo na ngambo na ye ezali makasi mpenza na ntina na ngai, ete nakolinga kokufa na esika ya koboya yango; kasi esalemaka mingi te ete Nzambe apesa ngai bipekiseli ya makasi boye; mbala mingi atikaka ngai bonsomi mingi na oyo atikaka ngai nayeba: Namoni kati na ye mposa moko boye ya komipesa oyo epesi ngai nzela kaka te ya kosenga mingi epai na ye, kasi oyo emonani lokola ezali kobengisa ngai nasala bongo; na nsima akokisaka bamposa na ngai na nzela oyo ya kati; mbala nkóto koleka maloba; mpe oyo elobeli na ye ya bomoto ekoki ata moke te kopusana.
Yango wana na bantango mosusu azalaki na mokakatano mingi mpo na kopesa makanisi na ye. Azwaki liloba moko te, akokanisi te na
mpo na kosala ete bato báyoka; kasi na nsima ba silences na ye, ba pema na ye, ton na ye ya énergie elobaki mingi koleka oyo etikali, mpe mbala mingi e compenser
kozanga koloba. Alobaki na ngai ete: “Tata, ah! Namoni to namoni makambo oyo nakoki koloba te, mpe atako bongo nakolinga kopesa litatoli mpo na bino. Ah! moto azali bolɛmbu boni! akoki te kaka kobimisa makanisi na ye to komiyoka, akoki koloba mpo na Nzambe te; kasi lisusu, na botau mingi boye, ndenge nini akoloba na ntina ya ekelamu oyo ezangi nsuka? Papa na ngai, namoni na Nzambe nazalaki investir na Bonzambe.... Nazindisami mpe lokola nde namipesaki na bonzambe, nazalaki, soit disant, lisusu existence moko te ya ngai moko... Nazalaki ko adorer majesté lofty ya ye oyo azalaki liboso ya tango nionso.... Bongo ekimaki ye alors na ba oyo
maloba oyo nguya na yango ya solo ya esakweli elongaki nyonso, mpe ekokaki kosala, koloba ete, lokola Moize, Yisaya, mosakoli mokonzi mpe Santu Paulo, .
ignoramus oyo ya esengo azangaki koloba kaka mpo azalaki na makambo minene mingi ya koloba, mpe apusanaki pene mingi na Bonzambe, etc., etc. Dominas Deus, oyo azali na likambo ya koloba te . ( Yir. 1, 6.)
Koleka mbala moko atunaki ngai na mbalakaka:
Ozali koyoka ngai, tata, mpo nayambolaka epai na yo ete nazali koyoka ngai moko te? Nyonso nakoki kondimisa bino ezali ete nandimi ete namonaka nyonso oyo epai ya Nzambe, mpe ete azali kotinda ngai na makasi, soki tokoki koloba bongo, naloba lokola nazali kosala: yebisa ngai kaka soki omoni eloko moko te oyo ezali kokesana na Makomi Mosantu to
Mikano ya Eklezia; mpo, na likambo wana, nalaki bino ete nakotika yango mobimba (azalaki na mposa ya eyano liboso ya kokoba). Mpo na oyo ezali na kati ya Makomi Mosantu, kati na makambo oyo nazali koyebisa yo, nakoki kondimisa yo, Tata na ngai, ete nayebisaka yo kaka mpo Nzambe azali kosala ete namona yango; mpe ntango nazalaki naino na boyebi moko te ata ya Makomi Masantu, to ya Bondimi, to ya Eklezia; ntango nsango malamu elingaki kozala ata moke te na mokili, nalingaki kaka koyebisa bino nyonso oyo nayebisaka bino, mpo nazali komona yango epai ya Nzambe, mpe Nzambe apesi ngai mitindo ete nayebisa bino kozanga ete nakoka koyebisa bino.botika; oyo azongelaki ngai mbala mingi, kobakisa na ngai, lokola Santu Paulo na Bagalatia, ete oyo alobaki na ngai mpe asalaki ete ekoma, azalaki na yango moko te
ayekolaki na mombongo ya bato, to na mikanda na bango, kasi ete ayebaki yango kaka epai ya J.-C. oyo abimisaki yango: Neque enim ego ab homine accepi illud, neque didici, sed per revelationem Jesu- Christy. (Gal. 1.12).
Malako ya ndeko mwasi na makambo oyo ezali kopɛngwisa likebi na losambo.
Ndeko mwasi azalaki ntango nyonso te na elevation oyo ya makanisi, ayebaki kokitisa ton na ye mpe ko changer style na ye na biloko ndenge na ndenge oyo asengelaki kosala na yango. Tala ndenge, na kososolaka lolenge na ye ya kosala makambo
losambo, alobelaki ngai mokolo moko na ntina ya makambo oyo ezali kopɛngwisa likebi, makanisi ya mabe, mpe makambo nyonso oyo ezali kopekisa kosalela bozali ya Nzambe. “Na makanisi na ngai, Tata, makanisi mabe ezali lokola masolo; mbala mingi nyonso mibale ezali mabe mpo na kozanga mbeba lokola mpe mpo na libondeli mpe kosalela bozali ya Nzambe. Nakanisi ete ezali moke
bato, ata soki bazali na kati ya nzoto ndenge nini, oyo bazali na eksperiansi mingi to moke te na likambo yango. Ya liboso makanisi etelemaka na makanisi
ya bapaya, ya mpamba, ya mpambampamba mpe ya ntina te; afandaka kuna na bolingi mingi koleka, lokola bazali kolakisa ye eloko mosusu te kaka innocent mingi mpe très légitime na
komonana. Mposa mpenza ya kopema oyo epesami nzela esalaka ete amona yango lokola kominanola oyo esengeli mpenza; kasi moto azali kotya likebi te ete uta kuna na likanisi moko ya mabe ezali kaka na litambe moko, mpe litambe moko ya kogumbama mpenza, oyo ezali kaka pete mingi mpe ya momesano mingi mpo na kokatisa.
“Mpo, na esika ya liboso, likanisi oyo ya mpamba mpe ya mpambampamba elongolaka likebi mpe ebendaka makanisi na miso ya Nzambe: ezaleli, oyo esilá kozala na likama mingi. Azali mbisi oyo ebimi na mai; ezali masuwa oyo elongwe na libongo, mpe oyo, soki mbonge ezali kobwaka yango, ekoki kokóma eloko ya kosakana na mopɛpɛ makasi; azali soda oyo atikaki esika na ye ya kokangama mpe amimonisaki na ba coups ya ennemi. Lisusu, Tata na ngai, tala ndenge zabolo ayebi ko profiter na position oyo ezali tellement avantageux pona ye!...
(86-90)
Mpe likanisi oyo ya kozanga mbeba elandami nokinoki na oyo ezali moke; mosusu ebimi, oyo etomboli lisusu makambo mpe nokinoki epesi nzela na likanisi oyo mbala mingi ezali mpenza ya mabe. Demo, oyo azali ntango nyonso na bokɛngi, azangaka te kosalela lolenge wana ya kozanga mayele mpo na kokanga makanisi na biso. Na nsima tosengeli kobunda na monguna moko ya nguya, oyo tozalaki na mayele mabe ya kopesa
esika ya kokota: oyo nde komeka ezali kopesa likanisi te, mpe nini ekomi na moko soki moto atɛlɛmi wana na mwa komisepelisa! Mawa! tata na ngai, biso
akimaka kaka kobukana ya masuwa na kozongaka na esika ya kobombana ya miso ya Nzambe, mpe mbala mingi te moto azongaka kuna kozanga ete azwa mwa mpota monene na etumba.
“Mbala boni J.-C.
namimonisaki polele na kolongwa na miso na ye mosantu! Na yango, Tata, namekaka kobima na yango ata moke te: yango wana masolo ezali kilo mingi mpo na ngai, epesaka ngai mingi ya kosala koleka ba méditations oyo eleki abstraite. Kuna
Ntina ezali, Tata na ngai, ete nasengeli ntango nyonso kozala na bokebi na ngai kuna, na boye ete nakopesa te nani nazali. Bosambisa kaka nini esalaka! nasengeli mpenza kozala na mposa ya nsuka ya kominanola! O! Nandimisi bino ete mbala mingi nazalaka na mposa na yango. Nzokande, Tata na ngai, Nzambe azali kosala ete namona ete nasengeli te koboya ngai moko; ete au contraire, ba
charité esengeli kosala yango mokumba na ngai ya kozala wana elongo na bandeko na ngai ya basi mpe kosolola na bango. Yango wana, nalukaka komidefisa yango kozanga ete namipesa na yango.
Lolenge na ye ya losambo.
Na oyo etali ba méditations na ngai, style na ye Tata na ngai, nakoyebisa bino mua maloba na ntina na yango lelo, po oyebisa ngai soki nakoki kozala rassuré na ndenge nameseni kosala yango. Ya liboso ngai
meka kosalela makanisi na ngai na likambo ya libondeli; kasi mbala mingi esalemaka ete kobendama ya nguya mingi ememaka ye na makambo mosusu, .
mingimingi na ba communions na ngai. Kozala ya Nzambe ekangaka bososoli na ngai polele mpenza na boye ete ntango mosusu mayoki mazali kotungisama. Na nsima, namonaka makambo epai na Nzambe oyo etikaka ngai lisusu bonsomi te ya komikundola likambo ya komanyola. Ntango na ngai nyonso elekisaka na kotalela makambo oyo Nzambe azali kolakisa ngai. Yango wana, Tata wa ngai, esengeli komonana ete ntango nasengelaki kozala na ngambo ya mwa kozanga bosembo, na nsima nazwaka mpamela oyo
zipa na mobulungano mpe na boyamboli. Nasengi bolimbisi mpo na likambo oyo epai ya Nzambe, oyo ayambaka ngai ntango nyonso na boboto moko; mpo ete kofinga na ye ezali ntango nyonso oyo ya ngolu mpe ya boboto.
“Nkolo malamu apamelaki ngai ata mokolo moko te mpo na lolenge oyo ya kobondela;
kaka lisosoli na ngai nde esalaka ete nasosola ete ekozala malamu natuna yo mpo na kozala na kimia mingi na ngambo wana. Na yango, Tata na ngai, soki omoni yango malamu mpe ozali na ntina ya kotɛmɛla yango te, nakokoba kosala yango ndenge moko.
Ngolu oyo azwaki na kati ya communion.
"Ezali rare que nazua communion sans kozua quelque faveur particulier ewutaka na Nzambe: mosika na kosenga ye yango, nasengaki ye koleka mbala moko."
kokata bango to ko moderer ba effets na bango, oyo nayokaka soni mobimba na yango, komiyebaka que nabongi ata moke te na bango. Ezali impossible mpo na ngai na comprendre
ndenge nini Nzambe monene boye akoki kogumbama kino na esika ya boye; ndenge nini akoki kolinga mingi ekelamu ya moke mpe ya mobola, mosumuki ya mawa
ndenge nazali..... Mawa! Tata na ngai, ayokaka ngai te: mingi nazali komeka
komonisa kozanga kobonga na ngai epai na ye, soki nazali kosepela mingi na mabondeli na ngai, mingi mingi amonani lokola azali motó makasi mpo na kosopela ngai ngolu oyo nabongi na yango ata mokolo moko te, mpe mpo na yango nazali kobanga lisoló oyo nakosengela kopesa, mingimingi soki totaleli boniboni litomba moke Nasali tii sikoyo. »
Lisolo oyo ekanisamaki ya minyoko oyo esepelisaki mokambi.
Uta mokolo ya liboso oyo atindaki ngai nakoma, ayebisaki ngai ete ezalaki te
ntango ezalaki te mpo na biso kobungisa. Na boumeli ya sanza misato to minei oyo alobelaki ngai na ntina ya lisosoli na ye mpe bimoniseli na ye, azongelaki ngai mbala ntuku mibale ete azalaki mpenza kobanga ete tokozala na ntango te ya kokoma makambo nyonso oyo asengelaki koyebisa ngai.loba liboso ete nasengelaki kokima; oyo esalemaki
ndenge akanaki. Atako elikya ezalaki te ya komona ngai nazali kobundisa banyama nokinoki mpe na lombangu boye, au contraire, bato bazalaki koloba
kopesa na banganga-nzambe oyo bazali na mosala destin fixe oyo ekokaki kosala ete bázala na bomoi ya sembo, kozanga ete bázala ata moke te na nyongo epai ya bato nyonso mpo na misala ya sanza ya mwambe ya mosala na bango. Emonani lokola ete Ndeko mwasi ya Mbotama ya Mbotama akosamaki ata moke te na bimonaneli kitoko wana, oyo atako bongo ekosaki bato mingi ya politiki, mpamba te nsima ya kosakola yango, na nsima azwaki bibongiseli mingi mpo na kopekisa mbano na yango mpe mpo na kobikisa mosala na ye na kobukana ya masuwa oyo ezalaki naino na likama ye.
Na mokano oyo, mbala mingi azongelaki ngai ete azalaki kobanga mbano ya mopepe makasi oyo ezalaki konguluma na biso mpe projet na biso; ayebisaki ngai ete demo oyo azali na nkanda makasi akosala milende ya nsuka mpo na kosala ete alonga te mpo na mbala ya mibale; ayebisaki ngai ndenge nini asengeli kokende na yango, mpe ndenge nini nasengeli kokosa elikya na ye na lisalisi ya Nzambe..... “Tata, ayaki koyebisa ngai mokolo moko, keba na monguna na yo;
(91-95)
etumba esakolami na yo, libebi na yo kutu epekisami; biso
Azali déjà koluka ba moyens nionso ya kokanga yo na faute : d'abord, réputation na yo ezali souhaitée. Eza na ba mauvais gars libanda bazo luka ba noirr yo na miso ya public. Nasengi yo, Tata na ngai, kokotisa mwasi moko te na ndako na yo, na ntina ya ntina ata moke te; mpo namoni ete awa nde esika moto asengeli kobanda: boye, soki moto ayei kotuna yo na likambo moko boye ya
lisosoli, yanola mbala moko ete olobelaka yango kaka na confession, mpe mbala moko tinda ba conseillers wana bazonga na lingomba to na bandako na bango. Kondima-
Ngai, Tata na ngai, okosala malamu soki olandaki toli na ngai. Nazalaki kokeba ete nazanga yango te. Nayekolaki, mwa nsima, ete manœuvre oyo ya soni emekamaki na ntango mpenza oyo Ndeko mwasi apesaki ngai toli oyo, mpe
Nayekolaki yango epai ya moko ya bato mpenza oyo basɛngaki bango básala yango.
« Esengeli bongo kofundama lokola moto oyo ozangi botosi mobeko ya ndai, oyo okoki te mpe okozwa te : okopusama na makasi okabwana na biso : oyo nde mpasi, Tata, mpo na Lisanga, mpe mpo na ngai mingimingi! Na maloba oyo, Ndeko mwasi mobola amonanaki lokola na mayele nyonso asimbamaki na mawa; nsima ya mwa mai ya miso abakisaki ete: “Kasi, ezala nini ekosalema, moto asengeli kosambela Providence ya bonzambe mpe komitika na makambo nyonso na mitindo na yango.” Mokakatano ekozala nsɔmɔ, Tata! Nakoki mpenza te koyebisa bino soki likambo yango ekokende tii boni; kasi namoni mpe nakoki kondimisa bino ete makila ekozala ebele mpe mobulu ya somo na France. Bomibongisa mpo na konyokwama; nyonso ezali ya nokinoki mpo na banɔti oyo okani kosala. »
Nzokande bolingi kolimbola makebisi ndenge na ndenge ya Ndeko mwasi, makambo nyonso esalemaki ndenge akanisaki mpe asakolaki. Na nkanda mpo na botɛmɛli makasi mpe botɛmɛli oyo ekoki kolonga te oyo bilombe basi wana bamonisaki
cloiste mpo na kondima motindo moko te oyo euti na Assemblée nationale, mpe mpo na kozwa ata pasteur te, to mokambi te, to eloko moko te, oyo atindamaki na ngambo na yango, ba membres minene ya municipalité bazangaki te kopesa ngai ata moko mingi ya oyo babengaki motó makasi ya bamamelo oyo mokambi na bango azali fanatisée, to mpe kopesa ngai mokumba mpo na yango, mingimingi mpo likambo oyo nalingi koyebisa.
Ezalaki momeseno mpo na bakonzi ya mangomba ya paroisse ya Saint-Léonard koya na mobembo epai ya basango ya Urbaniste, mpo na kosala Misa Mosantu kuna na mikolo ya santu Marko, ndenge moko mpe na mikolo oyo babengaka Rogations . Mokambi, na surplice mpe na stole, akendaki koyamba mobembo mpe akambaki yango lisusu na porte, to kutu na lingomba ya paroisse. Nsima na yango
M. Méneust-des-Ausnays abenganamaki mpe azwaki esika na ye na moto oyo akɔtisaki ye, Madame la Supérieure azwaki mokanda oyo kati na yango mokambi ya engumba ayebisaki ye ete azali na elikya mpe ete asosolaki ete makambo nyonso ekokende ndenge moko na pasteur ya sika, oyo asɛngaki ye kokende na ndako na bango elongo na ba nganga-nzambe, na municipalité mobimba mpe na cortège : par conséquent, apesaki mitindo ete ba beta bangonga ya couvent noki kaka cortège ebandi, mpe ete nionso ezala prêt na sacristy mpo na misa oyo ekozala bayembami, mpe bongo na bongo.
Sans surprise, supérieur ayanolaki maire que soki ezali pasteur légitime, vrai pasteur ya paroisse, oyo asengelaki komi présenter, akoki ko compter que azala toujours bienvenue mpe réception comme d’habitude, sans besoin ya municipalité kokende na dépense ya kosala ata moko
toli, mpamba te ayebaki oyo asengelaki kosala; kasi ete, soki ezalaki oyo abengaki pasteur ya sika, ayebaki ye te mpe alingaki koyeba ye te, kino amonisaki ete
canonicité ya mission na ye; ete na ntina na yango, soki alingi mpenza kosala Misa na ndako na bango, asengeli kobatela nyonso oyo esengeli mpo na yango, mpamba te akokaki kozala na elikya ete akozwa ata mai te na kati ya sacristy, mpe ete likambo oyo eleki malamu oyo akokaki kosala ezalaki ya kozala na porte te ya ndako-nzambe ekangamaki, oyo mbala mingi ezalaki kofungwama na ntango moko mpo na bolamu ya bato banso.... Maire asilikaki, mpe
municipalité, oyo elongaki eloko moko te likolo na yango, ezala mpo na maponami, to mpo na kondima mobeko, to mpe ya episkopo ya sika, etc., etc., elakamaki ete ekozala na bokonzi. Mokolo oyo elandaki, to kaka mokolo yango, moto oyo akɔtaki na ndako yango atindaki mokanda oyo kati na yango
amekaki komikosa na komilongola na maloba ya kofinga mpe ya komikitisa pene na nse lokola bokɔti na ye mpenza. “Tokoyanola nini na oyo? atunaki mokambi: “Eloko moko te, madame; tolobaki makambo nyonso na mokanda na biso ya liboso. Ezali na bato oyo ezali malamu kozala na eloko moko te oyo ekokani na bango, ata mwa boyokani ata moke te. Yango wana, batumbaki mokanda ya moto oyo akɔtaki na ndako yango mpe bazwaki eyano te.
Na nsuka mokolo ya mpasi ekomi, mpe, misa ya mokambi elobami, nionso ezalaki seresere na sacristy, ata mayi; kaka ngámbo ya moke mpenza ya porte nde etikalaki polele. Ntango kaka lokito ya ngonga ya paroisse esakolaki ete mobembo ezali kosala, ba fusiliers mibale oyo municipalité etindaki bayaki na ngala na bango mpo na kobenga abbésse mpo abeta ngonga.
(96-100)
ngonga, ndenge esalemaki na bisika mosusu; mpo na koyamba mobembo oyo ezali kokende liboso; ayanolaki ete akosala eloko te mpo na yango, ete ngonga ekozala te
na ntembe te eyokanaki te na ngambo na ye. Bato mibale ya minduki bakei kosala rapport na bango, mpe mbala moko tomoni maire, procureur ya commune mpe président ya district bazali kokima mbangu, bango misato na ba slings. Bazongeli motindo moko epai na ye uta na Assemblée nationale; ayanolaki bango na mpiko ete andimaki te kati na bango to na Likita nguya ya kopesa ye mitindo ya ndenge wana, to ya kobongisa eloko moko te na likambo ya lingomba; ete na likambo oyo ayebaki nani asengelaki kotosa, mpe ete ezala nini basalaki, ete, na ngambo na ye, ngonga ya couvent ekosakola te bokoti na bango ya bokabwani mpe ya kozanga mibeko.
Na ntango yango, moto oyo akɔtaki na ndako yango ná basalisi na ye mibale to misato balekaki, .
lokola bakokaki, na mwa ekuke; mpe na nsima bakendaki na ndakonzambe, epai bazalaki koyemba misa. Eumelaki te, ndakonzambe mpe lopango etondaki na bato oyo bazalaki kobendama na mposa ya koyeba. Municipalité komona que eloko ya kosala ezalaki te
kolikya na bokasi ya basango, amipesaki mpo na mwa ntango mpo na kobuka porte ya couvent. Lokola nguya yango moko ekokaki kopesa bango lotomo oyo, a
Locksmith amemamaki na mobulu : sima ya komeka, asakolaki que na ba clubs mibale ya ebende ako courage te ko milaka que akobuka yango na ngonga misato. Tobundisa moko ya baporte mpe tolongi malamu koleka te, atako ezalaki kaka ya mabaya. Ezalaki na ntango wana nde ezalaki mpasi te mpo na komona ngambo nini fanatisme ezalaki.
Na Communauté nionso ekangamaki, mais tranquille. Basango, bazwaki ekateli ya kosala eloko nyonso, balobaki ete esengeli kotika eloko moko te, mpe babondelaki mpo na bango moko.
bango moko mpe mpo na baoyo basalaka mpo na kobuka lopango na nkanda mpe nkanda ya solosolo ya kokabwana. Milende na bango nyonso ezalaki na ntina te, mpe na boumeli ya makelele oyo moto oyo akɔtaki na ndako yango alongwaki na ndako-nzambe mpe alekaki elongo na bato na ye na kati ya ba brocades mpe na ba whistles ya bato, témoin ya elonga ya soni ya expédition na bango. Nzambe ayebi ndenge bango na municipalité basambelaki alors pona ba mamans pe pona ngai en particulier! Balobaki na mongongo makasi mpenza na boye ete mokano na bango ezalaki na ntembe te, mpe komipesa motindo wana emonanaki naino te. Moto ayebaki te, komonaka bango banso kotika lingomba, soki elongi na bango esengeli kobimisa maseki, bobangi to mawa, mpe nakanisi ekokaki kolamusa mayoki oyo nyonso na ntango moko.
Kokima na ye.
Na ndenge wana nde esika oyo ya kokamwa, ya nsɔni mpe ya kosɛkisa esukaki, epai kozanga Nzambe mpe nkanda ebundaki mpo na kolonga bosembo malamu mpe kozanga mbeba oyo elongolamaki bibundeli; mpe atako nkanda oyo epesaki bango bomoi, bamimonaki kotindama na makasi mpe ya koningana te ya mwana mwasi moko ya mobola oyo alɛmbaki na makasi mpe mbala mingi na bokolongono ya bolembu boye ete mpiko na ye emonanaki monene na libaku oyo. Ezali solo mpenza ete Nzambe asalisaka bato na ye, mpe apesaka bango, ntango alingi, makasi oyo mbala mingi ezangaka na banyokoli na bango. Oyo ezali mbala ya liboso te asalelaka sexe ya bolembu mpo na
kokitisa lolendo ya ba tyrans. Atako ba appareils nionso ya menace ya komikumisa oyo, ezalaki solo koloba que ba mamans Urbanistes bazalaki kaka bango moko te oyo ezala persuasion, to ba menaces, to ba transports nionso ya kanda ekokaki te, ezala degré to force. , kozua ata pouce moko ya mabele . Ezali lisusu na ntina moko te ya kokamwa ete kobanda na mpokwa wana mpenza, mpe mikolo oyo elandaki, Communauté ezingamaki mpe lokola nde ezingamaki na mabaku ekeseni na bato banso oyo municipalité elongaki kotia na nse ya bibundeli, mpo na kozala na , .
akufi to azali na bomoi, oyo bazalaki kotalela lokola ntina kaka moko ya motó makasi boye. To menacer kutu kotumba ndaku, soki.... Kasi, mpo na kondimisa basango, nazwaki ekateli ya kobima na butu, mpe
mpo na kokende, na kobombama, epai ya baninga mosusu, uta wapi nakokaki kokomela lisanga mpe kozwa mikanda oyo batindelaki ngai. Ezalaki mwa ntango moke mpenza nsima ya Mokolo ya Bomati ya 1791 nde nasengelaki kolongwa na esika oyo, epai nazalaki
ekɔtaki, ndenge tomoni yango, na mokolo ya 17 Yuli 1790. Kopanzana ya basango esalemaki te tii na mokolo ya 27 Ɔkɔtɔbɛ 1792.
Na ngonga ya bolongwi na ngai, bamamelo bamifingaki, mpe nasepelaka na bango, ete mosika te tokosangana lisusu, mpo ete ekokaki kosalema te, tolobaki, ete mobulu ya boye ekoki koumela ntango molai. Elikya yango, ata moke te, ebɔndisaki bango mwa moke. Kasi mpo na Ndeko mwasi ya Mbotama, oyo
alobelaki pene na moto moko te longola se Nzambe na bantango oyo ya mpasi, ayaki mpe alobaki na ngai na mongongo ya nse: « Tata, kokosama na yango te: Nzambe ayebi soki tokomona lisusu.» Nayamboli epai na bino ete nazali na mposa na yango mingi koleka ndenge nazali kolikya; awa ezali ebandeli, kasi ezali nsuka te, mpe nani akoki komikumisa mpo na komona yango? Na nsima, amilongolaki, azalaki kolela.
Bisika wapi akomaki, na banote oyo azwaki, ba interviews ya Ndeko mwasi.
Ntango kaka nazalaki na esika ya libateli, namipesaki mingi na kokoma banote oyo apesaki ngai mpo na kobenda ennui ya pansiɔ na ngai; mpe ezalaki na boumeli ya bapɔsɔ ya liboso nde nazwaki epai ya Madame la Supérieure mokanda oyo Ndeko mwasi ya Mbotama ya Mbotama atindaki ngai nakoma: “Tata, komeka Providence te, komibomba malamu; kasi lisusu kobungisa te
mpiko. Nzambe atiki ngai nayeba ete mwango ya motema mabe oyo esalemi mpo na kobundisa yo ekokokisama te. Ezali na mosusu oyo akosala ete alonga na yango
(101-105)
mpe .
makoki na yo, mpe oyo asengeli mokolo mosusu kozwa nkembo na ye; kosala mbangumbangu mpo na kopesa mabɔkɔ na yango; bakokanga yo te to bakokanga yo te, atako bazali koluka yo; mosala na
bokengi...” Nabombamaki na boumeli ya sanza soki minei na bamboka, mpe mingi lokola na Saint-Malo, yambo ya kokende na Jersey. Bipai nyonso nazalaki kobatela banɔti na ngai. Batyaki ngai na bolɔkɔ te mpe bakangaki ngai ata esika moko te; Nakutanaki kutu na makama ya kokamwa na mabele mpe na mbu kozanga ata mawa moko.
Kasi bokoki komona ete mposa ya kolakisa likanisi ya makambo oyo ekeseni na mobimba na yango esalaki ngai nakanisa liboso bantango mpe makambo; yango wana ezali na ntina mingi kozonga sikawa na esika oyo totikaki, mpe kozongela molongo ya masolo mpe masolo oyo esengeli kozwa biso.
Interview ya mibale na Ndeko mwasi.
Mikolo mwambe oyo elekaki uta bokutani na biso ya yambo ezalaki molai mingi mpo na kimia ya makanisi ya Ndeko mwasi; demo ayebaki ndenge ya kosalela intervalle oyo mpo na kosala effort ya suka, mpo na ata kobwaka trouble na molimo na ye, soki akokaki te kolonga kosala ye abongola makanisi na ye mpe atika plan na ye. Nsukansuka, mokolo mpe ngonga ekómaki epai asengelaki kozala
babikisami na mimekano. Apusani penepene na ngai na mwa salon epai toyokanaki mpo na kosala ba sessions na biso. Nsima ya kosala elembo ya ekulusu, nsima ya kobenga nkombo mosantu ya Nzambe mpe miinda ya Molimo Mosantu, lokola azalaki ntango nyonso kosala, alobaki na ngai mingi to moke na maloba oyo:
Ba perplexités na ye sur projet ya kokoma.
"Tata, yambo ya kokende na bozindo nyonso na ntina ya makambo oyo nasengeli koyebisa yo, emonani na ngai ete ezali na ntina, mpe kutu ezali na ntina mingi, mpo na koyebisa makambo oyo ekómeli ngai mikolo oyo eleki, mpe oyo ezali naino koleka na ntango oyo." par rapport na projet oyo tosali, mpe oyo, mpo ete bokoka kosambisa nionso oyo etali ngai, mpo nazali mpenza na mokano ya kosala eloko moko te, mpe kutu kondima eloko moko te longola se oyo bokozala kondima, nsima ya exact to au moins boyebi oyo ekoki mpo na kozwa ekateli malamu. Mpo ezali boye, Tata, ete nasengeli koluka koyeba bolingi ya bonzambe, oyo, lokola nazali kolikya, ekomonisama epai na ngai na oyo ya yo.
“Bongo okoyeba, Tata na ngai, ete mingimingi uta ngonga oyo tosalaki projet ya kokoma oyo Nzambe ayebisaki ngai, mpe ete omonanaki lokola omidefisaki na yango, namimonaki na lolenge ya kokamwa kotelemela na libaku oyo: Nayoki na kati ngai lokola bituluku mibale oyo ezali kotɛmɛla oyo ezali na etumba, .
kozanga, mbala mingi mpenza, nazala na likoki ya koyeba nani kati na bango mibale akolonga. Na ngambo moko, Nzambe apameli ngai mpo na bozangi bosembo na ngai ya kala, masumu na ngai oyo ekoki kotángama te oyo, mbala mosusu koleka mitambo nyonso ya zabolo, etie mikakatano na nzela ya mikano na ye minene; kasi abakisi ete makambo ekómi, ete...
ntango ekoki ntango mosala na ye esengeli kobima atako milende nyonso ya banguna na ye mpe atako mikakatano nyonso oyo ngai moko nakoki naino kotya kuna.
Ayebisi ngai, ete ndako oyo ezangaki na mbeba na ngai, ezali bongo te
ebebisamaki kino kaka miboko mpe mabanga ya moboko etikali, elingi koloba biloko mpo na kotonga ndako ya sika. Apesi ngai mpo na kososola ete loboko oyo esengeli kosala kuna ezwami, mpe azali kolendisa ngai na molende nyonso nazwa litomba na yango kozanga kobebisa ata ntango moko, mpo ete nyonso ezali mikuse mpenza mpe ya motuya mingi.
“Epai mosusu, Tata na ngai, nayoki nguya mosusu, likanisi oyo nandimi oyo ya zabolo, oyo azali kosala milende na ye nyonso mpo ete mombongo yango elonga lisusu te. Kokoba kozongela ngai ete nazali na nse ya illusion, mpe ete ezali lolendo na ngai nde ekosaka ngai mpe ekangaka ngai miso; oyo nazwaka mpo na bofuli uta na lola, oyo ezali kaka bopusi ya makanisi moko
molunge, na bɔɔngɔ oyo elɛmbi mpe etombwami na mipɛpɛ ya lolendo ya kobombana, mpe oyo ezipami na komipesa ya lokuta; ete nasala ete Nzambe alobaka epai Nzambe alobaka te
Nalobaka te, mpe ete nandimi ete nazali kotosa ye, nzokande natosaka kaka imagination ya fou. Azali kosala ngai nasosola ete nazali kaka kokende, lokola kala, mpo na komisɛka oyo ekosilisa kozipa ngai na mobulungano na komikundolaka mawa nyonso oyo nasili kokutana na yango. Azali kopakola langi ya polele mpo na ngai makama oyo namimonisaka, mpe malheur oyo nakobimisa na Eklezia : soki Assemblée nationale ezali na boyebi ya projet oyo, lokola ekozanga te kosalema, azali kosala ngai nayoka; bakotumba yo na bomoi, mpe moyamboli na yo akozala mpe moto oyo azwi mpasi; nsima ya kosala bongo kobungisa ntango na ye, okoyanola mpo na liwa na ye, mpe lisusu mpo na kobomama ya banganga-nzambe mosusu mingi mpenza oyo bakozwa mokumba mpo na yango; ba Communautés nionso ekobebisama po na bino, etc., etc.
Ah! Tata na ngai, oyo akoki koloba boniboni makanisi wana ya koboma esalaki ete nanyokwama! Kasi yango ezali kaka te: azali konyokola ngai mingi koleka, soki moto akoki koloba bongo, na likama oyo ekoki kopengolama te oyo, alobi, nazali kobimisa molimo na ngai mpe lobiko na ngai. Ezali kobangisa, soki nasali mwango na ngai, ete liwa na ngai epusani
ekotungisama na bilimu mabe, lokola esi ekómelaki ngai, na maladi moko monene oyo ekitisaki ngai, eleki mwa bambula, tii na nsuka ya nsuka; ete bilimu yango ekobwaka ngai na kozanga elikya; mpe ete, lokola mbano mpo na bomoko na ngai, demo akanga
(106-110)
mpe .
ekozwa na molimo na ngai mpo na kobwaka yango na lifelo elongo na bato nyonso ya lolendo mpe bakosi. Oyo, alobaki na ngai, ezali nsuka ya esengo te mpe ya mawa ya baye banso, lokola yo, bamikanisaka kolanda mokano ya Nzambe, ntango bazali kotosa te
kaka na bamposa na bango: basusu babikisami na botosi; kasi, mpo na yo, okomibungisa na botosi na miinda na yo ya kosala lokola, oyo ezali kaka bokosi mpe mitambo mpo na mokambi na yo lokola mpe mpo na yo. Bino mibale bokozwa etumbu ya somo mpo na yango na seko.
“Etumba oyo ya nsɔmɔ, oyo esili koleka banda kala, ezali kokóma makasi mikolo nyonso, mpe emonani ete, na ngonga oyo, ezali kosakola elonga mobimba mpo na lingomba moko to mosusu. Bazali ba rivaux mibale oyo bazali na ba grips mpe moko te na bango amonani lokola akangamaki kino nsima ya coup décisif, oyo nayoki ba préludes ya kobangisa. Koleka mbala moko, Papa, ba débats na bango ebwaki ngai na état ya mawa. Mwa mikolo eleki, kati na makambo mosusu, makanisi na ngai etungisamaki mingi, ebulunganaki na mobulu mpenza, ete nalekisaki ngonga misato na minei ya malamu na kati
ba pré-chorale, sans que bazala na makoki ya kotelema. Nazalaki lisusu na makasi to mpiko te; mayoki na ngai eninganaki mpo na koningana monene. Koningana mpe na mobulu na ngai moko, nayebaki mpenza te nini nakozwa mokano ntango nayokaki bofuli mpo na kobaluka na likoki na ngai ya momesano. Yango wana nabalukaki epai ya Nzambe na
elikia, mpe abondelaki ye ayokela ngai mawa, atia nsuka na mobulu na ngai mpe mpasi na ngai, mpe likolo ya nyonso apesa nzela te na bobungisi na ngai ya seko to ata moko ya mawa oyo ebangisaki ngai mingi. Mpo na Nzambe na ngai, nalobaki na ye, oyebi ete nalingi, ete nalukaka kaka mokano na yo mosantu.... Bongo, tata na ngai, .
Nayokaki na bozindo ya molimo na ngai mongongo moko koloba na ngai na ndenge ya polele mpenza: Hey! mwana na ngai ya mwasi, ozali komona te ete ezali zabolo nde azali ntango nyonso kosala eteni na ye mpe alukaka kaka kotɛmɛla badesign na ngai? Esengeli te kobungisa motema mpo na yango. Tyá motema kaka na moto oyo azali koloba na yo, mpe mosika te okomona nani kati na bango mibale akolonga. Ozali kaka na nzela moko ya pete ya kotelemela ba attaques ya monguna oyo ya somo, ezali botosi na Eklezia na ngai. Kende, donc, koyebisa situation na yo directeur oyo na tindeli yo, pe oyo asengeli koloba na yo na kombo na ngai; akosukisa mobulungano oyo okoki kobima na yo moko te: zalá na botosi na mongongo na ye, mpe zwá, kozanga kokakatana, eteni oyo asengeli kolakisa yo na nkombo na ngai.
“Bongo ezali epai na yo, Tata na ngai, nde nazali komilobela sikawa; mpe ezali kutu, lokola bomoni, na motindo ya Nzambe, ete nabandaki na koyebisa bino ezalela ya molimo na ngai ya lelo, na koyebisa bino na bozindo etumba ya makasi oyo mbano na yango ezalaki mpo na ngai ya kobɔndisa mingi mpe ya kosepelisa mingi.; mpo na mpasi maloba ya nsuka elobamaki koleka kimia ya mozindo koleka elongaki mopepe makasi ya nkanda mingi koleka: mpasi ya makanisi na ngai elimwaki, mpe nayokaki elikia ya elengi koleka kobima na motema na ngai. Encore une fois Tata na ngai, ezali na yo sikoyo oyebisa ngai oyo okanisi na yango liboso ya Nzambe, po nakoka ko correspondre na yango na botosi ya kokoka koleka pe na docilité nionso oyo nalapaki yo pona bomoi mobimba . »
Eyano epesami na ye mpe oyo ekitisaka ye motema.
Mpo na kokokisa elikya na yo, nayanolaki ye, nakobanda na etinda moko oyo ekoki kotyelama ntembe te, oyo ekozala pete mpo na kosalela yango..... Ntoma Santu Yoane akebisi biso ete tóndima te na makambo nyonso oyo emonani lokola bofuli, kasi tótalela malamu soki ezali bongo inspiration ewutaka na Nzambe to
ya etinda mosusu: Probate spiritus si ex Deo sint. (I. Ep. mok. 4, v- 1.) Hey! ndenge nini bokoki pe kondima ba inspirations oyo ebundaka pe ebebisaka moko na mosusu, lokola oyo bo expérimentaka! Yango wana ezali mpenza na boponi oyo esengeli kosalema: Nolite omni spiritui credere.
Kasi, bokotuna ngai, nini ezali bongo, na genre oyo, bizaleli mosusu ya Bonzambe? na elembeteli nini oyo ekoki kotyelama ntembe te nakoki koyeba soki likanisi ya ndenge wana euti epai na ngai epai ya Nzambe to epai ya zabolo? Ezali na motango monene mpenza ya bango, Ndeko na ngai ya mwasi ya bolingo; kasi nakomikanga kaka na moko, oyo kaka ntoma oyo azali kolakisa biso mingimingi, mpe oyo, nandimi, ekoka mpo na biso. Yoka ngai malamu, mwana na ngai ya mwasi: elembo oyo ya kozanga libunga ezali, kotia ntembe te, .
bokangami oyo ekoki kobukana te mpe botosi ya miso ekufá na moto ya J.-C., na liloba ya J.-C., na Lingomba ya J.-C.; oyo ezali oyo zabolo akoki komekola te, oyo azali kutu kobanga kosala ya lokuta; mpe, na ntina, awa ezali na maloba misato libanga ya solo ya komeka mpo na kokesenisa bosolo na libunga, mpe bofuli ya solo uta na oyo ezali kaka na lolenge na yango.
Na boye, likanisi nyonso, to bofuli ya lokola, oyo ekozala na bokeseni na bolingo oyo tozali na nyongo na moto ya J.-C., to na bosolo ya liloba na ye, nalingi koloba na maloba ya nsango malamu ya Nsango Malamu na ye to kino na esika moko boye soki ezwamaki na mikanda mosantu; likanisi nyonso oyo ekozala na momesano ya kosala ete totelemela na lolenge moko to mosusu mibeko mpe mikano ya Eklezia ya solo, mpo na kosikola biso na ekanganeli ya botosi na yango, mpe likolo ya nyonso mpo na kosala ete tobuka bomoko ya bondimi... na kolinga yango opinion na biso particulière na ba misusu que ezalaki... zala bien
andimisaki, Ndeko na ngai ya mwasi ya bolingo, ete ezali libunga ya peto oyo ekoki kouta kaka na tata ya lokuta.
(111-115)
mpe .
Na mbano ya bomoto, eloko nyonso ya lolenge oyo oyo ezali kotelemela nkembo ya Nzambe to kobongwana ya basumuki; eloko nyonso oyo etie mikakatano na nzela ya kimia, bosantu mpe lobiko ya milimo, eloko nyonso oyo ememi biso na mpasi, na bozangi bondimi to na kozanga elikya, ekoki kozala mosala ya Nzambe ya te
bosolo, kimia mpe ngolu, kasi ya solo oyo ya anzelu ya molili oyo, atako makanisi ya lokuta oyo ntango mosusu ebongoli ye na anzelu ya pole, atako bongo amemaka mpasi na ye mpe lifelo na ye bisika nyonso oyo amimoni.
Lolenge ya kososola molimo ya Nzambe na molimo ya zabolo.
Mpo na kososola likambo oyo malamu, Ndeko na ngai ya mwasi, komikundola awa oyo nalobaki na basango, na ntango ya bozongi nsima na bango, na ntina ya bokeseni ya bantina oyo mbala mingi ebulunganisaka masosoli ya nsɔmɔ; mpo na koyeba, nalobaki, soki ezali
molimo ya Nzambe to oyo ya demo oyo na nsima ezali kotungisa makanisi na biso, tosengeli komona esika wapi mpasi oyo tozali kokutana na yango ezali kokende mpe esukaka; mpo ezali na eloko moko te ya bosembo, ya solo, to ya bomoto koleka kosambisa ntina na ntina na yango, lokola moto asambisaka liziba na nzela ya ebale, mpe nzete na mbuma na yango. Ezali J.-C. nde apesi biso mobeko oyo ya infallible.
Mokakatano oyo euti na Nzambe efulaka elikya ya elengi na oyo ya ye
ngolu, ntango azali kobɛta na nsɔmɔ ya bikateli na ye; nzokande mpasi oyo euti na zabolo etikaka biso kaka na bobangi
bobele moombo, oyo ememaka na kozanga kotyela motema mpe kozanga elikya. Ezali, nabakisaki, ete Nzambe abetaka mpe abikisaka; ezokisaka mpe ezobikisa; akitisaka mpe atomboli; abɛtaka nkake, mpe abɛtaka nkake te: nzokande demo azokisaka mpe abikisaka te; kokweya na nse mpe kotelema lisusu te. Na liloba moko, Nzambe asali pénitence ya David, Pierre, Magdalena, Augustin, mpe démon asali pénitence ya Kaina, Antiochus na Yudasi. Lokola analogie ezali monene mingi, okoki, Ndeko na ngai ya mwasi, kosalela nyonso oyo na ezalela oyo omimoni, mpe kosambisa na bokokanisi. Mokano ya bofuli nyonso ezwa ntango nyonso etinda na yango; mpe soki totye likebi na yango, tomonaka na libunga te esika oyo euti, na kotalelaka esika oyo ezali kokende. Fructibus eorum cognoscetis eos moko oyo ezali na kati. Mpo na boni boni
Tokoki te kosalela mobeko oyo oyo bwanya oyo eleki monene eyebisaka biso na makambo mosusu?
“Tata,” akataki ndeko mwasi, oyo akangaki kimia ya mozindo, “Tata, ah! oyo nde rayon ya pole!... ezali polele. Nasengi, yambo ya kokende mosika mpe mpo na bokengi na ngai monene, bosengeli kopesa ngai nzela ya kosala observation moko awa oyo ekopesa bino libaku ya kosalisa ngai na kosalela etinda na bino na ezalela oyo namimoni na yango; application oyo eko discerner mbala moko entre bango mibale
milimo oyo emonani lokola ezali kofula ngai, mpe ekolakisa esika wapi bokatikati esengeli kobalusama.
"Moto kati na bango mibale oyo azali kokamba ngai natika projet na biso amonanaki ntango nyonso lokola azali na ntembe mpo na ngai na ngambo ya kondima, mpe kutu mbala mingi apesaki ngai makanisi oyo."
bazalaki mpenza kotɛmɛla yango; na ndakisa, ntembe na ntina na Mabombami Mosantu na biso. Atondisi ntango nyonso makanisi na ngai na mikakatano mpe na mobulungano, mitungisi, komekama mpe molili. Atikaki ntango nyonso kozanga kopema na motema na ngai, bamposa ya mpambampamba oyo elongolaka ye na Nzambe, mpe na mozindo ya molimo na ngai mpasi, mawa, mpamba mpe kolɛmba nzoto.
“Au contraire, elimo oyo ememaka ngai na kolanda toli na yo ezali elimo oyo ezali kongɛngisa ngai, kobɔndisa ngai mpe kondimisa ngai na ntembe na ngai mpe na mawa na ngai. Atikaka na molimo na ngai kimia, kimia, elikia; azali kopalanganisa, na kongenga ya liso, molili ya monene oyo monguna na ye abwakaki kuna, mpe molimo na ngai ezali bongo lokola mokolo moko malamu nsima ya butu ya molili mpe ya mopepe makasi. Moko ya milimo mibale efulaka ngai ntango nyonso na elikia ya komikitisa; mosusu ntango mosusu epesaka ngai likanisi ya kokanisa na lolendo, nsima ya ba trances nyonso ya kolɛmba nzoto. Awa, Tata na ngai, ezali eloko moko ya bokeseni wana, oyo, engebene na ngai, ezali komonisa na kozanga libunga mayele mabe ya molimo ya lokuta; mpo mbala nkóto abundisaki ngai na nzela oyo ekeseni mpe oyo ezali mpenza na bokeseni; bokosambisa.
“Moko ya mikolo oyo, nsima ya konyokola ngai na ndenge ya nsomo na komimonisáká epai na ngai moko, lokola nalobaki, makama oyo nalingaki komibimisa na kosala ete moto moko akomaka, asalaki ngai natalela lobiko na ngai lokola ekoki kosalema te, mpe koboya na ngai lokola oyo ekoki kopengolama te. . Mpo na koyoka ye, milende na ngai nyonso ezalaki mpamba, mabe na ngai ezalaki na nkisi te, masumu na ngai ekoki kolimbisama te, mpe bobungisi na ngai ya seko ekangamaki na mibeko ya seko ya bosembo ya bonzambe.... Na ntembe te, alɛmbi, ye moko na lolenge oyo ya kobundisa, oyo emonani ete elongaki te
lokola alingaki kolinga, amekaki ngai na lolendo mpe na lolendo, ye oyo, mwa ntango moke liboso, alingaki kobwaka ngai na kozanga elikya. Uta na bozindo ya lifelo esika atyaki ngai, amekaki kotombola ngai na nsɔngɛ ya lola, .
koleka longwa na nsuka moko kino na nsuka mosusu.
“Bongo apesaki ngai likanisi, mpe likambo oyo esalemaki koleka mbala moko, ete nakoleka mpo na Saint Thérèse mosusu; oyo
(116-120)
mpe .
Nzambe apesaki ngai boboto mingi koleka moto nyonso; ete nazalaki, na bosembo na ngai na ngolu, nakomaki na ndelo moko ya bolamu oyo ndakisa moko te emonanaki naino te, mpe ete nakokaki ngai moko kokende mosika mingi koleka. Soki nalingaki kondima ye, mbɛlɛ atombolaki ngai likoló ya bantoma, bamartiru, bangɔndɔ, mpe basantu nyonso ya likoló mpe ya mabele; Nayebi kutu te soki ye
alingaki komema impudence te tii na kotia ngai likolo ya mama ya J.-C.; ata moke te tolingaki kotambola elongo.... Oyo ezali ya solo ezali ete apesaki ngai nasosola ete nsima ya koloba makambo ya malamu boye mpo na Eklezia, akozanga te kozala na botondi mpo na yango; ete nakokóma mosantu; ete biloko na ngai ya kala ekotiama mokolo moko na bitumbelo oyo etongami mpo na kokumisa bokundoli na ngai, mpe, ete nakokaki kobonga na nyonso oyo na makasi na ngai moko, ngai oyo, ngonga moko liboso, nasengelaki kotumbama na bomoi, mpe kutu kokweisama na makambo na ngai ya kolekisa ndelo, . mpe kosala ba malheurs minene na Eklezia mpe na Leta.... Lola malamu ! tokoki komitelemela biso moko soki
polele mpe na maloba ya kotyola ndenge wana!
"O! mpo mbala moko, Tata, motambo yango etiamaki na ndenge ya mabe mingi mpo na kokangama na kati; yango wana bakosaki ngai te. Demon ya esengo te, naleli, oui, eza yo! ɛɛ, ezali yo! Nayebi yo na ba contradictions na yo, na monoko na yo ya impertinent mpe na ba imposures na yo. Ezali yo! kasi natiki bino libela, mpe nalingi kaka kolanda mobeko mwa Nzambe wa ngai mpe botosi na Eklezia na ye; komilongola, mpe ata na mobulungano mpe na nkanda. Na yango, Tata, makambo nyonso elimwaki, mpe natikalaki nyɛɛ ata mpo na mwa ntango. »
C'est ainsi, ma fille, lui répliquai-je, que cet ennemi grossièrement rusé vous faisait passer successivement du pélagianisme au jansénisme, et du jansénisme au pélagianisme, deux hérésies également condamnées par l'Église, par l'Écriture et par le bon mayoki. Solo esimbaka ntango nyonso moyen ya wolo kati na makambo nyonso oyo eleki ndelo; alingi te kokweya ezala na loboko ya mobali to na loboko ya mwasi, mpe akimaka mpe mabe nyonso. Makomi Mosantu eyebisi biso ete mawa ya
Nzambe alongi bosembo na ye; ete alingi te liwa lya mosumuki, kasi bobongwani bwa ye mpe bomoi bwa ye; que azali toujours prêt ya koyamba ye pe kolimbisa ye.... Donc, désespoir te. Eklezia eyebi ete na molongo ya lobiko tokoki kosala eloko moko te kozanga ngolu, kasi na ngolu tokoki kosala nyonso; uta wapi elandi ete koboya ndenge moko ezala bozangi bondimi na ngolu, mpe bondimi na nguya na biso, tosengeli kosangisa bobangi na elikia, mpo na kosala na ntembe te likambo monene ya lobiko na biso; cum metu na tremblement ; ete tozali na eloko moko te oyo tozali na yango te epai ya Nzambe mpe ete tosengeli te kozongisa epai na ye.
" Nini! Tata na ngai, agangaki Ndeko mwasi awa, ekoki kozala ete nazalaki mopɛngwi? Te, mwana na ngai ya mwasi, nayanolaki ye, te, ndimela ngai, ezali ya yo
momeki oyo azalaki. Nakoki kondimisa bino ete bokɔti na yango ata mokolo moko te longola kaka na etumba. Ee, ezalaki monguna na yo nde, lokola Proteus, akomaki ntango mosusu Janseniste mpe ntango mosusu Pelagien, kasi ntango nyonso na bokosi mpe mabe, engebene esika oyo azalaki kokende; mpo, ndeko na ngai ya mwasi, esali kala mingi te, mpo na kobenda biso, asalaka ba rôles mbala mingi oyo ekeseni moko na mosusu lokola bango.
bazali na matomba na biso nyonso ya solo. Mbala mingi amimonaka ete asengeli kosalela mayele mabe mpenza, na mitambo oyo ezali na bansinga mpe ezipami mabe; soki tozali
tango mosusu a découvrir, soki esalemi surtout que ye moko azali na ba filets na ye moko, akiti na soni; mpe mpo na komibɔndisa, abimisaka mayele ya sika oyo mbala mingi mpenza efutaka ye mpo na kozanga kolonga na ye. Na nsima, ezali na ntina nini mpo na ye ndenge nini? Soki na nsuka alongi kokosa biso na likambo ya ntina, ezala na kondimisáká biso na makambo ya lokuta, to na kobombaka oyo ezali polele epai na biso, to na kozipa biso miso na matomba na biso moko, to, na nsuka, na kosalaka ete tozwa oyo etali lobiko na biso , ekozala mpe kokokisa mokano na yango.
Ee, Ndeko na ngai ya mwasi, kotia ntembe te, ee, boye ndenge demo alingaka kobulunganisa makambo nyonso, mpo na kosala ete tozwa esika ya mabe na makambo nyonso; mpe soki moto atiki mpo na mwa ntango moke bokonzi oyo ekoki kosala mabunga te ya tribinale oyo J.-C. atyaki na Lingomba na ye mpo na kotambwisa yango, asengeli mpenza kobwakama na makanisi ya kozanga kokana oyo azali kotya na esika na yango. Azali kokosa bato ya losambo na losambo ya mpamba mpe ya kozanga ntina, na komipesa ya lokuta mpe oyo bato basosoli yango te; mpe akosaka bato ya mokili na maloba ya malamu, lokola kitoko na
komonana ete bazali na bokeseni na mibeko ya Nsango Malamu mpe na maloba ya J.-C. O nguya ya molimo ya libunga mpe lokuta likolo ya makanisi ya bato ya botau ya kufa! moto yango azali mpasi te mpo na kokanga miso, mpamba te moto akoki bongo kosala ye
ignorer oyo ezali polele! Ndenge nini, nsima na yango, akoki naino kokanisa lolendo!
Ndeko mwasi azongelaki ete: “Wana ekoki mpo na kokitisa biso, na ntembe te; kasi, Tata, tika ngai nakanisa: emonani ete ozali mpenza na mokano ya kondima bopusi ya bilimu, ya malamu to ya mabe, na makanisi mpe misala ya bato. Nakanisaka lokola yo na makambo nyonso wana, mpe nakoki koloba ete nazali na bantina makasi mpo na yango; kasi okoki kozwa yango
(121-125)
mpe .
bato ya mayele oyo bakozala na makanisi na yo te, mpe oyo bakozala na mokakatano te mpo na ko attribuer nionso oyo elobami mpo na yango mpe nionso oyo tolobaka mpo na yango, ezala na imagination, to na constitution physique, to na raison mosusu nionso
ya malamu…"
Elingi koloba, Ndeko na ngai ya mwasi, ete bato oyo ya mayele bakoloba effet sans kozonga na cause, lokola mobali oyo akosala lokola azali kolimbola fièvre na agitation ya makila; kasi bazalaki ntango nyonso kotuna ye soki azali nani
nani azali koningisa makila? Tala likambo: ndimela ngai, Ndeko mwasi, moto akoki kozala na mayele mingi kozanga kozala na mayele mingi, mpe akoki kozala na nyonso mibale, atako moto azangi mpenza boyebi oyo esengeli mpo na kosala bosambisi ya malamu.mingimingi na makambo ya ndenge wana.
Longola yango, Ndeko na ngai ya mwasi, bato ya mayele bakozala na ntembe te na lolenge na bango ya momesano ya komona mpe kokanisa likolo ya oyo ya bato banso; kasi bango biso
ekopesa nzela, nazali kolikia, kozala na mpe ya biso, oyo etongami, bobele na batata mpe minganga ya Eklezia te, kasi na liloba nyonso ya Nzambe, mpe mpenzampenza na Nsango Elamu, epai wapi tomoni na lokasa moko na moko nguya oyo Nzambe apesaka na demo, kaka likolo ya bilimo te, kasi mpe likolo ya nzoto.
“Nasengi bolimbisi na yo mpo ete opekisaki yo ntango molai na motuna oyo, Ndeko mwasi alobi na ngai awa: Olingaki sikoyo, Tata, kozwa oyo ozali na yango ya koloba na ngai mpo na mateya na ngai mpe ya ngai
kimia ya motema? Nakokoba koyoka bino na likebi nyonso oyo nazali na makoki na yango. »
Il ne sera pas difficile d'y revenir, puisque je ne me suis proposé que de faire disparaître vos troubles, en vous montrant les pièges et les illusions par où le démon les occasionne, et c'est ce que nous avons tâché de faire jusqu 'awa; yango wana ezali kaka likambo ya kokoba mwa ntango molai. Zabolo afundi yo na complaisance na makanisi na yo moko, mpe na koluka yo moko, oyo azali ko attribuer oyo alingaka kobenga illusion ya estime na yo moko, to na ba phantomes ya imagination na yo; kasi ntango kaka okanisi yango, okoki komona polele ete azali komikosa, to koloba malamu ete alingi kokosa yo. Na ntembe te, makanisi wana ya lokuta ya komilinga ekosalema soki, na makanisi na yo moko, ozali koyebisa yo moko makambo oyo Nzambe atye kati na yo kaka mpo na nkembo na ye kaka moko; kasi luka kokota na banzela na ye na bosikisiki mpo na koyeba mpe kolanda mokano na ye, ezali mokumba na yo, na limemya oyo esengeli epai na ye; mpe kolinga kosala yango mbeba mpo na yomei ekozala, na nse ya mpasi ya etumbu, kopekisa yo komanyola na mobeko ya Nzambe mpe na bosolo ya seko, oyo atako bongo ezali na siansi ya lobiko. Bozoba nini oyo etombokaki koleka? Mpe ekoki kobotama wapi, kasi uta na tata ya lokuta, uta na molimo ya mabunga, oyo mosala na ye kaka moko ezali ya kobundisa bosolo, . mpo na kosala ete tóyamba molimo na yango?
Akoyebisa bino, soki asali yango naino te, ete soki Nzambe alingaki kolakisa bolingi na ye mosantu epai ya bato, mpe komonisela bango mibeko na ye oyo etali mikolo mizali koya, ekozala te mwana mwasi ya mobola lokola yo akozala na ntina mpo na likambo oyo. Kasi
eloko moko te ekokaki kozala lokuta koleka likambo yango, oyo eyokani te na eksperiansi ya mbula koleka nkóto mitano. Nzambe asalelaka ntango nyonso bisaleli oyo eleki makasi
mpo na kosala makambo manene, mpo ete nkembo na ye engenga mingi, mpe ete amonana ye moko lokola mobandisi ya mosala oyo azalaki na zuwa. Na likambo oyo, bato oyo bandimaka te ya ntango nyonso bango moko batindamaki na makasi mpo na koyeba ye na misala na ye, mpe kopesa ye nkembo na yango: Digitus Dei est hic . ( Kobima 8, 19 .)
Ntango moto amoni, na ndakisa, zomi na mibale oyo bayebi makambo te, babola mpe bazangi lisalisi nyonso ya bato, kokómisa J.-C. bonzambe na ye ya lokuta, oyo apesaki lokumu kaka mpo na kozwa lotomo ya kokokana na bango, ndenge nini yango ekokaki kozala mpo na nguya ya bato ? Nzela ya koyeba loboko ya Mozwi-ya-Nguya-Nyonso te! Mpe ezali bongo te, .
Kati na makambo mosusu, nini esalaki ete bazuzi ya S. Peter mpe S. John bakamwa, oyo babikisaki motɛngumi moko na porte ya tempelo ya Yelusaleme? Bakokaki te kososola lolenge nini mibali ya ndenge wana bazalaki koloba mpe kosala na boyebi, na mpiko mpe na bonsomi boye: Videntes autem Petri constantiam et Joannis, comperto qubd homines essent sine litteris, et idiotœ admirabuntu. (Misala 4, 13.)
"Elakiseli oyo, Tata na ngai, demo akomaki yango epai na ngai mbala mingi," akataki lisusu Ndeko mwasi; kasi mbala moko Nkolo na biso Yesu Klisto azwaki boboto ya kopesa ngai likanisi mpenza ya eyano oyo bouti kopesa ngai; kino ayebisaki ngai mokolo moko ete makambo nyonso oyo ezalaki koleka kati na ngai eutaki epai na ngai te; ete nakɔtaki na yango mpamba; ete nazalaki pene na eteni moko te na yango, to ata moke te ete nazalaki kaka esaleli ya bolembu na maboko na ye; ete pole oyo apesaki ngai ezalaki mpo na ngai te, kasi mpo na basusu oyo bakokaki koyeba malamu koleka lolenge nini kozwa litomba na yango; mpe malamu koleka mpo na kopekisa lolendo na ngai, abakisaki (ah! Tata na ngai, ngai
(126-130)
shudder again!), abakisaki ete ekoki kosalema ete mokolo moko nazwama mabe, mpe ete yango ekopekisa ye te kozwa nkembo na ye uta na yango.... Kasi continuer, svp.... Mpe nakobaki.
Zabolo akoyebisa yo, soki asali yango nanu te, ete elembeteli oyo emonisi ete ozali na libunga ezali ete mosala na yo esilaki kolonga te, oyo elingaki kosalema te soki Nzambe akɔtaki na yango; kasi makanisi wana ya lokuta ezali naino komonisa ete ye moko azali na libunga, mpamba te na nzela ya bonsomi na bango ya kopona ezali likambo mosusu te koleka komona bato batyami, na bizaleli na bango ya mabe, .
epekiseli na ngolu mpe na mapamboli nyonso ya lola; mpe oyo ezali bosolo oyo tozali komema bobele bilembeteli mingi koleka kati na bisomei. Ee, Ndeko mwasi, ezali
ya ntina mpo na mosala ya Nzambe mpo na kotelemela, mpe masumu ya bato esalaki yango ntango nyonso na elonga mingi, longola se soki Nzambe alingi mpenza kolonga bango; mpo eloko moko te ezali kotɛmɛla mokano na ye mosantu mobimba: ezali na ntango wana nde asalelaka mikakatano kutu mpo na kokóma na nsuka ya myango na ye, na kobebisaka soki ntina na nzela na yango, to mbuma na ntina na yango, mpe masumu , bato na nzela na yango bamposa mpenza oyo ebotaki bango; kasi asalaka ntango nyonso bongo te, moto akoki kutu koloba na mpiko nyonso ete etamboli yango ezali te na molɔngɔ ya bato nyonso ya Providence oyo na nzela na yango azali koyangela molɔ́ngɔ́ mobimba.
Bato ya Nzambe batikalaki mibu ntuku minei na esobe oyo ekomaki lilita na bango. Elaka ya Moize ezalaki na ntembe, mpe misio na ye ezalaki ya koyebana te? Ata moke te; kasi bato basili kopɛngwisa, mpe foti na bango epekisaki bopusi yango. Ezali mpe bongo mpo na makambo mosusu nkóto moko; na ndakisa, lisusu, ba
croisades elongaki malamu te ndenge moto alingaki kolinga? ezalaki foti ya S. Louis to ya S. Bernard? Na limemya nyonso oyo esengeli epai na bakomi oyo bayebi kaka kotyola bato oyo basalaka makamwisi mpe basungi ya kondima, moto akoki koloba bongo te mpo na oyo ya liboso kozanga ete azokisa bizaleli na ye ya malamu mpo na batalanta na ye ya basoda; mpe ya mibale emonisaki mokumba na ye na makamwisi oyo ekangaki minoko ya bato oyo bazalaki kotyola ye (1). Bongo, esengeli koloba ete foti na nani? Na armée ya ba croisés, oyo e se comporter mabe, mpe e gardaki te ba conditions oyo abbé ya
Clervaux, mpe ata moke te alandaki ndakisa oyo bakonzi ya mpiko mpe ya malamu koleka bapesaki ye. Na boye mabe ya bato mbala mingi ekomisaka na ntina te mikano nyonso ya ngolu ya Nkolo. Boniboni milimo mingi elakelami mabe mokolo na mokolo, mpo na bango J.-C. asopaki makila na ye nyonso! Na yango tokoki kosukisa ete elonga ya mabe ya mosala na biso ezali elembeteli malamu te ete euti epai ya Nzambe te.
Tika toya sikawa, Ndeko na ngai ya mwasi, na elikya oyo ya nsomo oyo esalaki yo oningana mingi, mpe oyo etikaka te kotia liboso ya miso na yo
(1) Bato ya mayele na masolo ya kala balobi ete, mpo na koyanola na bato oyo bazalaki kotyola ye, santu Bernard, lokola atyaki lobɔkɔ na ye na motó ya moto oyo abotamaki miso ekufá, abondelaki Nzambe na mongongo makasi ete azongisa miso na ye, soki ezali solo ete ezalaki na etinda na ye nde ye asilaki kosakola etumba ya croisade; mpe moto oyo akufá miso azwaki pole liboso ya bato ebele oyo bazalaki lisusu na ntembe te. Yango ekoki solo mpo na kondimisa baoyo nyonso bazali na likama ya kozwa yango. (Talá Bercastel, Etumba ya Croisade ya nsuka. )
kobangisa. Soki, na mawa, ayebisi yo, olongaki kosala ete makanisi na yo ezala lokola bizarre mpe fantastique, olingaki kobimisa ba désordres minene koleka na Eklezia, .
mpe na Leta minyoko ya makila mingi. Massacre ya ba nganga Nzambe na ba mamans, ba temples ebebisami pe ebebisami...., kombo mosantu ya Nzambe
bafingi...., nini mabe! Nandimi, Ndeko mwasi, bazali somo; kasi oracle oyo asakoli bango awa azali na suspect mingi mpo na biso kondima ye na liloba na ye, mpe tozwi kaka malamu mingi lotomo ya kotelemela ye. Eloko moko te ekokaki kozala lokuta koleka makanisi oyo asalelaka mpo na kolakisa bokonzi na ye.... mpamba te, na nsuka, na nsé ya ntina wana ya malamu, elingaki kozala na ntina ete mibali yango
bamemi-nsango ba Nzambe balobaki te na nkombo na ye, mpe bantoma bango moko basakolaki nsango malamu te; mpo nini bazalaki komimonisa te na kosakolaka yango? Moize moko, Eliya moko, mpe basakoli nyonso bamimonisaki na nini te? Na oyo bamisionele basantu mingi bamimonisaki te mpe ba martiru oyo, na mobeko ya sika, batambolaki na matambe ya nkembo ya bantoma? Bakokaki kosala yango kozanga kolamusa nkanda ya bakonzi ya bokonzi, oyo bayebaki koboya makama na bango, mpe kozanga kobimisa minyoko ya makila na Eklezia, mpe Eklezia naino na berceau na yango? Bandimaki, kozanga kokakatana, ete molongo ya Nzambe esengeli kolonga makanisi nyonso wana ya bato; ete ntango Nzambe alingi tósolola, ye moko nde atalelaka mikakatano oyo amonaki liboso, mpe moto moko te oyo azali na makanisi malamu, ata oyo nayebi, akanisaki naino kosala ete bázala na mokumba na yango .
Démon azali kaka ye moko te oyo asimbi monoko oyo ya suspect, azali na ba échos ebele oyo ezongelaka yango sima na ye.... Mpe yeba, Ndeko na ngai ya mwasi, nini ezali illusion ya bato mingi na mokili na ntina ya likambo oyo: bamesaná kosambisa kaka na boyokani ya ba sens, na komona, na nionso mpe bisika nyonso, kaka ba moyens mpe ba intérêts ya moto , presque jamais kokende likolo, bango na mpasi kolanda
bobangi mpe bilikya ya bato, mpe etali kaka moto oyo esengeli kozala kaka na boyokani na Nzambe. Olingaki koloba
(131-135)
ete lingomba ebongi te kozala na likama moko, to mpe kopesa ata mbeka moko te; ete ezali likambo ya politiki ya pɛto, oyo esengeli te
kokambama bobele na mayele ya mosuni: soki moto atunaki bizaleli nyonso ya bato mpe matomba nyonso ya bato, nyonso ezali malamu, atako atɛki likambo ya Nzambe mpe apesi matomba nyonso ya lingomba mbeka. Na yango, na ntina na ntina ete moto asengeli komeka Nzambe te, moto azali kosukisa, mingi to moke, ete ezali bongo
epesami nzela ya kotika mosala na ye, to kosala na yango kaka ntango nyonso oyo ezali
eloko moko te ya kobanga ntango azali kosala mokumba na ye. Oyo ezali prudence na bango, oyo namoni très condamnable, tika elobama entre biso.
Na mbala moko lisusu, Ndeko na ngai ya mwasi, ezali boye te ete Basantu basosoli yango, oyo Nzambe apesi yango, mpe ezali boye te ete osengeli
yoka yango. Basangisaki, ezali solo, mayele ya nyoka na bopete ya ebenga, kolanda toli ya nkolo na bango ya bonzambe; kasi basalaki te ete mayele oyo ezala na kofanda nyɛɛ ntango esengelaki koloba, to mpe kobomba kondima na bango ntango ezalaki likambo ya kolakisa mpe kobatela yango, basusu
ba inconvénients oyo esengelaki ewutaka na yango pona temporel. Bakendaki kuna na molende oyo elakisaki ekoki ete bamonaki te oyo eleki monene
mawa koleka oyo ya kozala sembo te na likambo moko ya mbano oyo, mpe ya kozanga na libiangi na bango.
Ezali bongo, mwana na ngai ya mwasi, ete osengeli komitambwisa nsima ya ndakisa na bango, ata soki ezali Nzambe nde azali koloba na yo, mpo ezali likambo se moko oyo ezali na ntina kozala na ntembe te. Koningana mpo na mwa ntango moke na oyo azali kosenga, mpo na bobangi, mpo na bolamu na ye moko, limemya ya bato to na lolenge mosusu, ekozala kofinga ye na kokanisaka ntina to botau mpo na ye; ekozala kotɛka solo na kokanga yango na boombo, nzokande ye apesaki yo mitindo ete ongɛngisa yango
na miso ya bandeko na bino; ezali mbongo oyo ozwi kaka mpo na bango, mpe okopesa bango mbongo mpo na yango; na nsuka, esengeli ete bato ya bolingi malamu bazwa litomba na yango, mpe ete basusu bazwa kuna, lokola na nsango malamu yango moko, likambo ya sika ya kokweisa. Oyo ezali makanisi na ngai, Ndeko mwasi, mpe nakopengwa na yango ata moke te.
Na oyo etali ba menaces asalaka yo, mpo na kobangisa yo mpe
kozanga elikya na ngonga ya liwa, basengeli kotyola bango, mpe te, lokola balobaka, koningana mpo na kobanga kobanga: oyo ezali mayele mabe ya nsuka ya monguna oyo alongi, oyo asakanaka na batikali na ye, mpe amekaka , ata moke te, kobangisa , ntango ekoki kosala mpasi te. Te, mwana na ngai ya mwasi, nakoki kondimisa yo, ngonga na yo ya nsuka ekotikalama te na nkanda na ye; Nzambe akopesa nzela te, asundolaka te, na eteni oyo ya nsuka, baoyo batye elikya na bango epai na ye. Soki ya yo
monguna azali na mpiko ya komilakisa kuna, ekozala, na ntembe te, mpo na kozwa mobulungano ya nsuka, lokola na liwa ya episkɔpɔ monene mosantu ya Tours. Ezali nyama ya nsɔmɔ, ezali solo, mpe oyo tosengeli kopekisa nkanda na yango, mingimingi ntango ebakisaka nkanda na yango mbala mibale; kasi J.-C. akangaki yango na makolo ya ekulusu: ekoki koganga, elobi St-Augustin, kasi ekoki koswa kaka baoyo bapusana pene na yango mpe bandimaka makanisi na yango ya mabe. Likonzí na ye ya bokonzi ebukani, bokonzi na ye ekwei, azali na nguya te longola kaka oyo molongi na ye apesi ye; mpe bana ba solo ba Nzambe, ba J.-C. mpe ba Eklezia na ye, bakosala ye
lokumu mingi mpo na kobanga ye ntango azali kokufa, nsima ya malonga ya kongenga oyo mokonzi na bango ya bonzambe alongi monguna oyo ya kala ya libota ya bato.
Awa bongo, na makanisi na ngai, mwana na ngai ya mwasi, ezali oyo okoki na mpiko nyonso, oyo osengeli kutu koyanola ye na likambo oyo, mpo na kosilisa nsɔmɔ ya kobanga oyo azali koluka kofula kati na yo: Bomoi na ngai ezali na nguya ya Nzambe, oyo ye moko akoki kobwaka yango ndenge amoni malamu; kaka ye nde ayebi nini ekosalema, mpe natiki yango epai na ye
mobimba. Akoki, soki apesi nzela, kotya motema na mibali; kasi nazali kolikia nyonso uta na bolamu na ye, mpe na ngolu na ye nakopesa mbeka na bolingi, soki esepeli na ye mpe soki ekoki kozala na ntina mpo na lobiko ya moto. Na yango, nazali kosakola ete soki emonani ete Nzambe azali kosɛnga ngai ete nayebisa bato mokano na ye, na likama ya bomoi na ngai, eloko moko te ekokoka kopekisa ngai; kokanisa moko te ekozimisa molende na ngai; mpe bobangi ya bomwana ya kozala na bomoi te mwa mikolo mabe lisusu ekosala te ete nasala mabe na lisosoli na ngai na kotɛmɛlaka mikano na ye.
Awa, mbala moko lisusu, Ndeko na ngai ya mwasi, lokola olingi oyeba yango, ezali oyo nakanisi mpo na ezalela na yo mpe mpo na mikakatano minene oyo zabolo azali kopesa yo. Namoni eloko moko te kati na yango oyo esengeli kopekisa bino kolanda nzela ya Nzambe, oyo ememaka bino na kosala projet ya kokoma oyo ye ayebisaka bino. Totali yango, mikakatano minene oyo, mikakatano oyo ya nsɔmɔ, mayele wana ya mayele mabe oyo epɛtolami, mpe omoni ete nyonso wana ekokani na moke mpenza, soki eloko moko te: ezali kaka ba sophisme ya mawa, to, soki yo
yoka yango malamu koleka, ezali bobele kosalela na ndenge ya mabe ntango nyonso mwa mitinda malamu, oyo ezali kobalusa na banzela nkóto, mpe oyo ezali kosala ete ezala lokuta kozanga kotika
demande na l’état na yo. Ezali logique ordinaire ya esprit oyo ya lokuta, mpe
ezali na nzela ya kosalela makanisi na ndenge ya mabe ndenge wana nde alongi kokosa bato mingi ya mayele ya lokuta na boye ete azali kokende mbangumbangu na mbuma nyonso oyo eleki mingi
(136-140)
kokufa miso oyo ebomaka. Kasi, Ndeko na ngai ya mwasi, ezala a proposer ba objections na ye ye moko, to soki a proposer yango na ye moko, ekozala jamais malamu koleka; na lolenge nyonso oyo ameki, akoki soko moke te kasi kobomba libunga mpe kozipa mwa moke ya bosolo oyo akoki kobebisa te, mpe oyo esengeli kotikala atako milende na ye nyonso.
“Ozali kobɔndisa ngai boni, Tata! agangaki Ndeko mwasi, kobukaka kimia na ye ya molai mpe ya mozindo! Ah! Papa, ndenge ozali kobɔndisa ngai! Ezali, nakanisi, Molimo Mosantu oyo apesaki likanisi epai na bino nyonso oyo bouti koloba mpo na ngai
kimia ya kozala. Ee, Tata, nionso oyo, Nzambe ayebisaki ngai liboso: ezali makanisi ndenge moko pe pene na maloba ndenge moko. Ah! Nazali komona yango sikawa malamu koleka liboso. Nazali kokosama te, tango ekoki, pe ezali yo nde esengeli... Tokanisa bongo, yo na ngai, kaka ya komikomisa bato oyo babongi
mpo na kokokisa mokano mwa Lola, kozalaka na makanisi mosusu te, na nyonso oyo, longola se nkembo ya Nzambe mpe lobiko ya milimo oyo J.-C. asikoli na Makila na ye. Oyo nde esengo mpo na biso kosala kuna! Tiká ete tósala yango mpamba te!
Akobaki ete: “Tata, nazali na makambo mosusu mingi ya koyebisa yo.”
liboso ya kosukisa maloba ya ebandeli oyo molai, kasi nazali kobanga koleka bino; na ngambo mosusu, nakoki te kozwa ekateli ya koboya yo eloko nyonso oyo ekoki kotya yo na ezalela ya koyeba mpe kosepela mpenza na ezalela na ngai. Kimya na ngai, lokola bokengi na ngai, etali mpenza boyebi bozalaki na yango mpo na ngai, na bosambisi bosengeli kosala mpo na yango. Bongo, Tata na ngai, soki omoni epekiseli moko te, nakosilisa, na mpokwa ya lelo, na ngonga ya mitano, kopesa yo boyebi oyo esengeli mpenza mpo na kimia na ngai ya makanisi ya kokoka. Tokozala off mpo na session moko lisusu. »
Ndoto oyo ewutaka na Nzambe.
Yambo ya kosilisa oyo, emonani na ngai ete ebongi kobimisa lisusu polele, mpe kobebisa likambo moko ya maloba ya zabolo oyo Ndeko mwasi ayebisaki ngai, mpe oyo namikundolaki te na esika na yango, na bokomi na ngai; Tala, na ndenge ya moke, elongo na eyano na ngai:
“Tata, demo azali kotelemela ngai lisusu, oyo nabondeli yo oyanola. Nasilaki koyebisa bino ete, ata na mpɔngi, mbala mingi nandimaki ete Nzambe amimonisaki mpe ayokaki na ngai, na ntembe te kosala na makoki ya molimo na ngai mpe na bososoli na ngai; to ata moke te, na kobɛtáká imagination na ngai na souvenir ya oyo elekaki na kati na ngai. Natangi kutu, soki bomoni ete ezali malamu, kosolola na bino, na suite, ya bandoto oyo ekeseni oyo nandimi ete ezali mystérieux mpe prophetic; kasi demo azali kosala lokola azali kokuta na bandoto yango moko elembeteli malamu ete nazali na nse ya makanisi ya lokuta, mpe ete bimoniseli na ngai nyonso oyo nazali kosala lokola ezali kaka ba phantoms ya imagination oyo ezali kosala. Ndoto, ayebisaki ngai, ekoki ata moke te kozala eloko mosusu kasi bandoto, mpe namoni bokeseni mosusu te kati na oyo ya yo mpe ba inspirations na yo, longola se ete misusu ezali bandoto ya butu, mpe misusu bandoto ya mokolo: nyonso oyo ezali kaka lisolo ya ezaleli . »
Eyano . Emonani mpenza, Ndeko na ngai ya mwasi, ete zabolo atambolaka na mitinda ya filozofi monene; moto akokaki kutu, nandimi, ko suspecter ye ya mua materialisme : au moins asalelaka awa monoko ya ba oyo nionso
batalelaka moto lokola masini oyo bamonaka kaka biloko ya mosuni mpe ya biloko: engebene bango, makoki na biso nyonso ya mayele, misala nyonso ya makanisi na biso, etalelaka mpenza ebongiseli ya nzoto na biso, mpe esimbami na yango te.kaka a effet ya peto. Bayekoli basengeli koloba te
mosusu longola se nkolo na bango, to nkolo mosusu longola se bayekoli. Na yango, ezali na likambo moko te ya kokamwa; kasi, na limemya nyonso oyo esengeli mpo na moko to mosusu, kotya motema na emoniseli mpe na makanisi yango moko, tosimbaka na ntembe te ete Nzambe akoki kosala mpe ntango mosusu kutu asalaka, na ntango ya mpɔngi, na makoki ya mayele ya molimo na biso ; mpe Makomami Mosantu elobeli motango monene mpenza ya bandoto ya kobombama mpe ya esakweli, oyo ye moko akokaki kobimisa, lokola ye moko akokaki kolimbola yango malamu. Kozanga kolobela bandɔtɔ oyo eyebani mingi ya Farao mpe ya Nebukadanesala, ezalaki na ndɔtɔ nde bakebisaki bato ya mayele ete bákende epai ya Erode te, nsima ya kozwa esengo yango
kosambela Mobikisi oyo azali naino naino na bomoi; ezalaki na ndoto moko nde Yozefe azwaki mitindo ya kokima na Ezipito elongo na mwana mpe mama; mpe ezalaki lisusu na ndoto nde bakebisaki ye azonga: Ecce Angelus Dei abimaki na somnis Joseph, dicens, etc., etc. (Matematika 2); ezalaki mpe na ndoto ete bakebisamaki ete atika mwasi na ye oyo azalaki na zemi te... Tokoki koloba, kozanga kofinga Nzambe, ete nyonso wana ezalaki kaka effet ya tempérament na ye to ya imagination na ye? Ezalaki na ndoto nde Abraham aponaki mpe azwaki mokili ya Kanana, na elaka ya bakitani ebele....... Donc ezali na ba rêves oyo Nzambe abimisaka : il faut ozala athée to au moins déiste po owangana yango : il faut kaka osala choix
na mayele, kozanga kondima bandoto nyonso; ezali na mosusu oyo ekoki kotyola te. Tokeba, Ndeko na ngai ya mwasi, na komipesa na bondimi ya biyambayamba; kasi lisusu tozala te na baye santu Paulo alobeli tango alobi : Animalis autem homo non percipit ea quae sunt spiritus Dei. (I. Kol., 2, 14.)
(141-145)
Interview ya misato na Ndeko mwasi. — Lolenge oyo Nzambe amimonisaka epai na ye.
Nandimaki likanisi ya Ndeko mwasi, mpe na AVC ya ngonga ya mitano apusanaki penepene na ngai: "Kino sikoyo, Tata," alobaki na ngai, "Nasololi na yo na mpasi te longola se na ntina ya mobulu mpe demo ; tika sikoyo toloba likambo moko na ntina ya ba effets tout à fait contraires oyo parti ya Nzambe esalaka que na vivre: boyebi oyo bosengeli kozala na yango na yango emonani na ngai, lokola nalobi, absolument indispensable. Déjà, Tata na ngai, nasololaki na yo na ntina ya...
kozala ya Nzambe na mayele; Nayambolaki kutu epai na bino ete Yesu Klisto abimelaki ngai mbala mingi na lolenge ya komonana mpe na lolenge ya moto oyo azalaki na yango na mabele, atako ezali, soki bozwi yango malamu, bobele makambo misato ya bomoi na ngai, epai wapi nakoki koloba mobimba, mpe kondimisa kozanga bobangi, ete bozali oyo ya Nzambe na ngai ezalaki komonana na miso ya nzoto: bantango mosusu, nakanisi, ezalaki mbala mosusu komonana mpenza te longola se na miso ya molimo, mpe esalemaki mpenza te
koyoka yango na mozindo ya molimo: yango ezali ata oyo nakanisi, kozanga ata mpiko ya kondimisa yango; mpo ezali na makambo mingi na etamboli oyo ya Nzambe oyo eleki mpenza botau ya mayele ya bato, mpe mingi koleka
lisusu boyokani ya ba sens. Ezala ndenge nini, Tata na ngai, awa ezali likanisi oyo bozali oyo ya bonzambe esalaka ete nakutana .
Effet oyo ebimisami na présence divine oyo.
“Ya liboso, bozali oyo ya bule mpe ya bonzambe ememaka ngai na komikitisa monene, na bobangi ya bule, na bobebisi ya mozindo na limemya esangani na bondimi ya bolingo. Ntango nguya nyonso ya lifelo, oyo ebimisamaki na ngai, elingaki kobalusa kati na ngai mobimba na nse mpe komema mpasi oyo eleki koboma na nguya nyonso ya molimo na ngai, bobelemi ya penepene epai ya Nzambe oyo amisalaka komonana na lolenge nyonso, bakisa mpe kozongisa kimia mozindo mpenza na boye ete eloko moko te na mokili ekokaki komekola yango. Approche na yango moko e imposer silence na ba passion tumultueuses, par ce ordre impérieux oyo ezo résonner na profondeur ya molimo na kokota na yango: Zala silencieux, voici Nkolo, respecter présence na ye pe pe homage na Bonzambe na ye... Bongo, Tata na ngai, mongongo moko ya pete eyokani kati na ngai, lokola echo, oyo eyanoli na oyo ya liboso: Tala Mozalisi na ngai, Mosikoli na ngai mpe Nzambe na ngai! Tala oyo molimo na ngai e adore pe motema na ngai elingaka! Tala eloko ya bolingo mpe ya kolinga mingi ya bamposa na ngai ya bomoi mingi mpe ya bolingo na ngai ya boboto mingi!
Ba assauts ya somo oyo Soeur akutanaki na yango epayi ya démon.
“Na nsima nabengisi nguya nyonso ya molimo na ngai, nabengisi banzelu nyonso mpe basantu banso, nabengisi bikelamu nyonso mpo na kosangana na ngai
mpo na kosambela ye: Venite, adoremus et procidamus ante Deum.
“Na ntango moko makanisi na ngai nyonso mpe bososoli na ngai, bokundoli na ngai, motema na ngai mpe bolingi na ngai esangani elongo mpo na kopesa ye lokumu, kosambela ye mpe kotosa ye na nyonso oyo akosenga ngai... Awa, Tata na ngai, nini zabolo akoki ata mokolo moko te kosala lokuta, mpe likoló na yango ekoki kosalema te ete bákosa ntango mbala moko emekami .
“Nayebisaki yo lisusu, Tata, mpe nakozala na libaku ya kozongela yo yango mbala mingi, ete Nzambe alobaki na ngai, ete nayokaki mongongo na ye. Ezali mpe te ete ntango nyonso komiyoka na matoi ya nzoto; kasi talá likanisi oyo liloba mosantu oyo esalaka mpe likoló na ngai ntango azali koloba yango epai na ngai
: ezali kominyata na bozindo ya molimo na ngai, epai ememaka polele ya kongenga oyo ezali kongɛngisa mayoki na ngai nyonso ya kati; mpe talá ndenge oyo lipaso oyo esalemaka:
“Ntango mosusu etindamaka epai na ngai, moko nsima na mosusu, mpe nokinoki lokola nkake ezali komonana na mapata. Liloba moko, oyo ebimi boye na monoko ya Nkolo na biso, ezali na bandimbola oyo epanzani boye, esalaka ete namona epai na Nzambe ebele monene ya biloko ndenge na ndenge, na boye ete ekosɛnga ba volumes minene mpo na kosala ete ezala malamu mpe esosolama; mpe ata na ntango wana ekozala likoki te ya kolonga, lokola liloba ya Nzambe, liloba wana ya seko, emoniseli wana oyo ekoki kolobama te ya makanisi ya bonzambe, eleki na ndenge ya kozanga nsuka monoko ya baanzelu mpe bato. Oyo nde elimo apambolami, nini ekelamu ekozala mokolo mosusu na makoki ya kosimba mpe kososola
parfaitement makasi pe énergie nionso? Oyo, Tata, ezali oyo esengeli kososolama na maloba maye nakosalela mbala mingi: Nzambe azali koloba na ngai, Nzambe azali koyebisa ngai, Nazali komona na Nzambe, nazali komona na pole oyo ezali kongɛngisa ngai; bozali ya Nzambe emimonisaki, emonanaki na ngai; Nzambe amisala sensible na molimo na ngai, etc., etc.... Ntango mosusu liloba oyo ya bonzambe esalaka malembe mingi mpe na malembe mingi, kasi ntango nyonso na nguya moko.
“Ntango ngolu oyo ya bobele moko eumelaka, kati na ngai mobimba ezali na bokebi mpe ekundolami na Nzambe, kozanga ete nakoka kotika yango to komilongola na yango mpo na mwa ntango moko, kasi ntango nyonso na bopekisami ya bonsomi mpe ya elengi koleka oyo moto akoki kokanisa. Nakanisi ete esɛngaka mingi na oyo ya bato oyo bapambolami.
Ntango makanisi emipesi na komanyola, motema emipesi na bolingo, mpe bolingi na mposa ya kosepelisa eloko oyo balingaka. Nguya nyonso
kopelisa mɔ́tɔ mpe kotumba mpo na kokokisa mitindo na ye, ata soki ntalo nini.
Mbala boni, Tata na ngai, nalingaki te komipesa mbeka mpo na kobimisa oyo tosengeli kokoma, ntango asalaki ngai namona ete mokano na ye ezalaki ete ebimisama!
(146-150)
Soucis que diable apesi ye pona fonctionnement ya Nzambe na kati na ye.
Na likambo oyo, Papa, tango nazali kokanisa yango, esengeli nayebisa yo chicanerie moko oyo zabolo azali kosala tii lelo na occasion ya disposition oyo
Nasilaki koloba na bino : kati na makambo oyo Nzambe alakisi ngai, ezali na mosusu oyo emonisami epai na ngai lokola nde na maloba ya monoko, mpe na nsima nazali na soucis mosusu te longola se ya komikundola maloba oyo Nzambe asalelaka, oyo ye asalelaka te esengeli te kopengwa, mpe na yango, ntango mosusu, nasengeli te kobongola eloko moko; mais mingi mingi nazalaka kaka na ba idées sans kozua ba termes, na monaka makambu sans kozala na makoki
koloba; ata moke te, yango nde epesaka ngai soni monene mpe mosala monene, oyo Nzambe asukisi na koloba na ngai : talá oyo esengeli koloba. Na nsima, nazalaka na kimya, mpe nasepelaka mingi na makanisi yango. Kasi zabolo azali kosala ete nasosola, na ngala na ye, ete nyonso oyo ekoki kouta na Nzambe te oyo, alobi, asalaka bongo te na nzela ya caprice, kasi ntango nyonso na mayele mpe na bomoko: boye, asukisi, ezali na ata moko te na makambo oyo nyonso eloko mosusu te bobele makanisi na ngambo na ngai, mosolo ya komipesa na makanisi na ngai moko, mpe bopeto ya komipesa motuya mingi koleka lokola ebombami mingi. Okanisi nini, Tata, mpe okoyanola nini na etumba oyo ya nsuka epai wapi monguna na ngai amonani lokola azali kotala ngai na miso na mopepe ya elonga? »
Eyano na quibble ya zabolo.
Nakanisi, mwana na ngai ya mwasi, mpe nayanoli ete ekozala mpasi mingi te mpo na yo, na ngolu ya Nzambe, kotindika ye lisusu na kati ya bokatisi oyo ya nsuka: ya solo, botelemeli oyo, mbala mosusu ekozongelama na bato mingi, emonani te epai na ngai
eloko mosusu oyo ezali mayele mabe ya nsuka ya monguna oyo alongi oyo azongi na efundeli nsima ya kolonga na ye, mpe amipesi bibundeli na nyonso oyo akoki kokuta na lobɔkɔ. Kasi nabandi na kotuna ye, lokola mpe basungi na ye, lotomo nini bazali na yango ya kolobela mayele ya bonzambe, mpe likolo ya nyonso ya kopesa na Nzambe lolenge oyo asengeli kosala?....Tika bango bayekola, bato oyo ya bozangi bokengi, ete Nzambe azali na mibeko mosusu te oyo asengeli kolanda longola kaka bolingi na ye moko; ete nyonso ezali mayele na bolingi oyo, mpe ete ekoki kozala na caprice te, mbeba te, bozoba te, longola se na makanisi ya baoyo bazali na mpiko ya kotyola mbano na yango: nkembo, zuwa, nkanda, kozongisa mabe , oyo ezali kozanga kokoka epai na bato, ezali kokoka na kati Nzambe.
Oyo tobengi caprice mpe inconstance ezali mbeba kaka na boyokani na biso, mpe na boyokani te na ekelamu oyo kati na ye nyonso ezali mayele, mpe oyo ezali na mbongwana moko te. Toyebi bantina na ye te to lolenge na ye ya kozala, mpe yango ezali foti mobimba.
Kasi, Ndeko na ngai ya mwasi, malamu koleka kobɔtɔla ebundeli oyo epai na bango, to koloba malamu, nsɔmɔ oyo ya mabe, nakokokanisa yo awa na bato oyo bapemami oyo Nzambe apesaki bango ntango mosusu maloba mpenza, lokola ntango ezalaki motuna ya kosala bango moko dogma maloba.mpo na kobulisa to kosala ete endimeli ya solo ya bato ya sembo ezala na ntembe te na makambo ya ntina (oyo Eklezia emekoli ntango mosusu). Asepelaki na koyebisa bango ntina ya makambo, .
kotika bango kopona maloba; oyo ezali pete mpo na kososola na kokokanisa esika moko basakoli minei ya nsango malamu oyo mbala mingi balobaka makambo ndenge moko, kasi na maloba ekeseni: tomoni ete maloba ekeseni, mpo bazali mibali; kasi moboko ya makambo ezali ndenge moko, mpo ete molimo oyo ezali kofula yango ekeseni te; ye kaka, mpo na bosepeli, alingaki kotika ba secrétaires na ye lolenge moko ya mérite na likambo yango, na boye ete bazala kaka te bisaleli ya pasi kaka na maboko na ye. Ezali mpe bongo mpo na yo. Na nyonso oyo, Molimo Mosantu alingi, mpo na bolamu na yo, ete okota na kati na yango mpo na likambo moko; mpe ezali boye ete tokobonga kaka mingi lokola tokokani na ngolu ya Nkolo, oyo, lisusu, ezali mpenza na lipanda na biso. Yango nde mystère mobimba. Kasi yango eleki mingi mpo na kofanda na makambo ya mpambampamba; kobá, nabondeli yo, olobela ngai makambo ya kati na yo.
Bolakisi ya Ndeko mwasi na ntina ya mimekano, mpe lolenge nini kotelemela yango.
"Nasengeli, Tata," akobaki Ndeko mwasi, "ete nalakisa yo lisusu, na libaku na ngai, lolenge nini abandi kobunda na biso, mpe lolenge nini lisusu tokoki kobanda mpo na kozwa mpe kobulunganisa mayele mabe na ye. mpe misala na ye.
Parti oyo nandimi ete euti na demon esalaka ngai, ndenge nalobaki, na approche na yango, perturbation considérable na imagination. Oyo ezali kiti epai amitie mpo na kosala makelele monene; ezali uta kuna nde emati epai ya molimo mpe
bososoli vapeur ya moindo mpo na kosala bango molili, kopesa bango bololo mpe kotungisa bango, kotombokela bango na botosi nyonso. Likambo ya esengo, Tata na ngai, nazali na yango
amonaki ete na eleko ya mopepe makasi makanisi ya lifelo ekoki te kokende na nse ya molimo to ya bososoli; ekutanaka na ba
motema mpe bolingi, mpo na kotelema ngwi liboso ya kobundisa. Imagination, infectée mpe esili kosila, mbala mingi mpenza ko communiquer ba impressions na yango ya mabe na
elimo, oyo ezali mpenza pene na yango; kasi lokola makanisi ekoki kobulungana kozanga ete makanisi esimbama na yango, makanisi mpe ekoki kotungisama kozanga ete bososoli, motema, to bolingi ezwa ata mbeba moko.
“Makanisi elakisaka biloko ya malamu to ya mabe na makanisi: makanisi e proposer yango na bososoli; oyo ya nsuka etindaka yango na motema to na bolingi, oyo
(151-155)
aboyaka to andimaka pene na ntango nyonso engebene likanisi ya bososoli, oyo esalaka lokola mosambisi kati na nguya mosusu. Ezali na ntina mingi, ndenge bozali komona, ete azala na molili te mpe azwama na bokono te, mpo na kozala na makoki ya kotalela eloko oyo elakisami na ye na nse ya likanisi ya solo, mpe kosala bosambisi ya malamu mpe ya bonsomi na yango, libanda ko consulter intérêt ya ba passions; oyo akokaki kosala te soki asikolami malamu na yango te, kasi moke soki alongaki ye mpe abebisami na yango liboso: asengeli kutu te kopesa likanisi ya biloko ya likama na bolingi; au contraire, asengeli kotya na bokebi pembeni ata bililingi oyo makanisi ya bozoba mpe ya mabe ekolinga ntango nyonso kolanda
miso na ye (1): mwa mposa ya koyeba makambo ekokaki deja kosala ete azala na ngambo, na komonisáká ye ete akóma lisusu na ngambo.
(1) Bato mosusu ya teoloji ya malamu bamonaki ngai ete gradation oyo ya Ndeko mwasi emonanaki na bango te ete eyokani na mibeko ya métaphysique, oyo endimi te bokeseni moko te kati na makanisi mpe bososoli; nsima ya kokanisa yango, nazalaki kokende, na mwango oyo ya nsuka, kozwa ekateli ya kolongola moko to mosusu ya maloba oyo mibale; kasi na mbalakaka nasalaki réflexion oyo: Hey! mpo na nini, nsima ya nyonso, tosengeli kobulunganisa makanisi na bososoli na esika ya kobulunganisa makanisi mpe bolingi? Ezali te makoki misato oyo ekeseni mpenza ya makanisi moko? Bososoli yango wana ezali na
na elimo boyokani ya bokeseni ndenge moko na nguya mosusu. Na likambo oyo nazwaki mokano ya kobatela mpenza mibeko ya gradation ya Ndeko mwasi, oyo mbala mosusu azalaki na bantina na ye ya koloba boye.
mabele. Ezali solo awa nde moto akoki koloba ete oyo alingaka likama akokufa kuna, mpo ezali déjà infidélité officielle kozala na komi exposer na yango na kozanga kokanisa
bolingi mpe kokanisa, atako moto alingi lisumu yango moko te. Nazali koloba nini, Tata! ezali kolinga crime te kolinga ko goûter plaisir criminelle na yango? Nzambe, na kopekisa action ya mabe, apekisaki te ba circonstances accessoires na yango, nionso oyo e disposer yango pe ememaka yango, nionso oyo ezali prélude na yango, suite na yango pe accompagnement na yango? Sikawa, soki nyonso oyo ezali kosepelisa Nzambe te, lokola ezali eteni ya lisumu, nyonso oyo, na yango, epekisami biso, mpo ete nyonso oyo ezali na bomoto, mpe lokola ekangami mpenza na nse ya epekiseli ya masumu, oyo tozali na yango te
bapesameli nzela mingi ya kosalela makanisi na biso koleka ndenge topesameli nzela ya kosalela nzoto na biso to moko ya mayoki na biso.
"Na bongo, Tata na ngai, bokundoli nyonso ya misala mosusu, bolukiluki nyonso, kotala nyonso, mposa nyonso ya koyeba makambo mosusu, komipesa nyonso, na mokuse, mpo na eloko moko ya mabe to ya likama, ekozala mabe to likama, mingimingi soki babakisaki na yango." a lolenge moko ya kokanisa ete azali na likoki, ntango nyonso na ye moko, ya kotikala nkolo ya mokano ya moto, kozanga ete atika yango ata moke te kondima kosakolama to kotondisa lisumu. Ah! Tata, ezali komeka Nzambe, ezali komimeka, ezali ko mériter abandon oyo elandi toujours na chute plus ou moins kilo, po, na nkanda na ye ya juste, Nzambe asundolaka toujours le
kozanga kokanisa oyo mpe na nsɔmɔ nyonso asundolaki ye mpo na komisepelisa; mpe kosundolama wana ya Nzambe ezali etumbu ya nsɔmɔ koleka mpo na mpiko na ye. Tosukisa uta na likambo oyo na bokebi nini, na bokebi nini, tosengeli kokengela makanisi na biso, bokundoli na biso, miso mpe maboko na biso, matoyi mpe monoko na biso, na liloba moko, likolo ya boningisi nyonso ya motema na biso mpe mayoki nyonso ya nzoto na biso, mpo na kosimba te monguna moko ya mayele mabe, oyo azali ntango nyonso na bokɛngi mpo na kokamwa biso, oyo ayebi kosalela mwa libaku moke, mpe oyo elongo na ye mwa kozanga mayele, ata mwa kozanga likebi, ekoki kozala na mbano ya mabe boye .
“Kasi, Tata, nini ezali mpenza kobɔndisa baoyo bazali komekama
momekano ezali ete, lokola nalobaki, makanisi, mayoki, mpe ntango mosusu ata makanisi, ekoki kobetama mpe kosilika na mopepe makasi, kozanga
motema ebebi. Lisusu, Nzambe ye moko akoki kosala calcul ya sikisiki nini ekɔtaka na makambo nyonso wana, ya ezaleli to ya bantina ya nzoto mpe oyo ekoki kopengolama te: ye moko akoki kokokanisa mpe kozala na bokatikati na degré ya attaque na degré ya résistance, na ba moyens oyo apesaki. Na nsuka, ye moko, akoki kososola malamu ngolu ya bozalisi, mpe lolenge ya ngolu, mpe komona na nini moto azali na ngambo to te, engebene na mabe to bosaleli malamu ya ngolu ya bonsomi. Nyonso nayebi, na ntembe te, ezali ete Nzambe, ntango nyonso ya solo na liloba na ye, mpe ntango nyonso malamu koleka biso bato mabe, akopesa nzela ata moke te ete tómekama koleka makasi oyo apesi biso.a data; ete akokoka kutu, soki tozali sembo mpo na kotelemela na ebandeli, kosalela litomba na komekama yango moko, mpo na kosalisa biso tolonga yango mpe kolonga momekami.
“Na yango, soki motema mpe bolingi esangani mpo na kotɛmɛla kobundisa, eloko moko te ebunga; au contraire, nionso esengeli ebalukela ya biso
avantage : succès ya combat donc etali mingi compréhension ; nyonso ekozala malamu, soki azali sembo mpo na kokebisa nguya mosusu ya boyei ya
monguna, mingimingi mpo na kosangana na bango mpo na kobengana milende na ye, kozanga koyoka
na esika ya kofanda te: akoki kutu ntango mosusu komimona ete azali kotindama na makasi atika makanisi na ye, mayoki na ye, ata mpe makanisi na ye; kasi monguna akoumela ntango molai te na poste oyo ekozala na mingi mpo na
(156-160)
kobungisa na esika ya kolonga mpo na ye, nzokande akosengela kosala na testama
azali na ekateli ya nani azali kozwa malonga mingi ndenge azali kopesa ba assauts. Oyo, Tata na ngai, ezali oyo Nzambe ayebisaka ngai na likambo oyo; Soki omoni kati na yango eloko moko oyo ekeseni na mitinda ya malamu mpe ya solo, nabondeli yo yebisa ngai.
To continuer kolakisa ndenge Nzambe asalaka ngai nayeba que il faut to se comporter na bitumba oyo zabolo apesaka biso.
"Namimonaki, Tata na ngai, na boumeli ya mibu zomi to zomi na mibale, nabundaki mpe nazingamaki na bamposa ekeseni, komekama mpe makanisi ya diabolique, oyo, komikamwisa na makanisi na ngai na bililingi ekeseni."
mabe, etɛlɛmaki makasi na molimo: mopɛpɛ ya moindo mpe ya monene epalanganaki na nguya na ngai nyonso, na boye ete ezalaki mpo na ngai lokola butu ya molili mpe ya makasi, epai sanza to minzoto ebimaki te: demo, oyo batyaki na makanisi na ngai, abwakaki mpambo na yango na makanisi mpe na bokundoli, kokundwelaka ngai makambo nkama oyo nalingaki kobosana. Nzambe ! nini etumba mpe oyo eza situation!
“Nazindamaki na molili, bososoli na ngai ezalaki lokola bokangami na nse ya bonsomi na ngai ya kopona, oyo emonanaki lokola ete ezalaki ngai moko mpo na kobunda. Lokola nazalaki komimona na ntango wana ete nakokaki te kokanisa Nzambe na ndenge na ngai ya momeseno, nazalaki na momeseno te
mingi mpo na ye koleka na nzela ya bolingi, kozanga lisalisi nyonso ya mayele mpe ya bosepeli nyonso ya bomoto mpe ya ntango, mpo ete ntango mosusu emonanaki epai na ngai ete nasundolamaki mpenza na nkanda ya monguna na ngai, oyo asalaki lisano ya mpasi na ngai mpe mpasi na ngai; akangaki banzela nyonso ya molimo na ngai, na boye ete azingaki yango na ngámbo nyonso (1).
(1) Na ntembe te Nzambe atikaki kaka mwana mwasi mosantu oyo amimona na bisika ya mawa boye, kaka mpo na kopesa kati na ye ezala ntina ya kobɔndisa, mpe ndakisa ya etamboli mpo na milimo nyonso oyo emekami na mobulu, mpe oyo bakomimona na lolenge moko to ya ndenge wana makambo oyo esalemaka. Kopekisa bolingi ya moto, kosala recours epai ya Nzambe, awa, na likambo oyo, ezali efelo oyo zabolo akoki te kotinda na makasi.
Ezalaki na ntango wana, Tata na ngai, nde amonisaki ngai makasi ete esalemaki na ngai, ete nazalaki na maboko na ye mpe nabungaki kozanga elikya: na etumba oyo ya kozanga elikya mpe ya makasi, molimo na ngai ebulunganaki mpe etungisamaki lokola moto oyo, abundisaki na ngambo nyonso na ba forces supérieures, azali lisusu te
nzela mosusu ya kobikisa bomoi na ye koleka kobelela mpo na kosɛnga lisalisi. Ee, Tata, na nsuka ya boye molimo esengeli kobenga Nzambe mpo na lisalisi mpe na nsima komikanga na nguya na yango, nalingi koloba, na bolingi ya makasi, ya ntango nyonso mpe ya mokano, ya kokufa na esika ya kondima ata moke te lisumu . , mpe kotika yango na ntango wana, likambo oyo ekoki kosalema. Ezali na likambo oyo nde
ezali elonga. Azali koyoka ete azali na bolɛmbu; kasi asengeli kotya makasi na ye epai na ye oyo azali kosunga ye: azali koyoka ete azali na elikya te; kasi kotiaka motema na ngolu ya Nzambe na ye, asengeli kolikya na elikya nyonso. Elembo bobele moko oyo akoki koyeba ete alongi te ekozala soki azali naino nkolo ya bonsomi na ye mpe ya bolingi na ye moko; yango wana asengeli kokende mosika
bomba penepene lokola mokumbi masuwa ya mayele azali na timon, oyo asengeli te kotika mpo na mwa ntango moke na ntango ya mopepe makasi, soki alingi kobatela masuwa na ye mpo na...
masuwa oyo epanzani, mpe amibikisa na liwa. Mpe yango nde tobengi kosimba molimo na yo na maboko mibale. Mokonzi mwasi oyo ya nguya akoki kopesa mitindo lokola mokonzi, mpe kopekisa bango komilelalela nyonso na biloko oyo demo azali kolakisa na bokundoli, na makanisi, mpe na bososoli; na nsima azali na ntembe te ete alongi, ata soki basilikaki, mpo ayebaki
mpo na kobɔtɔla bibundeli na mabɔkɔ ya monguna mpo na kosalela yango mpo na kobundisa ye moko. Oyo ezali oyo ekoki, esalisami na ngolu, bolingi ya moto to bonsomi ya boponi, ntango nyonso na bonsomi ya kopona mpe kokata mpo na mobeko mpe mokumba, atako milende nyonso ya komekama mpe zabolo. Sikawa, oyo bonsomi ya kopona ekoki kosala na likambo ya boye, ntembe ezali te ete azali na nyongo na Nzambe, na nse ya mpasi ya a
kozanga botosi mpe kobangabanga oyo ekosala ete azala na ngambo mingi mpo na ye moko na etumbu ya etumbu ya etumbu. Yango nde tango esengeli olonga to okufa.
Mawa mpo na molimo oyo emipesi na komekama mpe endimi lisumu.
Kasi, Tata, ah! oyo akokaki kobimisa mawa nini ezali mpo na molimo kosundola nguya na yango nyonso na kobendama ya bokosi, na bisengo oyo epekisami ya masumu, ntango bokundoli, makanisi, bososoli mpe bolingi ezali ya mayele mpo na kopesa motema epai ya demo ! Donc oyo
monguna ya motema mabe mpe ya mayele mabe azali kokende liboso na elonga, mpe azali kokɔta na kati ya mayoki, .
imagination, mémoire mpe esprit, ata na volonté, esika etie kiti na yango mpe ebongisi esika na yango ya kofanda. Alobaki: Oyo ezali ndako na ngai, mpe moto moko te akoki kobengana ngai. Aza molongi oyo amikomisi maître ya centre ya ville, a exercer pouvoir tyrannique kuna pe atie nionso na moto pe na mopanga. Nzela epai na ye
botelemela sikoyo! Ndenge nini ata kozala na mpiko ya kotɛlɛma mpo na kotɛmɛla bokonzi na yango ya motema mabe mpe ya bozindo? Ah! ezalela ya nsɔmɔ mpo na molimo oyo ekokaki kozala na yango
kokima yango na pete na kotelema ngwi, kopesaka eloko te uta ebandeli ya komekama!
Kanisa bongo, Tata na ngai, libulu moko ya mozindo esika oyo ya mawa
(161-165)
mokangami azali nokinoki kozanga ete azala na likoki ya kobima na yango, to kutu kosala milende moko mpo na koningana na ekanganeli na yango, to kobuka minyɔlɔlɔ na yango: oyo ezali ezalela ya molimo oyo demo azali na bolingi na yango, mpe oyo esalaka lisusu te longola kaka na impression oyo azuaka.... Nguya na ye nyonso ebendami epai ya mabe, kozanga ete ezala na makoki, soki tokoki koloba bongo, ya komilongola na yango... Ee, Tata, makambo nyonso ekomi masumu mpe libaku ya masumu mpo na moombo ya mawa ya zabolo mpe ya bolingi na ye ya mbeba; nionso oyo azali komona, nionso oyo asimbi, nionso oyo azali na posa na yango ekomisaka ye ngambo na sens trop vrai, po ba facultés na ye nionso ebalusami pe ememami na mabe, atako azali toujours te na occasion to na pouvoir ya kosala yango en action, ye azali ntango nyonso na bolingi mpe asalaka yango ntango nyonso na motema na ye. Mbala mingi azalaka na likanisi, mposa, bolingi, mposa;
akangami na minyɔlɔlɔ na mokano wana oyo elakelami mabe mpo na kosilikisa Nzambe, asalaka ebele ya makambo ya mabe na ngonga nyonso; mpe nakanisi, Tata, ete ekozala pete kosekwisa mokufi ya mikolo minei koleka komema mbongwana ya mosumuki ya boye. »
Ezali bongo, mpe na polele, bosikisiki, bosikisiki mpe bozindo mingi lokola; ezalaki na nguya oyo mpe ebele ya makanisi oyo, na ezalela oyo, Ndeko mwasi asololaki na ngai mpo na ntango molai na ntina ya maye
makambo ya métaphysique mpe ya mayele mpamba; komeka oyo ya liboso, oyo napesi kaka makambo ya sikisiki, ezalaki lokola ndakisa oyo Nzambe alingaki, nakanisi, kosala ete namona mwa moke mpe namona liboso makambo nyonso oyo nakokaki kozela epai na ye mpo na masolo na biso oyo etikali. Ezali mpe, nakanisi, na ndimbola moko ete motángi asengeli kozwa yango mpo na ye moko, mpo emonani ete nazali komona mayemi mingi kati na yango.
Makambo mingi boni ezali na mwa nkasa oyo, mpe na ntina na yango boniboni makanisi ya kosala na maye mazali na yango, mpo na moklisto ya mayele oyo azali kotanga, mpo na kotanga te, to mpo na kotanga te, kasi mpo na koyekola, komikundola mpe kozwa litomba !... Tokokanisa oyo totángaka na mikanda ndenge na ndenge ya bato ya filozofi
bato oyo balingaka bizaleli malamu, ya kala mpe ya mikolo na biso, na oyo touti komona, mpe biso
bakondimela mbala moko ete komeka ya liboso ya mwasi wana oyo ayebi makambo te eleki mosika oyo balobaki to bakanisaki mpo na oyo eleki malamu mpe oyo eleki lokumu.
Na yango, totanga mpe tomanyola na likebi nyonso oyo tozali na makoki na yango, ya makanisi mpe mibeko oyo ekoki koya epai na biso kaka uta na Lola. To profiter na toli ya malamu oyo esengeli kopesa biso na mosali ya J.-C. imbué na ba maximes minene oyo, mpe oyo amonani inspiré mpo na ko inculquer yango kati na biso na ndenge moko plus d’admirable mpo na kozala extraordinaire mingi. Soki zabolo amibongoli ntango mosusu mpo na koloba na bato, ekozala ata moke te, tokoki kozala na ntembe te, kosimba elobeli ya boye epai na bango; akoteya bango jamais ba maximes ya sublime boye ni bongo
ezali na ntina mingi mpo na lobiko. Aza na intérêt trop na empire na ye po abwaka na biso
mitema mboto ya bizaleli malamu oyo esengeli kobebisa yango uta likolo kino na nse: Omne regnum in seipsum divisum desolabitur, et domus supra domum cadet. (Luka 11, 17.)
Na yango, tomilengela mpo na koyoka ye lokola oracle uta na Lola; tofungola matoyi na biso na mongongo na ye; mpe soki lelo molimo ya kobɔndisa alingi kosalela ye mpo na komiyoka na biso, tokeba ete tótia epekiseli te na ngolu na ye mpe tókanga ekuke ya motema na biso epai na ye: Hodiè si vocem ejus audieritis, nolite obdurare corda vestra . (Nzembo. 94, 5.)
Totala nini esengeli koyebisa biso na ntina ya mikolo mizali koya lokola Apocalypse ya sika, botangi mpe komanyola na yango esengeli kobatela biso na bobangi ya bolamu mpo na bantango ya mpasi, oyo ekobatela biso na mosala mpe ekobatela biso na masumu; Beatus oyo a légitimer pe a auditer ba propheties verba hujus, pe
servat ea quœ na eâ scripta sunt; tempus enim prope oyo ezali na kati. (Emon. 1, 3.)
———————————————————————————————— _
YA NATIVITÉ SOEUR.
NDAMBU
YA LIBOSO.
Ne que enim ego ab homiae accepi illud, neque didici, sed na emoniseli moko J.-C. (AD GAL. 1, 12).
MALOBA YA EBANDELI.
Mabongisi oyo elandi oyo Nzambe asengi na Ndeko mwasi ya Mbotama, mpo akoma oyo ayebisaka ye.
Na nsuka, bobangi ya Ndeko mwasi esilaki, mikakatano na ye esilaki, mpe bondimisi oyo oyo asepelaki na yango, azalaki na nyongo mingi koleka na ndelo te na mongongo ya kati oyo elobaki na ye, oyo ezali na nyonso nakokaki koloba na ye, atako Nzambe akozanga te kozwa litomba na yango, soki ezalaki kaka mpo na kondimisa ye na kondimisa na ye, mpe lisusu mpo na kolakisa ye
(166-170)
bolamu ya botosi mpe bondimi, ntina se moko, mpo na ye, ya kimia mpe kimia na esika ya lolenge oyo.
Mpo na kosilisa kolongola ntembe na ye nyonso na likambo oyo, mpe mpo na kotya lisosoli na ye na kimya mingi, nasololaki na ye na nkombo ya Nzambe, mpe nasukaki na kosɛnga
lisolo ya kati na yango, na nse ya mpasi ya kozanga botosi: yango wana ezalaki motuna ya kozwa na nsuka emoniseli oyo, mpe ya koya na oyo nabengi bimoniseli na yango, mpe nini na mayele koleka, na motango monene, akokaki te kopesa nkombo mosusu. Lokola afukamaki bongo nsima ya porte ya moke ya mibale (oyo
oyo azalaki ntango nyonso kosalela nsima na yango, longola se soki bolembu na ye etindaki ye afanda, nzokande ezalaki pene na ntango nyonso na ntina ya kotinda ye asala bongo), abandaki na kosala elembo ya ekulusu, oyo abakisaki maloba oyo asengaki ngai nakoma na motó na ye:
“Na nzela ya Yesu mpe Maria, na nkombo ya Bosato oyo eleki Bosantu, natosaka. »
Tata na ngai, akobaki, na mobulu mpe mitungisi oyo nalobeli mingi na bino, namilobeli lisusu na J.-C, oyo azalaki malamu mpenza mpo na kosalisa ngai na kosukisa mikakatano na ngai; bozali ya Nzambe emonisaki ngai moko, mpe talá oyo Nkolo na biso alobaki na ngai na likambo oyo, mpe ndenge alingi nabanda kosala ete okoma: “Botika, mwana na ngai ya mwasi, makanisi nyonso ya demo, oyo azali koluka.” kaka mpo na komitungisa mpe kobulunganisa yo. Mpo na kolonga na ntembe te likolo na bango mpe limemya na yo moko, yoka toli oyo ya ntina: Tia motema mpe makanisi na yo na bonzambe na ngai, lokola libongo ya libateli mpo na kobundisa na bango nyonso... solola na miso na ngai ya bule, mpe okozala na kimia... Tɛlɛmá na likambo oyo bonzambe oyo nalakisi bino mbala mingi na mwinda kitoko ya bondimi; bonzambe wana oyo etondisi lola mpe mabele; bonzambe oyo mokili eyebi te, mpe oyo atako bongo ezali na mpe ezindisi mokili na nyonso oyo ezali na yango; bonzambe oyo, na nsuka, oyo ozingami na yango, mpe okɔti na kati mpe na libándá, lokola bikelamu nyonso. Ezali, mwana na ngai ya mwasi, ya bonzambe oyo nde nazali kosala ete omona makambo minene oyo nazali kosɛnga yo ete okoma na mokambi na yo, oyo okoyebisa ye ete mposa na ngai ezali ete atya titre kuna, elingi koloba bongo
Nazali mokomi ya buku oyo (1).
(1) Engebene na likebisi oyo to molongo oyo, nazalaki naino na motó ya likambo: Apocalypse ya sika, to Liboke oyo elandaki na bimoniseli oyo esalemaki epai ya molimo moko ya moklisto, oyo esimbaki bantango ya nsuka ya Eklezia, mpe bongo na bongo. ; mpe lokola epigraphe: Beatus qui legit... (Apoc, 13.) Liloba moko apocalypse emonanaki makasi mingi mpo na bato mingi, atako basusu bamonaki eloko moko te kati na yango longola se liloba oyo ebongi. Na nsuka, komonaka ete bato bamonanaki lokola bandimaki yango te, kozanga ete eloko moko ekokaki kozwa esika na yango, nabongoli litre oyo na oyo totangi, mpe oyo esengeli komonana ya bopɔlɔ mingi.
Nzambe alingi Ndeko mwasi azonga na bozindo ya bozangi na ye, pe azala lokola écho.
Na sima, Tata na ngai, Nkolo asala ngai Ndeko mwasi akoti na bozindo ya bozangi na ngai. Nalingi yo, alobaki na ngai, ozala na disposé epai ya mongongo na ngai mpe miinda na ngai, lokola écho, oyo eyanolaka na makambo nyonso oyo eyokaka kozanga kososola yango. Echo oyo ezali eloko mosusu te kaka esika ya mpamba mpe ya bato te. Na yango, mwana na ngai ya mwasi, mipanzana na lolendo nyonso, na koluka nyonso mpo na komilinga, na nyonso oyo ekelamaki mpo na kobungisa yo na bonzambe na ngai..... Kozala bongo mpamba na yo moko mpe na bikelamu nyonso , ete mongongo na ngai ezongaka na nse ya motema na yo, mpe ete mbala moko, lokola echo, ozongeli oyo okoyoka na oyo esengeli koyoka yango mpo na kozongela yango na ngala na yango. Nsima ya kozala na
ayokaki écho ezongaka, kende koluka yango na esobe, pe, na vide wapi
ezali komiyoka, okomona eloko te kuna, okoyoka eloko te kuna; nzokande koloba, mpe ayanoli yo lisusu. Bongo eloko moko ezali na kati ya vide oyo?
Ɛɛ, mpe natyaki yango kuna; Nazali mokomi na yango, ndenge nazali ya bikelamu nyonso.... Salelá bokokanisi oyo epai na yo moko, mwana na ngai ya mwasi, mpe kobosana te ete ozali eloko te liboso na ngai, to ata moke te ete ozali koleka te echo na nyonso oyo nayebisaka yo. Ezali ngai nde nazali mokomi ya nyonso oyo ozali na yango mpe ya nyonso oyo ozali; mokumba na yo ezali bongo koyoka ngai malamu mpe na nsima kozongela, lokola echo, oyo mbala mingi mpenza okomisosola te.
Nsima ya ebandeli oyo emonanaki mpo na ngai ya kokamwa mingi mpe ya lokumu mingi, Ndeko mwasi
ebandaki na koloba na ngai mpo na Nzambe mpe na ntina ya ntina ya bonzambe, na ntina ya libombami monene ya Bosato oyo eleki Bosantu mpe ya bizaleli na yango nyonso ya bonzambe. Nakozongela yango mingi
na bosembo nyonso ekoki kosalema oyo ayebisaki ngai na ntina na yango na mabaku mingi, komekaka bisika nyonso kosalela maloba na ye, kolanda mwango na ye, mpe likolo ya nyonso kopengola te na makanisi na ye, oyo ezali boye:
ARTICLE YA LIBOSO.
YA ESSENCE YA NZAMBE, BA ATTRIBUTS NA YE NA MANIFESTATION NA BANGO.
Tata na ngai, Nkolo na biso alingi naloba na yo na ntina ya ntina ya bonzambe; tika nayebisa bino likambo moko na ntina ya yambo mpe ya sanza ya mwambe ya mabombami na biso, Bosato ya bosantu mpe ya kolinga mingi.... Kasi ndenge nini koyokama na lokumu oyo eleki monene mpe oyo ekoki kolobama te? Moto alobaka kozanga komisosola; tolobaka mingi pe tolobaka eloko te; tozali lokola mwana oyo naino asali yango te
(171-175)
kosalela monoko na ye, mpe nani akoki te koloba oyo azali koyoka; lokola ye, moto akoki te ko articuler eloko moko oyo ekokani na likanisi oyo azali na yango mpo na yango: oyo ezali mpenza likambo oyo namimoni kati na yango. Nzokande, Tata, napesi mitindo ya kolobaloba: Ngai
Na yango, nakoloba na maloba oyo Nzambe ayebisaka ngai mpo na ye moko, mpamba te ezali Nzambe ye moko nde azali kosɛnga yango, mpe alingi kotosa ye. Komá bongo, Tata na ngai, oyo nazali komona.
seko ya Nzambe.
Tata, na essence na ye ya bonzambe mpe ya seko, oyo asosolaka nionso mpe oyo eloko moko te ekoki kososola, lokola azali na ye moko lokola mpe na lolenge na ye ya kozala, azali indépendant na ba êtres nionso oyo ezali mpe oyo ekoki kokanisama... Alongi essentiellement mpe sans limite likolo ya nionso oyo ezali, ndenge ezalaki liboso ya tango nionso.... Lipanda oyo ya seko mpe ya likolo elakisami mpo na ngai na nse ya elilingi ya mokonzi moko ya nguya mpe ya ntembe, azipami na elamba ya kongenga, mpe afandi, motole na motó, na kiti ya bokonzi oyo eningani te; na elongi na ye ya kitoko moto amonaki ezala makasi ya bolenge mpe elembo ya ntango ya kala; azingamaki na sɛrklɛ ya wolo oyo azalaki kosunga kozanga nsɔni, na lobɔkɔ ya mobali mpe na lobɔkɔ ya mwasi, na nsuka ya misapi na ye... Cercle oyo, oyo ezalaki elembo ya boseko na ye, .
ebandeli to nsuka, namonaki ete ekoki mpe kosalema te mpo na moto
kososola boseko, ete ekoki kosalema te mpo na ye kososola Nzambe ye moko, lokola boseko ezali bobele ntango molai ya Nzambe. Namonaki lisusu ete moko na moko ya misala na yango yango moko ezalaki na bozangi nsuka ya mabombami oyo mayele nyonso ya bato ekoki kokɔta te. Ekozala ndenge nini na liyangani na bango? Kasi ezali boni mpo na mokomi na bango?
Bato ya bonzambe.
Namonaki; Tata na ngai, mpe nazali naino komona na ntina oyo ya bonzambe bozangi nsuka ya bizaleli oyo ezangi nsuka, bozangi nsuka ya bobongi nie oyo ezangi nsuka, oyo ezali ya nyonso
seko lokola ya Seko.... Nzambe monene oyo abotami naino te, mpe amibimisi te... Namoni... Namoni na bolingo oyo ezangi nsuka mpe ya seko ya Tata oyo, na ntolo na ye ya kolinga mingi, abimisi mpe abimisi uta seko nyonso , lokola azali naino kobimisa mpe akosala kobimisa sans fin, Liloba na ye adorable, na nzela ya mayele, lokola image vivante mpe substantielle ya être divine na ye....
Elilingi oyo ya bomoi mpe ya ntina ya ekelamu par excellence oyo ebimisami mpe ebotami uta na yango, ezali moto ya mibale ya Bosato oyo eleki bosantu mpe ya kolinga mingi; ezali mayele oyo ekelamaki te, Liloba ya bonzambe oyo ekómi na nzoto, Nzambe ya solo mpe moto ya solo, oyo ekokani mpe oyo ezali na ntina na Nzambe tata na ye, oyo asangisamaki ntango nyonso na boyokani makasi na bomoko ya ntina ya bomoto ya bonzambe, bomoko ya mayele, bomoko ya bolingo mpe ya bolingi, na nsuka bomoko to ata ya penepene mpe
esengeli ya ba attributs primitifs mpe substantiels oyo ezali essence suprême, sans que ezala jamais possibilité ya opposition, confusion, division to rivalité, kasi égalité parfaite, to plutôt identité ya solo oyo ekomisaka bango nionso communes mpe réciproques.
Namoni na ntina ya bonzambe ya bolingo oyo ya bonzambe ya Tata mpe Mwana, ete litumbu oyo ya mɔ́tɔ mpe oyo ezangi nsuka ya bolingo kitoko ebimisaka seko mpe na ntina mpenza Molimo Mosantu, moto ya misato ya Bosato oyo ya kolinga mingi, kobimisa, mbano to effet nécessaire ya réciproque bolingo ya Tata na Mwana. Moto oyo ya misato ezali four ya moto, terme vivant ya bolingo oyo ya mutuel... Nzambe ya solo ya Nzambe ya solo, bolingo ya tina ya bato mibale mosusu, Molimo Mosantu azali consubstantiel na bango mpe ekokani na nionso; kozalaka na ezaleli moko oyo na nzela na yango azali Nzambe ya solo mpe moko, azali mpenza kati na ye, atako azali, lokola mokomoko na bango, bomoi oyo ebongi mpe ya moto ye moko oyo ekomisi ye moko ya bato ya bonzambe. Oyo, Tata, ezali nini
ezali mpenza ntina ya Bonzambe oyo ezali mpenza moko na bozalisi mpe misato na moto, na boye ete ekoki mpenza te ete ezalaki to ekokaki kozala mokolo mosusu na lolenge mosusu; libombami ya bondimi oyo esali moboko ya lingomba na biso ya bule, mpe oyo tosengeli kondima mpe kosambela, atako eleki na ndenge ya kozanga nsuka makoki ya mayele na biso, lokola mpe nyonso
makanisi oyo moto akosala makasi mpamba mpo na kobundisa yango mpe kolimbola yango.
Soki nasi naloba, Tata na ngai, ete Molimo Mosantu azali bolingo ya Tata mpe ya Mwana, azali lisusu bolingo ya Molimo Mosantu, bolingo ya moto ye moko mpo na ye moko, nalingi koloba bolingo ya bonzambe oyo e personnifié, volonté divine personifiée ( 1); na liloba moko, liloba ya bomoi mpe ya seko ya bolingo oyo ya seko mpe ya bomoi ya bato mibale mosusu oyo euti na yango na nzela ya bolingo ya ntina.... Na yango, Tata, Nzambe azali moko na bato misato, mpe bato misato na Nzambe moko. O libombami ya kolinga mingi oyo ekoki kososolama te, mpe oyo ekososolama ata moke te na ekelamu moko te! Oyo bozindo!..... Namoni na Nzambe bato misato oyo bazali lokola Banzambe misato, na oyo etali bokeseni ya bomoto; kasi na bomoko to koloba malamu na bomoko ya ntina ya bonzambe, na bomoko ya bolingo mpe bolingi, na
(1) Aliud charitas quam votuntas ezali nini? (St.-Aug., uta na Trinitate , lib. 15, 20, 2014.
contrat ya monguna. ) .
(176-180)
bomoto ya bizaleli ya bonzambe ya Tata, Mwana mpe Molimo Mosantu, namoni kaka Nzambe moko mpe moko na bato misato oyo bakeseni mpenza; Nzambe moko mpe moko, kozanga bokabwani, kozanga botɛmɛli, kozanga kowelana; na boye ete ntango Liloba ya bonzambe ekómaki moto, namoni ete atikaki te kozala na bomoko
na ntolo ya Bonzambe elongo na Tata mpe Molimo Mosantu; lokola lisusu azali kokoba kozala na bomoko na bango, atako na ndenge ya ntina mpe ya solo azali na elambo ya Ukaristya; ndenge moko lisusu, namoni ete Molimo Mosantu amikabolaki te na Tata to na Mwana na kokitaka likolo ya bantoma.
mpe amikabwani na yango te na kotambwisaka Eklezia lokola asali kino sikawa mpe akosala yango na boumeli na yango mobimba.
Infini ya bizaleli ya bonzambe. Komona oyo eleki ya bomoto oyo Ndeko mwasi azalaki na yango ya ezaleli se moko ya bolingo.
Ah! Tata, boniboni mabombami mingi namonaka ekangami na libombami na biso ya yambo, na libombami ya likolo koleka ya Bosato ya bule mpe ya kolinga mingi! Eh! oyo akokaki kozongisa nyonso oyo J.-C. alakisaki ngai na oyo etali motango oyo ezangi nsuka ya bizaleli ya bonzambe ya bonzambe oyo ememaka elembo na yango ya Bonzambe!... Ee, Tata na ngai, bonene lokola boseko ya Bozali ya bonzambe bapakoli langi na bizaleli nyonso oyo euti na yango. Ndakisa, na ezaleli ya bolingo ya bonzambe, awa, Tata na ngai, ezali oyo namonaki mpe nasosolaki na likanisi moko ya koleka ya bomoto oyo eyaki epai na ngai mibu ntuku mibale to ntuku misato eleki.
Namimonaki mpenza komipesa na komanyola ya ezaleli moko ya bolingo ya Nzambe, oyo kati na yango namonaki ntina nyonso ya bonzambe mpe bonene nyonso ya Moto oyo aleki likoló, mpe yango na makanisi mpe na lolenge oyo ekoki kosalema te mpo na ngai kososola, tóloba lisusu te kolimbola. Nakoki koyebisa bino, nzokande, ete namonaki Nzambe na ezaleli oyo kaka moko, na ndenge nandimi ete ekoki komonana mpe koyeba na ekelamu ya bomoi; Yango wana namonaki Nzambe na bolingo na ye, mpe ezaleli oyo ya bolingo ya bonzambe elakisaki ngai lokola elongi ya Nzambe. Nazali koloba nini, elongi ya Nzambe! ah! Nakoki kondimisa bino ete namonaki ye ata mokolo moko te, .
elongi oyo ya adorable, pe nazali kobanga nakomona yango jamais.... Namonaki nini? Naza na ba expressions te, nazangi ba termes ya ko rendre yo oyo na monaki... Tata na ngai, na monaki Nzambe bolingo nionso na ba attributs na ye nionso, pe ba attributs oyo différents na monaki yango na moment wana kaka en relation na bolingo.... Tika ngai, Tata, napema mwa moke mpo na kosangisa
makanisi na ngai mpe mayoki na ngai, malamu koleka kolanda pole oyo ezali kotambwisa ngai mpe oyo esengeli kokundolisa ngai awa nyonso oyo namonaki na ntango wana na Bonzambe.
Nsima ya kopema na boumeli ya miniti soki mibale, Ndeko mwasi akobaki koloba, mpe ngai mpo na kokoma, eloko lokola oyo:
Tata na ngai, komimona na ntango wana na kokamwa ya botali na nyonso oyo namonaki na Nzambe na bolingo na ye ya bonzambe, emonani na ngai ete nalingaki komilongola kozanga nzokande kolongwa na eloko oyo ezwaki ngai na ndenge ya kondimama boye. Nabwakaki miso na ngai na ngambo nyonso na spectacle ya nature, mpe na biloko nionso oyo alakisaki ngai namonaki kaka bolingo ya Nzambe; nyonso epesaki ngai elilingi ya kobenda likebi ya yango, mpe eloko moko te ezalaki kozanga bolingo: emonanaki na ngai ete moko na moko ya bikelamu ezalaki lokola ebungaki bozali na yango moko mpe ezalaki lisusu te longola se na bolingo mpe na nzela ya bolingo ya bonzambe; ete biloko nyonso oyo ezali na mokili ezalaki kaka bolingo, mpe ete mokili yango moko ebimisamaki kaka na bolingo.
Bolingo ezwamaka ata na etumbu ya bato oyo baboyami.
Komimona bongo lokola nabungi mpe namipesaki na océan oyo ya bolingo, nazwaki mpiko ya komilobela epai ya Nkolo na biso mpe koloba na Ye ete: Namoni yango, O Nzambe na ngai! nionso awa na se esakolaka bolingo na yo; kasi na mawa nyonso! tika ngai namonisa yango epai na yo, ezali te ete nandimi te ezaleli ya bosembo na yo na lolenge moko to mosusu: kasi bolingo na yo ezwami te na etumbu ya bato oyo baboyami, to na nyonso oyo esakolaka nkanda na yo ya sembo na kotalela
basumuki oyo babongoli mitema te, mingimingi nsima ya komonana liboso na bino. Na likambo oyo, Tata na ngai, talá oyo Nkolo ayebisaki ngai mpe oyo nasɛngi yo okoma mpenza:
Nazali kobika polele na polele oyo ya bolingo ya bonzambe oyo nazalaki bongo
occupé, ete ba reprobate bakweyaki kaka mpe bakweyaki na lifelo mpo na kozanga bolingo na ngambo na bango. Ee, Tata na ngai, Nkolo na biso asala ngai
basosoli ete balakelamaki bobele mpo ete balingaki ye te, mpe ete ntango atimolaki lifelo asalaki mpo na bolingo ya mposa makasi, soki tokoki koloba bongo, mpe zuwa ya kosangisa bolongi na ye ata na ntalo nini. Soki ezalaki te na nzela ya bonsomi ya bolingo ya peto, tika ezala ata na nzela ya bobangi ya bonsomi mpe ya bolamu ya kokweya na moto oyo esengelaki kozongisa mabe na bolingo oyo etyolamaki.
Mpo na kososolama malamu, Tata, bolingo oyo ya bonzambe epesi ngai bokokanisi ya mobali oyo azali na mposa makasi ya mwasi na ye, oyo ye
alingi kaka ete bálinga ye. Bolingo na ye ekoki konyokwama te na kowelana to na bokabwani, mpo ete alingaka na ndenge ya ligboma; abondelaka, azali ko conjurer, azali ko menacer, pona bolamu
kobatela motema ya eloko oyo olingaka. Bobele kobanga kozanga bosembo epesaka ye nsɔmɔ oyo eleki monene; abakisi na bilaka mpe atye likebi nsɔmɔ ya etumbu; mpo na yango azali kobimisa bitumbu ya nsomo oyo azali kolakisa na oyo ya ye
miso aparɛyi mobimba ezali kobangisa, noki te amimonisa na yango.
(181-185)
Kasi soki mwasi ayanoli na molende ya boye kaka na kozanga botondi, koboya mpe kozanga bosembo, ezali na ntango wana nde bolingo ya nkanda ekomi na nkanda na proportion lokola ezalaki na bomoi mingi mpe na bosembo mingi. Toyebi, na rigor ya ba coups oyo azali kosala, que ezali bolingo infini oyo ezo revenger ba outrages infinis oyo azui. Na yango, Tata na ngai, ezali ntango nyonso bolingo nde esalaka na makambo nyonso, mpe
lifelo yango moko ezali kaka effet ya bolingo: oyo eleki sensibles, oyo eleki
konyata mpe oyo eleki nsɔmɔ ya minyoko oyo moto akutanaka na yango kuna, ezali ete azala lisusu na likoki te ya kolinga moto oyo alingaki kozala moko libela na oyo ya ye
ekelamu, mpe oyo asalaki nyonso mpo abongi na bolingo na ye ya seko. Ezali, Tata na ngai, mpo na kobatela biso uta na mpasi oyo ya nsuka mpe ya ntembe mingi, ete bolingo oyo ya bonzambe ezali kopakola biso bilili mpe makama ya nsomo boye, mpe ete ezali naino koloba na biso awa na nzela ya mongongo na ngai.
Bokeseni ya bizaleli ya bonzambe, mpe bosangisi na yango na oyo ya bolingo.
Ezalaki bongo, Tata na ngai, na bizaleli nyonso mosusu nyonso ya Nzambe oyo ekoki kotángama te mpo na bikelamu oyo eleki mayele... Nkolo na biso alakisaki ngai bongo ete mokomoko na yango azalaki komonisa elilingi ya Nzambe mpe ya bonene ya bonzambe. mobimba, kasi toujours en relation na attribut oyo en particulier. Nalobaki elilingi ya Nzambe mpe ya bonene na ye ya bonzambe na bizaleli na ye nyonso ya seko, mpe ezalaki mpo na komiyoka; mpo ete, Tata, ndima malamu ete na molongo oyo ya makambo ezali na bilili te, to bililingi te, to bililingi te, to bikeko te, to eloko moko te oyo ezali kopusana penepene na bango: nyonso ezali na bomoi na Nzambe, mpe oyo
ezali bisika nyonso kaka bosolo mpe bomoi. Na ezaleli moko na moko ezali bongo komonisama, kasi na lolenge oyo ekoki kolobama te, bizaleli mosusu nyonso oyo ezali na nse ya boyokani ya oyo ya liboso oyo ezali mingi mpe emonani lokola ezali kozwa yango nyonso, kozanga ete nzokande mobulungano moko ezala. Oyo ezali oyo J.-C. alakisaki ngai. Pene
ndakisa, lisusu, na nse ya ezaleli ya ngolu tomonaka boseko, bonene, bosembo mpe nyonso mosusu, kasi ntango nyonso na nse ya boyokani ya ngolu, lokola tolobaki mpo na bolingo; na boye ete makambo nyonso emonanaka lokola
mawa na Nzambe, mpe eloko moko te emonanaka oyo ezali mawa te, ata
bosembo oyo eleki makasi. Ezali ndenge moko na bosembo, nguya, mayele, soki tozwi yango na bokeseni (1).
(1) Inter attributa Dei absoluta, multa sunt quœ de se invicem et de aliis prœdicari possunt par modum concreti adjetivi propositionio certa juxta pictaviencem théologiam , 1 vol., lok. 313. Ezali na ntina te.
Na boye bizaleli oyo nyonso esangani elongo na molongo moko ya kobenda likebi mpe oyo ekoki kokanisama te, mpe esangani na bomoko ya ntina ya bonzambe... O Tata na ngai, nazongeli yango, boniboni mabombami na libombami moko! Bako occuper
bosepeli, bomanyoli ya basantu banso na seko nyonso, kozanga ete bakoka ata moke te kosilisa liziba oyo ekoki kosila te ya esengo na bango... Bapambolami, J.-C. ba découvertes ya sika, mpe bakozanga ata moke te biloko mpo na bosantu mpe ya molende na bango koluka koyeba. Bakozala na esengo monene te koleka
komanyola Nzambe, assemblage ya ba perfections nionso ya bomoko oyo Nzambe akosepela ko découvrir na bango na tina ya ko satisfaire posa pe vivacité ya bolingo na bango... Oyo transports ya esengo pe ya esengo!... Oyo nde esengo ya mobimba pe ya kokoka! Oyo nde paladiso na paladiso moko!
Esengo ya Basantu. Incompréhensibilité ya Nzambe.
Na likambo oyo, Tata na ngai, namikundoli ete kozalaka naino elenge mpenza, mpe komanyola mokolo moko na ntina ya bonene mpe bobongi nie ya bonzambe, ngai
Namitikaki na makanisi ya mawa, oyo na ntembe te Nzambe apesaki nzela kaka ya kozala na libaku ya kolimbola ngai bosolo moko ya kobɔndisa mpenza. Nakanisaki ete, ntango nakozala na Lola, nakozala kaka na makoki ya komona Nkolo malamu na mpasi monene; ete nakoka kozala na esengo ya koloba soko moke te
ngai moko elongo na ye, mpo na kofungola motema na ngai epai na ye mbala moko, lokola nalingaki mingi. Makanisi wana ya mawa etungisaki ngai na mayele; kasi oyo
ezalaki eloko ezalaki malamu mpenza mpo na kosilisa bango, na kosalaka ngai namona polele ete moto na moto apambolami na Lola asepelaka na bonsomi lokola bomeseni ya Nzambe na ye, lokola soki azalaki kaka ye moko oyo Nzambe alingaki kolinga na libaku malamu oyo; mpe yango
bonsomi oyo ya esengo esalaka oyo ezali na bomoi mingi, ya mayele mingi mpe monene koleka na esengo ya Basantu, lokola epesaka esengo ya Nzambe ye moko, oyo kati na yango ezali na ntina mobimba ya esengo ya mokonzi. Uta kuna mitungisi na ngai nyonso esilaki, mpe esengo ya peto koleka ekangaki motema na ngai, oyo esepelaki liboso na esengo nyonso wana monene oyo ezalaki na mpiko ya kolikya.
Na yango, tozonga lisusu, Tata, na boyebi oyo ya esengo oyo Nzambe akopesa biso na ye moko, na komilobelaka na biso, na efandelo ya bapambolami, mpo tokoki kokanisa yango mingi te mpe komipesa na yango.
Na bosepeli mpe kokamwa na nyonso oyo namonaki na Bonzambe, na oyo etali esengo oyo Nzambe apesaka na ye moko, na Basantu banso ya Lola, nayokaki kaka na motema na ngai mwa mawa moko boye oyo Nzambe, monene mpenza, azalaki na bonsomi epai na yango ekelamu na ye, kino na meko ya kopesa ye biloko na ye nyonso ya motuya mpe ata bozali na ye oyo ezangi nsuka, kozanga kobomba pene na eloko moko mpo na ye moko. Nzambe na ngai, nalobaki na ye, olingi omilongola biloko na yo nyonso mpe nyonso
(186-190)
yo moko mpo na ko enrichir ba oyo oponi?... Olingi kotombola bango likolo na yo, to omikitisa na bango, po okende na makolo moko na ya yo
ekelamu?... O bonene ya likolo! yo, oyo kiti na yo ya bokonzi oyo ekoki koningana te epema na seko, ndenge nini omisala accessible na pamba?.... Bofandi na bino ezalaki wapi yambo ya bileko nyonso, mpe na boseko monene oyo ezalaki na ebandeli te mpe oyo ekozala na nsuka te?
Nsima, Tata wa ngai, nayokaki mongongo moko oyo elobaki epai ya ngai: Mwana wa ngai, nafandaki kati na ngaimei, wapi nazali naino kofanda sikawa, mpe wapi nakofanda ntango inso kozanga kotika yango ata mokolo moko te. Ndima mwana na ngai ya mwasi, akobaki, ete nazali na esengo ya ngai moko mpe bokonzi epai wapi ndako ya kofanda oyo nalingaka mingi ezali, ndako ya mokonzi ya bonzambe epai wapi nabombaka mpo na ngai moko ndako oyo ebongi na ngai: ekelamu moko te ekoki kokota na yango; bokonzi oyo to ndako ya mokonzi oyo ezali likolo likolo ya mayele ya lokumu mingi, koleka Lola etombwami likolo ya mabele.... Oyo ezali ndako na ngai ya seko.... Oyo ezali esika nazali Nzambe oyo abombami mpe oyo ayebani te, Nzambe oyo eloko moko te ekoki kososola. Wana nde esika bizaleli nyonso ya nguya na ngai nyonso mpe ya bonzambe na ngai ekokende, oyo eyebani mpe esosolami kaka na ngai moko. Te, mwana na ngai ya mwasi, ezali ngai mpe ngai moko nde tozali komona ntina ya bonene na ngai, . kozanga nsuka mpe boyokani ya bobongi nie na ngai, lokola maziba ya bobateli na ngai; eloko nyonso oyo ezali Nzambe te ekoki kozala na nzela ya kozwa yango te. Ezali ngai nde nazali seko mpe nazali kosala boseko; Natangaka miniti nyonso na yango: ezali liboso na ngai lokola point.
Bolingo kaka moko ezali uta boseko nyonso ntina ya bokeli ya mokili mpe mpo na bomoto ya Liloba.
Na yango, Tata na ngai, na boseko mobimba Nzambe azali komikokisa mpe azwaki esengo na ye na esengo na ye moko. Na boseko nyonso azwaki na mwana-mpate oyo abomami losambo oyo ebongi na ye. Na boseko nyonso amekaki kati na ye moko masepeli, lokumu, esengo, esengo oyo nsukansuka eyokani na bonene na ye ya likolo. Kasi, lokola biso
Lokola tolobaki, Nzambe oyo, oyo atondi na bolingo mpe na bolamu, alingaki te kozala na esengo ye moko mpe libela; na esika moko na boumeli na ye (soki moto akoki koloba ete ntango na ye ezali na ntina), azwaki ekateli ya kososola libanda ya mwango monene oyo akanisaki mpo na libela, mpe oyo kokokisama na yango ekangamaki na mibeko na ye ya seko. Yango wana alingaki kobenda bikelamu na eloko te mpo na kosala ete bákabola na lolenge moko to mosusu esengo na ye moko elongo na ye moko, kozanga kosala ata mabe moko ezala na bonene na ye to na esengo na ye; yango wana asopi yango, lokola ebale, likoló na baponami oyo akelaki mpo na nkembo na ye moko, kozanga ete bámemama kuna na mposa moko to na matomba mosusu longola kaka oyo ya bolingo na ye. Kasi, Tata na ngai, ata soki azali na bonsomi, ata soki akoki kozala moto ya libebi ya esengo oyo, .
esosolami malamu mpenza na ekelamu nyonso ata moke te, ata te na oyo aleki bango nyonso na ezaleli na ye ya likolo ya Mama ya Nzambe, mpe ete ntina na ye, lokola bobongi nie na ye nyonso oyo euti na yango, ekozala ntango nyonso, mpo na bato nyonso longola se ye moko, an libombami oyo ekoki kokɔta te.
Tata na ngai, oyo ekamwisaka mpe ebangisaka ngai mingi na libombami oyo ya lokumu mpe oyo ekoki kososolama te ezali komona bonene ya nkembo oyo ya likolo kokita na mabele na bomoto ya Liloba oyo ezwi nzoto.... Soki misala ya bomoi ya kufa lokola mpe bampasi mpe kokitisa liwa na ye ezali kaka mbano ya bomoto na ye, mpe ezali eloko te soki tokokanisi yango na yango, ndenge nini Nzambe monene boye akoki kokoma moke boye?... Na tikala, Tata, totika kokamwa te; ntango tozali kotalela na likebi mokano mpe bantina minene ya misio na ye, ntango tozali kotalela ntina mobimba ya likambo oyo
kopusana penepene na Nzambe moko, moto akoyoka ete, na ndimbola moko boye, ezalaki na eloko moko te oyo eleki mingi na makambo nyonso oyo asalaki, mpe ete esengelaki, soki moto akoki koloba bongo, kokitisa, bampasi mpe liwa ya Nzambe moko, . mpo na kobongisa na ndenge oyo ebongi nkembo ya Nzambe oyo asilikaki na ndenge oyo ebongi te.
J.-C. azalaki na justice divine mpo na ko satisfaire, kanda ya bonzambe mpo na ko kitisa, moto mpo na ko reconcilier na Nzambe na ye ya solo mpe moyokanisi se moko kati ya lola na mabele, azuaki likambo ya race humain, a chargeaki ba niongo na ye nionso
present mpe future, asalaki que insuffisance commune na biso, amisala responsable ya nionso; mpe ekoki koloba ete na bosepeli oyo apesi, soki aleki ndelo ya bosembo ya sikisiki mpe ya makasi, aleki te bamposa ya motema oyo eyebi ndelo te to emekaka te ntango ezali mpo na kosala ete esengo na biso ya seko . Na liloba moko, soki asali mingi mpo na nkembo na ye, asali kaka moke mpo na bolingo na ye. Kasi oyo nde kolekisa ndelo ya komikitisa na kolekisa ndelo wana ya bonene!
Ezali mpo na ntina oyo kaka, Tata na ngai, nde amikitisi naino na mozindo mpenza na kati ya Elambo ya kolinga mingi epai wapi bolingo na ye ezali kobatela ye ntango nyonso na ezalela ya moto oyo azali kobondela mpo na kokokisa bosembo ya Nzambe na ndenge oyo ebongi.
(191-195)
tata na ye. Ezali bolingo oyo kaka oyo ezali ntango nyonso kotɛmɛla mongongo ya makila na ye na oyo ya mbeba na biso; oyo azali kosala na mosuni na ye ya kolinga mingi nguba oyo ekoki kokɔta te liboso ya flèche nyonso ya banguna na biso, lokola liboso ya flèche ya kozongisa mabe ya bonzambe; efelo oyo nkake ekoki kokóma te, oyo ekozala kutu na mpiko ya kobundisa te.... Ee, ezali bolingo oyo ezangi nsuka mpo na ekelamu na ye nde ezipaki mabele na makila ya Nzambe moko, mpo na kobomba yango na nkanda ya lola... O bonene! O
kobomama ya bato! O libombami oyo ekoki kokɔta te mpo na baanzelu mpenza oyo bazali na eloko ya kolobela yango te longola kaka kimya mpe losambo!... Ezali, Tata na ngai, kobomama oyo ya kokamwa ya Liloba oyo ekómi na nzoto nde mongongo ya Oyo-Aleki-Likoló ekundolisaki ngai mokolo moko, koyebisa ngai : Namonaki nguya na ngai ekiti liboso na ngai, mpe ya ngai
bonene to bosembo na ngai ezali na eloko mosusu ya kosenga te.
Nguya ya Nzambe na bokeli ya mokili pe na bokeli ya makanisi.
Ezalaki bongo, Tata wa ngai, ezalaki bobele ntango esepelisaki bolingi ya bonzambe mpo na kokata yango, nde Ekelamu oyo ya likolo mpe oyo ekoki kozwama te abimaki na ye moko, soki epesami nzela ya koloba boye, na komimonisáká libanda ya nguya oyo eloko moko te ezali kotɛmɛla, mpe oyo ekoki te kozwa mikakatano oyo ekoki kolonga te na oyo elingi mpenza. Emonanaki na komeka ya liboso oyo ezalaki mosala ya ntɔki; Nalingi koloba bokeli ya nzoto pe milimo: Nzambe alobaki, pe nionso esalemaki; alingaki, mpe makambo nyonso esalemaki. Alobaki na oyo ezalaki naino te, mpe oyo ezalaki naino te eyokaki mongongo na ye. Abengi lola na mabele, pe lola na mabele ebimi na
eloko moko te mpo na koyanola ye. Eloko moko te ekamwisaka na bozali na bango, mpe atako kokamwa na yango eyokaka bozalisi mobimba kosalama na ntolo na ngai.
Na pete moko Nzambe asangisaka ba éléments, a imprimer ba
kokende na bozalisi, epesaka eteni mokomoko esika oyo esengeli kozwa na mobimba monene, etie mibeko wana ya bozalisi oyo ezali ntango nyonso mpe oyo ebongwanaka te, oyo etambwisaka molɔ́ngɔ́, mpe oyo mokomi abombi mpo na ye moko mpo na kopengola.
Oyo, Tata na ngai, ezali mosala ya mikolo motoba na oyo etali kokela nzoto; kasi Nzambe asalaki mpe ngai namona bokeli ya bilimu mpe milimo na nse ya elilingi ya globe ya pole oyo uta na yango ebimaki na kolandana ba étincelles ya kongenga ya bonene ekeseni, oyo ekendaki na ntaka ekeseni mpo na kopesa nzoto ya bomoi. Balobaki na ngai: Oyo ezali bokeli ya makanisi. Nyonso oyo Nzambe asali ezali malamu mpe ya kokoka lokola ekoki kozala: mosala ebongi na mosali, kasi ye te; kozanga kokoka nyonso oyo ezali eutaka na mosala yango moko; milimo oyo ya kokoka mpenza, bayebisaki ngai, kolobelaka milimo, ebebisami kaka na bosangisi na bango na nzoto oyo ezali kopesa bomoi, mpe mbindo oyo euti kaka na moto.
Système abominable sur prédestination, oyo esengeli ebima lisusu na Eklezia, confondée avant.
Mpo na komindimisa malamu koleka na bosolo monene oyo, mpe na ntango moko mpo na kobulunganisa, liboso, ebongiseli ya nsomo oyo esengeli mokolo moko kobima lisusu na mokano ya liboso, awa ezali oyo namonaki na pole ya Nzambe; mpo, yeba, Tata wa ngai, mpe Nzambe ayebisi ngai, ete na kopusana ya bokonzi ya Motɛmɛli ya Klisto, elingi koloba epai ya bantango ya nsuka ya Eklezia, akosekwa na ntolo na ye lingomba moko ya bato oyo bayebi malamu na mayele ya kopesa mabunga balangi nyonso ya solo; mibali oyo, na makanisi na bango ya lokuta mpe na mayele na bango ya diabolique mpe ya kobalusama, bakobundisa bosolo ya Kondima oyo ekoki kotyelama ntembe mingi te mpe oyo emonisami malamu koleka, ata bizaleli ya bonzambe.
Kokana ya basantu mpe kobwakama ya bato mabe ekozala esika ya etumba, mpe lokola moboko ya ebongiseli na bango oyo ezangi losambo. Mabe ya bato oyo bazangi Nzambe ekokende tii na kopesa Nzambe mayoki ya mabe mpe ya kozanga bosembo lokola oyo ya bango. Bakoloba, na ndakisa, ete atikaki Adama bonsomi na ye ya kopona bobele mpo ayebaki to amonaki liboso mabe oyo asengelaki kosala yango mpe lisusu bana na ye; na esika na yango ete alongolaki bonsomi ya kopona yango kaka na basantu
Virgo, mpe na ba préférés mosusu mosusu oyo azwaki ba privilèges, sans correspondance to mérite moko te na ngambo na bango. Na yango bakosukisa ete Nzambe azali ntina ya libosoliboso, to ata ya mibale, ya mawa ya bato oyo baboyami, mpamba te azali na katikati to mbala moko mokomi ya mabe na bango nyonso. Biloko nyonso
yango, bakoloba, ezalaki mpenza eteni ya mwango na ye. Ndenge moko na banyama mabe wana ya nsɔni oyo bazali komikumisa mpo na kozala na babolɔkɔ oyo etondi na bato oyo bazwaki mpasi na bokonzi na bango ya mabe, bakisa mpe komimona bazingami na baombo mpe bazali kosambela bikeko na ebele ya bato oyo balingaka mingi, Nzambe, bakoloba, to koloba malamu, mokonzi ya lola, ekumisami ndenge moko na mawa ya baoyo apesaka etumbu kozanga mbeba na bango, mpe na esengo ya baoyo apesaka mbano kozanga ete bábongi, lokola makambo nyonso ekanisamaki liboso mpe etelemisamaki uta seko nyonso, kozanga bonsomi ya kopona ya moto ekɔtaki na yango mpamba. Oyo ekozala liteya na bango ya lifelo.
Etat ya Adam liboso ya kozanga botosi na ye, mpe oyo ya Vierge Santu. Bonsomi ya kopona.
Mpo na bongo koyanola na maloba wana ya nsɔmɔ ya kofinga Nzambe, mpe kobulunganisa liboso ebongiseli oyo ya nsɔni ya kozanga Nzambe, Nzambe asalaki ngai namona ezalela ya
moto ya liboso liboso ya kozanga botosi na ye, mpe oyo ya Ngɔndɔ Mosantu na bomoi na ye mobimba. Ezalaki exactement situation ya paris ndenge moko et puis lisusu. Nzambe akelaki bango mibale kozanga mbindo mpe ata
kozala na mposa makasi ya nzoto; kasi mpo na kopesa bango libaku mpe nzela ya kobonga, mpe kobungisa bango te, .
(196-200)
apesaki bango bonsomi ya kopona mpe bonsomi ya bolingi, oyo Ngɔndɔ Mosantu asalelaki yango na bosantu boye, na bokebi na ye mpe na bobateli na ye, mpo na kokola kozanga kotika na makoki mpe na bolingo; nzokande Adama asalelaki yango na ndenge ya mabe na bonsomi mpe na mbeba na ye moko, mpamba te asalaki na makanisi, na lisosoli na ye mpe mpo na komibatela oyo eyebani malamu ya Nzambe na ye; aboyaki kotosa, soki te na ngolu mingi lokola, ata na ngolu mingi koleka oyo ekoki mpo na kobatela ye na kokweya na ye, mpe na mawa nyonso oyo elandaki yango.
Na yango tosengeli kosukisa ete na lipanda ya mabaku na ye, Ngɔndɔ Santu abongi, na bizaleli na ye ya malamu mpe na boyokani na ye na ngolu, motole ya nkembo oyo azali na yango, atako ye moko abongaki te na boboto oyo ekangami na ezaleli na ye ya mama ya Nzambe ; nzokande, na nzela ya bolongi na ye, Adama abongi na etumbu oyo akutanaki na yango kati na ye moko, mpe oyo azali naino kokutana na yango na bakitani na ye, lokola ezalaki mobeko oyo ememamaki, mpe
condition oyo etiamaki likolo na ye na mokeli na ye, Ayebaki yango, ezalaki
ezali likambo na ye mpo na koyokana na yango na kosaleláká malamu ngolu oyo Nzambe apesaki ye mpo na likambo yango.
Nzambe akoki kozala mokomi ya lisumu te: alingi mpenza lobiko ya bato banso.
Yango wana ezali mpenza lokuta, lokola tozali komona yango, ete Nzambe azali mokomi ya lisumu ya moto, mpamba te na kopesaka ye bonsomi na ye ya kopona, apekisaki yango na kobangisa ya nsɔmɔ. Elingaki kozala te kosakana na ndenge oyo ebongi te na bolɛmbu na ye soki, na kobangisaka ye, apesaki ye te nguya ya kokima bango?
effet na yango? Ah! na ntembe te, Nzambe atyaki na motema na ye, lokola na oyo ya Malia, na bolingo ya mokomi na yango, koyina monene ya kozanga botosi, mpe mposa makasi ya bosembo; nsɔmɔ ya bomoto ya mabe mpe ya nyonso oyo epɛngwaki na bizaleli malamu nyonso oyo esengelaki kozala mobeko ya etamboli na ye. Esengo inclinaison que lisumu na ye esili te
encore absolument na kati na biso!.... Yango wana azalaki na makoki nyonso mpe matomba nyonso oyo ekoki mpo na kokima foti na ye mpe etumbu na ye; kasi, lokola nalobaki, esengelaki kozala na litomba kati na yango na ngambo na ye, mpo na kozala oyo abongi to kozala na bokasi ya mbano ya Mozalisi na ye. Ezalaki mpo na ntina oyo nde apesaki ye bonsomi ya kopona, bonsomi ya kopona, oyo asɛngaki ye lokumu na yango, liboso ya kondimisa ye na ngolu, mpo na kozala na eloko moko kati na ye mpo na kopesa mbano; mpe kozela ya mabe oyo Adama akokaki kosala na likabo oyo uta na Lola ekokaki ata moke te bopusi na mokano ya ntina ya bonsomi mpe ya bolingi mobimba na ngambo na ye. Tata na ngai, likambo oyo emonani mpenza pete mpe mpenza ya bomoto mpo na ngai.
Ezali boye ete na bolamu ya Nzambe moko basumuki minene bazali naino na ngolu ya lobiko oyo bakoki kozwa litomba na yango; kaka ndenge basantu minene bakoki kotelemela Nzambe mpe kosalela na ndenge ya mabe ngolu oyo apesaka bango.
kopesa…. Na lolenge nini, na makambo nyonso wana, etamboli ya Nzambe ekozala ya kopamela? Nini tokoki komona kuna oyo ezali juste te, raisonnable mpe même
esengeli mpo na ordre oyo esalemi?.... Bikateli na ye oyo eleki nsɔmɔ ezali bosembo mpe bosembo te? Mpe lotomo nini bato oyo basali mabe bazali na yango ya kosɛnga ye yango?
compte, lokola nde il fallait azongisa bango?.... Oyo ezali mpenza ya solo, Tata, mpe oyo biso banso tosengeli kosimba, ata makanisi nini tokoki kosala, ezali ete Nzambe alingi lobiko na biso na bolingi ya sembo, ya solo mpe ya libela; ezali ete apesi biso nzela nyonso ya kosalela yango na ngolu na ye, engebene na ezalela oyo tozali komimona kati na yango, mpe ete akosenga kaka compte na moto nyonso mpo na nzela oyo akopesa ye; ezali na nsuka ete moto moko te akozwa etumbu kozanga mbeba na ye, mpe akozwa mbano kozanga ete abongi na yango.
Soki moto asalaki lisumu te, atako bongo Liloba elingaki kokóma moto. Etat ya innocence ya mutu na supposition oyo, na durée mokuse ya mokili.
Soki tokanisi ete moto asalaki lisumu te, libota ya bato elingaki kozala te, ndenge ezali, na nse ya kozanga boyebi, na mawa ya bomoi, to mpe na ntina ya kokufa, oyo ezali mbano ya libunga na yango. Nzokande, elingaki kozala na ntina ete Bonzambe azwa nzoto, mpo na kosikola mokili te, kasi mpo na kopesa bozangi kokoka ya ekelamu, mpe kosala ete moto abongi na esika oyo azali kokende mpe mpo na kosepela na Nzambe na ye. Oyo ezali ntina nini bomoto ya Liloba ekangamaki uta seko nyonso na mikano ya Nzambe, mpe esalaki eteni ya ntina ya mwango ya mosala na ye; kasi na likanisi oyo ete moto asalaki lisumu te, Bonzambe oyo akómaki moto alingaki konyokwama te: J.-C. mpo na kopesa Nzambe losambo mpe lokumu oyo ebongi na ye,
kozala na, mingi ndenge tokokaki kozala. Yango wana nasosolaki ete ezalaki mpo na bomoto ya Liloba na ye nde Nzambe alingaki koloba na ngai na nzela ya makambo oyo
maloba maye asalaki ngai nayoka: Namoni nguya ya ngai ekitisami liboso lya ngai, mpe bonene bwa ngai bozali na eloko mosusu te ya kosenga, zambi asali ngai nabongi
ba tributs ya kopesa. Kasi nsima ya kozanga botosi ya moto esengelaki mpenza ete Mosikoli na ye anyokwama na likambo moko, mpo na kokitisa nkanda mpe kokokisa bosembo ya bonzambe, atako esengelaki te ete anyokwama mingi lokola ye.
Soki tokanisi ete moto asalaki lisumu te, mposa ya nzoto elingaki komiyoka ata moke te na binama na ye, to mpe botomboki na makanisi na ye. Nzoto na ye, lokola makanisi na ye mpe motema na ye, elingaki kozala na nse ya mibeko ya Nzambe; na makambo nyonso alingaki komipesa kaka mokano ya Nzambe na ye. Mposa kaka moko ya
(201-205)
kokokana, na kosilisa motango ya baponami, elingaki komema ye na kobota na ye, kozanga ete ye akutanaki na mobulungano moko ya mposa ya nzoto. Acte de devoir oyo elingaki kozala méritoire mpo na ye lokola ba masanzoli mpe ba adorations oyo elingaki kozala occupation na ye ya plus ordinaire.
Ezali botomboki ya mayoki na biso, kasi te makanisi mabe ya kelasi, oyo ezali kofula kati na biso soni oyo ya bomoto ya komonana bolumbu, soni oyo ezali kokola na mbula, .
atako ezali na yango, mpe oyo ezali naino kotinda bato ya zamba mingi bázipa oyo bapakano na biso ya liboso babombaki na nse ya nkasa
mbala moko nsima ya lisumu na bango. Mawa! ezalaki bobele na ntango wana nde bayebaki nsoni eye oyo tozwi libula, mpe tolingaki kozala lokola bango, soko bazangaki botosi te. Nzambe asalaki ngai namona innocence mpe candor wana
elingaki kosala lokola bilamba mpo na biso, na nse ya elamba ya pole moko boye ya pete oyo nzoto na biso elingaki kozingama na yango, mpe na nse na yango, lokola na nse ya efelo ya bopɔlɔ ya boboto, elingaki kobombama uta na makambo nyonso ya mbindo. Lisumu epasolaki voile oyo ya officiel te, mpe ba culpables basengelaki kopesa yango ba voiles mosusu oyo ezwaki esika na yango mpenza ata moke te. Moto alingaki kozala na bomoi kozanga kolɛmba, maladi, bobange mpe mpasi ya ndenge nyonso.
mpe bolɛmbu, kino Nzambe andimisaki ye na ngolu, mpe abongisaki nsuka na ye libela, na bopemi ya seko mpe esengo ya seko. Mbuma ya nzete ya bomoi elingaki kino sikawa kozongisa elenge mpe kozongisa na bomoi na yango ya kozanga mayele.
Soki moto asalaki masumu te, ezali na bantina nyonso ya kondima ete mokili elingaki kosila kala, mpe awa, Tata, ezali ntina oyo tokoki
kopesa, mpe oyo nandimi ete ekokani na pole oyo ezali kongɛngisa ngai. Motango ya...
baponami kokangama na mibeko ya Nzambe, mokili esengeli koyika mpiko kino motango wana ekokisami. Sikoyo, ba malheureux nionso oyo babunga ba koti na yango pamba. Yango wana esengeli ete bolai ya ntango efuta oyo ebele ya bato epesaka te: lisusu Nzambe azali kosala ngai namona ete ezali mpo na baoyo bakanisami liboso mpe mpo na mokambi na bango nde asali nyonso. Bokonzi ya J.-C. ezali ya seko lokola mpe bonganganzambe na ye; mpe ezali mpo ya kopesa ye bokonzi mpe bato oyo bazali koyangela, ete nguya ya bonzambe ebendaki moto uta na eloko te, mpe ete mayele na ye etambwisaka ye kino ezali na bozangi moko te ya baye basengeli koyeba ye mpo na
mokambi na bango mpe kosala ndako na ye mpo na libela. Yango wana ezali kaka epai ya baponami nde mokili ezali na nyongo mpo na bozali na yango, mpamba te ezali mpo na bango nde esalemaki. Ezali lisusu mpo na rareté na bango, lokola mpe na motango monene ya ba reprobates, nde azali na nyongo mpo asilaki nanu te.
Kasi moto asali lisumu, mpe bosepeli ya Yesu Klisto ekómi na ntina mingi.
Na nsuka, Tata na ngai, moto asali lisumu, mpe na kozanga botosi na ye abendi bana na ye nyonso ya mawa na nsoni na ye, kolandaka likama mpe mobeko oyo mozalisi na ye atyaki. Azipaki biso banso na nse ya elakeli mabe moko mpe abwakaki biso na libulu mozindo moko. Oyo ezali source ya mayi ya miso na biso pe origine ya ba malheurs na biso nionso. Kobanda wana, bosepeli ya Mosikoli ekomaki na ntina mingi; mpe soki boyokani na ye eyaki te mpo na kosunga biso, bobungisi na biso ya seko ezalaki ya kopengolama te. Kasi tiká tóndimama na bolingi ya ntango nyonso, .
ya sembo mpe ya libela ya Nzambe, mpo na kosala biso mpe kopesa biso esengo. Akoki te konyokwama na bobungisi na biso ya seko, mpe bolamu na ye etandami epai na biso loboko ya lisalisi oyo ezali kosunga biso na libulu mozindo mpe kopekisa biso kokweya na kati na yango. Oyo nde prédilection na faveur na biso!
Bokeseni kati na lisumu ya anzelu na oyo ya moto. Volonté sincère et permanente ya Nzambe pona kobikisa batu nionso.
Namonaki, ayebisaki ngai, botomboki ya anzelu mpe ya moto. Natiaki bango na balance, mpe nasambisaki bango na ndenge ekeseni mpenza na toli na ngai. Na ngambo ya mobali, namonaki bolembu mpe mawa mingi koleka mabe. Ya
ngambo ya anzelu, au contraire, namonaki mabe ya peto, lolendo oyo ekoki kokanga motema te, mpe namilobelaki: bikelamu oyo mibale esengeli te kokutana na destin moko. Tobebisa anzelu motomboki, mpe tobikisa moto oyo azali na ngambo, tosikola ye na liwa oyo abongi na ye, mpe tozongisa botau na ye na komitondisaka mpo na oyo azali na nyongo na bosembo na biso; akokuta kuna makoki na ye lokola mpe ngolu na biso. Yango wana, moment ya incarnation ekangamaki, mpe moto, atako azalaki na ngambo, azalaki bongo prédestiné mpo na kotondisa esika ya anzelu prévariquant...
Yango wana ezali lokuta mingi, mbala moko lisusu mpe kofinga Nzambe, koloba ete Nzambe azali mokomi ya lisumu mpe mawa ya ekelamu na ye, lokola abimisaki yango na bozangi kaka mpo na kopesa yango esengo ya seko, engebene na oyo nazali komona na libela na ye bolingi, oyo ekoki kokesana te mpe oyo ezali na makoki te ya kolinga mabe. Ezali, Tata na ngai, na bolingi oyo ya libela ete Nzambe asikoli mokili na ntalo monene boye, mpe ete asalaka nyonso na nguya na ye mpo na kobenda moto epai na ye moko; limbisa ye mabe na ye, mpe kutu profiter na...
ba obstacles oyo ezali kotelemela ye, pona ko procurer ye lobiko.... Soki moto azali kopengola nzela oyo alandi mpo na ye, azali komimonisa mingi na bobungisi na ye ya seko, mpe mawa ya bonzambe ezali kowumela mingi mpo na kobongisa bolingi ya libela mpo na kobikisa ye, na kosaláká makila mpe bolingo ya J.-C.
Bolingi oyo ya malamu mpe ya libela etali bikelamu nyonso, mpe ezali na mposa ya lobiko ya biso banso, lokola Nzambe akolakisa mokolo oyo akolóngisa bobateli na ye, mpe etamboli na ye na oyo etali moto moko na moko mingimingi, mpo na kobulunganisa maloba ya kofinga ya ye banguna; yango wana tokoki te
(206-210)
sala malamu koleka, Tata; koleka komitika na bolingi oyo ya sembo mpe ya libela oyo ekoki kokosa bilikya na biso te. Oyo ezali oyo J.-C. alakisaki ngai na bokono esika wapi nakutanaki na makama nyonso mpe bobangi nyonso ya mpasi, na boumeli na yango zabolo asalaki milende nyonso mpo na kobwaka ngai na bozangi bondimi, na kolembisa mpe kutu kozanga elikya.
Ntango tozali na bolingi oyo ya sembo mpe ya libela mpo na kobikisa bato banso, oyo J.-C. alobelaki ngai mingi mpo na yango, esengeli, Tata, ete nayebisa yo eloko mosusu ekobundisa na mobulu mokolo mosusu.
Nzambe atikaka ngai nayeba kaka te ete ezali na mbano ya bolingi wana ya libela nde akelaki moto mpe ete asikolaki ye; kasi ayebisi ngai lisusu ete ezali na nzela na ye nde apesi ngolu ya kobongwana na basumuki minene, mpe na basambeli ya bikeko bangomei nzela ya nguya ya lobiko. Nalobi na basambeli ya bikeko bango moko, mpe nyonso wana esengi mwa ndimbola.
Longola mwinda ya makanisi, boyebi ya malamu to mabe, mobeko ya bozalisi, na mokuse, boni ya mayele ya kokamwa asalelaka te mpo na kobenga yango epai na ye moko, mpe yango uta ebandeli ya mokili? Na mboka nini ya mokili ekoti te na makelele ya koleka ya Mbu Motane, ya moi
bakangamaki, bifelo ya Yeriko ekweaki, mpe makamwisi mosusu mingi ya Moize moko, Yosua moko lokola mpe mibeko wana ya lokumu ya bato baponami oyo bamonanaki kaka lokola batiamaki na katikati ya bato oyo bazangi kondima kaka mpo na kopesa bango boyebi ya Nzambe ya solo? Molɔ́ngɔ́ mobimba esili koyokana te
makofi oyo ebetaki Ezipito, Asulia mpe bikólo mosusu mingi ya mabele, mpo na bato oyo kaka oyo abatelaki na ndenge ya sipesiale boye? (1).
(1) Corripuit pro eis reges oyo ezali na kati. (Nz. 104; 14).
Wapi toyoki te na ntina ya tempelo ya Salomo, oyo elekaki, na ntina malamu, mpo na kokamwa ya liboso ya mokili, mpe ya ba monuments mingi mosusu oyo eyebani, ya makambo mingi ya kobenda likebi mpe ya bato banso oyo ezalaki liboso ata masapo ya masapo, oyo ezali pour la plupart kaka ba imitations brutes na bango?...
ya sika, lokola ya kondimana ya kala? Mpo na nini moi ekangamaki? Mpo na nini mabele eninganaki? Mpo na nini rido ya tempelo epasolamaki banda likoló tii na nse na liwa ya J.-C.? Mpo na nini lola mpe mabele, baanzelu mpe bakufi, basanganaki mpo na kosakola mpe komonisa bonzambe na ye, koleka nyonso na makamwisi ya lisekwa na ye? Mpo na nini, na etinda na ye, mongongo ya Bantoma na ye eyokanaki uta nsuka moko ya mokili kino na nsuka mosusu, na boye ete ezali na ekolo moko te oyo eyokaki yango te? Donc ba preuves ebele ya volonté générale, mais sincère et permanente ya Nzambe, pona lobiko ya batu nionso, sans exception (1). Kasi yango ezali kaka te, mpe na ngolu ya générale asangisaka ngolu ya sikisiki mpo na kosala malamu mingi lobiko ya moto na moto.
(1) Na etinda oyo ezali pete kosukisa ete lokola basambeli ya bikeko bazalaki na bolimbisi te na koyeba te lingomba ya Nzambe ya solo na makamwisi oyo elandaki emoniseli kati na bato ya Bayuda; mpe lokola bato oyo bazalaki mpe bazali naino kolimbisama te mpo na koyeba te Masiya na bango na bomoto ya J.-C, oyo makamwisi na ye oyo ekoki kotyelama ntembe mingi te etatoli etinda ya bonzambe; ndenge moko mpe mangomba nyonso ya boklisto ezali na ntina te mpo na kondima te Lingomba ya solo na oyo bango nyonso babimaki na yango, mpe oyo ebimaki na moko te, mpo ete ezalaki liboso ya bokabwani nyonso, ndenge Bossuet alobi; na nsuka, oyo ememi bizaleli nyonso ya bonzambe, na kolongolaka basusu nyonso. Awa bongo, koloba na monene, Providence ezali justifiée na oyo etali ba peuples nionso ya mabele.
ya nzela oyo akozala na yango mpo na koyeba mpe kolanda solo; lokola mpe na ntina ya ngolu ya sipesiale mingi to moke oyo euti na Nzambe mpe mikanda oyo euti na ye mpo na kokima mabe mpe kosalela bizaleli malamu. Makambo nini mpo na komanyola mpo na baye bazali na esengo ya kofanda na ntolo ya Eklezia ya solo te; mpo na baoyo, lokola babotami kuna, bafandaka kuna te na ndenge oyo ekokani na libiangi na bango! Yango etali mosika ezala mpo na bato mpe mpo na moto na moto.
Nzela ya lobiko oyo Nzambe apesaka na bato banso. Solicitude ya ba Anzelu Gardien.
Uta ntango ya zemi ya moto moko na moko mingimingi, mpe kozanga bolongoli, Nzambe, asepeli te na koyebisa lisalisi na ye na molimo mpe nzoto esangani, lokola asengelaki kosala na bolamu ya peto, mpe kozanga boyokani na prescience na ye, motindi moko ya baanzelu na ye mpo na kobatela mpe kobatela ekelamu oyo ya sika (oyo ekozala na ntembe na oyo etali bato oyo baboyami) bapakano balongolami na yango te. Baanzelu na bango ya malamu bapesameli mokumba ya sipesiale mpo na kotinda bango na nzela nyonso oyo ekoki mpo na kozwa miinda ya emoniseli; donc yango nde basalaka sans kolemba pona yango. Namoni kati na Nzambe ete soki lisalisi ya baanzelu oyo bazali bateyi bazalaki te, milimo mingi mpe
ya nzoto kati na bapakano. Basalaka nini te mpo na kozwa boyebi ya Nzambe ya solo mpe ya mibeko na ye? Bazali kobatela bango liboso mpe nsima ya kobotama na bango, na boumeli ya bomoi mobimba mpe kino nsima ya liwa na bango, soki ezali ya esengo te.
Molimo esanganaka na nzoto nokinoki ndenge ekabwani na yango. Na kosangisáká na yango, esalaka ete misisa, misisa ya motema, misisa, maseki esala mosala; ye
(211–215)
mpe .
nsukansuka ememi na yango molunge wana ya ntina mingi, oyo kati na yango bomoi ya moto ye moko ezali, .
sensibles et spirituel, tiii Nzambe akopesa ye mitindo atika poste oyo; mpe ezali naino anzelu na ye malamu nde azali na mokumba ya koyebisa ye mpe kosalela makambo nyonso mpo na kobengana makama mpe kopesa ye liwa ya malamu, lokola ye
ezali na nguya na ye. Abakisaka miinda na ye mpo na kobakisa bizaleli na ye; yango ezali kopesa ye likanisi ya mayoki ya kondima, ya elikia mpe ya bolingo; alendisi ye apesa mbeka ya bomoi na ye na kosangisáká liwa na ye na oyo ya Nzambe na ye. Lokola amoni ete bantango yango ezali na motuya, asalelaka makambo nyonso mpo na kopesa ye nzela mpo na eteni oyo ya nsuka; mpe ntango kaka molimo ya moyengebene ekabwani na nzoto, azali kokende elongo na yango na esambiselo ya Nzambe, mpo na komema yango na nsima na Lola to na Purgatoire, engebene na tenor ya etumbu na ye mpe etumbu ya mosambisi na ye.
Na purgatoire akei kotala ye mpe azali kobɔndisa ye, ntango nyonso kolukaka kozwa mayele mpo na kokómisa bampasi na ye mokuse to kolɛmbisa mpe kosala ete ntango ya kosikola ye nokinoki. Na nsuka, ngonga oyo ekomi, alongoli yango na esengo mpo na ...
emema na Lola, esika wapi balinganaka na bolingo ya kokoka koleka.
Na oyo etali molimo oyo eboyami, Tata na ngai, ah! ezali mpenza likambo mosusu! nini mpasi mpo na anzelu na ye ya moteyi, komona ye, atako milende na ye nyonso, .
abima liboso ya Nzambe na état ya lisumu ya kufa!... Nani akokaki ko pakola situation na ye pona yo! Alandi ye uta mosika kino kuna; ayokaka kaka na koningana
etumbu oyo ezali kokweisa ye, nsima na yango na kozanga kolinga asundoli ye na nguya ya bademo. Tokoki kosambisa nini esengelaki kofuta ye na komikundolaka boniboni alingaki ekelamu oyo ya mawa, atako azalaki na bozangi kokoka mpe kozanga botɔndi na ye; boniboni azalaki komibanzabanza mpo na esengo na ye ya seko mpe ye nyonso
asalaki mpo na kozwa yango mpo na ye! Azalaki malamu koleka, ya boboto mpe ya bosembo koleka baninga na ye, to koloba malamu ezali na bokangami moko te ya makasi boye, to mpe boninga ya boye kati na mibali.... Oyo nde mpasi bongo, oyo nde kopasola
mpo na komimona akabwani na yango libela!... komona abendami na lifelo oyo azalaki na mposa makasi ya kokotisa na Lola!
Nzambe, na ngambo na ye, Tata na ngai azali kokweisa ye na yango na mawa, mpe namoni, na mposa na ye ya solo ya kobikisa ekelamu na ye, ete ezali etɛlɛmɛlo ya nsɔmɔ mpo na ye kozala na mokumba ya koyina libela mpe kopesa etumbu na molimo oyo ‘ye alingaki mingi mpe alingaki kopesa mbano; mpo na komimona obligé ya ko exercer fonction ya juge inexorable, esika alingaki kaka ko exercer fonction ya papa na moninga.... Ah! Tata, soki basumuki ya makasi basosolaki, nalobi te nini esengeli kofuta bango mpo na kokabwana libela na Nzambe na bango; kasi nalobi soki basosolaki nini esɛngaka ata Nzambe kosundola bongo oyo ya ye
ekelamu mpe kokende mosika na yango libela, nazali na mpiko ya kondima ete bakokaki te koboya kolinga yango, mpo na botondi mingi lokola mpo na bosepeli, mpe ete bango
akolinga kozwa mpasi ya kokima mpo na kobikisa ye mpasi ya kokweisa bango: mpasi monene boye ete soki esengo ya Nzambe moko ekoki kozala
soki atungisami, akotungisama na nsuka oyo mosumuki amibongisaka mpo na ye moko. Ekoki kozala ete mobali oyo ya mawa akondima kobimisa ye na yango, mpe akokaki komimona na molimo moko ya mwa moindo, motema mwa makasi, mwa kozanga mayoki, mwa dénatured, .
monstre ekoki, mpo na komema ingratitude tii na esika oyo? Na bosolo, Tata na ngai, likambo yango emonani na ngai te ete ekoki kososolama.
Na oyo etali bana mike oyo bakufaka kozanga batisimo, ntango mosusu ata na libumu ya mama na bango, Nzambe ayebisi ngai ete asololaka na bango, .
liboso bákufa, likanisi oyo ete bazali bikelamu ya mayele, bato, mpe ete bakobima liboso na ye. Baanzelu na bango ya malamu bamemaka milimo na bango na limbo, esika wapi basundolaka bango, mission na bango esili. Ezali bongo na bana mike ya bapakano, oyo basengeli kokutana na nsuka ya ndenge moko, oyo tokoloba na esika na yango. Mpo na oyo etali basumuki oyo babongoli motema oyo bakokufa, namoni, Tata na ngai, na bolingi oyo ya bolingo mpe ya libela, mposa makasi ete Nzambe azali na yango mpo na kolakisa bango mawa, kosopa likolo na bango ba mérites infinies ya Mosikoli na bango....
Mposa makasi ya motema ya Yesu mpo na lobiko na biso.
Ah! Papa, ezali mpenza mokano oyo ezwaki mokano ya kopesa bango esengo, bolingi liboso ya mobeko mosusu nyonso, oyo ezali sikawa kosenga na bango, na molende mingi, na bomoi mpe na bosepeli mingi, kolimbisa bango! Ezali ye
oyo azongaki epai ya Mobikisi na biso ya bolingo mposa na ye ya mpasi oyo endimaki mpenza, ete akolaki kozanga motema molai, soki moto akoki koloba bongo, na libumu ya mama na ye, mpe ete apemaki bomoi na ye mobimba nsima ya ngonga oyo ya motuya. Ezalaki mposa makasi ya kozwa lobiko ya bato mpe boyokani ya basumuki, oyo, lokola nalobi, .
esalaki ete akima na matambe minene, na lolenge oyo ezalaki mpasi mpo na kolanda ye, the
mbala ya nsuka akendaki na Yelusaleme mpo na kosala Elekeli na ye ya nsuka; molende na ye epesaki ye mapapu, apumbwaki na esika ya kotambola. Yango wana, Tata na ngai, ezali mbano minene, mbano ya esengo ya bolingi oyo ya makasi mpe ya libela, ya mposa oyo ya sembo mpe ya molende oyo Nzambe azali na yango mpo na kobikisa bato banso; ekozala oyo, .
ndenge nalobaki, ezali liboso
(216-220)
na mobeko nyonso mpe na likambo nyonso oyo ekanisamaki liboso (soki, nzokande, tokoki kondima epai na Nzambe lolenge moko ya anteriorité), mpe oyo esengeli mpe ekoki kobongwana ata moke te na ntango nyonso, mpamba te ekoki kobongwana te lokola Nzambe ye moko. Yango nde nini
elakisi maloba oyo ya libela, ya kokangama, ya mokano, oyo nazongeli mbala mingi mpenza, mpe oyo tokozwa lisusu, mpo na libunga oyo esengeli mokolo moko kotelemela ezaleli to bolingi oyo ya seko ya seko. Kasi tozonga na bomoto ya Liloba oyo ekomi na ntina mpo na lobiko ya moko na moko na biso, na nzela ya mbeba ya Tata na biso moko; ekozala mpo na lobi.
ETENI YA II.
YA INCARNATION YA LILOBA, MPE YA BA EFECTS NA YANGO.
Apparition ya Vierge Santu na Soeur.
Esengeli nabanda, Tata, na koyebisa yo oyo ekómelaki ngai lobi na butu na libaku ya oyo esengeli kozwa biso, nalingi koloba mbano ya bomoto ya Liloba. Komona ete nakokaki kozonga na mpɔngi te
nsima ya kolamuka, nabandaki kokanisa molɔngɔ ya biloko oyo tosengeli kolanda. Na mbala moko emonanaki epai na ngai ete namonaki, ata mwa ndambo
liso ya makanisi, mpo na koloba eloko mosusu te, ekelamu ya kitoko mingi mpe ya lokumu mingi. Atalaki ngai na elongi ya boboto, kosala ngai nzokande lolenge moko ya mwa kofinga: “Hey nini! ya nga
mwana mwasi, alobaki na ngai, olobeli libombami monene ya bomoto, okoloba eloko te, okozala na eloko moko te oyo ekomami” mpo na ye oyo likambo oyo ya kokamwa oyo ekoki kolobama te esalemaki epai na ye? okoloba eloko te mpo na ngai, nani nazali nzela ya ngolu mpe enama ya bolingi ya lola? Nabulunganaki mpe nayokaki mpasi mingi mpo na kofinga oyo, nguya mpe bosembo na yango nayokaki, kozanga kozala na ezalela ya kotosa yango. Nazalaki na kati na ngai moko mposa monene ya koloba, kasi nakokaki koloba eloko moko te oyo ebongi na yango: makanisi na ngai ezalaki ya bolembu mingi mpe ebulungani mingi. Yango wana, nazwaki ngámbo
mpo na kozela Lola koya kobikisa ngai, mpe nazali mpenza na charme mpo na kotosa Mama na ngai ya malamu, kosenga bino bokoma oyo Nzambe apesi ngai likanisi mpo na ye na ngonga elandi.
Grandeur mpe ba privilèges ya Maria, ekabwani na ordre commun.
Na ebandeli, Tata, nakanisaki nazalaki naino komona elongi ya mokonzi oyo ya nguya ezingamaki na sɛrklɛ ya wolo oyo ezalaki kotya elembo na boumeli na ye, mpe oyo ezalaki na kati
liyangani ya bikelamu binso biye bisengelaki kobima o loboko la ye. Mwasi moko oyo aleki moi kongenga, oyo nyonso ezalaki kongɛnga na nkembo mpe na nkembo, azalaki kotalatala
ye nyonso miso. Mbala moko nasosolaki ete ezalaki ngɔndɔ oyo akokani na yango te nde asengelaki kobota Liloba oyo ekómaki moto. Ekelamu yango kitoko ezalaki, .
lokola basusu, oyo ekɔtisamaki na sɛrklɛ ya wolo oyo ezalaki na oyo ya likoló
nkembo ya Mokonzi ya nkembo; kasi namonaki ete atombolamaki mingi likolo ya basusu, mpe amonanaki, na botomboli oyo mpenza, kobima na molongo ya bato banso, mpe kozala na penepene na eteni moko te na mibali mosusu, mpo na ntina ete akotisama te na motango ya bana ya Adama: oyo ezali oyo nasosolaki na botomboli oyo, oyo esalaki ye ya kokamwa mingi.
Na nsuka, Tata na ngai, namonaki ye atondi na makabo mpe mabaku, oyo bokokani na bato misato ya bonzambe emonanaki epai na ngai lokola ya yambo mpe ya ntina. Tata ya Seko ayebi ye mpo na mwana na ye ya mwasi ya bolingo oyo, kozanga kobungisa ata bopeto na ye, abimisi, na ntango, oyo ye aboti uta seko nyonso. Mwana andimi ye mpo na mama na ye, oyo, nsima ya kopesa ye bomoi ya ntango, akabolaki misala nyonso mpe bampasi nyonso. Molimo Mosantu ayebi ye mpo na tempelo na ye mpe molongani na ye ya bolingo, oyo azikaki kaka na mɔ́tɔ na ye, kozanga ete amema ata epekiseli moko te mpo na ngolu na ye to bolingo na ye ya bule.
Na bongo, mwana mwasi ya Tata, mama ya Mwana, molongani ya Molimo Mosantu oyo asangisaka bango, Maria akokani na Tata na kobota na ye; akokani na Mwana na bampasi ya bomoi na ye ya kufa; akokani na Molimo Mosantu na molende ya bolingo na ye. Mokomoko ya bato misato yango asepelaka kotya motole na kati na ye bizaleli malamu oyo akembisaki ye na yango. Oyo nde nkembo! elevation nini! nini lokumu! Tokoki kosala
koloba eloko mosusu? Ekelamu ekoki komata likoló koleka? akoki kopusana penepene na Bonzambe? Ezali, nzokande, Tata na ngai, molongo ya lokumu oyo Mama ya bonzambe ya J.-C.
Conception na ye ya immaculée.
Bongo nayokaki mongongo moko oyo ewutaki na Nzambe mpe oyo elobaki : Bino nionso bozali kitoko, molingami na ngai, mpe esika moko te ezali kati na yo... Matambe na yo ezali kitoko boni, O mwana mwasi ya mokonzi ! Maloba ya kokamwa, mpe oyo, engebene na mayele oyo nazwi epai na yango, ekoki bobele kokokana na mama ya Nzambe, molongani ya solo ya Nzembo. Ntango nazali kolobela mosusu nyonso
ekelamu, Yesu Klisto alobaki na ngai na likambo oyo, nakoki mpenza koloba: Ozali kitoko, molingami na ngai, esika moko te ezali kati na yo; kasi nakoki koloba te: Ozali mpenza kitoko. Maloba oyo ezali na ndimbola ya monene mingi, mpe ekoki te
appliquer kaka na molingami na ngai par excellence. Balingi koloba ete ezalaki ata moke te mpe ekozala ata moke te na esika moko kati na ye... Mpe namonaki, na ndimbola ya masanzoli oyo, ete ezali kaka mpo na
(221-225)
Mama ya Nzambe, oyo kaka ye moko bopeto monene boye ebombamaki. Mpo namonaki na zemi na ye ya pɛto ete azalaki peto mpe kitoko nyonso, .
bakabwani na misa ya bana ya Adama. Nasosoli mpe na lokumu oyo epesami na ye na Bosato oyo eleki Bosantu, ete matambe na yo ezali kitoko, O mwana mwasi ya mokonzi! ete yango elingi koloba ete etamboli nyonso ya kati mpe ya libándá ya Ngɔndɔ oyo apambolami ezalaki ntango nyonso kosepelisa na miso ya Nzambe mpe na bantango nyonso ya bomoi na ye. Namoni mpe namoni ete ekelamu oyo ya peto ezongi ntango nyonso epai na ye moko mpo na komanyola kuna bonene ya Nzambe, mpo na komibungisa na esengo na komanyola ya bobongi nie na ye oyo ezangi nsuka, mpo na kozongisa epai na ye na komikitisa na ye nyonso oyo ezalaki malamu kati na ye, . mpe kozika kozanga kotika na moto ya bolingo na ye ya peto koleka.
Bomoto ya Maria esalemi mpo na bomoto mosantu ya Yesu Klisto. Kotombolama na ye mpe bokokani na ye ya kokoka na Yesu Klisto.
Kozanga kolinga na lolenge moko te kokokanisa mama na Mwana, oyo ekozala losambo ya bikeko mpe kofinga Nzambe, namoni na pole oyo ezali kongɛngisa ngai ete bomoto mosantu ya Maria esalemaki mpo na bomoto ya J.-C. bomoto ya bolingo ezali na yango
ezalaki mpo na lobiko ya bato; bongo, Tata na ngai, moto wana akozala na libunga mingi kosukisa uta na likambo oyo ete J.-C. akozala bongo Mobikisi ya banso te
mibali, mpamba te ezali bobele mpo na makoki na ye mpe bosikoli na ye nde Maria asikolami na litɔnɔ ya ebandeli mpe atondi na boboto mingi boye;
lokola ezali mpo na matomba ndenge moko nde bato nyonso basukolamaki mpe babotami lisusu. Donc ezali kaka na ye nde nionso ezo relater. Maria azali na nyongo moke te koleka basusu banso epai ya mwana na ye moko, mpe J.-C. na ndimbola oyo azali mobikisi mpe mosikoli ya mama na ye moko, lokola ye azali Mobikisi mpe
Mosikoli ya bato mosusu nyonso. Kosopama ya ngolu na ye ekendeki kaka epai ya basusu nsima ya kobongisa nzela oyo ebongi ya kozwa mpe kotinda yango. Lisusu, Tata na ngai, nsima ya bomoto mosantu ya J.-C, oyo ya mama na ye ezalaki mpe ekozala ntango nyonso oyo abongi mingi mpo na kobongisa miso ya
Trinité oyo ezali kolinga mingi.
Ezali te, mbala moko lisusu, mpe Nzambe apekisa ete nalingi koloba yango, na mabaku oyo etomboli ye mosika boye likolo ya nyonso
bikelamu mosusu, Ngɔndɔ wana oyo akokani na yango te akoki mokolo mosusu kozwa bonene oyo eleki monene ya Bosato oyo ekoki kososolama te. Te, Tata, nazali, merci Nzambe, mosika na libunga oyo hérésie ya kofinga ezali kofinga biso mpo na yango kozanga ntina.... Maria akozala na makoki ata moke te ya kososola mobimba Moto ya bonzambe, mpo ete azali ekelamu oyo ezali na ndelo oyo etali Moto oyo aleki likoló. Nyonso oyo nalobi pe nasala lokola, Tata na ngai (no offense to the
banguna ya Eklezia mpe ya ye), ezali ete Malia atombolami mingi koleka baanzelu mpe bato, ete ekelamu moko te akokoka kososola ye, mpe ete basantu oyo baleki banene, lokola oyo ya liboso ya mabulu , .
bakokumisa ye ntango nyonso lokola mokonzi-mwasi na bango mpe mokonzi na bango oyo akoki kokanga ntina te.
Namoni ete uta ntango ya zemi na ye ya pɛto apesamaki boyebi mpe makanisi; ayebaki mokomi na ye mpe mayemi minene oyo azalaki na yango likoló na ye (1).
(1) Bakomi mingi bakanisaki yango mpe bakomaki yango; moto akoki kutu koloba ete ezali mayoki ya bato ya teoloji oyo baleki malamu. Talá kati na makambo mosusu Traité sur la dévouement vraie à Maria , ya Boudon.
Afukamaki na elimo mpo na kosambela Bosato oyo eleki Bosantu; mpe mosala oyo ya liboso ya losambo mpe ya komipesa elekaki nyonso ya elombe mpe ya lokumu mingi oyo basantu mosusu basalaki mpo na Nzambe. Alekaki bango banda wana lokola atombolamaki likolo na bango na makoki na ye mpe na lokumu ya esika oyo azalaki kokende. Oyo nde bokokani monene
na J.-C. ata! Yango wana azalaki plan ya kokoka koleka ya moto na ye ya adorable. Ah! Tata, tokoki kolinga ekelamu ya boye ekoki, mingimingi koyeba bolingo oyo azali na yango mpo na biso! Tokoki kozala na elikya mingi epai na ye, koyeba nguya oyo azali na yango likoló na mwana na ye ya mobali, mpe mposa na ye nyonso ya kosala biso bolamu? Azali mama na biso, oyo alobi nyonso, mpe tosengeli kozala bana na ye; ezala bongo, mpe makambo nyonso ekozala malamu.
Kokóma moto ya Liloba. Bokeli ya nzoto ya Yesu Klisto. Bobongi nie na ye.
Sima ya tribut oyo na mama ya Liloba Incarné, tosolola
sikoyo ya incarnation ya Liloba oyo ya adorable. Nakoyebisa yo, Tata na ngai, oyo Nzambe ayebisaki ngai, kozanga kolanda mayele mosusu longola se oyo ye moko alandaki. Ntango ntango ekokaki mpo na kosala libombami monene oyo na libumu ya peto ya ye oyo asengelaki kozala likambo na yango, ezalaki na ntango wana nde Bosato esopaki bolingo mpe boboto na yango epai ya bana ya Adama oyo bazalaki na ngambo, mpo na kokokisa bosikoli na bango ntango molai boye elakamaki mpe ya elilingi. Tata ayebisaki bato bolingo na ye, apesaki bango Mwana na ye moko. Mwana ayebisaki bango bolingo na ye, na kokómaki moto mpe amipesaki mpo na lobiko na bango na nzela ya kotumba oyo bakanisaki. Molimo Mosantu ayebisaki bango bolingo na ye na kosalaka libombami monene oyo. Mpe tala, Tata na ngai, nini Nzambe alakisi ngai na ntina ya mosala oyo ya kobombama, mosala oyo ya kokoka ya Bonzambe, .
Kokóma moto ya moto ya Liloba. Ezalaki mpasi te ete Maria apesa ndingisa na ye
(226-230)
bolingi oyo motindami moko oyo autaki na Lola a proposaki, ete Molimo Mosantu asala na libumu na ye nzoto ya kolinga mingi mpe bomoto mosantu ya J.-C. Mobikisi na biso ya bonzambe, namoni ete nzoto oyo ya bonzambe esalemaki kati na ye, kasi ya eloko oyo esengelaki te , na basi mosusu, mpo na bokeli ya nzoto oyo ezwamaki zemi engebene na molongo ya bozalisi, kasi ya eloko ya peto koleka, to koloba malamu ya makila ya peto koleka ya Ngɔndɔ oyo ya Bopeto, oyo likolo ya nyonso oyo epesaki motema na ye bomoi, mpe oyo molunge na ye kuna ezalaki kobatela kitoko moto ya bolingo ya bonzambe.
Nzokande, azalaki mosuni ya solosolo ya bozalisi, nzoto ya moto ya solo, oyo ezangi eloko moko te ya oyo Nzambe atyaki na nzoto ya moto ya liboso, eloko moko te ya oyo esilisaka bomoto. Nzoto oyo, bongo
esalemaki na ndenge ya likamwisi na nzoto ya Ngɔndɔ, elandaki te gradation ya formation naturelle, oyo esɛngaka ntango moko boye mpo na bokoli ya binama; kasi namoni ete uta na ngonga ya yambo, lokola azalaki moke, mpe soki tokoki koloba ete akokaki komonana te, asalemaki mobimba mpe na lolenge ya kokoka na binama na ye nyonso, misisa na ye, misisa na ye, ya ye
makila, misisa na ye, misɔpɔ na ye; ebongiseli na ye nyonso ya kati mpe ya libanda epusamamaki na bobongi nie na yango, mpe ezalaki na mposa ya kozwa mosala ya molimo na ye mosantu mpe ya bonzambe... Azalaki na nsuki ya mosapi te, nsuki te oyo esalemaki mingi te lokola esengelaki, mpo na likambo. , bobongi nie oyo ya mosala ya Nzambe moko.
Nyonso ezalaki ya kokoka kati na ye, ata na nzoto, mpe bobele bokoli nde esengelaki na mobimba ya nzoto oyo ya bonzambe (1).
(1) Ndeko mwasi ya Mbotama ya Mbotama azali naino te kaka ye moko oyo azali na likanisi oyo; minganga mpe batata mingi ya Eklezia bakanisaki lokola ye. Nako citer na point oyo ba expressions ye moko ya Saint Bazile na maloba oyo ya Nsango Elamu. Quod in ea natum est (Math. 1, 20): Hinc aptissimè liquet, non secundùm communem carnis indolem duo fuisse constitutionem... Statim enim quod conceptum est carne perfectum fut, non par intervalla paulatim formatum, uti verba ostendent. (De humana, Christi génératione ac nativate; Liloba ya Nzambe 25.)
Bokeli ya molimo ya J.-C. Ba perfections na ye. Bosangisi ya hypostatique. Nzambe-moto.
Na ngonga moko (mpo soki tokoki kondima mwa ntango ya bozali liboso mpo na nzoto oyo, ekoki kozala kaka ntango moko ya makanisi), na ngonga moko, na mpema, to na mosala ya kobota mbuma ya bolingi na yango mobimba, ya nguya , Bosato Bosantu ezwaki na eloko te molimo oyo eleki kitoko mpe mosantu oyo ezalaki naino, mpe oyo ekokaki kozala. Molimo oyo kitoko mpe mosantu, oyo ekelamaki na mpasi mpe ebimaki na maboko ya mokomi na yango, esangani mpenza na nzoto oyo esengelaki kozala na yango; mpe na mbalakaka, na mosala moko ya mbala moko, bonzambe ya Liloba ya Seko esangisaka bongo
penepene na biloko wana mibale, ete ekoki lisusu kokabwana na yango te. Bosangisi oyo ya solo hypostatique, engebene na liloba ya eteyelo, ezali penepene mingi koleka oyo ya nzoto mpe molimo, mpamba te ezali kokabolama te, nzokande oyo ya liboso ekoki kokabolama: na boye ete moto akoki te, na J.-C., kokabwana moto uta na Nzambe, to Nzambe uta na moto. Oyo ezali oyo babengaka Liloba oyo ekómi na nzoto, Nzambe-moto to Nzambe-moto, Theander ya solo; na liloba moko, Tata na ngai, bizaleli oyo mibale ya bonzambe mpe ya bomoto ezali penepene mpenza
basangani elongo, ete basali bobele moto moko mpe moko na J.-C., Mobikisi na biso ya bonzambe.
Kokitisa Moto-Nzambe liboso ya Tata na ye. Komipesa na ye mpo na bolingo ya konyokwama mpo na bato banso. Kimya kati na lola mpe mabele, mpe bofuluki ya bolamu ya Mobikisi. Mabe oyo mingi bakosala na yango.
Na ngonga moko, Tata na ngai, namonaki Tata ya Seko, oyo, na boyokani na Molimo Mosantu, abalukaki epai ya Liloba na ye oyo ekómaki mosuni, mpe alobaki na ye, kobwaka ye miso ya bolingo: Ozali Mwana na ngai oyo abotami malamu . balingami, oyo nasepelaki na ye uta seko, mpe oyo nasepelaka kaka na ye. Na nsima, mpe ntango nyonso na ngonga moko, na nzela ya Bonzambe oyo esangisamaki na ye, bomoto mosantu ya Liloba oyo ekómaki moto atombolamaki na nivo ya bonene ya likolo; nzokande, lokola moto, J.-C. amikitisaki liboso ya nkembo ya Tata na ye, mpe kutu na bozindo ya eloko te, soki tokoki koloba, kosambela ye na molimo mpe na bosolo, .
kaka homage oyo ebongi na excellence ya être divine na ye.... Mosambeli oyo ya kokoka ya Bonzambe kozalaka Nzambe ye moko, koleka mpe kondimisa bantina minene ya litambe oyo ya kokamwa, amisengelaki konyokwama lokola moto bampasi oyo moto abongi na yango na botomboki na ye, mpe apesaki, lokola Nzambe, motuya oyo ezangi nsuka mpo na moko na moko ya bampasi na ye.
Bolingo na ye mpo na biso epesaki ye kino na mpasi ya liwa, malamu koleka mpo na kokokisa bosembo ya bonzambe, na kokokana na mokano ya Tata oyo atyaki lisiko ya libota ya bato na motuya oyo. Tata na ngai, alobi na ye, kimisa kanda na yo, limbisa ba mbeba, limbisa bana babola ya Adam. Oboyi, Tata na ngai, bambeka ya banyama lokola ba victimes ekoki te mpe ozali mpenza na makoki te ya kotya likebi na yo mpe kobatela bopeto ya miso na yo; Malamu ! Papa, awa nazali, namilakisaka na esika na bango, nayei kokokisa bolingi na yo ya adorable mpe mpo na kokokisa bamposa ya bolingo na yo ya makasi... Mpo na yango, Papa, nalingi komipesa na esika ya moto oyo azali na ngambo, oyo yo ekozala na botɔndi na kotalela na ngai.
Soki faute na ye ezali infini, réparation oyo nazali ko préparer yo mpe oyo nazali déjà kopesa yo ekoki kozala inférieur na ye te. Beta bongo, Tata, beta surety innocent; kasi svp bobikisa
(231–235)
mpe .
mosali ngambo mpe eloko ya bolingo ya nkanda na yo. Nazali na lotomo ya kosɛnga yo, mpamba te nandimi kokufa mpo na ye, mpe ezali kaka mpo na kosala yo mbeka ya kotumba nde nalati nzoto oyo yo moko osalaki mpo na ngai. Yango wana limbisa, Tata na ngai, limbisa bango! Pesá matɔndi
na libota ya bato, mpo na ngai. Ezali bokundoli ya misala na ngai nyonso, ya nyonso oyo makila na ngai mpe mongongo na ngai esengeli kosala ete oyoka kino na mpema na ngai ya nsuka!.... (1) .
(1) Awa solo, soki namikosi te, ezali liteya ya solo ya Lingomba na ntina ya Bozalisi ya Moto, oyo emonisami polele na lolenge moko ya kobenda likebi lokola ezali ya orthodoxe. Jamais mbala mosusu eloko moko elobamaki polele koleka, ya sikisiki koleka, to ya makasi koleka, contre mateya ya lokuta ya Arius moko, Apollinaris moko, Nestorius moko, Sabellius moko, mpe banguna nyonso ya bonzambe ya J.-C. mpe ya maternité ya bonzambe ya Mama na ye oyo apambolami. Jamais moko alobelaki malamu koleka bosangisi ya biloko mibale na libombami monene ya
Kokóma moto ya nzoto, mateya ya moboko ya Kondima na biso; mpe ezali mpe koyambola masumu ya bazuzi oyo bazwi pole mingi ya liboke oyo.
Ezali na ntina te ya kozongela ete ekoki kosalema te mpo na ngai kozongela makomi nyonso ya bule awa. Moto nyonso oyo ayebi botangi ya mikanda ya bule, ayokaka na botali ya yambo ete makambo nyonso wana ya mikemike eleisami mingi na yango, ete maloba oyo mazwami elingaki kozwa esika mingi koleka makomi yango moko, lokola nakebisaki.
Na nsima nayokaki mongongo ya Tata ya Seko: Mwana na ngai, alobaki, nyonso oyo osengi epesameli; mpo, nini nakokaki koboya kolinga, kotosa, na lokumu ya Nzambe oyo amikitisi kino na esika ya kosala garantie mpo na ekelamu na ye?... Ah!... Mwana na ngai, eloko ya bolingo ya seko na ngai
complacency, satisfaction na yo eleki ebele: lisusu, na nzela ya satisfaction oyo, kimia esi esalemi: kanda na ngai ekiti; bosembo na ngai mpe ngolu na ngai esali boyokani ya seko, mpo nsima ya mediation na yo bazali na eloko mosusu ya kosenga te... Liloba oyo ekómaki moto ayanolaki:
Napesi yo matondi, O Tata na ngai! mpo ete bobongisi yango boye mpo na bolamu ya baponami na bino; kasi, soki ngolu na yo mpe bosembo na yo esali boyokani, soki bazali na esengo mpe batondi, bolingo na biso, O Tata na ngai! ezali naino te. Nayoki banso kobwakama na mposa ya kozwa mpo na mibali bosepeli mingi mpe ya koleka, mpo na kokómisa Eklezia na ngai bomengo, mpe mpo na
bokembisa yango na bofuluki oyo ya ngolu oyo nalingi kobonga na yango, kaka te mpo na bandimi banso na monene, kasi lisusu ngolu ya sipesiale mpo na molimo moko na moko mingimingi. Ngolu ya momesano, ngolu ya kokamwa, na nsuka banzela nyonso ya lobiko ekozala mbano ya mposa na ngai mpe bampasi na ngai; mpe mbano ya bolingo na ngai mpo na bango ekozala liziba oyo esilaka te ezala ya bolimbisi na bango mpe ya esengo na bango, mpe ya nkembo moko mingi koleka na seko, koleka ndenge balingaki kozala na yango, soki bazalaki na mposa ya Mosikoli ata moke te. Ezali mpo na nkembo na yo, Tata na ngai! mpe mpo na kokokisa bolingo na yo mpo na bango, oyo nazali na yango
volonté mpe ete nalingi kozwa mpo na bango na bosikoli na ngai ebele moyen efficace boye ya lobiko...
Mpe na likambo yango, Tata na ngai, talá likambo oyo J.-C. asalaki epai na ngai:
Ebele ya ba mérites oyo nako exposer na bino ekozala occasion ya kobebisa mpe ya perte ya mingi, oyo, mosika na ko profiter na yango na ko appliquer yango na bango moko, bakokoma kaka plus culpable, na abuse criminelle oyo bakosala, lokola ebele wana kaka ya makoki ekozala ntina ya lobiko ya bato mingi. Nyonso ekolanda, kotia ntembe te, na bosaleli oyo moko na moko asali na ba mérites wana.
Oyo ezali libanga liye nalobelaki na Nsango Elamu na ngai; libanga oyo ya angle mpe ya moboko, oyo esalaka makasi nyonso ya ndako oyo esalelami, nalingi koloba ya Eklezia na ngai lokola mpe ya lobiko ya moko na moko ya bandimi na yango. Kasi, soki basali baboyi yango mpe baboyi kokotisa yango na ndako, wana ekomi libaku, oyo enyataka moto nyonso oyo ekwei likoló na ye, mpe ebukaka motó ya moto nyonso oyo akwei likoló na yango. Mawa mpo na moko wana (1), ndako oyo na botongi na yango ekɔtaka te ekweisami na kozanga libunga na mipɛpɛ mpe ememami mosika na kotondisa mai (2).
Qui céciderit super lapidem istum confringetur oyo ezali na kati ya nzoto; super quem vero céderit conterit eum, oyo ezali na ntina mingi. ( Mat. 21, 44.)
Bolamu ya Nzambe moko ezali bongo liziba ya liboso mpe ntina se moko ya malamu ya bolamu nyonso ya moto. Ngolu ya J.-C. ezali na ntina mingi mpo na lobiko, ete soki yango ezali te tosengeli kolikya, mpamba te soki yango ezali te tokoki kosala eloko moko te na molongo oyo eleki ya bomoto mpe oyo ekoki kotángama epai na biso mpo na lola. Nisi Dominus oedificaverit domum, na vanum laboraverunt qui oedificant eam . Nz. 126, i.)
Ntina ya kokweya ya baanzelu mabe mpe koyika mpiko ya malamu.
Oyo, Tata na ngai, ezali oyo Nzambe abimisi ngai mpe ayebisi ngai kosimba motema
bomoto ya Liloba mpe bosikoli ya libota ya bato. Sikawa, yambo ya kokende na lingomba mpe Eklezia ya Mwana wa Nzambe, esengeli nazonga na likambo oyo nalobeli kaka na koleka, nalingi koloba ntina ya kokweya ya baanzelu mabe mpe koyika mpiko ya bato malamu. Awa, lokola bisika mosusu, nakoyebisa bino kaka oyo nazali komona na pole oyo ezali kongɛngisa ngai.
Ya liboso, Tata na ngai, namoni kuna ete, ekokani na moto ya liboso na likambo oyo
kotalela, ezali bobele na kosalela malamu to mabe bonsomi na bango ya kopona, nde baanzelu ya malamu to ya mabe babikisami to baboyami. Tótalela makambo oyo Nzambe asalaki ete namona yango.
(236-240)
Nkolo na biso ayebisaki ngai, komilelalela mpo na anzelu motomboki: moto mabe oyo alingaki ngai ata moke te mpe atosaki ngai te; azali ntango nyonso mabe, kasi na ndenge moko boye
mabe, mabe ya pɛto mpe lokumu na yango moko. Yango wana botomboki na ye, etiamaki na balance, esambisamaki mpe epesamaki etumbu ekeseni mpenza na oyo ya moto oyo Nzambe ayokelaki ye mawa, mpo na botau ya bomoto na ye,... Ndenge nini, Ndeko na ngai ya mwasi, nalobaki na ye, a molimo moko ya lokumu mingi mpe ya kokoka boye, akokaki koya kosilikisa Nzambe, mpe abongi na kokweisama na mbeba na ye?... Natelemisamaki na mokakatano moko wana, ayanolaki; kasi talá eyano oyo Nzambe azali kopesa ngai likanisi na ngonga oyo: koma oyo ngai
ekoyebisa bino. Nazwaki kalamu mpe nakomaki pene na liloba na liloba.
Ezali solo, Tata na ngai, baanzelu bakelamaki na ezalela ya kokoka mpenza koleka oyo ya moto; kasi basimbamaki mpe te na ngolu. Nzambe alingaki mpe, na bosembo na ye, kopesa bango mbano engebene na bosaleli oyo basengelaki kosalela makabo na ye mpe bonsomi na bango ya kopona. Yango wana, liboso ya kondima bango na emonaneli na ye ya polele, oyo ezali ntina ya esengo ya kokoka mpe esengo ya mokonzi, to soki te kolongola bango na yango, ye
bapesaki, mpo na moto oyo asali likambo te, ntango ya komekama mpo na bosembo na bango. Ntango oyo etyamaki ekokanaki mpo na bato nyonso oyo bapambolamaki. Nalobi bongo, Tata na ngai, talá oyo Nzambe ayebisaki ngai uta na kati ya bilimu malamu mpe ya mabe. Kokoma ntango nyonso.
Saint Michel, par exemple, et tous ceux de son parti se considérant dès le premier moment de la création, et se voyant si beaux, si parfaits, si brillants, et doués d'une si sublime intelligence, s'admirèrent par un mouvement tout ya malamu; kasi lokola bamitalelaki boye, bamatamaki uta na mbano kino na ntina, mpe babimaki kati na bangomei mpo na kokende epai ya Nzambe. Yango wana babandaki na kotombola milimo na bango epai ya mokomi na bango, kolobaka ete: Nani akómisi biso kitoko boye? nani azali ye oyo, na kokela biso, atondisi biso na bobongi nie mingi mpe na pole mingi boye? Bamoni ye, pe tango bamoni ye bafumbelaka ye
kosambela ye mpe kopesa ye lokumu na bozali na bango mobimba, mpo na koyeba matomba na ye nyonso, mpe kotatola ye bondimi na bango na bolamu ya Moto na ye oyo aleki. Na nsima Bonzambe esopanaki, na bibale ya ngolu, na kati ya bango
motema, oyo apelisaki na mɔ́tɔ ya bolingo na ye. Na pole ya mwinda oyo ya bonzambe, bayebi mbano oyo esengelaki mpo na bosembo na bango, soki bayika mpiko; lokola mpe etumbu oyo ezali kozela bango, soki bazali te
sembo. Ezali mpo na bango komona elongi ya Nzambe libela, to kobenganama libela na miso na ye. Ezali na bango nde kopona.
Bokoli monene boni ngolu oyo ya sika esalaki na mayele wana ya lokumu! ils se prosternent et adorent leur Souverain et leur Dieu avec une soumission et une humilité la plus profonde, comme par un dévouement inviolable à exécuter tous les ordres et toutes les volontés de ce monarque suprême dont ils tenaient l'être, et qui voulait devenir éternellement bango
ezali kopesa matomba na ndenge ya kokamwa. Bakanisaki liyangani ebele ya milimo nyonso oyo ekelamaki mpo na kosala yango lokola bango mpe kolanda ndakisa na bango: mpe ezali na bamposa wana ya mɔ́tɔ mpe bosembo oyo epai ya ngolu ya liboso nde babongi na yango kutu oyo eleki monene, mpe, kati na mosusu, oyo ya vocation sublime na ba fonctions oyo ba honoré na yango na Mozalisi na bango, oyo akomisaki bango ba anzelu, c’est-à-dire ba ministres ya volonté na ye.
Yango nde ezali séquence mpe gradation ya ba faveurs oyo epesamaki na bango mpe oyo esukaki na esengo oyo bakosepela na yango sans fin. Sikoyo toya na kati ya ba anzelu mabe, mingi mingi Lucifer. Na ebandeli
na ngonga oyo amimonaki mpe amitalelaki, amikokanisaki na basusu, mpe amimonaki ete azalaki kitoko koleka, ya kongenga mingi, ya kokoka koleka makanisi nyonso. Yango wana azalaki mpe komisepela lokola bato mosusu; kasi namoni ete na esika ya kobaluka, lokola baanzelu malamu, makanisi na ye epai ya Mozalisi na ye, mpo na komema ye nkembo, kopesa ye lokumu, kotonda na botondi mpe bolingo, atɛlɛmaki likoló na ye moko.ata na makanisi ya mpamba oyo esalaki ye kokanisa bolingo ya komilinga oyo ezwaki misisa mingi mpe mingi na makanisi wana kaka. Noki te atie ntembe soki ekoki kozala na ekelamu moko ya kitoko mpe ya kokoka koleka ye moko.Kouta na ntembe oyo alekaki na komipesa moko boye na bolingo na ye moko;moto na ye moko, mpe botyoli mpo na mokomi ya nionso oyo azalaki na yango.
Kino sikoyo atomboki naino malamu te; kasi komipesa na ye moko etyaki mikakatano na nzela ya ngolu, mpe epekisaki Nzambe asopa o kati ya motema na ye ebale wana ya mapamboli oyo asopaki na boboto mpenza na oyo ya baanzelu malamu: oyo esalaki ete mpambampamba na ye nokinoki ekwea na lolendo oyo ekoki kokanga motema te oyo etindaki Nzambe apesa ye etumbu. Uta ntango baanzelu malamu bafukamaki kobengisaka liyangani mobimba mpo na kosala lolenge moko, Lusifer mpe balandi na ye mpe bafukamaki mpe bamitia na losambo, kasi na a
makanisi mpe ezaleli ekeseni mpenza. Basalaki yango na kotyola mpe lokola nde bazalaki kolinga te, kozanga
(241-245)
bolingo mpe kozanga bosembo, na bokosi mpe na nkanda moko boye ya lolendo oyo Nzambe apesaka etumbu liboso, na bolongwi ya ngolu oyo basalaki na yango a
kobebisama ya kokamwa, ndenge tolobaki; oyo nokinoki esalaki ete bákwea na makambo ya mabe oyo eleki monene: mpamba te, mingimingi na lolenge oyo, libulu mozindo ememaka ntango nyonso na libulu mosusu ya mozindo koleka.
Nkanda oyo bakanisaki na Nzambe ebongwanaki bongo na nsuka na koyina ya mibeko oyo ememaki scandale mpe bokabwani kino na Lola. Lusifer, to Satana, lokola akomaki mokonzi ya batomboki, asakolaki na lolendo nyonso ete alingi te kozala na nse ya bokonzi to konyokwama na moto oyo aleki ye; ete basalaki ye te moombo ya moto moko ya mobulu. Ezali bongo nde moto oyo ya lolendo azalaki na mpiko ya kopesa nkombo ya mokomi ya bozali na ye!... Lola!... nini lolendo ekoki kozala na makoki ya kosala molimo ya moto te, soki ekoki kokanga miso ata ba anzelu kino na esika oyo? ?... Te, alobaki, nakotia motema na yango te : kosalela makoki mpe mabaku na ngai, nakosekwa na makasi na ngai moko mpe nakokende kofanda pembeni ya Oyo-Aleki-Likoló. Nakokabola kiti ya bokonzi ya Mozwi-ya-Nguya-Nyonso; mpe soki aboyi kondima ngai kuna, soki atelemeli ya ngai
elevation, nakozala na makoki ya kokitisa ye ye moko.... Lisusu, Tata, oyo nde bokufi miso ya nsomo na makanisi ya lola! mpe tosengeli, nsima na yango, kokamwa na oyo ya mwa bato ya bolɛmbu oyo bakufaka!...”. Na boye, molimo oyo ya lolendo ekaboli bafandi ya Lola, esali lingomba monene, mpe ezali na mpiko ya kosakola etumba na Nzambe mosantu mpe ya nsomo, oyo azali naino kosalela motema molai epai ya bozangi oyo ya botomboki.
Na ngambo na ye, Anjelu-mokonzi santu Mikaele abungisaki libaku oyo te ya kolakisa molende oyo amipesaki na matomba ya Mozalisi na ye. Nsima ya komeka nyonso mpo na kozongisa batomboki na mokumba na bango, abongisaki na molɔngɔ malamu baoyo nyonso ya bilimo oyo batikalaki sembo. Amitie na motó na bango, mpe azwaki lokola devise na ye mpe koganga ya etumba maloba oyo: Quis ut Deus? Maloba oyo elimboli eloko te ekokani na Nzambe.
Ntango ntango ekokaki mpo na kozwa ekateli ya nsuka ya moko na mosusu, bamonaki bituluku mibale na molɔngɔ ya etumba, oyo mokomoko na yango ekambamaki na mokambi moko ya nguya mpe ya nsɔmɔ. Yango wana etumba monene esalemaki na Lola (1). Namoni, Tata na ngai, ete makasi mpe mayele wana nyonso, nyonso oyo mayele ya bitumba elakisaki naino te kati na bato ya kufa, na mayele mabe, mpiko mpe mayele, ntango ebakisami na yango nyonso oyo makanisi ya bapowɛti mpe ya
crédulité ya peuples oyo ba attribuer na ba gigantes ya fable mpe na ba héros nionso ya fabuleux, ezali eloko te mpo na oyo esalemaki na ngambo mibale.
(1) Et factum est proelium magnum na kati ya coelo; Mikaele mpe anzelu ejus prœliabantur cum dracone, mpe draco pugnabat mpe anzeli ejus: et non valuerunt, neque locus inventus est eorum ampliùs na cœlo (Apoc. 12; 7, 8).
Bakonzi, kati na basusu, mpe mingimingi bakonzi mibale, bamikesenisaki na ba prodigies ya mpiko, oyo ebongi na mosala na bango. Nzambe apesaki yango nzela, na ntembe te, esilisa botomboki ya bamosusu mpe bokangami mpe bolamu ya basusu. Yango wana elonga yango ezalaki na bokatikati mpo na mwa ntango; kasi, na nsuka, lingomba ya bosembo elongaki, mpe yango ekokaki kosalema te
soki te. Nyonso epesaki nzela na ngambo ya batomboki; bango nyonso bamipesaki na milende ya anzelu-mokonzi ya mpiko, ntango Mwana ya Seko ayaki kobongisa elonga mpe kozwa ekateli ya nsuka ya babundi. Abimi, mpe ba légions wana ya botomboki esili kolimwa liboso na ye.
Quis ut Deus ezali? Amoni bango kokweya lokola nkake, uta na bosanda ya Lola kino na bozindo ya libulu mozindo. Ezali kuna nde azali ko précipiter bango na liloba moko; abongisi nsuka na bango kuna mingi mpenza na fraze oyo ya nsomo, ete azali na makoki te, lokola lisosoli na bango ezali na elikya te ya kobongisama (1)... Na bongo, Tata na ngai, lolendo oyo, ya liboso, esalaki mobulu mpe kozanga boyokani kati na baanzelu bango moko , mpe oyo, mikolo nyonso naino, ezali kotungisa boyokani kitoko ya bikelamu
akelamaki, mbala moko atikaki Lola mpo na kozonga lisusu te.... Nsima na yango, nani akobanga te monstre oyo azali ntango nyonso na bibundeli mpo na Nzambe ye moko, mpe oyo, na botomboki na ye ya kozanga ntina, azali na mpiko ya kobundisa nkolo oyo akoki kobongola te oyo azali kopesa ye etumbu na bokasi mingi mpenza, mpe oyo, na bikelamu na ye ya kokoka mingi, azali kopesa etumbu kozanga kotika, kozanga kotalela, kozanga mawa mpe kozanga biloko?
(1) Ezali J.-C. ye moko nde alobi yango na bantoma na ye: Videbam Satanam sicut fulgur de cœlo cadentem, (Luka 10, 18).
ETENI YA III.
EWUTI NA EGLISE.
§. NGA.
Kitoko ya Eklezia Militant. Bizaleli na ye ya bonzambe.
“Na nkombo ya Tata, ya Mwana mpe ya Molimo Mosantu, na nzela ya Yesu mpe Maria, nazali kosala botosi. »
Bonganganzambe ya seko ya J.-C., eyebisamaki na Bantoma mpe bakitani na bango kino na nsuka ya bikeke.
Namonaki, Ndeko mwasi ayebisaki ngai, na Bonzambe ya Bato misato ya adorable, Eklezia Mosantu kokita na mabele mpe na nzela ya mosala ya Liloba ya Moto, pontiffe mokonzi nganga-nzambe ya seko, alati bonganganzambe na ye ya bokonzi, Nzambe ya solo mpe moto ya solo. Ayaki kati na biso mpo na kosilisa mbeka na ye ya seko, mpo na kosikola biso na makoki ya bomoi mpe liwa na ye, mpe kotia Eklezia na ye kuna na lisalisi ya Molimo Mosantu.
(246-250)
atindamaki mpo na kosala yango, koyangela yango, mpe komema yango kino na nsuka, mpe kosunga yango na ba attaques nionso ya banguna na yango....
Ah! Tata na ngai, oyo nde spectacle ya esengo mpe ya lokumu epesamaki epai na ngai !
Ndenge nini nakoki kozongisa yango epai na bino?... Namonaki Eklezia oyo na nse ya elamba ya elanga moko ya kokamwa, epai wapi etiamaki, na molongo malamu, hiérarchie mobimba ya lingomba, bantoma, mpe baye banso basengelaki kolanda bango. J.-C. abimaki na motó na bango mpe alatisaki bango liboso na ngai na nguya na ye ya bonzambe, na lolenge ya elamba oyo ezalaki kongɛnga mpe mpɛmbɛ oyo miso na ngai ezalaki kongɛnga. Abandaki na ntoma ya liboso, banda kuna tii na baninga na ye ya mosala, na nsima tii na bato nyonso
bakitani na bango tii ntango basilisaki bikeke mingi. Nalataki elamba oyo ya kozipa mpe ya kobombama, liyangani oyo ya kongenga emonanaki na ngai kitoko mpenza mpe bongo
kongenga, ebimisaki nsolo kitoko mpe ya kitoko mpenza na boye ete nasepelaki mpenza. Nakanisaki komona J.-C. na moko na moko ya miinda oyo, mpe natalaki yango penepene lokola bonzambe mingi...
Ezali malamu koyebisa yo na libaku oyo, Tata, ete na likambo mosusu, ekómelaki ngai, ntango napusanaki pene na nganga-nzambe moko, namona ye na miso ya
molimo, alataki na pole moko, mpe nayekolaki, na boyokani, ete mwinda oyo etiamaki elembo ya ezaleli ya bonganganzambe oyo nganganzambe nyonso alati na yango na botiami na ye. Boniboni monene, boniboni sublime, boniboni bonzambe bonganganzambe ya J.-C.!... Tozonga na liyangani ya sanza ya mwambe oyo ezali na baministre na yango banso. Nkolo na bango ya bonzambe alobaki na ngai, kolakisa ngai bango: Tala baministre na ngai
; awa ezali baoyo bakosambisa molɔ́ngɔ́ elongo na ngai; oyo azali koyoka bango ayokaka ngai; ye oyo atyolaka bango atyoli ngai; oyo akumisi bango akumisi ngai; oyo asimbaka bango asimbaka ngai.... Nsima apesaki ngai nasosola ete ezalaki ye moko oyo atyaki moko na moko ya baministre na ye na Eklezia na ye, lokola ezalaki ye moko oyo atyaki
minzoto oyo ezali na likoló. Ezali ye nde azali kopesa bango ndelo ya nguya na bango, kaka ndenge alandi na moko na moko ya ba globes celestiaux molongo oyo esengeli kolimbola na nzela na yango. Apesaka moto na moto mosala oyo akozongisa monɔkɔ mpo na yango; ye
molimo ekoyanola na ye mpo na oyo efundami na yango. Mokumba nini? Kasi nguya moko te ya ntango ekoki kolongola bango, kolongola bokonzi na bango, kopekisa nguya na bango, to kokitisa bokonzi na bango.
Namonaki bongo, Tata na ngai, elanga oyo kitoko, to elanga, oyo esengeli kobengama paradiso ya solo ya mabele; kasi nazalaki mpenza kotya likebi te longola kaka biloko, oyo moto akokaki kotala lokola minzoto mingi oyo engɛngisami na moi ya bosembo. Namonaki esambiselo oyo ekoki kosala mabunga te esika Molimo Mosantu afandaka, mpe uta wapi akaboli masolo na ye ya bonzambe na Eklezia mobimba oyo ye azali kotambwisa mpe kosunga. Ezali na mabunga te, mpamba te moboko na yango ezali solo. Namonaki bolamu ya Mobikisi kongenga mpe kongenga na kongenga monene, mpe bapesaki nguya na bango nyonso, bokasi na bango nyonso na Masakramentu nsambo oyo na yango akómisaki Eklezia na ye bomengo. Ah! Tata na ngai, elongi kitoko!..
Grandeur ya Batisimo. Boyokani ya lokumu ya bato oyo bazwaki batisimo na Bosato oyo eleki Bosantu.
Libatisi mosantu likolo ya nionso elakisami epai na ngai kuna lokola liziba ya yambo ya ngolu ya lobiko. Namonaki kosalema liboso ya miso na ngai boyokani oyo ya lokumu mpe oyo ekoki kolobama te, boyokani oyo ekoki kobongwana te mpe ya lokumu kati na ekelamu mpe Mozalisi.
Nayoki que ba parties mibale bayokani mutuellement
limemya moko na mosusu. Ekelamu yango elobaki: Nalaki kobika mpe kokufa na kondima ya Lingomba ya JC ya solo; Nalaki ete nakobunda
kino liwa demo, mokili, mpe mosuni, baye bazali bayini ba Nzambe wa ngai, ba Mosikoli wa ngai, mpe ba nsango malamu ya ye; Na renoncer yango libela, pe nalingi jamais nazala na eloko moko na bango....
Na nsima Moseko atɛlɛmaki na kiti na ye ya bokonzi oyo ezali kongɛnga oyo ezali kongɛnga na bosanda ya lola: Malamu, ekelamu na ngai, alobaki, awa, na ngambo na ngai, namilaki na bolamu na yo: deja ozali ya ngai na nzela ya bozalisi, kala mingi te okozala ya ngai na titre moko ya lokumu koleka, oyo ya adoption, oyo na nzela na yango nakomona lisusu kati na yo eloko mosusu te kaka elilingi ya bomoi ya Mwana na ngai ya bolingo, mosusu ye moko . Yango wana nabosani, na botali na yango, mbeba oyo obotamaki na ngambo na yango, mpe nakopesa na mai ya libatisi na bino bolamu ya kopetola bino na yango; Nakosunga bino na makama; Nakobatela yo liboso ya banguna ya lobiko na yo; mpe soki, na fragilité ya nature na yo, okoya mokolo moko kobungisa bomengo ya innocence na yo, okokuta na ntolo ya Eklezia na ngai, oyo okomi membre na yango, ba moyens nionso ya kozongisa yango....
Na mbalakaka J.-C. apesaki mitindo na baministre na ye ete básalela ebonga na bango ya lokumu, kotya nsuka na kondimana oyo ya bonzambe; oyo basalaki mbala moko. Namonaki Molimo Mosantu kokita na esika ya libatisi mpe kozwa bato oyo bazwaki batisimo sika, na nzela ya bokɔtisi bizaleli malamu misato ya teoloji, Kondima, Elikya mpe Bolingo. Namonaki peinture mobimba ya Trinité adorable, to koloba malamu graver image na yango na mozindo na oyo ya sika
Moklisto, na ezaleli moko oyo ekoki kolongolama te oyo akomema bisika nyonso, mpe oyo ekosala libela soit nkembo na ye na Lola, to mobulungano na ye na lifelo... (Likanisi oyo ya nsuka ebeti ngai na nsɔmɔ.)
(251-255)
Ezali bongo, Tata na ngai, nde bana ya solo ya Nzambe mpe ya J.-C. esalemi na ntango nyonso; oyo ezali lolenge Eklezia na ye na mabele etondaki na bafandi mpo na Lola.
Yango wana namonaki bantoma mpe bakitani na bango; kolanda bango, limpinga oyo elongaki, ba martyrs, limpinga ya nkembo ya ba confessors mpe ba ngɔndɔ. Namoni bana nionso ya Nzambe, bana mboka nionso ya bokonzi ya J.-C.; basantu ya mibu nyonso, ya mibali na basi, ya ezalela nyonso, ya mikili nyonso ya mokili, basangani na nzoto mpe basangani na kondima moko, libatisi moko, elikia moko, mpe na bokangami ya kokamwa ya bolingo moko, na oyo ekɔtisami mingi te; mpo J.-C. apesaki ngai kososola ete, ata soki moklisto azali mosika ndenge nini, ntango batyaki ye na katikati ya losambo ya bikeko, azalaki ntango nyonso
lola mpe mabele, ntango abatelaka elongo na bango kondima moko, oyo etongami likoló na bantina ndenge moko oyo ezali kopesa bomoi na elikya na bango; azali na lotomo ya kozwa mbano ndenge moko, mpe akoki kozala na elikya na lisalisi ndenge moko mpo na kokokisa yango. Yango ebengami Komunion ya Basantu, oyo esali Eklezia ya solo ya J.C., oyo esangisaka lola na mabele, mpe esangisi milimo ya bakufi oyo bazali naino komimona na nyongo ya bosembo ya Nzambe. Eklezia oyo, oyo ezali na makanisi ndenge wana, ezali na ndelo te na esika to na ntango. Ezali ya mokili mobimba na bonene na yango lokola mpe na boumeli na yango. Ezali na mpe ekangami na kati na yango nyonso ya bosembo, ya kozanga
kolongola basumuki oyo babungisaki kondima na bango te. Mobali nyonso oyo azwi batisimo azali ya ye lokola mosangani na ye, malamu to mabe, kino asili kozala
paralysé na schisme, to akatamaki na mopanga ya excommunication...
Etiamaki na katikati ya liyangani kitoko oyo, etombolaki na moboko ya kosepela na mwinda oyo ya kongenga ya kondima, oyo epumbwaki na ngambo nyonso ba étincelles na yango mpe
engɛngisaki biloko nyonso na pole na yango ya bonzambe. Ezali motambwisi ya solo ya moklisto; ezali moi ya solo ya bato oyo elongoli molili ya losambo ya bikeko mpe ebikisi libota ya bato na butu ya mozindo mpe ya nsɔmɔ.... Oyo nde likabo uta na Lola mpe boniboni etombwami mpe etondisami ezali makanisi ya bato! boni
molimo ya moto engɛngisami mpe ekómi monene na kongɛnga ya pole oyo ya pɛtɛɛ mpe ya bomoi!....
Ata soki moko na moko ya bandimi ya lisanga oyo ya kokumisama ya Eklezia ya mateya amonanaki na mayele na ngai, amonisaki bobele na kozanga kokoka mpenza nganga-nzambe mokonzi, oyo kaka kati na ye efandaki nkembo mpe nkembo ya bonzambe elongo na bofuluki ya bonganganzambe ya seko oyo azwaka epai na ye oyo ebotaka yango na nkembo ya basantu. Namonaki ye kobwaka na troupe oyo aponami tala ya
complacency, mpe nayokaki mongongo na ye koloba, " Tala limpinga ya elonga oyo nazali kotelemela milende ya Satana." Tokoki kobundisa yango, kasi tokoki kolonga yango te. Mwinda oyo epelisaka yango ekoki komema to kozipa yango, kasi ekoki kobomama te. Ntango nyonso ebundamaki, mpe ntango nyonso elongaki, Eklezia na ngai ekozala na bomoi atako mipepe makasi ya nkanda mingi mpe atako milende nyonso ya banguna na ye, mpo ete miboko na yango epemamaki na mabanga ya makasi, oyo
ezali bosolo bwa liloba lya ngai, mpe ete namipesi mpo na kosimba yango. Ee, nakozala, to koloba malamu nazali na ntolo na yango mpo na kopesa bomoi mpe kobatela yango; Nazali elongo na ye kino na nsuka ya bileko mpe koleka, mpe ata moke te nguya ya lifelo ekolonga ye. »
Eklezia, akobaki Ndeko mwasi, elakisama lisusu epai na ngai na nse ya elilingi ya nzete ya vinyo, elanga, nzete, sɛrklɛ, mpe bongo na bongo, mpe bongo na bongo, lokola tokomona nsima. Kasi, Tata, nakoki te kotika koyebisa yo awa likambo moko ya bobele moko oyo Nzambe asalaki ete nasimba bosangisi oyo na mosapi.
admirable oyo ezali koyangela kati na bana ya solo ya Eklezia oyo esantu, oyo ezali bokonzi ya J.-C. mwana na ye. Tala molongo:
Concert admirable ya ba Virtues ya Militant ya Eglise.
Koleka, mokolo moko ya eleko ya prɛnta, penepene na moko ya maninisa ya lisanga, oyo ezalaki kotala nzela moko ya banzete milai oyo ekangamaki na esika na biso ya kokangama (nzela oyo, Tata, ekatamaki eleki mibu mingi, ezwaki esika wapi ozali sikawa komona milɔngɔ misato ya bilenge banzete ya lime oyo batye na esika na yango kuna), ezalaki ntɔngɔ moko ya malamu; Nalingaki, lokola nasilaki kosala ntango mosusu, komipesa mpo na mwa ntango esengo ya innocent ya koyoka koganga ya ebele ya bandeke ndenge na ndenge oyo bafandaki kuna. Ba réflexions oyo spectacle charme oyo epesaki ngai ezalaki na ebandeli très agréable; noki te bakomaki mawa, mpe na suka basukaki ndenge bokomona....
Makambo nyonso ezali kitoko mpenza na biloko oyo ezalisamá! Nalobaki na motema na ngai; ndenge nini biloko nyonso oyo ezali kuna etosaka mongongo ya Mozalisi! ndenge makambo nyonso ezali kosepela na nkembo ya Mozwi-ya-Nguya-Nyonso! Bikelamu nyonso epambolaka ye, moko na moko na ndenge na ye. Ordre nini, Harmonie nini, boyokani ya kokoka nini! quel concert ya kokamwa entre même ba créatures irrationales!.... Ezali na ntina, oh Nzambe na ngai! ete ekelamu oyo epesami na makanisi mpe etondi na mabaku mpe ngolu mingi boye, azala ye moko oyo akotia mobulu na mokili oyo ezali mosala na yo, na kotombokela yo, na kotelemela mitindo na yo mpe na koboya kotosa bolingi na yo mosantu!.... Mbala mingi mosusu nayokaki mongongo ya bandɛkɛ yango; kasi asalaka nzembo oyo ata mokolo moko te
(256-260)
esalaki ngai nakanisa na mozindo ndenge wana. Makanisi na ngai ezalaki kotungisama mpe motema na ngai ezalaki koningana na makanisi oyo bazalaki kopesa ngai. Na mpasi na ngai, namilobelaki epai ya Nkolo na biso, mpe nalobaki na ye: Ndenge nini ekoki kosalema, Nkolo, ete moto atombokela yo boye, ntango bikelamu nyonso ezali kopambola yo, mpe ete, ata epai ya banyama, bango nyonso bayemba masanzoli na yo? . .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .
Oyo nde makambo makasimakasi! nini kozanga botondi ya mokili mobimba na ngambo na ye!Ntango nazalaki komilelalela bongo, J.-C. abimelaki ngai na mayele mpe na lolenge ya moto. Kobotama
kozala na mawa te, mwana na ngai, alobaki na ngai, tango apusanaki pene na ngai, nionso etombolaki te to ebunga te, ndenge ozali kokanisa, na kati ya baninga na yo: mpo na koyeba libunga na yo na likambo oyo, akobaki, yoka mpe osala likebi mingi na nini Nakosala que boyoka.... Na mbala moko, Tata, nayokaki na kati na ngai moko a
concert harmonieux ya bolingo ya bonzambe oyo ebimaki na Bonzambe na mingongo ekeseni ebakisami mpe oyo epanzani na mapamboli nkoto na nkoto ya nkembo, masanzoli, lokumu mpe losambo oyo epesaki na Bosato ya Bosantu koleka.
Komunio ya Basantu.
Nakoki mpenza te koyebisa bino soki concert oyo ya bonzambe eutaki na lola to na mabele, to soki ba sens na ngai ya libanda esimbamaki to te; nyonso nayebi ezali ete nayokaki yango zingazinga na ngai; Nazalaki lokola na centre, to koloba malamu azalaki kati na ngai, atondisaki molimo na ngai, bososoli na ngai mpe motema na ngai, a occuper ba pouvoirs na ngai nionso... Ezali impossible mpo na ngai, Papa, na exprimer na yo
boniboni bolingo oyo ya bonzambe oyo ezalaki molimo na yango ememaki yango na boyokani, mpe likolo ya nyonso na elengi wana ya kosepelisa oyo ekendaka mbala moko na motema, ezwi yango mpe elongoli yango kozanga mobulu....
Eloko ya kosepela na yango, mpe oyo akoki koyoka kozanga ete azala na likoki ya kobimisa makanisi na ye! na ndenge na ndenge ya ba tons mpe na bokeseni ya ba modulations ya accord oyo ya bonzambe, nakesenisaki bizaleli malamu ekeseni ya ba Ordres ya Basantu ya Eklezia ekeseni, molende ya molende ya bantoma, mpiko ya mpiko ya ba confesseurs, makasi mpe constant ya ba martyrs , bopeto oyo ekoki kobongwana te ya ba ngɔndɔ na kopema na bango ya kopela, bosembo oyo ekoki kobukana te ya bokangami ya libala, bosantu oyo ebongi ya esika mokomoko. Nyonso, mpe eteni moko na moko ya mobimba oyo, ebongolamaki mpe emonisami na ba tons oyo ebongi mpe ya analogique, na ba nuances mbala mingi oyo emonanaka te, na ba touches ya sensibles mingi to moke; na nsuka, ba gradations wana ekeseni ezalaki
ndenge na ndenge mpe esangani na mayele mingi, biloko ya kitoko mpe symétrie, na boye ete ata mokolo moko te na mabele ezalaki na eloko lokola yango, eloko moko te ata kopusana penepene na yango ata mwa moke.
Nabosanaki mpenza miziki ya bandɛkɛ; pamba te na ngonga wana motema na ngai ezalaki ko nager na esengo mpe ekokaki lisusu komidefa na eloko mosusu te, ntango na nsuka ya concert oyo ekangaki ngai, Nkolo na biso alobaki epai na ngai oyo
maloba ya kobɔndisa: "Omoni, mwana na ngai," ete nyonso ebunga te
ndenge bozalaki kondima. Tu vois qu'il reste encore des âmes fidèles sur la terre qui ne cessent de me louer, de me bénir et de m'aimer, en s'unissant à l'Eglise triomphante pour faire ici-bas ce qu'on fait dans le mapata ; mpo nyonso oyo bouti koyoka ezali kaka mwa échantillon ya concert oyo euti na bokutani ya basantu ya mabele mpe bizaleli malamu ya Eklezia na ngai ya militant: boyoki naino eloko moko te ya ba concerts ya kosepelisa oyo milimo na yango ya mapamboli esalaka ete ezala ya lola Yelusaleme ezali koyokana kozanga kotika.... Ezali, nzokande, Tata na ngai, na bokutani ya kokamwa ya biteni oyo mibale na milimo oyo ezali na purgatoire, mpe na boyokani na bango mpe na boyokani na bango ya boyokani, nde
boyokani ya basantu, Lingomba ya solo ya J.-C.: lisanga oyo ya kitoko mpe ya kokamwa ezali ntalo ya makila ya Nzambe moko, mosala monene ya nguya na ye nyonso mpe eloko ya bolingo na ye ya boboto koleka; na nsuka, ezali boyangeli na ye ya seko.
Ezali na ntina, Tata na ngai, kozala na eloko mosusu te ya kosakola epai na yo na nkombo ya J.-C. lifelo, Eklezia oyo na nsuka oyo touti komona na nse ya bomoni kitoko boye! Nayamboli epai na bino ete makanisi na ngai ezali kotungisama na yango mpe ete motema na ngai ekoyoka mposa ya koboya yango; kasi, lokola boye esengeli kozala likabo na ye kino na nsuka, ekozala te kotɛka likambo na ye mpe kobebisa bosolo, kozala nyɛɛ mpo na oyo lola eyebisi ngai? Yango ekozala te kozanga botosi J.-C. oyo apesi ngai mitindo ya koloba? Na yango, nakoloba, Tata na ngai, nyonso oyo ekoki kosɛnga ngai. Nakoloba nyonso oyo akosɛnga ngai naloba epai na ye epai na bato nyonso oyo basali bokonzi na ye, mpe yango ekozala mpo na lobi.
§. II.
Minyoko ya nsuka ya Eklezia. Ntina na yango mpe mbuma na yango.
Satana abimisaki makambo mpo na kobundisa Eklezia.
Ah! tata na ngai ! alobaki ndeko mwasi na ngai, nsima ya elembo na ye ya ekulusu ya momesano, Tata na ngai!.... Nzambe azali kosala ngai namona mabe ya Lucifer mpe mokano ya diabolique mpe perverse ya basungi na ye contre Eglise mosantu ya J.-C. -
(261-265)
mpo na kofungola banzela mpe banzela mpo na Motɛmɛli ya Klisto, oyo bokonzi na ye ekómi pene. Na mpema ya kobeba ya elimo wana ya kokamwa, bapesaki bato ngɛngɛ, lokola bato mingi oyo bazwaki maladi ya maladi bazalaki koyebisana maladi na bango, mpe mikrobe yango ekómaki mingi. Oyo nde mobulu! oyo nde scandale
!.....
Yango, Tata, ezali oyo namonaki ezali kosalema liboso ya miso na ngai. Ezalaki Satana ye moko nde akabolaki na ba satellites na ye, oyo azalaki kosala ba complices ya ba dispositions na ye ya criminelle, eloko moko boye ya bosoto oyo azalaki kosimba yango na elongi to na eteni moko boye ya loposo, lokola nde azali ko imprimer a
ezaleli ya komipesa na mosala na ye. Ba satellites wana, oyo esimbamaki bongo, emonanaki na ngai mbala moko ezipami na maba oyo ekopesa na yango kopesa bato banso oyo bamipesaki nzela ete esimbama na yango. Elilingi oyo, Tata na ngai, etali kati mpe libanda ya Eklezia; mpe atako esengeli kaka kozala na kokokisama na yango ya kokoka na mbongwana oyo ezali kobanda, atako bongo ezali komonisa malamu bizaleli mpe malonga ya baye babongisaki yango mpo na ntango molai. Wana ezali milende ya lifelo mpo na kobebisa na milimo bokonzi ya J.-C., mpe kotungisa bandimi na kosalela lingomba na bango. Bamemisi oyo ya demo, ba précurseurs oyo ya Antichrist, ndenge nayebaki, bazali bakomi ya Nzambe oyo, na ba systèmes na bango ya licentious mpe seductive, banda kala babwaki ba
ba fondements ya irreligion oyo ezali ko dominer matière infectée, oyo e communiquer contagion partout, mpe oyo ezali eloko mosusu te kaka composition impure oyo ya impieté, etc., etc.; licentiousness oyo e gagnaka na ngambo nionso mpe oyo esalaka mabe nionso, na kombo ya specious ya philosophie , oyo ebongaki ata moke te. Kasi, Tata na ngai, talá mwa maloba oyo nayokaki polele mpenza, mpe tii lelo nazali kobondela yo ete obongola eloko te; bamonanaki na ngai lokola bautaki epai ya Nzambe: “Bakɛngɛli balali; banguna babukaki bipekiseli mpe bakɔtaki na motema ya engumba. Batambolaki tii na ba citadelles, epai batyaki biro monene na bango. Nguya ya...
molili ekómisi bokonzi na yango monene; amikómisaki sinagoga; atɛlɛmisi bitumbelo epai atye bikeko mpo na kosambela. satana aye
mpo na kokota na sinagogue na ye, etc., etc., etc. »
Sima na yango, Tata na ngai (kobongola nanu eloko te na oyo nakoyebisa yo), namonaki nguya moko monene kotelema na Eklezia mosantu. Alongolaki misisa, apunzaki, abebisaki elanga ya vinyo ya Nkolo; asalaki ete ezala lokola libanga ya komata mpo na baleki-nzela, mpe abimisaki ye na kofinga ya bikolo nyonso. Nsima ya kofinga célibat mpe konyokola l’Etat religieux, moto oyo ya lolendo ya mpiko azwaki biloko ya Lingomba, mpe amilatisaki nguya ya Tata Mosantu na biso Pápa, oyo azalaki kotyola bomoto mpe bokonzi na ye..... Namonaki
koningana na makonzí ya Eklezia; Namonaki kutu motango monene kokweya epai na bango tozalaki na ntina ya kozela stabilité mingi.... Ee, Tata na ngai, kati na baye basengelaki kosunga ye, ezalaki na bato ya kobangabanga, bato oyo babongi te, .
babateli ya mpate, bambwa ya zamba oyo bazipami na loposo ya mwana-mpate, oyo bazalaki kokɔta na etonga kaka mpo na kobenda milimo ya pɛtɛɛ, mpo na koboma etonga ya J.-C., mpe
kopesa libula ya Nkolo na bopunzi ya baye bakangaki, batempelo mpe bitumbelo ya bule na bosoto....
Tala oyo Nkolo alobi na nkanda na ye mpe na nkanda ya bosembo oyo azwi zemi: “Mawa na batɛki mpe bapɛngwi! mawa na baye bazwaka biloko ya Eklezia na ngai, lokola mpe na baye banso bazali kotyola bokonzi bwa ye! Bakobimisa nkanda na ngai; Nako blaster oyo superbe
molende; akolimwa liboso na ngai lokola milinga oyo ezali kopɛpa na mopɛpɛ, mpo na kopesa ye etumbu mpo na makambo na ye ya mabe. Nakosenga ye libula
oyo ezali mpenzampenza mpo na kobatela batempelo na ngai mpe baministre na ngai, .
lokola nde mpo na kosilisa mpasi ya babola na ngai. Nakoyeisa motema na ye makasi, Nakozipa makanisi na ye, Akosala lisumu likolo ya lisumu; na kosalaka mabe akokanisa ete azali kosala malamu; mpe kokweya ya baoyo yango elangwisaka ekozala mozindo koleka mpe
mingi koleka koboma, lokola bakozala komitombola likolo na lolendo na bango. Awa, Tata na ngai, ezali ntina ya yambo ya makasi oyo ya Nkolo; ebongi kotyela yango likebi.
Lolenge ya lolendo ya filozofi; atombokela Nzambe ye moko. Etumbu ya nsɔmɔ ezali kozela ye.
Engebene na oyo alakisaki ngai, lolendo oyo, oyo ekoki kokanga motema te na miso na ye, ezali ya lolenge ya momesano te, lokola, na ndakisa, lokola ya moto oyo azali komikumisa mpo na batalanta na ye to na bozwi na yango; oyo ezali kaka mwa lolendo ya mpamba oyo ezali pene na boyokani te na lolendo oyo ebimisaka yango likolo ya Nzambe ye moko mpo na kotelemela makoki na ye mpe koboya ye botosi; mpo lolenge oyo ya lolendo ezali ya lolenge moko na oyo, na lola, etombolaki Lusifer na Oyo-Aleki-Likoló... Ezali mpe lolendo oyo kaka, Nzambe
ba émissions, oyo esengeli ezala caractériser botomboki ya Antichrist, oyo esi e animation pe e animation toujours ba précurseurs na yango, nalingi koloba ba impious ya lelo pe ya ba âges nionso, oyo ba courageux pe ba courageux ya kofinga kombo mosantu ya Nzambe pe
kotombola bende contre Eglise ya J.-C. mwana na ye, na ko attaquer ba vérités ya bondimi oyo ezali depository na yango.
(266-270)
Superbe oyo ezali na nature ya ko flatter mpe ko corrompre ba sens, ko enchanter imagination, ko éblouir raison na compréhension. Effet na yango ya ordinaire mingi ezali etumbu na yango ya sembo mpe ya somo koleka, lokola esukaka ntango nyonso kozipa makanisi mpe koyeisa motema makasi mpo na bosolo oyo emonisami mpe
oyo kondima na ye ezali na ntina mpo na lobiko... Toujours incliné na nouveauté mpe disposée na erreur, esala yango moko, selon ba prétensions ambitieuses na yango, ba systèmes ya licentiousness mpe impiety; bilembeteli ekoki kobɛta miso na yango, solo ekoki komeka motema na yango, eumelaka na makanisi na yango ya makanisi mpamba mpe ya lokuta, ekangami miso na pole ya bilembeteli, ekómisaka motema na yango makasi
contre remort, pe azali ko persister na kobundisa vérité lokola kofinga ya somo koleka na esprit ya Nzambe.... Nsukansuka akweyi na bokufi miso mpenza na boye ete azwi ata misala na ye ya mabe mpo na misala oyo ebongi, mpe na kosalaka mabe andimi ete azali mpenza kosala malamu. Na boye ete ezali likambo ya sika te komona moto oyo akómi na likambo oyo, azali kosepela na makambo na ye ya mabe, azali kozwa mbeba yango moko mpo na mosala malamu, mpe azali komimona lokola azali kosala mosala ya Nzambe mpe kosepelisa ye na nzela ya likambo oyo azali kobatela, oyo azali kosilikisa ye mpe nani azali kopesa ye lokumu te... Ee, ba monstres oyo bakokanisa ete bazali ba religieux na ko profiner ba temples mpe kobebisa religion. Ndenge moko bakomikumisa na kombo ya ba patriotes na kokweisa mibeko nionso ya civil oyo ekomisaka sécurité ya mboka, ba principes nionso ya
patriotisme na bomoto : massacre mpenza ya bana mboka mpe ba ministres ya religion ekozala mpo na ba volontaires oyo ba aveugles acte religieux, mpe kokweyisa mibeko nionso oyo eleki bule na misala nionso.... Donc wana nde esika oyo lolenge ya lolendo esukaka infalliblement! Koyeisa makasi ya
motema mpe bokufi miso ya makanisi oyo ekendaka tii na kososola mabe mpe kokweisa bilembeteli ya mitinda ya yambo....
Nzambe bongo azali kosala ete namona, Tata na ngai, ete lolenge oyo ya lolendo ezali mpenza nsɔni na miso na ye, ete alandi yango na lolenge moko ya kozanga kotika oyo ekoki komonisama te, mpe ete ezali pene na likoki te ete moto akoki kolikya kotika ye apema mpo na komema na ntina ya mbongwana ya bato wana ya mawa. Ee, Tata, Nzambe akolinga kolimbisa mbeba mosusu nyonso, mpo mbeba mosusu nyonso ezali bongo kotelemela ye te : mbeba mosusu nyonso ememaka na kati na yango te degré wana ya mabe oyo ebundisaka yango, oyo ezali kosilika na bizaleli na ye ya bonzambe : botomboki oyo ekoki kokanga motema te, oyo etumba ya polele mpe esakolami oyo ayinaka na bokonzi nyonso, mpe oyo azali monguna ya seko mpe oyo akoki koyokana te... Bongo tokamwa te soki, kotambolaka na kimia na lolenge ya malakelami mabe mpe ya koboya, bavolontaires oyo ya miso ekufá bakomi na nsuka ya mawa, mpe bakweyi kino na nse ya libulu mozindo ya nsomo elongo na Lusifer nkolo na bango, . na ngonga oyo bakanisaki, lokola ye, ya komata na nsɔngɛ ya lola. Nsuka na bango ekozala ndenge wana; mpe nini ezali na kati
somo mingi, namoni na Nzambe ete etumbu ezali lokola nde ememami, mpe ete, kozanga likamwisi ya ngolu, oyo moto moko te akoki kolaka, ekozala na yango
infalliblement exécution na yango.... Kasi, Tata na ngai, lokola ezali ngonga ya botosi na ngai, nabondeli yo olimbisa ngai soki nazongisaki nsima bokobi kino sima.
§. III.
Plainte ya J.-C. na ba calamités oyo eko désoler ba Royaumes Catholiques nionso, mpe France en particulier. Scandales ya ba nganga-nzambe mabe.
“Na nkombo ya Tata, ya Mwana mpe ya Molimo Mosantu. »
Tata, butu moko ntango mama na biso alalisaki ngai na depo, mpo na bokengi monene ya ndako, nayokaki, ntango nalamukaki, mongongo moko ya mawa oyo emonanaki na ngai lokola ewutaki na mopanzi ya lingomba, mpe ezalaki kobima.ya mosantu
tabernakle esika wapi Elambo epambolama ya etumbelo ebombami. Nasosolaki na pete ete ezalaki J.-C. nde azalaki kobondela Tata na ye ya seko. Yango wana nadefisaki, na
bosala kutu likebi mingi, koyokaka mongongo wana ya kosimba motema, oyo ezalaki solo mongongo ya moto, kasi oyo ba accents na ye ya mpasi mpe ya kolela ezalaki, nandimi, nguya, nguya ya kobimisa oyo mongongo ya moto ezalaka na yango ata moke te, mpe ekoki kozala na yango te ntango ezali na bomoi te na bonzambe. Na ntango moko, nayokaki kokɔtisama na kati ya bozali ya Nzambe, mpe nayokaki, na ndenge nakokaki kosambisa, losambo moko oyo ezalaki na boyokani mingi na oyo ya Elanga ya Olive... J.-C. alobaki, koyebisa ngai naya kosambela elongo na ye... Natelemaki mbala moko, kolanda ndingisa ya générale oyo nazwaki epai ya mama na biso, mpo na ntina nini mpe mpo na ntina nini ezalaki. Nasanganaki na Masta na ngai ya bonzambe mpe natikalaki koleka ngonga moko na losambo elongo na ye...
Osepelaki boni, Ndeko na ngai ya mwasi, nakatamaki, mpo na kozala bongo kosangana na losambo ya Mwana ya Nzambe!... Ah! Tata na ngai, ayanolaki Ndeko mwasi, esengo oyo
ezalaki monene, ezali solo; kasi soki oyebaki nini nasengelaki konyokwama, mpe boniboni efutaki ngai, olingaki komona ete boboto ya boye ezali ya kolula te na bozalisi. Nzokande, esengeli koyambola bino, namimonaki na esengo ya kokabola mawa ya Mobikisi na ngai mpe Nzambe na ngai, mpe kosunga ye, na lolenge nyonso.
(271-275)
na ndenge wana, mpo na kokanga motema na bango na konyokolaka bango elongo na ye. Oyo nde esengo! kasi pasi nini!...
Bongo nayokaki, Tata na ngai, kolela ya Mwana ya Nzambe mpe komilelalela oyo asalaki mpo na basumuki, oyo nsuka na bango azwaki mingi
likebi. Mabe oyo amonanaki lokola esimbamaki mingi, mpe oyo alelaki na bololo mingi, ezalaki bozangi bosembo, ba prévarications mpe ba scandales ya banganga-nzambe mabe mpe ya ba ecclesiastiques nionso oyo, na ba irregulières na bango mpe na bomoi na bango ya nsɔni, ba profiner ba sakramentu. , kotungisa bonganganzambe na ye mpe kosala ete nkombo na ye mosantu efingama Boni baministre mingi ya bitumbelo na ngai, alobaki, bazali kosala mabe mingi koleka kosalela lobiko ya milimo oyo nasikolaki! Bayibi na biloko ya Eklezia na ngai, na bafɛti na bango, masano na bango mpe mosolo na bango oyo ezali na ntina te, na ntalo ya babola oyo bayibi biloko na bango ya kobikela; mpe balobaki o motema mwa bango: biloko biye bizali bya biso, kozanga kofuta to mikumba. Oyo nde usurpation! oyo nde sacrilege!
J.-C. yango wana alelaki mpo na mbeba ya Nzambe, mpo na kobebisama ya Eklezia, mpo na kolimwa ya kondima mpe ya bolingo; na kobungisa milimo mpe mpasi ya bato oyo baboyami, oyo lifelo etondi na yango atako nyonso oyo esalaki mpo na kobatela bango na yango. Alelaki mpo na mabe nyonso ya libota ya bato, mpe mingimingi mpo na oyo bakristu bazali kobangisama na etumbu mpo na makambo mingi ya kozanga bosembo mpe mbeba oyo basali... Mongongo na ye eyokanaki lokola oyo ya moninga moko oyo azali koloba na kati
azali kotyela moninga na ye motema mpe komilelalela mpo na mawa oyo epesameli ye... Mwana na ngai ya mwasi, alobaki na ngai, na bololo ya motema na ye, kasi na ton ya tata mpe na bosopani ya motema oyo ekotisaki ngai na mpasi mpe na mawa.linga nyonso mbala moko: Mwana na ngai ya mwasi, okondima yango? Bayuda bazwami na Eklezia na ngai oyo bateki ngai mpe bateki ngai: Nasundolami, bawangani ngai lisusu; tozalaki kopesa biloko
Barrabas, mpe bakatelaki ngai etumbu ya liwa. Babɛtaki ngai fimbo na motema mabe mpe...
Motóle ya banzubɛ. Nazipami na nsɔni mpe na kofinga; Bamemaki ngai na exécution mpo na kobaka ngai na ekulusu mbala ya mibale!..... Oyo etumbu
ba mériter mingi boye pe ba outrages ya makila boye! Nzokande, nayoki mabondeli ya Eklezia na ngai; kolela mpe kolela na ye esali ngai mobulu, mpe nazwi ekateli ya kosala ete ntango ya bowumbu na ye ezala mokuse...
Lolenge ya kokitisa nkanda ya Nzambe; kosangana na J.-C. mpe kokumisa mabombami ya Passion na ye.
Na yango, J.-C. na libondeli wana ya molende amonanaki lokola tata malamu oyo azali na nkanda ete bana ya botomboki bazali kotinda ye na makasi apesa bango etumbu na motema na ye mpe atako alingaka bango. Nazalaki ntango mosusu komona ye kotombola loboko na ye na bango, kobangisaka koboma bango, na ntango moko lokola azalaki kopesa mpo na bango mpasi na ye, kobɛtama na ye fimbo, makila na ye mpe liwa na ye. Amonanaki lokola kosakola bobungisi ya seko epai na bango, mpe asalaki ete bampota nyonso ya nzoto na ye ya bonzambe eloba mpo na bango.
exempt na yango. Abengisaki ngai nasangana na mabondeli na biso epai na ye mpo na kosala mobulu na bosembo ya Tata na ye; kasi, na elengi ya mozindo esika molimo na ngai ezalaki
kozinda na mai, mpo ete ndambo ya mpasi na ye efinaki mpe lokola nde etondisaki motema na ngai ya mobola, nakokaki mpenza te kosala eloko mosusu bobele kolela mpe kolela na mopanzi na ye. Ezalaki na ezalela oyo ya mawa, Tata na ngai, nde ye moko apesaki mitindo ya
méthode oyo nalakisaki bino liboso, mpo na kosilisa kanda ya lola oyo esili kosilikisa, na kokumisa mabombami ya mposa na yango ya mpasi......
Sublimité ya bilaka solemne ya lingomba, oyo ezali ngolu spécial ya prédestination.
Mibu mingi eleki nazalaki na emonaneli oyo; kasi mbala boni mosusu nayokaki te komilelalela ya J.-C. na makambo ndenge na ndenge oyo etali Eklezia na ye! mpe awa ezali kati na makambo mosusu oyo alobaki na ngai mokolo moko na ntina ya lolenge ya bilaka ya basango, komilelalela liboso mpo na bokangami oyo esalemi na yango
lelo. Asalaki ngai namona ete bilaka yango ezali lokola likambo oyo euti na bonzambe na ye mpenza; to, soki olingaka mingi koleka, ngolu moko ya sipesiale ya bokatikati oyo esopani mbala moko uta na bolamu ya liwa na ye; mpe boye ndenge alimbolaki ngai yango: esɛngaka likebi mpenza, .
Bofuluki ya ngolu, mpe bolingo oyo ezangi nsuka oyo Tata na ngai ayebisaki ngai na ntango ya bomoto na ngai, ayebisaki ngai, etondisaki motema na ngai mpe ekitisaki bolingi na ngai, kozanga kotinda yango na makasi. Namipesaki, uta ngonga wana, makoki na ngai nyonso mpo na kokokisa bolingi na ye ya likolo na nyonso oyo ekokaki kosepelisa nkembo na ye mpe bolingo na ye; mpe nasalaki ye a
komipesa ya kokoka mpe mobimba ya ngai moko. Kobanda wana, bolingi na ngai ezalaki mpenza na boyokani na oyo ya Tata na ngai, ngolu oyo kaka ememaki ngai, na boponi ya bonsomi, na konyokwama na misala nyonso, kokitisa mpe minyoko, mpe kutu na kokufa na ekulusu. Ee, nalingaki yango na bonsomi mpe na mposa ya bolingo na ngai. Yango wana mbeka ya bomoi na ngai ezalaki
ntango nyonso eloko oyo nazali na mposa makasi koleka. Sikawa, abakisaki, yeba
ete bilaka ya losambo ya lokumu, oyo na nzela na yango ekelamu moko emipesaka mobimba na Nzambe, ezali kobima ya mbeka na ngai, mpe esengeli kozala na bonsomi lokola yango. Ezali kosopana ya ngolu oyo ya liboso oyo ezali na liziba na yango kaka na ba mérites ya makila na ngai: ngolu ya bomoko ya prédestination, oyo ngai
kopesa kaka na baoyo esepeli na ngai kopesa yango. Kozanga kosala lolenge moko ya mobulu na bonsomi na bango ya kopona, oyo
(276-280)
ngolu amikómisi nkolo na yango, azwi na malembe motema na bango mpe bolingi na bango; ekaboli bango na mokili mpo na kosangisa bango na ngai na ndenge ya kozanga kobukana na bansinga ya makasi koleka ya bolingo ya bonzambe; Nalingi koloba bilaka ya bokangami, ya botosi ya seko, mpe kotika libela ya bolingi na bango moko, ya bobola, ya bopeto oyo ezangi epekiseli mpe ya litɔnɔ te, oyo ebulisami ya bango
mitema, nzoto na bango mpe milimo na bango, mpe kosimba yango mingi koleka
ntango nyonso ekangami na ekulusu na ngai na martyrdom moko ya malamu mingi, ete ezali molai mpe ya bolingi mingi na ngambo na bango....
Indignation ya J.-C. contre ba oyo basali violence na milimo oyo e consacré na ye na ba voeux.
Na likambo oyo, Tata na ngai, J.-C. amonanaki lokola azali na bomoi na nkanda ya bule, mpe kozwaka ton ya bomoi mpe etondi na bosepeli: ba victimes ya motuya ya bolingo na ngai; basimbaki ngai tii na motema na ngai.... Bato ya mawa basali bango mobulu ata na bonsomi na bango, oyo nazali na zuwa mingi mpo na yango, mpe oyo ngai moko natiki na bato banso mpo na kosalela lokola balingi mpe engebene na mokano na bango ya bonsomi. Nakomizongisa mabe, alobaki, na mokolo ya kosambisama na ngai. Tokoyeba na lotomo nini bayaka lelo mpo na kolongola lokumu ya ofele ya bikelamu na ngai. Bakoyanola na ngai mpo na basi oyo balingami oyo batindaki mokano na bango na makasi; bakoyoka uta na ba coups ya rigor na ngai ya juste que nazali nkolo absolu oyo nionso esengeli epesa ye mpe que mutu moko te azali na courage sans etumbu;
Na sima, Tata na ngai, namonaki bitumbu ya somo oyo abombelaki bango mpe oyo azalaki prêt ya ko lancer contre bango... Seizing the apprehension of a
likambo ya mawa boye, namibwakaki motema mpe makanisi na makolo na ye, mpe nabondelaki ye na nzela ya makoki ya Pasi na ye Mosantu, te mpo na kokweisa bango kozanga
makoki mpe kobungisa bango mpo na libela te, kasi kopesa bango ngolu ya kobongwana mpo na kokima mpasi oyo ya nsuka.
Mokolo moko ntango motema na ngai ebukanaki na mpasi mpo na motango mpe bonene ya mbeba oyo esalemi, nayokaki J.-C. komilelalela na bololo mpo na mbeba oyo, alobaki, etondisaki mabele, mpe etombolaki na kiti na ye ya bokonzi mpo na kosenga kozongisa mabe... Atikaki nkake na ye epasuka mpe naninganaki na bobangi ete anyataki baye basalaki ngambo.
Jésus Christ a se plaindre na ba crimes ya France. Ba malheurs oyo ekolanda. Preuve frappante oyo apesaka na Soeur.
Mbala ya suka nazalaki na ba visions ya lolenge oyo ezalaki mibu mibale to misato mileki, ntango convocation ya Assemblée nationale eyaki, sima ya oyo ya ba notables, mpo na ko causer ba troubles ya liboso na France. Na ntembe te okomikundola, Papa, ete ba députés na biso ya liboso bakangamaki na Paris, mpe ete na libaku ya kobimisama na bango ezalaki na bisengo na bingumba ndenge na ndenge ya Bretagne; Bon, ezalaki na tango ya ba préparations ya oyo ya Fougères, na retour ya Marquis de la Rouarie, moko ya ba députés na biso, nde nayokaki clairement J.-C. ye, bazalaki na sommet na bango.... Na comprendre kutu que azalaki kolobela Fougeres surtout. Ba zoba! agangaki, bakufi miso bakomipesa lisusu, bazali déjà komipesa na esengo oyo ekolandama na mayi ya miso ebele! ... Bapambolaka révolution oyo ezali kaka etumbu oyo emonanaka; bakumisaka bonsomi ntango basimbaki boombo, mpe bakoloba ete bazali na esengo na katikati ya mawa oyo ezali pene ya kotondisa bango.
Preuve, abakisaki, que nionso ekosalema ndenge nakosakola yango na bino, ezali que lelo, na heure ya boye, moto ekozua moto na ville; okozala
motatoli ; mpe mbeba oyo ekobima ekozala kaka liboso to mwa ndambo ya mɔ́tɔ ya mokili mobimba oyo ekobebisa France kala mingi te... Nyonso esalemaki kaka mokolo moko ndenge esakolamaki mpo na ngai. Fusée ya feux d’artifice, oyo e lancer na imprudente, ekweyi na toit, na Grande Rue, esika epelisaki moto.... (1). Nazalaki na shambre na biso, occupé na kosambela Nzambe, na ngonga oyo etiamaki, ntango nayokaki Bandeko na biso ya basi koleka mpe koleka lisusu liboso ya ekuke mbala mingi, mpe kokebisa ngai, na mabaku mingi, ete moto ezalaki na engumba. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. . Mawa! Nayebaki yango malamu, mpe nayekolaki yango nokinoki mpo na kimya na ngai ya makanisi; ezalaki na ntina te mpo na ngai komona yango na miso ya nzoto.
(1) Namonaki mbala mingi moto oyo abwakaki bafeti ya mɔ́tɔ; azalaki na likanisi moko te ete akokisaki esakweli moko na likambo oyo ndenge asalaki.
Mwa moke nsima ya likambo oyo, nayokaki mpo na mikolo misato mongongo moko komilelalela na makasi mpo na lingomba moko oyo esalemaki mpo na kotelemela Eklezia mpe lingomba ya bokonzi. Jésus Christ abimisaki ba invectives ya somo contre parti oyo, oyo abengaki feroce, barbare, soif ya makila mpe impious.... Afundaki bango na kosilika na bana na ye, mpe a conjure Tata na ye mpo na ko éviter tempête mpe ko permettre bango te basala ba designs na bango ya molili.... Ah! bato mabe, alobaki, basali likita mpo na Eklezia na ngai, baministre na ngai mpe baye banso bazali ya ngai! ezali nde kozala na nkanda na ngai moko; kasi bakozwa etumbu mpo na yango... Bakosopa makila na bango; kasi makila oyo esopani ekokwea likolo
baye basopaka yango, mpo nakozongisa mabe na yango... Ekozindisa bango na kilo na yango... Kasi, Tata, akobaki, nabondeli yo, soki ye
(281-285)
mbala mosusu, kobikisa bango etumbu oyo ya nsomo na kobikisa bango na mbeba oyo esengeli kobenda yango epai na bango!... Ba plaintes esilaki sima ya mikolo misato, mpe noki te toyebaki bokangami ya Bastille, bokangami ya kobombama ya Mokonzi mpe kobomama ya bakɛngɛli na ye, makama oyo moto na ye mosantu mpe oyo ya moninga na ye bakimaki, na liloba moko, mikakatano nyonso ya Paris, oyo, na libaku malamu tii lelo, mbeba mpe mobulu ezalaki
beaucoup moins que audacity ya ba rebelles epesaki raison ya kokanga...
Na nsuka, Tata, nakoki koyebisa yo na monene ete likambo moko te ya kosepelisa esalemaki na France, mingimingi mpo na Eklezia, ete nazwaki te mwa likebisi ya lolenge moko uta na J. C. Kasi nasengeli mpe koyebisa yo na nse ya mituya nini asalaki ngai tala ntina ya liboso ya a
yikiyiki ya mabe oyo esalemaki na Lingomba mpe na Leta; Nakoloba ntango nyonso mpo na ye moko, kasi nakanisi ekozala malamu kozongisa makambo mikemike nsima tii lobi, soki ondimi. Lisengi yango endimami, mpe mokolo oyo elandaki Ndeko mwasi azwaki nsinga ya makambo oyo asakolaki.
Mɔtɔ na Faubourg Roger, eyebisamaki awa na mabaku mosusu. Ndako moke oyo ebatelamaki na ndenge ya likamwisi mpo na mɔ́tɔ.
Nandimi nakoki, mpo na kosukisa paragrafe, kotia awa anecdote oyo ezali na makambo mingi ya kokokana na oyo eleki, atako ntina ezalaki mbala mosusu ndenge mosusu; oyo ezali ndenge Ndeko mwasi alobaki na ngai na likambo mosusu:
Okoyeba, Tata, soki oyebi déjà te, ayebisaki ngai, ete moto ebimaki eleki mwa bambula (ezalaki pene na poso mibale nsima ya moto oyo nauti kolobela) na bandako mosusu na Faubourg Roger . Bamamelo bazalaki, lokola ngai, batatoli ya likambo wana ya kotungisa. Ezalaki kutu na basusu oyo bamataki na mabanga ya ntalo ya lisanga mpo na kotala malamu bokende liboso ya milinga oyo ezalaki komata na mipepe makasi. Na nzela ya milinga tomoni, na bantango mosusu, mwa ndako ya pembe oyo emonanaki lokola ezali na likama mingi lokola milinga ememamaki mbala moko mpe na mobulu likolo na yango na nzela ya mopepe. Nayokaki mingimingi kofulama
kobondela Nzambe mpo abatela yango; mpo nakanisaki ete esengeli kozala ndako ya libota moko ya babola. Ntango nazalaki kobondela, mongongo moko oyo nandimaki ete ezali ya Nzambe elobaki na ngai na kati: “Ndako oyo ozali kobondela ngai mpo na yango ekokufa te, mpamba te nazali mpe komemya libondeli oyo moto oyo afandi na kati azali kosala lelo oyo.” epai na ngai. Mwa moke na nsima, mɔ́tɔ ebongwanaki ngámbo, mpamba te mopɛpɛ ezalaki kouta na ngámbo mosusu, mpe mwa ndako yango ebatelamaki; oyo ekamwisaki moto nyonso na boye ete emonanaki lokola likamwisi.
Mwa mikolo nsima ya lisolo oyo ya Ndeko mwasi, oyo nazwaki lisusu na boyokani na oyo ya bamamelo mosusu mpe kutu na nsango oyo nazalaki na yango
oyo nayokaki liboso, nakendaki na mwa ndako ya mpɛmbɛ oyo ezali kolobelama, oyo ezalaki kaka pembeni ya porte ya Roger, mpe pene na bitika ya bandako oyo ezikaki. Ezalaki ya mosali nyama moko ya sembo mpenza, oyo mwasi na ye alekisaki mpo na moko ya Bakatolike oyo baleki malamu na esika yango; libota oyo na ntango wana eyebanaki malamu na lisangá oyo nazalaki mokambi na yango.
Nsima ya mwa maloba ya kozanga komibanzabanza, namemaki lisolo na likambo oyo ememaki ngai awa, natunaki bango lolenge nini ndako na bango ebatelamaki, na nini balobaki ete ebatelamaki. Nini tokokaki
attribuer yango, ayanolaki mwasi, soki te na aide ya Vierge Santu mpe na nguya ya Nzambe? Landa ngai, akobaki, mpe nakoyebisa bino
ndenge nionso esalemaki... Mobali atikali na ndaku, tobimi na elanga, ye, ngai na mwana na ye ya mwasi ya munene, kombo na ye Marie, mbula zomi na mwambe tii tuku mibale, abalaki sika.
Omoni, nkolo, ndunda oyo alobaki na ngai; Malamu! tofukamaki na esika moko, mwana na ngai ya mwasi Marion awa, mpe ngai, na ntango
ete mɔtɔ yango ezalaki kopalangana na ndako na biso. Marion akoyebisa yo soki nakosaki. Biso mibale tozalaki kotala mopanzi ya lingomba ya santu Sulpice wapi ezali, .
ndenge oyebi, elilingi mosantu ya Notre-Dame des Marais. Nalobaki losambo oyo epai ya Nkolo malamu na mongongo makasi, mpe Marion mpe alobaki yango elongo na ngai. Nalobaki ete: “Nzambe na ngai, oyebi ete nasalaki moto mabe te, mpe nakolinga te kozala na biloko ya moto mosusu na mbongo moko: Nazali kaka na mwa ndako oyo ya ngai moko awa na mabele; soki otiki yango ezika, awa ezali petite Famille na ngai ya pauvre sans hébergement mpe ekitisami na pasi ya suka; bongo bana na ngai ya babola bakokende
boluka limpa na bango, mpe ngai elongo na bango. Nzambe na ngai, yokela bango mawa mpe na ngai, bikisa bomoi na biso, na kobikisa mwa ndako na biso, mpo nazali kozela yango kaka epai na yo: Nasengi yango na nzela ya libondeli ya Mama na yo mosantu, oyo kati na ye,
nsima na yo, natye elikya na ngai nyonso. Soki opesi ngai bolamu oyo, nakozala ata na misa moko oyo elobami mpe bougie ezikisami mpo na lokumu na ye, liboso ya elilingi mosantu ya S. Sulpice. »
(286-290)
mpe
Nazalaki mpenza na bomoi na kondima, kolobaka boye; tozongelaki losambo moko kino mbala misato, mpe mbala nyonso natindaki mwana na ngai ya mwasi mpo na kotala soki mɔ́tɔ ebongwanaki nzela te, mpe tobandaki lisusu kozanga kobungisa motema.
Na nsuka, na mbala ya misato, ayebisaki ngai ete mopepe ebongwanaki, mpe ete milinga ezalaki kokende na ngambo mosusu; oyo moto nyonso azalaki kotala na kokamwa, mpe ndako na biso ebikisamaki (1).
(1) Ezalaki mpenza na ngonga wana nde Ndeko mwasi autaki koyoka mongongo oyo koyebisa ye makambo tomoni likolo.
§. IV.
Ntina minene ya kobebisama ya mangomba. Kokangama na mokili mpe na moto ye moko. Kobuka bilaka na ye.
Ya liboso, mpo na masanga ya mangomba, mbala mingi nazwaki bimonaneli mpe kutu bandoto oyo na nzela na yango Nzambe alakisaki ngai liziba ya bobebisi na bango; awa ezali mwa ndambo ya oyo ebendaka likebi mingi: Namoni, kasi na mabaku mingi, bibenga mpe bibenga bazalaki komata mpe kopumbwa semba epai ya lola, na bosanda ekeseni: oyo ekamwisaki ngai ezalaki komona ete bibenga mpe bibenga wana pene na nyonso babendamaki nsima na mabele na minyama mosusu oyo ekangaki bango, mpe na nzela na yango lobɔkɔ moko oyo emonanaka te esalaki ete bákwea lisusu kuna lokola na kati ya cage to na motambo oyo ezalaki kozela bango kuna.... Na boumeli ya ntango molai emonaneli oyo ezalaki na ngai
soni, sans que directeur moko aloba eloko moko ya satisfaisant na ngai na point oyo. Na nsuka, nsima ya kobondela mingi, talá ndimbola oyo J.-C. ye moko apesaki ngai. Bibenga oyo mpe bibenga oyo, ayebisaki ngai, ezali masanga ya losambo ya mibali mpe basi : iyo, bazali milimo ya mangomba oyo, na bokeseni na mikano na bango, batikalaka ntango nyonso kokangama na ekelamu mpe na bolingi na bango moko, mpe bazali kaka baombo ya bamposa na bango , oyo, lokola minyama mingi mpenza, ebendaka bango ntango nyonso epai ya mabele, mpe epekisaka bango bápumbwa epai ya likoló, engebene esika oyo bazali kokende. Na yango, négligence ya misala na bango, transgression ya ba voeux na bango, attachement na mokili mpe na bango moko, yango nde cause ya suppression na bango ya mikolo ekoya....
Namikundoli butu moko (oyo ekokaki kotungisa molongo na biso mingimingi), nalotaki, nalobi, ya koyoka mongongo ya mosakoli monene. Napusanaki penepene; ezalaki tata na biso Santu François nde azalaki kosakola basango mpe bamamelo ya ordre na ye; apamelaki bango na makasi mpo na infidélité na bango, ba infractions na bango, négligence na bango. Amilelalelaki ete boyangeli na ye esosolamaki mabe mpe ebosanamaki, mpe asakolaki epai na bango mawa minene koleka, mpo na etumbu mpo na bozangi bopeto na bango; amonanaki kutu lokola azalaki kobanga mpo na kobebisama na bango.
Mbala mosusu nalotaki na ndoto komipesa ya kolata elamba na ye; ntango nazalaki koluka ye bisika nyonso, abimelaki ngai mpe alobaki na ngai ete: Elamba na ngai elati, mwana na ngai ya mwasi, lata elimo na ngai, mpe tika bokonzi na ngai ata moke te:
ezali, ndimela ngai, kazaka oyo eleki solo mpo na kobatela yo na mopepe makasi oyo ezali koya.
Mwa bambula na nsima, namonaki elanga moko ya vinyo oyo epesamaki mpo na kopunza mpe etikalaki mpamba mpo na bokɔti ya bato ya mobulu oyo bamibwakaki na kati na yango longwa na ngámbo nyonso: bakataki yango te mpe balonaki yango te; bitape na yango, oyo ekabwanaki na banzete na yango, ekweaki na mabele, to ata moke etikalaki moke mpenza oyo emonanaki lokola ete ezalaki na ezalela malamu. Mituya oyo ekeseni, lokola nayekoli uta ntango wana, emonisaki ezala mobulu mpe bitumbu ya mibali mpe basi ya mangomba oyo balongaki na kobuka bilaka na bango mpe mibeko na bango, mpe na
kolongolama ya makanisi na ezalela na bango.
Butu mosusu, nalotaki ndoto mosusu ya esakweli, mpe oyo, engebene na ndimbola oyo Nzambe apesaki ngai mpo na yango, ezalaki elembo ya solo ya etumba
somo oyo révolution esengeli kopesa na France na l’Etat, mpe surtout na religion mpe na ba ordres religieux. Namonaki na ngomba moko nzete moko kitoko, monene mpe makasi; ezalaki rond symétrique na contour ya bitape na yango mpe
ebongiseli ya esengo ya bitape na yango ya motane; bafololo na yango mpe mbuma na yango ezalaki kopesa na ntango moko nsolo ya elengi koleka, oyo eleki
bonzenga. Mwa matambe uta na nzete kitoko oyo namonaki mosusu ya makasi mingi te, kasi oyo emonanaki lokola ya lolenge moko na mbuma oyo etondaki na yango mpe bafololo oyo ezipamaki na yango; ezalaki zingazinga malamu te mpe ebongisamaki malamu te lokola oyo ya liboso, mpe namonaki ete likoló na yango esukaki na bisika mibale to na ba crests.
Ntango nazalaki kosepela na banzete oyo mibale ya kitoko, na mbalakaka namonaki nzete ya misato komata semba na katikati ya esika oyo ezalaki kati na yango, uta
lolenge oyo ezalaki mosika ndenge moko na moko mpe mosusu: oyo ezalaki na bafololo te mpe na mbuma te, kasi ezalaki na lolenge moko boye oyo ezalaki na nkasa na yango kitoko oyo ezalaki na lolenge moko ya bokokani na oyo ya banzete mibale ya liboso.: atombolaki na lolendo nyonso superbe na ye motó, likoló mingi
ya bango, na nsima abandaki kobɛta bango na ngala na bango, na nzela ya kotambola na lobɔkɔ ya mobali
(291-295)
mpe na loboko ya mwasi, mingi mpenza ete nabangaki yango; Nzokande, namonaki ete enyatamaki kaka makasi, mpe emonanaki lokola ete ezalaki kosopana, bitape ya nzete ya liboso, oyo ezalaki ntango nyonso kotɛmɛla kozanga kobungisa ata fololo moko to mbuma na yango;
kasi abukaki bitape nyonso ya nzete mosusu, na boye ete kaka mokuwa mpe misisa etikalaki, mpe ezalaki mpasi mpo na kokesenisa bansɔngɛ na yango mibale.
Nsima ya lipaso oyo ya nsɔmɔ, nayokaki mongongo moko oyo ezalaki koganga: Kata nyama ya zamba na misisa, ete ebebi, mpe ete moto azali komibanzabanza mpo na kobatela banzete mibale ya liboso. Ntango kaka maloba oyo elobamaki, nayokaki nzete oyo elakelami mabe kobeta, mpe namonaki yango kokweya mpe kobalusabalusa na kokita na nse ya ngomba. Awa, bayebisaki ngai sima, ezali oyo bouti komona: nzete ya yambo etie elembo ya Eklezia ya J.-C, mpe ya mibale, elingi koloba
nzete oyo ezali na nsɔngɛ mibale, ezalela ya losambo ya mibali mpe basi mibale, oyo esalemaki na ntolo na yango; bazali na lolenge moko, mpe yango wana babotaka mbuma ndenge moko. Nzete oyo ezangi mbuma mpe ya kokamwa oyo ekoli kati na bango mibale, mpe oyo eleki bango na bosanda na yango, ezali lolendo ya filozofi ya mikolo oyo, oyo kala mingi te ekosala milende ya nsuka na France mpo na kobebisa mpe koboma Lingomba.mpe Leta ya losambo.
Olingaki koloba ete nyama ya zamba ebotamaki na misisa ya nzete ya liboso, mpe filozofi ya mikolo na biso ekokóma lokola limemya mpo na
lingomba mpe mpo na Eklezia; akolinga kutu kondimisa ete azali kaka mpo na kobatela ye mpe kozongisa ye na bobongi nie na ye ya liboso: ba effets ekolakisa oyo tosengelaki kondima mpo na ye, na kobimisaka koyina nyonso oyo azali na yango mpo na bango, lokola mpe mpo na ba évangélistes bizaleli malamu oyo esalaka ete moklisto; akobanda na kokesenisa bizaleli malamu ya bomoto mpe ya bizaleli malamu oyo akosala ostentation monene atako ekoki te mpo na lobiko: alakisaki kala mayele na bango ya lokuta mpo na kokosa biso, na ntango moko
ntango oyo akolinga kotya makanisi na esika ya kondima. Yango wana ba ...
banyama ya zamba ezalaki na nkasa kitoko, mpe ezalaki kaka na yango. Bobebisi ya filozofi oyo ya nsɔmɔ esengeli kozala na ntango na yango, lingomba mpe Eklezia ekobika na mopepe makasi oyo. Mosisa mpe mokuwa ya nzete ya mibale, oyo etikali tii lelo, bakisa mpe mwa banzete oyo ekimaki na kopunzama ya nzete ya vinyo, ezali komonisa ete makambo nyonso ezali na elikya te mpo na Leta ya losambo, oyo mokolo mosusu ekozwa biloko mpo na kobundisa banyokoli na yango, ekosala kobotama lisusu uta na mputulu na yango mpe
ekobima lisusu sima ya kobukana ya masuwa na yango.... Tomoni, lisusu, ntina ya liboso ya kokitisa Lingomba na makambo ya nsɔni mpe bomoi ya mobulu ya mangomba mabe. Mingi mpenza mpo na bakonzi ya mangomba ya mokili mpe ya mbala na mbala, mpe ata mpo na basango; tozali sikoyo kokende kotalela na kati ya ba désordres ya ba laïcs raison finale oyo ezali kotinda Nzambe apesa biso etumbu, mpe par conséquent cause aggravante ya ba malheurs ya Eklezia mpe ya mobulu ya l’Etat... Tozonga, Papa, eteni oyo na session ya liboso ; ekozala, soki olingi, mpo na lobi, pene na ngonga ya zomi ya ntongo, to pene na ngonga ya minei ya mpokwa.
§. v.
Ntina mosusu ya minyoko ya lingomba mpe mobulu ya Leta na lolenge ya lipɛngwi ya bana ya Eklezia; elimo ya kondima esili kozimisama kati na bango, mpe Nzambe azongeli yango na mitema ya bikólo oyo ezali sembo te.
“Na nkombo ya Tata, ya Mwana mpe ya Molimo Mosantu, na nzela ya Yesu mpe Maria, nazali kosala botosi. »
Ezali awa, Tata na ngai, moko ya makambo ya bomoi na ngai esika nakoki koloba na bondimi mingi, soki nakoki kozala na moko ya lolenge oyo, nde J.-C. abimelaki ngai na lolenge ya komonana, ata moke te nakanisaki ete namonaki ye. uta na miso ya nzoto, mpe nazali naino na bondimisi boye; emonanaki epai na ngai ete esalemaki malamu mpenza mpe ezalaki na bonene ya litomba; komema na ye ya lilita mpe ya nkembo epemamaki na bizaleli malamu, ebimisaki bonkonde mpe etindaki limemya; eloko moko ya bonzambe engɛngaki na libanda na ye nyonso mpe engɛngaki koleka nyonso na elongi na ye, kino na esika oyo komona ye mpe koyanola na makambo nyonso oyo alobaki na ngai, nazalaki ata moke te na mpiko ya kotala elongi na ye mpo na kososola bizaleli na ye. Kasi kanisá, soki olingi, ete nyonso wana esalemaki na pole ya kati mpenza, ata ndenge nini esalemaki, .
Yesu Klisto, oyo azipamaki na elamba, mbala mingi azalaki kotambola liboso na ngai: akambaki ngai bongo na esika moko oyo etombwaná oyo ezalaki na katikati ya mboka moko monene; kuna, asalaki ngai namona mibali mibale batɛlɛmi mpe baninganaki te, bakabwani moko na mosusu na kobwaka libanga malamu; tomitie na katikati ya esika oyo; azalaki moklisto mpe mosambeli bikeko: J.-C. alobaki na ngai, kolakisaka moklisto oyo batyaki na lobɔkɔ na biso ya mobali, na ngámbo ya ɛsti: abomi miinda ya kondima na kati na ye moko, ayebi ngai lisusu te, azali ko rougir na mateya na ngai mpe ayebi ngai te
(296-300)
komeka kaka kolongwa na ngai...” Mpe ya solo, namonaki ete mokɔngɔ na ye ebalukaki epai ya J.-C., nzokande mokɔngɔ ya mosusu ebalukaki kaka ndambo, mpamba te azalaki na mopanzi, na lipeka na ye epai na biso.
Na mbalakaka, na pole moko ya bonzambe, J.-C. asalaki ngai nakota na kati ya oyo ya liboso, mpe namonaki kuna lisosoli moko ya mabe mpenza, na boye ete souvenir seule na yango ezali kaka kosala ngai naningana...... Lola! ezalaki mobulu ya somo ya ba crimes abominable!.. Pole moko boye oyo elekaki na mobulu oyo
molili, esalaki ete namona makambo nyonso ya nsɔmɔ. Oui, Tata na ngai, na nzela ya rayon oyo namonaki ba spectres ya somo, ba monstres ya espèces, taille na shapes différentes, oyo, toujours en mouvement, emonanaki lokola ezali ko collider, kobunda pe kobunda, ko tomber, ko passer pe ko repasser sans cesse.moko likolo ya mosusu; na etumba na bango, ntango bamonanaki lokola bakabwanaki mpe bakabwanaki mwa moke na kokweyaka pembeni mpe
na ngambo mosusu, batikaki ngai namona ebele, ebele ya banyama mosusu ya mikemike oyo ezangi nsuka, kutu bililingi ya nsomo koleka, oyo, lokola ngomba ya fourmis, emonanaki lokola ete ebotamaki lisusu mpe ebotaka bango moko; babimaki bakundamaki na ba coins mosusu epai babombamaki na nse ya oyo eleki molai; emonaneli oyo, Tata, etondisaki ngai na nsɔmɔ monene mpenza ete nakufaki ndambo; Namonaki zingazinga na ngai kaka elili ya liwa, elilingi ya lifelo mpe ya mawa ya nsuka; mpo ete bososoli ya boye ezali bobele nzela ya boseko ya esengo te.
Uta kuna, J.-C. abalukaki epai ya mosambeli ya bikeko oyo atyaki na ngámbo mosusu na ngámbo ya Mpótó, mpe alobaki, kolakisa ye
imprimé idée moko boye ya existence na ngai mpe même un certain attraction ya koyeba ngai mpe ya ko adorer ngai.ba nzambe na fancy na bango, ba dieux conformés na ba idées na bango ya grossière, mpe favorable na ba passion oyo balingi ko satisfaire......... Sima, kobaluka vers ngai, alobaki na ngai: Okomona mpe okosepela na nguya ya ngolu na ngai likolo ya molimo ya moto oyo azali kondima te oyo nalingi koyebisa ye pole ya bondimi na ngai. »
Na ngonga moko namonaki kongenga ya Bonzambe, oyo, lokola likonzí ya mɔ́tɔ, ekɔtaki ata na kati ya infidèle oyo ya esengo, mpe esalaki ngai namona naino nyonso oyo ezalaki koleka kuna polele lokola emonanaki epai na ngai na ntango wana .- .
libanda: ya liboso, mosambeli oyo ya bikeko oyo kino sikawa abimaki kaka uta na mopanzi, abalukaki na bolingi na ye moko mpe amitiamaki semba liboso ya J.-C. ya nsɔmɔ, asangani na moko boye
admiration ya surprise : alors, considérant fond ya molimo na ye, na monaki que trait oyo esalaki ye ayeba Nzambe ya solo, mokeli ya lola na mabele, arbitre souverain ya vie na liwa....... Ah! agangaki na kati na ye moko, mpe na kolela ya kati, nazalaki kokosa, awa azali Nzambe ya solo! awa ezali oyo motema na ngai elingaki, makanisi na ngai elukaki, oyo ezaleli na ye
entité esakolaki ngai existence....... eyokanaki na motema na ngai, nayokaki yango atako ngai moko kozanga ete nazala naino na likoki ya kondima yango. Oyo nde bokufi miso! boniboni moto azali na nguya te kozanga lisalisi ya mokomi na ye, mpamba te akoki te kosimba ye moko bilembeteli oyo bizali komimonisa mpe kozinga yango na bizaleli na yango ya kobenda likebi! Na nsuka, nazwaki yango; kasi ndenge nini nazali na bomoi molai boye kozanga ete nazala na esengo ya koyeba ye mpe kolinga ye? Ee, kuna azali mokomi na ngai mpe mokonzi na ngai, oyo na ye mpe mpo na ye nazali koyoka ete nasalemi! Uta ngonga oyo, natiki libela bonzambe ya lokuta, oyo uta sikawa nalingi lisusu te kopesa losambo na ngai to mpaka ya malasi na ngai. Na maloba oyo, kozanga koningana, afukami mpe azali kosambela na motema, na makanisi mpe na nzoto, nkembo monene ya Nzambe ya solo, lokumu ya liboso oyo epesami na bonzambe ya bomoto na ye.
Na ngolu oyo ya ndakisa mpe ya bolengeli, Nzambe alingaki kobakisa lisusu ya motuya mingi koleka, mpe oyo ezalaki atako bongo, na lolenge moko, bobele bobakisi mpe kobakisa na yango; Nalingi koloba, mposa ya bizaleli malamu misato ya teoloji oyo eyaki komipakola na molimo na ye na boyebi mpe bondimi ya bato misato ya Bosato oyo eleki Bosantu, ya libombami ya Bomoto, ya Eklezia moko ya solo, mpe ya libatisi oyo epesi biso bokoti na yango na kozongisaka biso sika na J.-C. Ngolu moko ya motuya mingi koleka, soki moto akoki koloba bongo, ezali ete mobongwani oyo ya esengo abandi kolinga na esengo na ye nyonso ya koyeba: lokola andimi ye, azali deja kolikya mpo na komona ye mokolo moko na boseko ya kopambolama: na nsuka, asimbaki loboko na ye na makasi na ye nyonso, azali kutu na mposa oyo ekoki kotonda te mpo na kokokisa yango na nzela ya libatisi mosantu oyo ezali ekuke.
Ezalaki na ntango wana nde amikundolaki na mpasi nyonso maseki mpe maloba ya nsɔni oyo mbala mosusu asalaki mbala mingi mpo na kotɛmɛla bosolo oyo azali sikawa koyoka ete azali mpenza na yango. Les premières connaissances de la religion du vrai Dieu, il ne les avait prises autrefois que pour avoir occasion de la mépriser : cependant il éprouve que ces premières connaissances étaient une semence de la foi, que la bonté divine avait, comme à son insu, cachée na
(301-305) mpe .
motema na ye mpo na kosala ete yango mokolo mosusu ebima mpe ebota mbuma; azalaki wana, kozanga ete ye moko amona yango, kozelaka ntango ya esengo: amilakisaki, to koloba malamu Providence abikisaki ye, mpe ngolu a profitaki na nyonso mibale
libaku malamu mpe ezaleli ya moto oyo mpo na kolonga nyonso oyo etelemi na nzela ya lobiko na ye; yango nde nionso na monaki na kati ya molimo na ye.
"Ezali bongo," J.-C. - kutu elekaka uta na ekolo moko kino na ekolo mosusu... Nandimisi bino, akobaki, ete soki mibali oyo mibale bakufi na état esika bazali, oyo azali na lolenge ya komonana ya Moklisto akozala libela azali na lolenge ya komonana ya mosambeli bikeko akozala na esengo ya seko, mpo na libatisi ya mposa azali na, na nzela ya kokɔtisa, kondima mpe bizaleli malamu nyonso
ya ntina mpo na lobiko ya moklisto, mpe ete azali na bomoko na Eklezia na ngai atako azali na katikati ya bato oyo bazangi kondima, nzokande mosusu azali na moko te ya bizaleli na yango ya malamu, kasi mabe nyonso ya basambeli ya bikeko; akobunga lokola bango, mpe bizaleli na ye ekosalela ata moke te kasi kofinga na ye mpe kokweisa ye. »
Oyo ezali disposition malheureuse oyo France e se retrouver na yango depuis ba mbula ebele boye, mpe disposition malheureuse oyo nde cause principale, to ya...
ata moke te oyo eleki mokili mobimba, ya yikiyiki ya bato nyonso mpe ya mawa oyo ekoki kotángama te oyo ekokutana na yango mosika te. Révolution oyo ya koboma mpe ya mabe ya mboka na biso ya tata, kala mingi te, Tata na ngai, ezalaki kaka représenté na ngai na ndenge nakoloba na yo mpo na kosilisa interview oyo :
Nazalaki na elimo na nsɔngɛ ya ngomba moko kitoko, epai nasepelaki na mopɛpɛ ya pɛto mpe komona mwa moke horizon moko ya kitoko mpenza. Na ngomba kitoko oyo etelemaki ndako moko oyo etongamaki mbala na mbala mpenza mpe ya a
komonana oyo eleki kokamwisa; oyo ekamwisaki ngai ezalaki komona banzela nyonso ya bonsomi, mpe bisika nyonso ya kokɔta efungwamaki na ngámbo nyonso mpo na bapaya oyo bazalaki koya kuna na ebele ya bato na mopɛpɛ oyo epalangani mingi.
Ntango nazalaki kosepela na makambo nyonso na miso ya likebi mpenza, namonaki ete mopɛpɛ ekómaki molili na mbalakaka na mipɛpɛ oyo ezalaki komata uta na mabele, mpe
oyo, lokola ekómaki na etúká ya katikati, esalaki lipata ya moindo ya monene, oyo mopɛpɛ moko ya mɔ́tɔ epusaki yango epai ya ngomba na ndenge oyo emonanaki te, oyo ebandaki na ngámbo moko boye ya likoló. Vapeur oyo ya mabe, oyo eyibaki clarté ya...
mokolo, esakolaki mopɛpɛ makasi moko ya nsɔmɔ, bakisa mpe mopɛpɛ makasi oyo ebulunganisaki yango. Nakanisaki ete likama moko esalemaki; kasi nasosolaki, na nse ya lipata, eloko moko ya mayele, oyo mpo na mwa ntango esalaki ngai nakanisa lisalisi uta likolo. Ezalaki lolenge moko ya sanza ya sanza, ya langi ya motane, oyo ezalaki kotambola na ngámbo nyonso na kotambola nokinoki mpenza. Nayebaki te soki nasengeli kolikya to kobanga uta na emonaneli oyo nakokaki kososola te: mingi koleka azalaki kokende liboso, mingi koleka namonaki mingi kobulungana na ye komata, mpe mingi koleka nayokaki ete mitungisi na ngai ebakisami.
Na nsuka, lokola ekómi na ngomba, ekabwani na lipata, mpe eyei, soki tokoki koloba bongo, mpo na kokweya na makolo na ngai. Ee Nzambe, Tata na ngai, oyo nde nsɔmɔ! ezalaki dalagona moko ya nsɔmɔ, oyo nzoto na yango ezipamaki na biloko ya
balangi ndenge na ndenge, emonisaki lolenge moko ya kobangisa; azalaki na mɔ́tɔ na kati ya
miso mpe nkanda na motema na ye, atombolaki motó mpe mokila na ye na lolendo nyonso; mpe na bibundeli na manzaka na yango mpe na molɔngɔ mibale ya mino milai mpe ya koboma, ezalaki kobangisa ete ekopasola biloko nyonso. Akendeki mbangu mbala moko epai ya kitoko
ndako, mpe atako bongo kosala détour moko boye, lokola nde mpo na kokima ngai, atako amonanaki lokola azali na bomoi mingi contre ngai.... Naningani na komona oyo, mpe ya ngai
impulsion ya liboso ezalaki ya koganga na makasi na ngai nionso pona kokanga ba portes pe ko keba na kanda ya dragon.... Bayokaki ngai na mopepe ya kobulunganisa mpe ya kotyola: bazwaki ngai lokola mwasi ya ligboma, moto ya emonaneli, moto ya kolekisa ndelo.
Moto moko te amitungisaki mpo na kosalela toli na ngai, mpe molende na ngai nyonso efutamaki kaka na maloba ya kotyola mpe ya kofinga.
Pendant ce temps dragon akendeki liboso, mpe asilaki kosala ba victimes ya kanda na ye. Tobandaki kofungola miso mpe kosenga lisalisi, ntango Nzambe atindaki ngai nabundisa monstre mpe napekisa yango esala mabe. Kasi ezali komonana ndenge nini, nalobaki, ete mwana mwasi ya mobola lokola ngai, oyo azali na bibundeli te mpe oyo azali na makasi te, oyo azali kutu na mpiko te ya kokanisa yango, akoki kolonga yango mokolo mosusu ?
? Ata soki namibatelaki makasi boni, nasengelaki kotosa motindo oyo esengaki mbeka ya bomoi na ngai mpo na lobiko ya bato banso. Nasalaki bongo, kozanga kokanisa lisusu. Yango wana nakendeki mbangu likolo ya dragon, mpo na kopekisa yango mpe kobundisa yango... O prodigy! moke
soki nabundisaki ye, akokaki kotelemela ngai te: ezalaki nkosi na maboko ya Samsone. Na ngonga wana napasolaki ye biteni, malgré ba efforts na ye nionso... Napasolaki, na transport moko ya makasi, maboko na ye oyo ezalaki kobɛtabɛta; mpe batali basosolaki likama oyo nabikisaki bango.
(306-310)
Esali kala, Tata, liboso ete emonaneli oyo elimbola ngai. Na nsuka, J.-C. awuti kopesa ngai ndimbola na yango, mingi to moke na maloba oyo: Kobosana te, mwana na ngai ya mwasi, emonaneli oyo ozalaki na yango na makambo ya boye ya bolenge na yo. Namikundolaki yango, lokola nauti koyebisa bino yango; Talá makambo oyo ayebisaki ngai:
Ngomba epai ozalaki na ntango wana ezalaki komonisa bokonzi ya France; ba portes na ba avenues na yango ezalaki ouvertes na ba étrangers nionso, po pendant longtemps dissipation na curiosité ya français, encore plus bolingo ya liberté, oyo ezali comme naturelle pona ye, esalaki ye très susceptible na ba nouveautés na likambo ya bindimeli., mpe azali mpenza na likoki ya kopesa na bibongiseli oyo eleki ndelo. Ezali na eloko moko te oyo ekoki kondimama te na bizaleli ya ndenge wana.
Ba vapeurs wana ya grossière oyo ebimaki na mabele mpe ezipaki pole ya moi, oyo ezali ba principes ya irreligion mpe licentiousness oyo, ebimaki en partie na France, mpe en partie ewutaki na poto, ekomi mpo na ko confondre ba principes nionso, mpo na ko panza molili partout mpe na obscurer même torche ya kondima, lokola oyo ya raison... Tempête epusi vers France, oyo esengeli ezala théâtre ya liboso ya dévastation na yango
après kozala focus na yango... Objet oyo ebimaki na se ya lipata e représenter révolution to constitution ya sika oyo ezali ko préparer pona France; yango yo
emonanaki lokola ete eutaki na likoló, atako esalemaki bobele na mipɛpɛ ya mabelé; oyebaki yango malamu kaka na komona yango, uta na lolenge na yango mpe misala na yango ya mabe; ndenge moko mpe, mobeko-mokonzi ya sika ekomonana epai ya bato mingi ekeseni mpenza na oyo ezali; ekopambolama lokola likabo oyo euti na lola atako ezali kaka likabo oyo euti na lifelo oyo lola epesi nzela na nkanda na yango ya sembo: ekozala kaka na nzela ya ba effets na yango nde tokopusama na makasi ya koyeba dragon oyo alingaki kobebisa nionso mpe kolia nionso... .. Na nsuka, na motindo na ngai mpe na lisalisi na ngai bolongi yango. Awa, mwana na ngai ya mwasi, omonisaki Eklezia na ngai oyo eyanganaki oyo esengeli mokolo moko kobeta mpe kobebisa etinda ya mabe ya mosali mabe oyo
mobeko likonzi. Yango elingi mpe koloba mwa mosala moke oyo nakopesa bino makanisi, oyo esengeli kobundisa milende ya dalagona mingi mpe kopesa ye esengo mingi te, na boye ete akokufa na nkanda, soki akoki mokolo mosusu kolonga na nkanda na ye ya lifelo.
Yango ezali na ntembe te, Tata na ngai, mawa ya nsɔmɔ mpenza; kasi nasengeli te kobomba epai na bino bilikya oyo Nzambe apesi ngai ya bozongisi ya lingomba mpe bozongisi nguya ya Tata Mosantu na biso Pápa. Oyo nde libɔndisi mpo na yo mpe mpo na ngai! oyo nde esengo mpo na bandimi nyonso ya solo! Namoni na bonzambe nguya monene oyo ekambami na Molimo Mosantu, mpe oyo, na mobulungano ya mibale, ekozongisa molongo malamu...Namoni na Nzambe liyangani ebele ya baministre ya Eklezia, oyo, lokola limpinga balandaki na kati etumba , mpe lokola likonzí ya makasi mpe ya koningana te, ekosimba makoki ya Eklezia mpe motó na yango, ekozongisa disipilini na yango ya kala; mingimingi, namoni baministre mibale ya Nkolo oyo bakobima na etumba oyo ya nkembo na bolamu ya Molimo Mosantu, oyo akopela na molende
epelisaki mitema nyonso ya liyangani oyo ya lokumu.
Losambo nyonso ya lokuta ekolongolama, nalingi koloba, mabe nyonso ya mbongwana ekobebisama, mpe bitumbelo ya Nzambe ya solo ekozongisama. Mimeseno ya kala ekozongisama; mpe lingomba, ata na makambo mosusu, ekokoma kokola mingi koleka liboso... Kasi, mawa! Nkolo, ntango nini
tango oyo ya esengo ekokoma... pe ekowumela tango boni? Na ntembe te ezali sekele oyo obombaka mpo na yo moko; Namoni kaka awa ete na bopusani ya boyei ya nsuka ya J.-C., ekozala na nganga-nzambe moko mabe oyo akopesa mpasi mingi na Eklezia; kasi na makambo mosusu rido moko ya monene ebombaka ngai mpe bolai ya ntango, mpe eleko ya yango
délivrance... Volonté ya Nzambe epekisi ngai nakende mosika... Totika yango wana pona lelo, Tata na ngai, po nazali kobanga kolembisa yo, to au moins ko abuser boboto na yo.... Lobi, soki omoni yango malamu, toko lobela likambo moko ya ntina mingi mpo na bikolo nyonso ya mabele.
ETENI YA IV.
MBALA YA SUKA YA MOKILI.
Nsima ya kotya na molɔngɔ moko boye banɔti minene oyo esimbaki bitumba mpe mbongwana ya Lingomba ya France, emonani na ngai ete ezali bongo
botia awa oyo Nzambe asalaki ete Ndeko mwasi amona, na oyo etali minyoko ya Eklezia ya mokili mobimba kino na mbongwana na ye ya nsuka, oyo ekozala nsuka ya
lisolo ya mokili. Emonanaki na ngai ete oyo ezalaki mpe molongo oyo akanaki kolanda, atako banɔti nyonso epesamaki na ebongiseli moko mpenza te. Lisusu, ezali lokola molongo ya biloko oyo ezalisamá mpe
molongo ya makambo oyo ebimaka mpo na kolobelama, to koloba malamu mpo na kobongola yango engebene na makanisi na ye, oyo tokomeka ntango nyonso kopengwa na yango te.
(311-315)
mpe .
§. NGA.
Maloba ya ebandeli mpe mayebisi ya boyei ya nsuka ya J.-C.
“Na nzela ya Yesu mpe Maria, mpe na nkombo ya Bosato oyo eleki Bosantu, natosaka. Na nsima, alobaki na ngai ete:
Tata na ngai, lelo tokobanda na likambo moko ya somo mingi; ekozala liyebisi ya Bosambisi ya Nsuka, oyo na nsima tosengeli kolanda makambo na yango ya nsɔmɔ. Nayamboli ete mosala oyo ezali mpasi mpo na ngai na makambo koleka moko; na nsuka, tóbanda.
Nkolo na biso atikaka ye ayeba ete mokili ekomi na suka.
Namimonaki koleka mbala moko, ata na elimo, na monene oyo
campagne oyo nasi nayebisa bino. Mokolo moko ntango nazalaki kuna ngai moko, mpe elongo na Nzambe kaka, J.-C. abimelaki ngai, mpe, uta na nsɔngɛ ya ngomba moko, kolakisa ngai moi moko kitoko ekangami na esika moko na horizon, alobaki na ngai na mawa nyonso: "Elongi ya mokili ezali koleka, mpe mokolo ya koya na ngai ya nsuka ezali kobɛlɛma." Tango moi ekomi na kolala na yango, akobaki, balobaka que mokolo ekeyi pe butu ekomi... Ba siècles nionso ezali mokolo moko liboso na ngai; kosambisa bongo ntango molai oyo mokili esengeli naino kozala na yango, na esika oyo etikali naino na moi na
Naviguer na kati. Natalaki malamu, mpe nasambisaki ete etikali bobele penepene na ngonga mibale ya bolai na moi. Namonaki mpe ete sɛrklɛ oyo alobelaki ezalaki na esika moko boye ya katikati kati na mikolo milai mpe mikolo mikuse ya mbula.
Komona ete J.-C. amonanaki na ngai te ete azalaki kotelemela mposa oyo na ntembe te apesaki ngai, ya kotuna ye mituna na ntina ya makambo mosusu ya emonaneli oyo ya kobenda likebi, namipesaki mpo na kotuna ye soki mokolo oyo alobaki na ngai esengelaki kosalema.kotanga kobanda na midi ya butu moko kino na mosusu, to uta na ntongo ya ntongo kino na mpokwa ya mpokwa, to uta kobima ya moi kino kolala ya moi. Na likambo oyo ayanolaki boye: Mwana na ngai, mosali asalaka kaka ntango moi ezali na horizon; mpo butu esukisaka mosala nyonso. Mawa na ye oyo asalaka na...
molili, mpe oyo azwi litomba te na pole ya moi ya boyengebene oyo ebimi mpo na ye. Ezali bongo, mwana na ngai ya mwasi, kobanda na moi oyo ezali kobima tii na...
kolala ya moi, ete esengeli omeka bolai ya mokolo... Kobosana te, abakisi
ye, ete tosengeli lisusu koloba te mibu nkoto mpo ya mokili; azali na yango kaka
mwa bikeke na motango moke, ntango molai. Kasi namonaki na testama na ye ete abombaki boyebi ya sikisiki ya motango oyo mpo na ye moko, mpe namekama te mpo na kotuna ye mingi na ntina ya eloko oyo, nasepelaki na koyeba ete kimia ya Eklezia mpe ya Bozongisi ya disipilini na ye esengelaki kozwa ntango molai mpenza.
Makama ya ndenge na ndenge oyo ekozala liboso ya bokonzi ya Antichrist.
Kozanga kozwa litomba na lolenge moko te na oyo Makomi eyebisi biso na ntina ya basakoli ya bosambisi ya bato banso, mpe koloba kaka uta na pole oyo
engɛngisa ngai, namoni na Nzambe ete kala liboso ete motɛmɛli ya Klisto akóma, mokili ekonyokwama na bitumba ya makila; bato bakotelema na bato, bikolo bakotelemela bikolo, ntango mosusu basangani mpe ntango mosusu bakabwanaki, mpo na kobunda mpo na to kotelemela lingomba moko; mampinga makokamwisana na nsɔmɔ, mpe makotondisa mabele na koboma mpe koboma bato. Bitumba wana ya kati mpe ya bapaya ekosala ete ba sacrileges minene, ba profanations, ba scandales, mabe oyo ezangi nsuka, na ba incursions oyo ekosalema na Eklezia Mosantu, na ko usurping ba droits na ye, oyo akozwa mingi
pasi Longola oyo, namoni ete mabele ekoningana na ndenge na ndenge
bisika oyo ezali na koningana ya nsɔmɔ mpe koningana. Namonaka bangomba ezali kokabwana mpe kopasuka na likama oyo ezali kobɛta nsɔmɔ na bisika oyo ezali zingazinga. Esengo mingi soki totikali na makelele mpe na bobangi! Kasi, te: Namoni kobima na bangomba yango, oyo ekabwani bongo mpe oyo efungwami ndambo, mipɛpɛ ya milinga, milinga, soufre mpe bitume, oyo ekitisaka bingumba mobimba na mputulu. Nyonso oyo pe makama mosusu nkoto esengeli ezala liboso ya koya ya moto ya masumu........
esalaki ngai namona nzela moko boye ya moke, ya molili mpe ya molili, .
ezingami na ba satellites mpe bato oyo bazalaki na bibundeli mpo na kopekisa yango epusana Na mbala moko mobali moko ya makasi mpe ya makasi abimaki, oyo azalaki komibongisa mpo na koleka na nzela oyo
: asimbi mwinda na loboko na ye ya mwasi, mpe na loboko na ye ya mobali mopanga ya mino mibale. Akota na nzela ya molili, kotambolaka na pole ya ye
mwinda, mpe kobunda na loboko ya mobali mpe ya mwasi na mopanga na ye, lokola nde azali na limpinga mobimba ya kobunda. Nzinga nzinga ya nzela ya molili ezalaki na mabulu mingi esika ba satellites ezalaki koluka kosala ete ekwea.
Na nsuka, atako mitambo na bango mpe milende na bango, mobali oyo ya nguya mpe ya mpiko akomaki na esengo na nsuka, mpe na nsima abalukaki epai ya banguna na ye mpo na kofinga na ngala na bango botau na bango mpe bobangi na bango........
Soki tozali kopusana penepene na boyangeli ya motɛmɛli ya Klisto mpe nsuka ya mokili, J.-C.
(316-320)
ba satellites ekosala milende mpo ete bato ya sembo bákwea na mitambo mpe minyama na yango. Mpo na kokima makama mingi boye, ekosenga ete moklisto atambola na mopanga mpe mwinda na loboko, mpe amibundisa na mpiko lokola mobali wana ya makasi oyo owuti kosepela na ye.......
Soki tozali kopusana penepene na nsuka ya mokili, nazali komona mingi ete motango ya
bana ya libebi bakómi mingi, mpe oyo ya bato oyo bakanisaki liboso ekiti na ndenge moko. Bokiti oyo ya basusu mpe bomati oyo ya basusu ekosalema na ndenge misato ekeseni, oyo J.-C. alakisaki ngai : 1°. na motango monene ya baponami oyo akobenda epai na ye moko mpo na kobikisa bango na fimbo ya nsomo oyo ekobeta Eklezia na ye; 2°. na motango monene ya bamartiru, oyo ekokitisa mingi bana ba Nzambe, mpe nzokande ekolendisama na bondimi na baye mopanga ya minyoko ekozala te kobuka; 3°. na ebele ya bapɛngwi oyo bakotika (na) J.-C. mpo na kolanda etuluku ya monguna na ye, na kobundisaka mabombami mpe solo minene ya lingomba .
Ba martyrs ya Kondima na présence ya solo ya J.-C. na Ukaristya Mosantu.
Mokolo moko ya communion namimonaki nabetamaki makasi mingi mpe na pénétrée na présence ya solo ya Ukaristya Mosantu...... Nakamwaki ete Nzambe monene boye amikómisaki moke mpenza. Est-ce que ekoki kosalema, nalobaki na ye, O Mobikisi na ngai ya bonzambe! ete ozali Nzambe monene oyo, Nzambe oyo ya nguya mpe ya nsomo, oyo azali koyangela na bisika ya likoló ya Lola mpe azali kotambwisa molɔ́ngɔ́ monene oyo? Bazali wapi
bilembo ya nguya nyonso oyo, ya bonene oyo ya likolo?...... Kasi, iyo, Nzambe na ngai, iyo, Mosikoli na ngai ya bolingo mpe ya nguya, ezali yo moko; Nayebi yo kuna na lolenge ya bonzambe mobimba oyo ozali koloba kuna na motema na ngai.
Etongami likolo ya bosolo ya elaka na yo, nandimi ete ozali mpenza kuna, mpe nakomitalelaka na esengo ya kozala na makoki ya konyokwama na martiru mpo na bobateli bosolo oyo.
Na nsima nayokaki na kati mongongo moko oyo elobi na ngai: Ekozala na motango monene ya bango oyo bakonyokwama mokolo moko mpo na ye, mpo pene na nsuka ya bikeke akobundisa ye na ndenge ya mabe mpe akobatelama na elonga. Mwa bambula liboso ya koya ya monguna na ngai monene, akobaki, Satana akotelemisa basakoli ya lokuta oyo bakosakola motɛmɛli ya Klisto lokola Masiya ya solo oyo alakamaki, mpe
ekoluka kobebisa ba dogmes nionso ya christianisme... Mpe ngai, abakisi
ye, nakosala ete bana mike mpe mibange basakola; bilenge bakosakola makambo oyo ekosala ete bato bayeba advent na ngai ya suka.......
Oyo nazali koyebisa yo awa, mwana na ngai ya mwasi, lokola mpe nyonso oyo nalakisaki yo, ekotangama mpe ekoyebisama kino na nsuka ya bikeke......
§. II.
Bokonzi ya Motɛmɛli ya Klisto.
Mawa! Tata na ngai, na makambo ya mawa nini molɔngɔ ya makambo ememi ngai
!... Namimoni ete nasengeli koloba na bino na ntina ya moto ya motɛmɛli ya Klisto, lokola mpe mabe oyo mabe na ye esengeli kobimisa na Lingomba ya J.-C.....
Ngolu ebele oyo Nzambe akokebisa Antichrist, mpe oyo akosalela na ndenge ya mabe.
Mpo na moto na ye, J.-C. alakisaki ngai ete atyaki ye kati na mibali oyo basikolamaki na makila na ye, mpe ete bapesaki ye, uta bomwana na ye, ngolu nyonso oyo esengeli, mpe kutu ngolu ya kotalela mpe
extraordinaire na molongo ya lobiko. Na âge oyo ekoli mingi, akoboya ye te ba graces makasi ya conversion oyo akobebisa lokola ya liboso: Namoni que akobalusa yango nionso contre ye moko, na abuse outrageux, na résistance ya motó makasi mpe ya superbe, oyo ekokamba na
etondi na bokufi miso ya makanisi mpe ya motema makasi; ye
akotyola toli nyonso mpe bandakisa malamu ya baninga na ye; akosilisa mawa nyonso ya lisosoli na ye; akonyata banzela nyonso oyo Lola emeki kobenga ye lisusu, kozanga ete alinga ata moke te komitika na mongongo ya Nzambe, oyo, na ngambo na ye, akosundola ye na nsuka na sens na ye oyo eboyami, lokola mpe baninga na ye.
Kolekisa ndelo ya lolendo na ye mpe nkanda na ye na bana ya Eklezia.
Superbe oyo atombolaki bango bongo na Moto oyo aleki likolo, namoni, Tata na ngai, ete asengeli kozala na nsɔni mingi mpe kobulunganisama na mokolo monene ya kosambisama, ete bango nyonso bakozala na mokumba ya koyambola ete ezali kaka foti na bango.ete bakosala yango báboyama, mpamba te bakozala na ngolu oyo ekoki mpo na kosala lobiko na bango. Moto nyonso oyo azali kondima te, mosambeli nyonso ya bikeko akoyambola likambo moko, mpe na yango bakomikweisa, kolongisa likambo ya bosembo mpe bolamu ya Nzambe epai ya bato nyonso.
Tango moto mabe oyo akobima na mabele, lolendo nionso, mabe nionso ya ange motomboki na ba complices na ye ekobima kuna elongo na ye. Emonani lokola ete ekozala elongo na lifelo nyonso mpe ekolandama na mabe nyonso. Basungi banso ya mwana oyo ya mawa ya libebi bakosangana nzinganzinga ya mokambi na bango mpo na kosala etumba na Seko. J.-C., bongo, ekomonanaka lokola akoyebisa bango makambo oyo alobaki na ba satellites ya Yuda oyo bayaki kozwa ye na Elanga ya Olive: Ngonga na bino
ayaki; nguya ya molili ekotanda bokonzi na yango likolo na ngai...... Mpe ekopesa bango nzela ya kotindika mabe na bango kino na esika oyo esili kotya elembo, mpe esika oyo ezali na mwango ya kopekisa bango, kozanga ete báleka ata mokolo moko te.
(321-325)
Namoni likambo ya nsɔni ya nsɔmɔ mpenza na Eklezia, kobomama ya bato nyonso na molɔ́ngɔ́ mobimba, na boye ete likanisi mpamba na yango esalaka ete moto aningana. Tomona nanu te ba déceptions, ba trahisons, ba hypocrisies, ba jalousie, ba abominations, ba vilains ya ndenge na ndenge.... Ebele ya bato oyo bazwi pole, ya bato oyo bamipesi na lokuta, ya bato oyo bamipesaka na lokuta, bakolinga mingi bokosi, mpe bakopanzana bisika nyonso bokonzi ya charlatanisme na nzela ya makanisi ya maji oyo ekoki kobenda bososoli, makanisi mpe motema ya bato oyo bakozala na likoki moke. Tomoni naino te makamwisi ya lokuta mingi boye, ya lokuta
bisakweli, to basakoli ya lokuta; tokokende tii na kobimisa miinda mpe bililingi ya kongenga oyo tokozwa mpo na bonzambe..... Na liloba moko,
nyonso oyo lifelo ekoki kobimisa ya makanisi ya lokuta mpe ya lokumu ekosalema mpo na kokosa bato ya pɛtɛɛ mpo na kopesa nzela na motɛmɛli ya Klisto (1).
Santu Paulo alobi na kolobelaka motɛmɛli ya Klisto, oyo apesi ye mpe nkombo mwana ya libebi: Cujus est adventus secundum operationem Satanæ na kati ya makambo nyonso, et signis, et prodigiis mendacibus, et en omni seductione iniquitatis iis qui pereunt, etc. (II. ad Thess. 2; 9, 10) Enim pseudochristi et pseudoprophetae et signa magna et prodigia ya dabunt na errorem inducantur (si fieri potest) etiam electi. (Matematika 24, 24.) Ecce predixi vobis. ( vɛr. 25. ) .
Ezali solo ete baministre ya J.-C. bakobunda libosoliboso bozongisi ya sika ya kobenda ya mateya wana ya lokuta mpe bokosi ya lokumu wana, mpe ete molende na bango, oyo epelisami na Molimo Mosantu, ekotia mikakatano minene kuna, na kosungaka likambo ya J.-C. mpe bosolo ya Nsango Malamu na ye Kasi, mawa! Bato wana ya motuya oyo bazwi mpasi bakotalelama mosika te lokola nkolo na bango ya bonzambe; tokomibwaka likolo na bango; bakomema bango na kobomama: bato oyo bazali na nkanda bandimaka ete na koboma bango bazali kobebisa mpenza boyangeli na ye; kasi bakosala yango kaka
kolendisa yango mingi mpe mingi. Ee, Tata, namoni ete mosika na kolembisa Kondima na martiru ya bana na yango, bakozongisa yango kaka na mitema ya bandimi ya solo, mpe mingimingi ya banganga-nzambe malamu.... Nzambe asalaki ngai namona ete na koyina lingomba na ye mpe moto na ye ya bolingo, bakoyekola mpo na kozongisa sika na bayekoli na ye ya nsuka makambo nyonso ya mposa na ye ya mpasi.
Nzambe akozala nyɛɛ mpo na mwa ntango. Kasi nkanda nyonso ya lifelo ekoki kosala nini mpo na nguya nyonso ya Nzambe moko? Ezalaki ntango amipesaki longonya mpo na elonga na ye nde alongaki yango na mayele mpe asalaki ete amisalela mpo na nkembo na ye... Nzambe, namoni, yango wana abombi, lokola nde azali komona
insolence ya ennemi na ye ekokende tii boni..... Ah! Tata, akoki kokende mosika? Kokufa miso na lolendo ya Lusifer ye moko, namoni moto oyo ya kozanga bokɛngi azali komata na komikumisa na ye na kiti ya bokonzi ya Seko, lokola soki azali kolongola motole na ye mpe kotia yango ye moko na motó na ye moko; azali kolata
bokufi miso kino na esika ya komindima ete azali Bonzambe, kino na esika ya kosala makasi mpo na koboma ye, mpo na kozwa kiti na ye ya bokonzi mpe kozwa kuna losambo ya bikelamu nyonso, mpe kotanda bokonzi na ye bisika nyonso likolo ya bitika ya oyo ya Mozwi-ya-Nguya-Nyonso... Ozali kosala nini, mawa? Nagangaki: na bozangi bokengi, ozali kosala nini? Ah! otie hauteur na ba crimes na yo pe o consommé reprobation na yo!.... Okimi mbangu epai ya yo
malheur ya seko... Atelemaki; svp yeba Nkolo na yo: adore Mokonzi na yo; zonga epai ya Nzambe na yo; mbala mosusu ntango ezali naino!...
Babɛti ye mpe basilisaka ye na bato oyo bazali kosala na ye.
Nazali na libunga Tata; ezali trop tard... Line elongwaki na lipata..., tempête epanzani na mutu na ye ya culpabilité, mpe malheureux abetami na suka na nkake oyo azalaki na courage ya ko défier.... Ntango na nzela ya attaque ya nsuka, ye
asalaki makasi, soki tokoki koloba bongo, kokitisa Seko na nse ya makolo na ye, J, C. abomi ye na mpema ya monoko na ye; uta na likolo ya elevation na ye ye
akimi mbangu elongo na baninga na ye na nse ya lifelo, kuna mpo na komona nsuka ya anzelu motomboki oyo amekolaki botomboki mpe lolendo na ye. Namonaka bango kuna
kokweya nokinoki mpe na makasi mpenza, ete bozindo ya libulu mozindo ezali kotungisama, mpe lifelo nyonso ezali koyokana na yango!.... Oyo nde likámá! Satana ye moko azali na somo....
Bato mingi oyo bazalaki elongo na ye babongwanaki.
Nalobaki, Tata wa ngai, ete motɛmɛli ya Klisto akweyaki elongo na baninga na ye; kasi baninga na ye nyonso bazalaki mosika na kokweya elongo na ye: ezalaki kaka na mokambi ya eteyelo mpe bato oyo bazalaki na ngambo mingi; mpo namoni ete na mikano ya ngolu, bolamu ya bonzambe ebombi motango monene mpenza oyo ekani mpo na bango ngolu ya kobongwana, oyo, na bosolo, mingi basengeli kozwa litomba.
Nzambe akolinga kutu, lokola azali kosala ngai namona yango, kokanga, na bolamu na bango, bilembo mosusu mpe makambo mosusu ya mabe mpo na kotika bango ntango mingi mpo na kosala pénitence, mpe ekozala kaka nsima na yango bakozala nde bakokisi bosembo na ye.mpe balongolaki bibundeli nkanda na ye na mpasi ya solo mpe ya solo, mpe na kopema mpe bosepeli ya motema ya mawa mpe ya komikitisa, ete Nkolo akopesa bonsomi na basakoli banso ya bosambisi bwa ye.
Basakoli ya sika ya Bosambisi ya Nsuka.
Bongo, Tata na ngai, tokomona koningana ya mabele mbala mibale; ya ba
molili monene ekopanzana na likolo na yango, oyo ekozala lisusu na bosikisiki te, kasi ekofungwama na bisika nkóto na nse ya makolo ya bafandi na yango; bingumba, .
(326-330)
ba châteaux, mibali ebele bakomelama na ba ouvertures wana; ba éléments confonds eko choquer moko na mosusu somo, pe ba virtues ya
lola ekoningana na yango...... Mɔtɔ, oyo ebandi na lola mpe esanzama uta na misɔpɔ ya
mabele, ekosangana na nkake mpe nkake, oyo mopepe na yango ekozala
ntango nyonso koningana mpe kotumba mɔtɔ; mbu na nkanda, oyo ezali kobangisa kotondisa mokili, ekokatisa ndelo na yango mpe ekotombola mbonge na yango oyo ezali kobimisa mousse tii na likoló.....
Na komona makama mingi boye, bikólo ekokauka na nsɔmɔ. Nzokande, Tata, namoni na Nzambe ete ata basumuki bakobebisama kaka
na bokeseni. Nzambe akozela bango kino na ngonga ya nsuka, mpe etumbu ya basusu ekopesa, na nzela ya bobangi, na mbongwana ya basusu; mpe na nzela ya boyengebene mpe ngolu ya kokamwa, oyo ekosilisa liyaka ya yambo ekosalela mpo ya lobiko ya ya mibale. Bakofungola miso, bakosala pénitence mpe bakozonga epai ya Nzambe, nzokande lifelo ekotonda na ba victimes malheureuses oyo bitumba mpe ba fimbo mosusu ekozala na yango
babuki mbuma.... Ah! Tata, namoni bango bazali kokweya kuna na motango monene lokola mbula ya mabanga ekweyi na mboka ntango ezali kopumbwa na mopepe makasi mpe ya nkanda makasi!tala na Nzambe ete ekozala na motango moko boye ya bango oyo bakomikabwana na bato ya solo oyo babongoli motema mpe
ekosangana mpo na kosala bibongiseli mosusu ya kozanga Nzambe mpe ya kozanga bosembo. Bakoboya eloko moko te na bamposa na bango to na bamposa na bango, mpe bakotia hauteur ya condamnation na bango na kotiaka yango na ba crimes na bango.... Kozindisama na kati ya...
mbindo mpe mobulu, namoni bango, bakɔpɔ ya wolo na mabɔkɔ, bazali kotyola makama ya Oyo-Aleki-Likoló, mpe bazali kosakana ndenge moko na mbuma ya ngolu na ye mpe ya nkanda na ye. Oyo nde kominanola ya nsɔmɔ, ya bato mabe! mpe nani akoki kososola mpiko na yango monene, mpe boniboni esengeli koboma bango?
Nayoki ba complices na bango ya kala ko conjure bango, kolela, ko changer comportement na bango sima ya exemple na bango pe kozonga epayi ya Nzambe tango ezali kaka
tango... Bozali kosala nini, baninga na biso! baleli bango ... ozali kokanisa nini, mpe aveugle nini ya koboma ezali kobenda yo? Bomoni te ete kozongisa mabe ya likoló ezali kopasuka likoló na mitó na biso mpe kobɛta biso na ngámbo nyonso? Ezali polele te ete tosili kokosa bilaka mpe lokumu ya moto oyo ya lokuta oyo amisala ete básambela ye lokola Nzambe mpe oyo J.-C.
rigoureusement punished insolence?... Soki lola e épargner ye te, nini tosengeli komilaka na kolanda libunga na ye? mpe etumbu oyo azali kokutana na yango ekozala te nsuka oyo etamboli na biso esengeli mpe kosuka?... O baninga na biso! tozali kobondela yo, kofungola miso na yo mpo na koyeba mpe kosambela elongo na biso Nzambe ya solo oyo apesaka biso etumbu na bosembo boye mpo na nsima kolakisa biso mawa.... Ba compagnons na ba crimes na biso, ezala
ya pénitence na biso; tosangana mpo na kolongola bibundeli na nkanda ya bonzambe, nsima ya kosangana mpo na kopelisa yango. Tosala mobulu na bosembo na ye, mpe tomeka, soki likoki ezali, kokima destin ya imposteur oyo abendaki biso...
Ezali solo, bóyanola na bato ya mobulu, ete tomoni Nzambe oyo tosambelaka abwakami na nse; kasi oyo ezali mpo na biso ntina mosusu ya koyeba mpe kosambela moko na bango te, mpamba te ezali lisusu likoki te ya koyeba nini tosengeli kozela. Soki mokambi na biso akweyi bongo na loboko ya mobali to na loboko ya mwasi ezali na ntina mingi te mpo na biso: tozali malamu awa, mpe nzela ya mayele koleka ezali ya kosepela na makambo ya solo, kozanga komitungisa mpo na avenire oyo mbala mosusu ezali te. , mpe kotungisa biso mabe mpo na yango destin oyo azali kokutana na yango to oyo
zela... Ee, bazongeli, oui, ba profiter na saison ya ba plaisirs pe ba bengana nionso oyo ekoki ko changer esengo na yango, ba piquer ba fleurs ya âge ya bien avant esila, oyo eza seul cours ya ba sage , pe wana nde ya biso filozofi mobimba. Toko rack cerveau na biso te na ba idées atrabilaires ya théologie oyo enyokolaka esprit na nzoto, pe ezo consommer
kobungisa mikolo kitoko oyo bozalisi epesaka biso kaka mpo na kosepela...Boye balobi bazoba oyo, na bokufi miso ya makanisi na bango mpe na koyeisa mitema na bango makasi, kobalukela bango moko nzela nyonso ya lobiko....
Mawa! bazali komona te nsuka ya mawa oyo ezali kozela bango; mpo na ntango nsima ya Nzambe kobeta bango na nse mpe kosala bango mbangu elongo na mokambi na bango, mpe oyo na kati ya bango
ba passion, na maboko ya voluptuousness, mpe tango bazalaki naino na morse na monoko na bango.
§. III.
Mabɔndisi mpe lisalisi ya kokamwa oyo Nzambe akani mpo na Eklezia na ye na bitumba na yango ya nsuka.
Na nsuka, Tata, tozali kobima na likambo oyo esalaki ngai nanyokwa mingi, minyoko mpe mpasi ya Eklezia. Nazali sikawa na makambo mingi ya kobɔndisa mpo na koyebisa bino na ntina na ye, lisalisi mpe libɔndisi oyo lola ekani mpo na ye mpo na bantango ya nsuka ya ntango na ye. Moi ya bosembo ya bonzambe engɛngaki ata mokolo moko te kongɛnga ya kongɛnga koleka na
(331-335)
setting na yango. Nalingi koloba ete bonzambe ya J.-C. ebimaki ata mokolo moko te na kongenga koleka ntango azalaki pene ya kosila na ekulusu. Boye ekozala na mwasi na ye, oyo akomonana soko moke te bonzambe koleka ntango akopusana penepene na nsuka na ye, mpe azali pene ya kosila... Akambami na ntango wana mpe asalisami mingi koleka na molimo ya bosolo, ya makasi mpe ya libɔndisi, ngai tala molongani oyo mosantu na maboko mpe na nse ya libateli ya mokomi na ye, oyo akotika te kosunga ye mpe kobakisa ye mbala mibale, na boyokani na bamposa na ye, na ye mingi koleka
posa makasi, ba aides na ye ya makasi koleka, ba grâces na ye ya kokanisa mingi, ba faveurs na ye ya signal mingi, ba consolations na ye ya sucré...
Mwinda ya bonzambe ya bondimi oyo ezali kotambwisa bana na ye na matambe na bango nyonso ekokoma mpo na bango mbala minei kongenga, mpe milinga ya bolingo ya bonzambe oyo Molimo Mosantu akobatela na mitema na bango ekozala bongo peto koleka mpe ya kopela mingi koleka oyo ekokani na mosusu te. Namoni ete molende ya... nkembo ya Nzambe ekobakisama kati na bango na boyokani na bondimi, mpe elikia, mpe bolingo oyo esengeli kopesa bango bomoi. Bamibongisi kaka te mpo na konyokwama na martiru, kasi mpe mpo na kokutana na nkanda ya batɛmɛli ya Klisto nkóto zomi. Lisusu bazali na mposa makasi ya kosopa makila na bango, ete namonaka bango na ebele ya bato bazali kokima mbangu mpo na komilakisa liboso ya mopanga, mpo na konyokwama na esengo minyoko ya mpasi mingi mpo na bozalisi. Ekoki mpo na bango mbala moko komisakola mpo na J.-C., mpo na kolonga elonga ya mobimba mpe ya nkembo koleka banguna na ye nyonso. Kobundisa bango mpe kolonga bango ezali likambo moko mpo na mondimi ya solo, mpe mingimingi mpo na moklisto ya calibre ya boye.
Santu Mikaele amemi na esobe moko motango moke ya bandimi oyo batikali nsima ya minyoko ya Motɛmɛli ya Klisto. Likamwisi na faveur na bango.
Nzambe akotombola basakoli ya sika oyo bakotinda bango mpo na kobɔndisa Eklezia na ye, na kosakolaka epai na ye na nkombo na ye boboto oyo abombi mpo na ye. Bato ya sembo ya solo bakozala na bango mbala na mbala komonana ya baanzelu na bango ya malamu mpe nguya mosusu ya elimo mpo na kobatela mpe kobɔndisa bango, .
mingimingi Anjelu-mokonzi Santu Mikaele, mobateli ya molende koleka ya mobundi ya Eklezia, mpe oyo akozala ntango nyonso elongo na ye mpo na komema ye kino na nsuka. Akobima kutu na ye na ndenge ya komonana na ba rencontres différents.... Nzambe akosala makamwisi mingi mpo na bolamu ya Eklezia oyo ezali konyokwama, mpe namoni ete akosala mwa ndambo ya molongo ya yambo mpe ya kongenga monene koleka, lokola lisekwa ya bato banso mpe ya lokumu ya
mingi kati na baye babomamaki mpo na Kondima. Bakosekwa, na libɔndisi monene ya Eklezia oyo bakokoma basungi mpe babateli na yango mingi koleka oyo bakoki kolonga te, lokola nkanda ya banyokoli ekozala lisusu na makoki te ya kosala eloko moko na bango. Bakozala oyo bakoki kokɔta te na makonzí ya mpasi, mpe bakoki kokɔta te na bobangi ya liwa. Basantu oyo basekwi bakosangana na baanzelu mpe bato batindami uta na Nzambe, mpo na kobɔndisa mpe kosunga bato ya sembo; atako bakomonana na bandeko na bango, bakozala lokola basantu na lola, kosepela awa na nse ya bomoni mpe bozali ya Nzambe....
Nasilaki koloba, Tata na ngai, ete kati na mitindo ndenge na ndenge ya minyoko oyo ekosalema mpo na konyokwama na ba martyrs ya J.-C., oyo emonanaka mingi ekozala na kozongisa sika likolo na bango makambo nyonso ya kobakama na ekulusu ya nkolo na bango, na koyina mpe
na koboya mposa na ye ya mpasi. Ezali bongo ete, na nzela ya bokeli ya solo ya diabol, nkanda ya lifelo ekozwa nzela ya kosakana naino na moto na yango ya kolinga mingi, mpe komisepelisa, na kobomaka kaka
mokonzi na moko na moko ya ba membres na ye..... Kasi lisusu, namoni que Nzambe akozala na makoki ya kopekisa kanda ya ba fou oyo, koboma kaka ebele ndenge a décidé. Na mpamba bakomibwaka lokola nkosi ya nzala likolo ya etonga oyo ya bolingo, na mokano ya koboma nionso, bakobuka ata moke te longola se oyo ya bampate na ye oyo ye moko akozala na elembo mpo na martiru, mpe esengelaki kotumbama mpo na nkembo na ye. Motángo oyo ezali kotondisama, namoni lobɔkɔ na ye nyonso-
nguya ya kopekisa nkanda na bango, sans que ezala na makoki, na ndenge moko te, ya koleka, ya koboma ata moko na liwa contre volonté na ye......
Na mbala moko, Tata na ngai, Santu Mikaele ya nkembo abimi na lolenge ya komonana epai ya baministre mpe bana ya Eklezia, akitisami uta ntango wana kino na motango moke mpenza, na bokokanisi na oyo ezalaki kala: Bolanda ngai, baninga na ngai, alobaki na bango, tika biso tokima.... Oyo ezali etinda ya Nzambe.... Tokende na mboka mosusu mpo na koluka asile ya sécurité contre kanda ya banyokoli na biso.... Na maloba maye, atamboli o motó na bango, mpe Eklezia mobimba elandi ye, lokola bana ya Yisalaele balandaki Moize epai ya mokili ya elaka.... Bongo, Tata na ngai, namoni ete na nzela ya prodigie ya loboko na ye ya nguya nyonso, J.-C. asali ete Eklezia na ye mobimba emonanaka te na banguna na ye, mpo na kobomba yango na bolandi na bango, lokola ye moko abungaki, mpo na kokima maboko ya baye balingaki ko précipiter yango mokolo moko depuis likolo ya libanga....
Mampinga oyo ezali kolanda bango, bazali komona lisusu ata elembo moko te na bango, .
kanisá ete basili koboma bango nyonso mpe komipesa longonya mpo balongi, .
nzokande anzelu-mokonzi oyo azali kotambola na motó na bango, kolanda botamboli ya Molimo Mosantu, azali komema bango na bozindo ya esobe moko, na esika monene oyo bazali bango moko, epai bazali
(336-340)
ekozala na makambo mingi ya konyokwama na nzala; uta na mposa ya mai mpe mawa manso ma bozangi mpe bobola; kasi mimekano ekokoma, na ngolu, nzela ya solo ya bosantu mpo na bango. Nzambe akosunga bango na makamwisi ya solo... Akoleisa bango tango mosusu na mampa ya makamwisi, tango mosusu na liloba na ye ya bonzambe, mpe mingi mingi na kozwaka nzoto na ye moko. Na sima ekozala kaka na Communion Sainte pona ko soutenir bango....
Bato ya Nzambe basanganaki bongo na esobe, makambo ya mabe mingi mpo na bato mosusu ekokóma malamu mpo na bango, mpe biloko bizalisami
mobimba ekozala lokola ekodefisa bamposa na ye.... Mabele, oyo na ngambo nyonso
efungwamaka na nse ya makolo ya bato ya mbindo, ekómaka stable mpe makasi na nse ya makolo ya bana ya Nzambe. Mabanga mpe bangomba, oyo ekozala ete ebalukaki na ba chocs ya mobulu, ekozala efungolaki banzela minene ya nse ya mabele epai wapi bandimi bakomibomba na kofinga ya mopepe mpe kolanda ba
bikolo ya banguna.... Ba retraites oyo ya malamu ekobongwana kala mingi te na batempelo, esika wapi masanzoli ya Nzambe ekoyokana butu na moi. Tokotombola
bitumbelo mpo na nkembo na ye, mpe basaleli na ye bakosalela kuna mabanga mosantu, bambɛki mpe biloko ya kokembisa oyo bamemaki, mpo na kosepela kuna mikolo nyonso mabombami ya bonzambe, mpo na kotonga liyangani mosantu ya baponami ya Nkolo ...
Na bongo Mozwi-ya-Nguya-Nyonso akosakana na mabe ya banguna na ye; akoseka baye, lokola bazoba, bakotambola na mabele kofinga kombo na ye mpe komipesa na ba excès nionso, sans kozala na makoki ya ko découvrir ata vestige moko ya christianisme oyo bakomikumisa mpo babebisi..... Na ndenge wana ba parties mibale oyo ezali opposées ekolonga , ndenge basilá kosala yango, mokomoko na yango
moyen, tiii na décision ya suka, na ko fixer sort ya bango mibale irrevocablement, elakisaki déjà oyo na bango mibale azalaki na raison ya ko triomper...
Bosantu ya bandimi basanganaki bongo.
Limpinga oyo ya malamu, oyo esalemi na batikali ya Yisalaele, Nzambe azali kosala ete namona yango, Tata na ngai, na nse ya elilingi ya likalo ya elonga oyo ezali na baponami na yango, mpe oyo ekosala ete elonga na nyonso oyo ezali kotɛmɛla botamboli na yango ya Kimya.... Ebatelami na ba fleches nionso, na se ya protection ya lola, société oyo ya bule mpe ya admirable ekomi occuper kaka na lipamboli mpe na kokumisa liberateur na yango mpe Nzambe na yango. Basangani na bokangami ya bolingo malamu, bakozala kaka na motema moko mpe molimo moko; kasi ya bango
bolingo ekozala peto mpenza mpe ekolongolama na bamposa, na boye ete, atako mibali mpe basi bazali wana, kobebisama to nsɔni ekozala te; tokoloba ata likambo ya libala kuna te: nazali na tembe soki tokokanisa yango, ata moke te Nzambe atika ngai nayeba eloko moko te. Emonani lokola ete baoyo bazwaki ekateli ya liboso bakosangana deja na ezalela ya bapambolami, mingi mpenza bakotatola koyina mpo na oyo esepelisaka bozalisi mpe esepelisaka bamposa. Bakomipesa na mpasi te longola se na ngalasisi ya lingomba, mpe bakomibanzabanza kaka na bobateli ya kosanzola mpe kosalela Nkolo; mpo na kosenga ye ete bokonzi na ye eya mpe ete likambo na ye elonga.... Bakobondela ye te apesa banguna na ye etumbu, kasi apesa bango mwinda mpe
kolimbisa…..
Na tango oyo nionso bakoyebisa bango ba manœuvres ya banyokoli na bango na ministère ya ba bonnes anzelu, ba protecteurs na bango. Milimo oyo epambolami ekotambola na mokili, mpo na kotinda basumuki na pénitence mpe kozongisa na ntolo ya Eklezia baye bayebaki yango naino te, to oyo balingi kozonga na yango nsima ya kotika yango, bakokeba mingi mpo na kokebisa ba sembo mpo na nyonso oyo ekosalema kuna, mpe mingimingi mpo na milende mpamba ya bikólo ya banguna oyo balapi ndai ya kobebisama na bango. Bakoyeba na nzela oyo boniboni mosika mabe na bango ezali, mpe nyonso oyo nkanda na bango ezali kotinda bango básala, kino Santu Mikaele akoya kosakola epai na bango kozongisa mabe oyo Nzambe azwi epai ya bato oyo bazangi kotika oyo bazali naino kolanda bango, ntango nyonso kolukaka kozwa esika ya bango retraite ya...
Banguna na biso oyo bazali na nkanda mingi basili kobomama, akoyebisa bango; ata etikali moko te ya limpinga na bango oyo ezali mosantu te mpe oyo ezali kobebisa. Nkolo azwaki libateli na biso na loboko; asali bosembo epai ya banguna ya bato na ye mpe nkombo na ye
: tango ya bokangami na biso esili; tokoki sikoyo kobima mpe kolongwa na nse ya mabele na biso..... Bolanda ngai lisusu mpe nakokamba bino na bovandi ya nsuka ya mabele oyo Lola ekani mpo na bino, bovandi ya esengo mingi mpe ya malamu mingi, epai wapi tosengeli kozela kokokisama ya bamposa na biso ya makasi koleka .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. Mpo nazali koyebisa bino epai na ye ete mokolo ya Nkolo ekómi pene; kala mingi te tokotatola boyei na ye na nkembo, mpe bozongisi mabe
authentique que il faut ko tirer na ba ennemis na ye nionso na oyo ya biso... Tokende, akoloba, pe namoni armée na ye déjà victoire elandi ye vers camp na ye ya suka, en direction ya mboka oyo ya sika oyo tokoloba mbala ya liboso.
Mabe mpe etumbu ya motɛmɛli ya Klisto mpe balandi na ye, ba
minyoko mpe malonga ya Eklezia ezwaki na kolandana bisika mingi ya kofanda; estrade mpe tribinale elɛmbisaki ngai mingi na boumeli ya mikolo mibale ya lokumu: nayokaki mpasi na motó mpe na ntolo, oyo
(341-345) mpe .
atindaki ngai na makasi napema mwa mikolo; na boye ete ezalaki bobele nsima ya pɔsɔ moko nde tokokaki kozongela lisano. Ntango ngonga esilaki, nayokaki Ndeko mwasi kobeta na malembe na mwa ekuke epai azalaki mbala mingi koloba na ngai. Napusanaki penepene, atunaki ngai na kimia mpo na ya ngai
bansango. Nazali koyoka malamu mingi, Ndeko mwasi, nayanolaki. Soki ondimi ngai Papa, ayanolaki, okomisalela te
ata lelo oyo: na lolenge moko boye, nayaki kaka na nko mpo na kobengisa bino mpo na kopema; il faut ozala na besoin na yango, na comprendre yango totalement.
Nzokande, Papa, akobaki, nakoki kobomba yo te que temps ezali très pressant pona entreprise na biso.... Namoni ete biso
kokutana na mikakatano.... Tosimbaka minyoko ya polele (1). Na moke yo
Nyonso esalemaki ndenge akanaki. Liyebisi oyo asalaki epai na ngai pene na nsuka ya mobu 1790 to na ebandeli ya mobu 1791; mpe na ntango wana ezalaki naino motuna, balobaki, ya koluka nzela ya kofuta
na lokumu nyonso banganga-nzambe, mpe konyokola bango te....
okozala obligé ya kotika biso pe kokima, pe nazali kobanga que ekosalema avant osilisa ba notes na yo na nionso oyo etikali pona ngai nayebisa yo. Bokabwani oyo ya mawa, Papa, nabanga yango, zala sûr na yango, pona yo, pona ndaku mobimba, pe pona ngai en particulier.... Nzokande, esengeli te, nabondeli yo, omimonisa, mpo na yango, mpo na kosala yo maladi mingi: ekozala na lolenge moko to mosusu komeka Nzambe. Nakoya tango okoyebisa ngai.... Te, mwana na ngai ya mwasi, nayebisaki ye, osengeli ata moke te kozongisa nsima kino lobi oyo okoki kosala lelo. Nazelaki bino mikolo oyo nyonso ya nsuka; Nazali sikawa na esika ya koyoka bino na esengo monene; mpe mosika na kolɛmbisa ngai, makambo nyonso oyo okoyebisa ngai ekozala nkisi oyo eleki malamu mpo na ngai
contre mutu pasi oyo nazuaka tango mosusu.... Ozali sembo mingi, Tata, ayanolaki; kasi lokola opesi mitindo, nakotosa yo.
Nzambe apesa yo ozali mabe koleka te pona yango! oyebi ndenge nalingaki kozala mortified.... Yango nakozwa nsinga ya ngai
diskur, kolanda pole oyo ezali kotambwisa ngai. Nakoloba moke lelo
; d’ailleurs, svp yebisa ngai soki ozali ata na soni ata moke te; po nakozua retraite mbala moko.....
§. IV.
Bofandi bwa nsuka bwa bana ba Eklezia: lolenge na bango ya bomoi; libɔndisi na bango; mawa na bango; mpasi na bango; liwa na bango.
“Na nkombo ya Tata, ya Mwana mpe ya Molimo Mosantu, na nzela ya Yesu mpe ya Maria, nakosala botosi.”
Kanisa, Tata na ngai, etuka moko boye, to esika moko boye ya mabele, esika wapi bozalisi esangisi bomengo na yango nyonso mpe kitoko na yango nyonso, mpe epai wapi moto azali na eloko moko te ya kozala na mposa mpo na bomoi ya nzoto; mokili ya esengo, Paladiso ya solo awa na mabele, epai Nzambe ye moko alonaki banzete ya ndenge na ndenge oyo ebotaka malamu; mabele oyo na ndenge ya bomoto ebimisaka biloko nyonso oyo esengeli mpo na bilei mpe esengo ya bafandi na yango; awa ezali esika ya enchanté oyo Nzambe akani mpo na bana na ye, mpe epai na yango bakendaka na molongo malamu; koyemba banzembo mpo na nkembo na ye. Yango ezali mokili ya elaka oyo bamitiaki na yango, na nse ya bokambi ya liboso ya baanzelu minene, oyo apekisi bango epai ya Nzambe
balekisa ndelo ya etuka eye apesi bango, mpo ete mabele oyo ezingi bango ezali mabele oyo elakelami mabe mpe ebebisami na mbeba mpe
kobeba ya baoyo bafandi na yango, mpe oyo basengeli kozala ya bango libela
ekabwani... Eloko ebeti ngai mingi na mboka oyo ya esengo ezali nzoto ya pole oyo esalemi polele mpo na yango, mpe oyo kaka bafandi na yango nde bakozwa litomba... Kasi nayebi te ndenge nini nakoki komiyoka...... Représenter- yo, Tata na ngai, an mopɛpɛ makasi oyo eyibi pole ya moi mpe epalanganisi molili likoló ya mabele. Soki pole ya moi eyei kotɔbɔla lipata ya tenebrous na esika moko boye, omoni na mosika sɛrklɛ moko ya kongɛnga na esika ya globe epai kongɛnga na yango ya litomba ememaka, nzokande bisika mosusu nyonso miso emoni bobele mikili oyo epesameli na molili lokola mpo na kanda ya mopepe makasi....
Yango ekozala mboka ya sika ya bana ya solo ya Nzambe, soki tokokanisi yango na mokili mobimba.... Bakosepela, longola matomba mosusu ya esika oyo ya esengo, pole ya pɛtɛɛ mpe ya kobɔndisa ya moi oyo ekosalama kaka mpo na yango
bango, mpe oyo, na nzela ya sɛrklɛ ya kongɛnga ya kongɛnga na yango, ekongɛngisa bobele horizon sensible, mpe bozindo ya moke ya Gessen mosusu oyo, nzokande moto akomona bobele mobulu ya nsɔmɔ na bonene nyonso ya mikili ya mosika mpe ya pembeni.
Namoni bandimi bazali komipesa na mosala yambo na kotonga batempelo mpo na kosangana kuna, mpe kokende na milulu ya bonzambe mpe kosepela na mabombami mosantu. Nalobi batempelo, mpo namoni ete bandimi bakozala kaka ebele mingi mpo ete tempelo moko ekoki kokoka mpo na bango banso. Ekosɛnga kutu mingi; mpo nakanisi te ete ezalaki naino te na mokili paroisse moko ya ebele lokola oyo
(346-350)
limpinga elamu ya baponami ba Nkolo, to oyo mboka na bango ezalaki monene lokola oyo ekozwa; mpe atako bongo basoda oyo ekozala moke mpenza soki tokokanisi yango na oyo ekozala, mpe mabele ezali moke mpenza, soki tokokanisi yango na mikili oyo bikólo ya banguna ezwi......
Nzambe ye moko akopesa biloko nyonso oyo esengeli mpo na kotonga, mpe akolakisa nzela ya kosalela yango, bakisa mpe mwango mpe mwango ya misala oyo epesameli nkembo na ye. Mikolo nyonso Mbeka Mosantu ya bitumbelo ekopesama kuna. Banganga-nzambe bakozongisa molongo kitoko ya Eklezia, na ndenge ekoki; bakosepela, bakosakola, bakoteya, bakosalela misala na bango nyonso, mpe bakotika te kobongisa mitema mpo na koya ya Masiya, atako bakoki te koyeba mpenza ntango ya sikisiki ya segɔnde oyo
advent. Na liloba na bango, tokozela ye mokolo na mokolo. Kosangana ya bandimi ekozala mbala na mbala mpe mokolo na mokolo mpo na motango monene. Molende ya bandimi ya liboso ekoleka kutu mingi Milimo oyo epambolami, oyo esepelisaka ntango nyonso mpo na kozala na nsango malamu ya kosakola na Eklezia oyo euti na Nzambe, lokola kozonga ya ndenge nyonso
ba bureaux, eko doubler molende na bango lokola azali kopusana na suka ya mosala na ye Namoni bango kopumbwa longwa na lola kino na mabele, na mbangu
oyo ekoki kokanisama te mpe oyo ekokani na agilité na bango oyo ekoki kokanisama te. Batambolaka na kongɛnga ya bisika minene, bakendaka kotala bitúká oyo ezali mosika mpenza, mpo na kokabola blé na matiti ya matiti mpe matiti ya matiti oyo esengelaki kotumba mɔtɔ. Bamemaka lisusu na ntolo ya Eklezia motango ya babongoli ya solo oyo bakabwanaki na yango, mpe kutu bamemaka na ntolo na yango ba barbare oyo bazwaki libatisi te mpe bazwaki naino boyebi ya Nzambe te.
Namoni bango mibale bamimonisi lokola bakufi ndambo epai ya banganga-nzambe ya J.-C. mpo na koyambama na bango na ngolu ya kozongisama sika mpe oyo ya pénitence publique. Bakoyambola polele bozangi bosembo na bango mpe mbeba na bango, kasi na mayoki ya mpasi oyo ekofula bato oyo bazangi mayoki mingi mpe bakozala na makoki ya koboma bango, soki Nzambe abatelaki bomoi na bango te . Baministre bakopesa bango libatisi mosantu, to pénitence, engebene na bamposa na bango. Bakoyambama na ntolo ya Eklezia, na botomboli mpe libɔndisi ya bandimi banso Na bongo na kokokisaka mitindo ya
Oyo-Aleki-Likoló, engebene na nsuka na bango, milimo oyo epambolami ekopesa nzela ya ngolu ya bonzambe na baye bakanisami liboso, mpe bakozwa bongo nzela ya kotondisa ebele, na Eklezia, bisika ya baoyo bakokatama na yango na nzela ya lipɛngwi, to akokaki ko longwa na yango na suite; mpo ete bandimi bakosalema te na ezalela ya bondimi, to ya ngolu
ekoki kondimama te; kasi bakozala na makoki na nzela ya mabe ya bonsomi na bango ya kopona kolongola yango mpe ko prévaricar.....
Bana wana ya solo ya Eklezia basangisami bongo na bokangami ya bolingo, .
ekosala kati na bango mwa république, oyo eleki kokoka oyo emonanaki naino te na mabele. Ekozala na mibeko ya civil te, ni jurisdiction, ni police ya libanda, mpo tokoyeba kaka bokonzi ya Nzambe, oyo mobeko na ye mosantu tokolanda, kaka na principe ya conscience mpe ya bolingo, sans ko ignorer yango.devier from a single point. Etat ya esengo! ekozala teokrasi ya solo, oyo elingaki kozala guvɛrnema bobele moko ya libota ya bato, soki moto asalaki lisumu te. Biloko nyonso ekozala ya bato nyonso kuna, kozanga bokeseni kati na oyo ya ngai mpe ya yo . Po Eglise primitive ezalaki kaka sketch ya likambo oyo Moto nionso akozua soin
na ntina, mingi koleka na mposa, ya mosala ya bokatikati, oyo ekoki mokolo na mokolo ya kosala ete nzoto moko ezala pene na mobimba ya lola, mpe ya kobatela bomoi oyo moto akozela kosila na ngonga nyonso......
Bobateli monene mpo na bato nyonso ekozala bongo oyo ya losambo ya bitumbelo, mpe
kobatela nyonso oyo etali lingomba mpe ekoki kopesa mabɔkɔ na lobiko ya bato nyonso mpe mpo bana na ye bázala ya kokoka. Moto akoyoka na société mosantu oyo kaka ba nzembo mpe ba canticles ya esengo, ba airs ya esengo , .
ba chords harmoniques oyo bolingo ya bonzambe ekosala sans kotika, na lokumu ya Nzambe mosantu mbala misato; mpe te banzembo wana ya mbindo, ba accents wana ya bozangi boyokani mpe ya kobebisa ya miziki ya mwasi oyo esepelisaka mpe elɛmbisaka
lelo boye na ndenge ya mabe bana ya ekeke oyo bazali na ngambo...... Na ba accents oyo ya bonzambe mitema nyonso ekokɔta mpe ekopelisa mɔ́tɔ na milinga ya pɛto koleka, mpe uta na ntolo ya Lingomba ya mabele ekobima ntango nyonso a
concert ya esengo, mpo na kosangisa yango mpe koyanola na ba concerts ya Eklezia ya Lola, mpe kozongisa na miziki mosala na yango ya bomoto mpe esika na yango ya liboso.
Tosengeli bongo kokamwa soki limpinga oyo ya mabele ekomi mingi mingi eloko ya kotala mpe ya komipesa na Lola?...... Tosengeli kokamwa soki Mwana ya Nzambe azwi bisengo na ye ya bolingo mingi kuna, mpe alingi kofanda kino na nsuka na na katikati ya bana oyo ya bato? Tosengeli kokamwa, na nsuka, soki ezali na, lokola J.-C. ayebisaki ngai, ebele ya ba martyrs ya bamposa mpe ya bolingi, oyo bolingo ya bomoi mingi ekosilisa na molende na yango? Ba victimes oyo ya esengo bakokauka kozela
(351-355)
mpo na komona mpe kozala na J.-C. na nkembo na ye. Na ngambo na ye, J.-C. akomonanaka lokola akosepela komimona ete bana na ye ya bolingo mingi bazali na mposa na ye bongo. Akozwa na esengo nyonso kopema ya boboto ya mitema na bango. Ba anzelu oyo ya mabele bakokabola milinga ya ba séraphines, pe bakotelemela yango na bolingo na ba habitants ya liboso ya Lola.....
Bomoni ya Ndeko mwasi na bomwana na ye, oyo elakisaki ezalela ya Eklezia na ntango oyo euti koleka.
Na likambo oyo, tata na ngai, esengeli nayebisa yo ezaleli moko ya bomwana na ngai, mpo ezali mpo na koyebisa yo yango nde Nzambe apesi ngai lelo.
ndimbola yango, oyo nazalaki koboya tii lelo. Lokola nazalaki naino kaka na mbula nsambo to mwambe, Nzambe apesaki ngai emonaneli oyo elandi; yango esimbaki miso ya nzoto mpe oyo ya makanisi na ntango moko: Penepene na katikati ya butu moko ya molili mpenza nalamukaki, mpe ntango nalamukaki namonaki na katikati ya pole ya tata na ngai ya pole soki mɛtrɛ mibale na zingazinga.
Esika oyo ya sɛrklɛ emonanaki epai na ngai ete etondi mpenza na makala oyo ezali kozika mpe oyo ezalaki kolandana, oyo ebongisamaki na symétrie mpe na bosangisi mingi na boye ete ezalaki mpasi mpo na kososola mwa milɔngɔ́ ya bokabwani, na boye ete ezalaki te
différence ezali tout à fait perceptible kaka na taille na bango... Moto oyo bango nionso bazalaki animation mpe perméé na yango epesaki bango nionso un certain petite mouvement oyo bango nionso ba communiquer bango na bango sans que ba longwa jamais esika na bango. Bango
langi ezalaki lokola oyo ya moi kitoko oyo ezali kolala na eleko ya malili, oyo disque na yango emonani lokola monene mpe evimbaki mingi koleka ndenge ezalaki na ntango ya moi makasi. Donc tolobi eza prévision ya tempête..... Ngai
Namonaki lisusu ete rondness oyo ya éblouissant ezalaki na ndelo na cercle bleu celestial, kobenda mwa moke na violet, mpe bonene ya pouce moko ya malamu....
Bato nyonso bazalaki kolala na ndako yango, mpe ndako mobimba, longola kaka esika oyo, etondaki na molili makasi. Eyaki na makanisi na ngai ete ekoki kozala mɔ́tɔ oyo ezalaki na esika na biso ya kotumba mɔtɔ, oyo na mpokwa elingaki kozipama mabe na mputulu, atako
ezalaki te esika ya kotumba mɔtɔ; mpe mpo na kopɛtola yango, natɛlɛmaki kozanga ete nayoka ata bobangi ata moke. Napusani penepene na esika oyo, oyo ezalaki ya esika ya kotumba mɔtɔ te; Natalelaka na likebi mpenza eloko oyo ya kokamwa oyo nakokaki kososola eloko moko te. Na sima nakendeki ko découvrir moto ya fourrure, oyo nayokaki chaleur... Nazongaki bongo na eloko ya liboso, oyo etikalaki toujours na kati ya ndaku.... Mposa ya koyeba makambo ememaki ngai mpe na mposa ya kosimba yango mbala mingi na nsɔngɛ ya mosapi na ngai; Nazikaki na yango te, nayokaki mpasi te, kaka langi ya sɛrklɛ ya kongɛnga eyaki kopakolama na lobɔkɔ na ngai, mpe mbala nyonso oyo nazalaki kopusana pene na yango, nayokaki na kati mongongo moko oyo elobaki na ngai: Kosimba ngai te. Mongongo oyo esalaki ngai nasosola ete mokolo mosusu nakoyeba nini emonaneli oyo elingaki koloba.... Nazongaki na mbeto nionso elimwaki.... Nayokaki bobangi te to mposa ya koyebisa moto moko te, mpo na
ndenge nionso etikalaki wana, tiii J.-C. alimbolaki ngai nionso....
Emonani oyo, ayebisaki ngai kala mingi te, emonisaki epai na bino na ntango wana ezalela ya Eklezia na ngai, lokola nazali kolakisa bino yango sikawa, elingi koloba, na ezalela oyo ekozala pene na nsuka ya bikeke mpe na mbala ya nsuka ya boumeli na yango. Ezali pole na ngai oyo ezali kongenga na kati ya molili mpe oyo molili esosolaka te .
Ronde oyo omonaki na molili ya appartement, e marquaki espace oyo eko occuper na kati ya ba nations profanes na infidèles. Ekabwani na molili na bango kaka na effet ya protection na ngai très particulière, oyo emonisami na cercle ya bleu celestial oyo ezingaki yango. Makala ya mɔ́tɔ oyo ekangamaki na ndenge ya symétrique, oyo etondisaki esika ya kongenga, elakisaki baministre mpe bandimi ya solo oyo Eklezia na bango ekozala
na nsima ekomamaki; bokeseni ya molai emonisaki bokeseni na bisika mpe na makoki, mpe likolo ya nyonso na ba degrés na makambo ya bolingo mpe bizaleli malamu; bango
contiguité, union fraternelle oyo ekoyangela entre bango mpe esengeli déjà koyangela
kati na baklisto nyonso. Molulu oyo epesaki bango bomoi elakisaki ete milimo mosantu oyo, oyo ebwakami bongo na litumbu ya bolingo ya bonzambe, ekozala eloko mosusu te bobele mɔ́tɔ mpe eloko mosusu te bobele bolingo... Ee, mbala moko lisusu, awa ezali pole na ngai: pole oyo ezali na ye na molili, . mpe molili esosolaki yango te....
Nakoyebisa yo lisusu, Tata, nini ekómelaki ngai mokolo ya lomingo eleki, na libaku moko wana. J.-C. abimelaki ngai na lolenge ya moto mpe mpenza na ntango ya botondi na ngai, nsima ya boyokani na ngai. Atɛlɛmaki pene na Mesa Mosantu: Namonaki ye kosembola lobɔkɔ na ye ya mobali ntango azalaki kotala ngai na miso, lokola nde azalaki kolakisa ngai eloko moko na nsɔngɛ ya mosapi na ye.
Namonaki te makambo oyo amonanaki lokola azali koyebisa ngai, mpe nayebaki te nini azalaki koluka koyebisa ngai. Nzokande, azalaki kaka kotala ngai mpe atikalaka na ezaleli moko... Nkolo, Nzambe na ngai, olingi koloba na ngai nini to nayoka ngai, natunaki ye?... Nalakisi yo esambiselo na ngai oyo ezali kopusana , ayanolaki ngai , mpe abungaki ... Natikalaki kozanga koyeba mpe kozanga kosenga mingi... Na likambo mosusu alakisaki ngai Eklezia na ye mpe alobaki na ngai:
(356-360)
Ye oyo azali mosantu amisantisa lisusu, mpe ye oyo azali peto amipetola lisusu; po tango eza mokuse... Okomona, mwana na ngai, na nzela ya (mpasi) nini ya nsuka nakobongisa Eklezia na ngai mpo na komonana liboso na ngai na bosambisi na ngai ya nsuka.
Pasi ya kati ya Eklezia.
Soudain, mon Père, je vis une rude peine qui s'étendit sur tous les ministres et enfants de l'Église, peine qui leur fut plus rude et plus sensible que la faim et la soif, la misère et toutes les persécutions de Satan et ya
antichrist... Ezalaki kozanga ba consolations sensibles mpe intérieures. Namonaki ete Nzambe alongolaki bango lisalisi nyonso oyo eutaki na likoló.... Bazali lisusu kosungama na ndenge ya komonana te na baanzelu, bazali koyoka lisusu mongongo ya kobɔndisa ya basakoli te. Bazali lisusu kondimisama te na ngolu ya mayele; baministre na bango bango moko, oyo bayebi lisusu te nini bakoki kozela na bilaka oyo bamonaka te ete ekokisami, balingaki pene na komekama mpo na kobungisa
elikya: nzokande, batikaka te kolendisa bango na motema molai. Akoya kozanga libunga, bazongeli bango, kasi tosengeli kozela ntango na biso kozanga kobungisa mpiko. Likoló elingi komeka biso tii na nsuka, mpo na kozala na libaku
mpo na kobakisa ba mérites na biso. To doubler molende, ardor na pénitence na biso : tosenga ye na ferveur mingi que bokonzi na ye eya.... Tata na ngai, Nzambe atiki ngai nayeba que ezali na ba dispositions ya esengo boye nde il faut aluka bango..... que c'est alors que bako toucher jugement na ye na ba bouts ya misapi na bango et c'est ce que alingaki na yoka na attitude ya oyo tozali na yango
alobaki, mpe mopepe wana ya grave oyo epesaki importance mingi na likambo oyo azalaki kosakola...
Mpasi na ye ya bolingo.
Kasi, Tata na ngai, oyo ezali kaka ebandeli to eteni ya bampasi ya kati ya Eklezia. J.-C. asali ngai namona ndenge asepelaka kosala martyrisation ya mwasi mosantu oyo ya mawa mpe ya mpasi: amelaka ba longs d’drafts ya kopo ya bololo ya Passion Sainte; alingaka kotondisa ye na mpasi mpe na kofinga oyo esalaka ete aganga: Molimo na ngai ezali na mawa kino na liwa.... Namoni ntina ya bozangi na ye ya mozindo: ezali bolingo ya bonzambe oyo ezali kobɛta ye masasi na baflɛ́mɛ na yango nyonso mpe ezali kobɛta ye masasi na baflɛ́mɛ na yango nyonso ya mɔ́tɔ. Lokola brique na kati ya litumbu oyo elambi yango, nguya nyonso ya molimo na ye ezikisami mpe ekauki; akweyi na botau mpe na bolembu ya kufa, mpe amimoni akitisami na mpasi ya mawa. Na eleko ya mpasi mpe mpasi na ye ya kati, azali koganga ete: Ee bino banso boleki, . kotalela mpe tala soki ezalaki naino mpasi oyo ekokani na oyo ya ngai!... Nazali kolɛmba na kozela molingami na ngai: Nazali na mposa makasi ya komona ye; Nakolinga ata moke te koyeba
ngonga ya boyei na ye, nsima na yango napemaki ntango molai mpenza! O bino nionso, mitema sensibles na ba attractions ya ba charmes na ye, bo participer na pasi na ngai !....
Eloko epesaka ye mawa mingi ezali lolenge ya bozangi bondimi oyo atikaki ye, soki
abongi na bolingo na ye to koyina na ye; ezali mpo na koyeba mpenza te soki asundolaki ye te, mpe lokola nde aboyaki na koyina na ye.
Kobanga, likanisi mpenza ya kokabwana na yango mpo na mwa ntango, bolai na yango oyo ezangi ndelo ekomonanaka epai na ye lokola boseko, na mobulu ya bolingo na ye, ezali mpo na ye mopanga ya mpasi oyo etɔbɔlaka ye mpe epasoli misuni na ye ; lokola likɔnga ya koboma etɔbɔlaki motema ya molongani na ye ya bonzambe na ekulusu, ezaleli ya bokokani oyo na nzela na yango bolingo ya bonzambe ezwi kopi ya kokoka koleka ya eloko na yango ya bonzambe. Nzambe na ngai! Nzambe na ngai! ozali na ngai
asundolami, azali koganga na bololo ya mpasi na ye! Ah! Molingami
mobali, okomi nini pona ngai, to nakomi nini pona yo? Svp, longola mitungisi na ngai mpe ba alarmes na ngai; mpe, soki likoki ezali, .
bolongwi epai na ngai bomoni ya kopo oyo nakoki kokanga motema te! Kasi nazali koloba nini, O Tata na ngai! Ah! tika mokano mosantu na yo esalema, kasi ya ngai te; Nazali komipesa na yango tii na mpema ya nsuka! Na mériter trop ba effets ya juste rigor na yo, pe nalingi na souffrir yango na ndenge pe na tango molayi ndenge olingi....
Bongo alobi molingami oyo ya mayi ya miso, asepeli na destin oyo e dépasser ye.... Kasi nokinoki motema na ye ekokaki lisusu te mpo na molende oyo ezalaki kolya yango, ye
azali koloba na bana basi ya Siona; Nalingi koloba na milimo epambolami ya Yelusaleme ya lola, mpo na koyeba nsango. Yebisa ngai, nabondeli yo, wapi esika ya kofanda ya molingami na ngai! Eduquer ngai na nionso wana
esimbaka yango, mpe soki omoni yango esika moko boye; yebisa ngai esika akendaki, mpo nakoka kolanda matambe na ye; mpo nazali na mposa makasi ya bolingo mpo na ye... Nazali na mokano ya kosala makambo nyonso mpo na koluka ye bisika nyonso oyo azali... Nakoleka baporte ya engumba; Nakotuna ba sentinels, bomoni te molingami na ngai, eloko ya bolingo ya kopema na ngai mpe ya bamposa na ngai? Nakokima mbangu na bamboka, mpe nakomipesa ata bopemi te kino nakozwa eloko oyo motema na ngai elingaka mpe nsima na yango napemaki ntango molai; kino namonaki elongi na ye ya boboto mpe nayokaki
makelele ya esengo ya mongongo na ye...
Nani akondima yango, Tata! mwasi oyo ya mpamba alukaka mosika mobali oyo azali penepene na ye mingi. Na ntango wana
(361-365)
mpe
ete akimi mbangu mpe abengi ye, ezali ye nde akambaka ye na loboko, to koloba malamu nde asimbi ye na maboko na ye... Ezali ye nde azali kosala kati na ye ba souffles oyo mpe ba souhaits oyo ya makasi: na suka ayanoli ye, mpe ayebi ye na nzela mongongo oyo esalaka ete abanda. bolingo na yo ezali elengi boni mpo na ngai, mpe nazali na boyokani boni na bolingo ya boboto oyo ozali na yango mpo na ngai!... Ee, molingami na ngai, osali ngai mpasi
motema, ozali kitoko mingi na miso na ngai.. .
Bongo, Tata na ngai, esengo nini, esengo nini!... Namoni ete bolingo ya bonzambe ebimisaka mpe esilisaka makambo na yango nyonso, mpo na yango motema ya mwasi mosantu ya libala ekoki lisusu te.... Ah! alobaki, mobali na ngai ya bolingo, nakoki kozwa yango lisusu te.... Nazali ko échouer... motema na ngai ezali kolɛmba na bolingo mpo na yo! Ezali kozika
mposa ya kosangana na yo, mpe kozala na yo kozanga kobanga ete akobungisa yo mokolo moko! Pardon ba expressions na ngai, Papa, eloko ya mbindo te na makanisi na ngai, nakoki ko assurer yo. Esengeli te nalongola eloko moko oyo Nzambe azali kosala ete namona ete ekomami.... Mawa na ye oyo, contre ba designs ya Nzambe, akozwa occasion ya scandale na allegorie entièrement spirituelle, oyo ezali kaka pona edification na ye.... Na yango nazali komona na ngonga oyo Molongani Mosantu mpe...
molongani mosantu na embrassements mpe raptures ya bolingo oyo eleki tendre mpe ya bomoi... Ezali lokola union ya kokoka... Kasi azali lisusu na makoki ya kokoka te, motema ya molongani mosantu elongi na nse ya milende ya bolingo ya bonzambe... ekomisi ye loba, lokola na J.-C. na ekulusu: nionso ezali
consummated... Nzambe na ngai!... molingami na ngai, motema na ngai, esepeli na kitoko na yo, elongi te.... Natie molimo na ngai na maboko na yo...
Donc, Papa, namoni ye lokola expiré....... Kasi nazali koloba nini! azali akufaka te, mpe lokola J.-C. na ekulusu ayokaka molende na ye ebakisami mbala mibale. Ezali
lokola azali kopema ba souffles ya bomoi mpe ya makasi mingi epai ya molongani na ye ya bonzambe, kino na ngonga oyo namoni ye kolala na ntolo na ye mpe kati na maboko na ye Nsima nayoki molongani ya bonzambe oyo alobi na bozalisi nyonso : kolamuka molingami na ngai te kino akolamuka to ngai moko nalamusaka ye (1).....
(1) Nsima ya ndeko mwasi koyebisa ngai makambo towuti komona kosimba bolingo ya moko na mosusu ya babalani mibale ya kobombama, natunaki ye soki amonaki buku ya Canticles te; ayanolaki ngai ete: “Tata na ngai, nayebi, na ntembe te, ete ezali na Makomami Mosantu buku moko oyo babengi Loyembo ya Nzembo; kasi yango nde nayebi na ntina na yango: natángá yango naino te, zalá na ntembe te na likambo yango. D’ailleurs, boyebi que nazali koloba na Makomami te, encore moins na connaissance ya batu.
Nyonso oyo nauti koyebisa bino etali kati ya Eklezia na oyo etali J.-C.; Namonaki yango kala mingi te na ordre moko oyo nauti kozongisa yango epai na bino.... Kasi, Tata na ngai, namonaki yango na Nzambe, mpe na lolenge moko ya molimo mpe ya bonzambe mingi, ete ezali na nsuka te likolo ya mayoki mpe bozalisi, oyo ezali na eteni moko te kati na yango; bongo, Tata na ngai, ete na nyonso oyo namoni ata ata moke te
idée quelque part disingenue...
Ezalela oyo ya sika ya molongani ezali bongo komonisa, Tata na ngai, ezalela ya bana ya Eklezia mpe ya baministre na ye, oyo bampasi na bango ya kati mpe ya libanda tomoni. Mawa mpe libebi, bampasi mpe bobangi ezali mimekano na bango ya makasi koleka; ezali baflɛ́mɛ oyo bolingo na bango ezokisaka mitema na bango kozanga kotika mpe oyo ememaka bango na mpasi ya mpasi mingi, oyo atako bongo bolingo esalaka ete bázwa esengo ya solosolo....... Nayoki bango bazali kolobana: mawa! tosalaka bongo te
boyeba ntango nini Nkolo akoya; Ezali mpenza kolɛmbisa! Tosengeli kolɛmba lisusu bambula mingi na likambo wana ya mawa! Tokomona mokolo moko te mokolo ya elonga na ye mpe bokonzi na ye ya seko?....... Ekozala na ntango wana, elobi Nkolo, nde bakosimba yango na mosapi na bango mpe ete na nsuka bakomona nsuka ya mokili, esambiselo na yango ya nsuka mpe koya monene ya oyo bazalaki na mposa na yango mingi......
Liwa ya Eklezia mpe ya bato banso batikali.
Namoni baministre oyo basangani na Mangomba, elongo na bato banso, mpo na kosepela na mabombami ya bonzambe kuna, lokola basalaki ntango nyonso, kasi kozanga koyeba naino ete ezali awa, mpo na mbala ya nsuka, ete bakozala mokolo moko
ba fêté....... Bapesaka Komunio na bato banso ya sembo. Donc, Tata na ngai, c’est alors que ba embrassements tendre oyo esalemaka, union mystérieuse oyo ya mobali na mwasi, ba raptures oyo....... ba ecstases wana, .
ba transports oyo ya bolingo ya tendre mpe ya bomoi...... Na suka, bazali lisusu na makoki ya ko soutenir effort ya bolingo ya bonzambe te, ba succomber na yango, pe namoni bango nionso ba expir malembe malembe na bisous ya Nkolo, lokola mwana ya tendre oyo alali na kimia na ntolo oyo ememaki ye...
Oyo ezali liwa ya motuya ya bana banso ya Nzambe mpe ya Eklezia na ye. Bana mosusu ya bato mpe bakufaka na ntango moko, mpe nyonso oyo ezalaki na bomoi esili konyokwama na liwa... Topema mpe, Tata na ngai, na ntango ya kimia ya mokili mobimba ya bikelamu oyo bizalisami, wana tozali kozela biso tolobela kolamuka ya générale oyo esengeli kongɛngisa spectacle imposante ya ordre ya sika ya makambo. Oyo Nzambe asalaka ngai namona na yango esengeli ebongisa attention ya ekelamu nionso ya raison.......
Lobi, soki olingi, tokosala eskeche ya elilingi oyo ezali kobangisa. Tika ete esala na makanisi ya basumuki oyo bakómi makasi makanisi ya malamu koleka, .
selon ba designs ya ye oyo a inspirer ngai na faveur na bango!...
(366-370)
ARTICLE V.
EKISAMBU YA GENERAL.
§. NGA.
Bozongisi sika ya Lola na Mabele epetolami na moto.
“Na nkombo ya Tata, mpe ya Mwana, mpe ya Molimo Mosantu; na nzela ya Yesu mpe Maria, mpe na nkombo ya Bosato oyo eleki Bosantu, natosaka.....”
Nzambe na ngai, Tata na ngai, likambo nini ya somo tokobanda lelo retard oyo epesami na bikelamu nionso mpo na kokokisa bilaka nionso mpe ba menaces nionso; liloba oyo epesami mpo na moyengebene mpe mpo na mosumuki; dénouement ya mawa ya ba scènes ebele mpe ba intrigues ebele; mokolo ya Nkolo ntango bosolo esengeli na nsuka kolonga mingi boye
mabunga, mpe epai wapi makambo nyonso esengeli mokolo mosusu kozonga na molɔngɔ; likama ya nsuka ya molɔ́ngɔ́ mobimba; toloba liloba, suka na mokili, kosambisa
universel na ba circonstances na yango ya somo!... Mpo na ngai, Tata na ngai, nazali kobanga yango mingi liboso, ete nazali na mposa ya motindo uta na Nzambe mpo na kotinda ngai naloba na yo mpo na yango...... Kobanga oyo ezali kofula kati na ngai nazali na yango na mpasi mpiko ya kosala eskeche ya spectacle ya somo pona bino, pe nayebi te soki nakozala na makasi ya
kima yango....... Nakotosa nzokande, Tata na ngai, mpe nakozongela yo na koningana oyo Nzambe asalaki ngai namona mpo ete okoma yango... Tomeka kolanda pole oyo ezali kongɛngisa ngai mpe kokamba ngai....
Nsima ya liwa ya ekelamu nyonso ya bomoi, oyo babengaka nsuka ya mokili, nayokaki makelele moko ya mobulungano, komilelalela ya mokili mobimba uta na bikelamu nyonso oyo ezangi bomoi, moko na moko na yango ezwaki, na ngonga oyo, monoko ya eloquent mpe ya somo. Ezalaki kolela ya biloko bizalisami. Moi, lokola ekomaki molili mpe molili, etɛlɛmaki na banzela na yango mpe elobaki na Mozalisi na yango: Nkolo Mokonzi, banda obimisaki ngai na eloko mpamba, natiki te kokokisa mitindo na yo, kongɛngisa mokili na pole na ngai.mpe kopesa yango bomoi na molunge na ngai oyo ezali kopesa ngai bomoi; kasi botondi nini mibali balakisi bino mpo na matomba mingi oyo eyeli bango na nzela ya nzela na ngai?... Ba ingrates!.... basalelaki pole na ngai na ndenge ya mabe; ba infecter ba rayons na ngai na kosala ba crimes sur crimes na miso na ngai mpe liboso ya elongi na ngai
!..... Nasengi yo réparation, justice mpe vengeance, Nkolo, mpo na ba outrages ebele oyo basalaki yo na occasion na ngai, mpe nasengi na purifier na ba plaisirs ebele ya saleté oyo ba sullier bopeto ya miso na ngai....
Lokola ezali na bomoi mingi koleka, mpe kopumbwapumbwa na elongi, sanza esɛngi bosembo mpe kozongisa mabe mpo na mabe ya nsoni oyo bato batye na kongɛnga na yango, kolukaka kozipa yango na nse ya bilili ya butu mpo na kobomba yango na pole ya moi. Minzoto nionso esengaka kopetolama na mbeba oyo bakomi ba témoins na yango, na lolenge moko ya complicité;... makasi koleka naino mabele ezali koganga mpo na kozongisa mabe na bozangi botondi ya basumuki, mpe elingi kopetolama na makambo ya nsomo oyo babebisi yango mpe basali théâtre mbindo..... Naleisaki bango, alobaki, na mitindo na yo; Nasalelaki bango lokola eskalye ya matambe mpe napesaki bango nyonso oyo esengelaki mpo na bomoi na bango; mpe, mpo na bondimi nyonso, bapesaki ngai bokono, bakitisi ngai lokumu mpe babebisi ngai na ndenge nyonso. Mbu, mɔtɔ mpe mopɛpɛ, mpe biloko nyonso, banzete, banzete, banyama ndenge na ndenge, .
bonzambe na basumuki; nionso esanganaka pona kofinga ye pona ba services azui pe ba abuses asali na yango, ingratitude na ye envers ba avantages ya ye
Mozalisi.... Nsukansuka, biloko nyonso esɛngaka kopɛtolama lisusu, mpe biloko nyonso oyo ezalisamá elingi kobongisama, kozongisama sika, mpe lokola ya sika
existence oyo elongolaka ye libela na bowumbu oyo ekitisaki ye na kosalela pamba mpe ba passion ya bato....
Mbala moko nayoki mongongo moko ya nguya nionso koloba: Ee, oyo ezali tango oyo nakozongisa sika nionso..... Nakosala lola ya sika pe mabele ya sika.... mpe ekosalema na mbala moko. Mɔtɔ moko ya kokamwa oyo ebandi na likoló mpe epalangani na mopɛpɛ, ekiti na mabele, epai, na miniti moko, ezikisi biloko nyonso, ebebisi biloko nyonso, epɛtolaki biloko nyonso, kozanga ete ata eloko moko ya mbindo etikali. Na bongo ekosalema na mɔ́tɔ kopɛtola yango monene, kobongisama wana ya kokamwa ya biloko mpe ya biloko oyo ezalisamá, oyo euti na yango mabele ya sika mpe likoló ya sika ekobima.
§. II.
Nsuka ya Purgatoire. Bobakisi na bampasi ya milimo mwa mibu yambo ya kosikolama na bango.
Na spectacle monene oyo, Tata na ngai, Nzambe azali kosala ete mosusu alonga, oyo ezali te moke imposant na yango moko, to moke te ya kobongisama mpo na denouement monene; Nalingi koloba vue oyo apesi ngai ya purgatoire oyo elingi esila....
Bongo namoni awa, Tata na ngai, ebele ya milimo oyo ekoki kotangama te oyo ezindisami
(371-375)
na milinga oyo ezali kolya, mpe ete mposa ya komona mpe kozala na eloko oyo balingaka mingi esalaka ete bányokwama mingi koleka. Bango nyonso bazali konyokwama mingi na mɔtɔ, kasi ndenge moko te. Namoni basusu oyo bazali konyokwama mingi mpenza, ete bampasi na bango ekokana na oyo ya bato oyo balakelami mabe, soki tolongoli kozanga elikya mpe boseko... Balingaka Nzambe, mpe bazali na kozanga elikya te, mpe na yango basepelaka na lolenge moko ya kimia.na katikati ya minyoko na bango. Emonani ete
nzokande, mpe oyo ezali mpasi monene ya purgatoire, oyo bayebi te, mpo na
loba malamu, esika bazali, mpe nani bazali na ntembe na nsuka na bango; oyo bazali na ntembe, na lolenge moko, soki Nzambe amonisaki bango mawa, mpe soki bakozala mokolo mosusu na esengo ya komona mpe kozala na yango. Kaka bango nde bakanisaka te ete alakelaki bango mabe; mpe, na likanisi oyo esali elikia na bango nyonso mpe
consolation na bango, ba pambolaka ye pe ba se démissionner na volonté na ye.... Bokeseni oyo ya ntina kati na bango mpe bato oyo baboyami ekoki mpo na kokitisa bozangi bondimi oyo soki ezalaki te elingaki kosala ete purgatoire na bango ezala lolenge ya lifelo. Kasi ekozala pete mpo na kososola, mpe na ntembe te, boniboni ekeseni na minyoko ya boye ezali te koyeba mpenza esika nini moto azali, to koyeba, na ntembe te, ete azali na lifelo;... uta na kozanga makoki komikundola etumbu nini moto azwaki, to komikundola ntango nyonso etumbu ya kokweisa ye, .
kozanga ete azala na likoki ya kolongwa na yango mpo na mwa ntango. Etat ya liboso ezali somo; kasi ya mibale yango moko esalaka ete destin mpe lifelo ya moto oyo aboyami....
Mɔtɔ oyo ezali kozikisa bango esalaka na bososoli likoló na milimo wana ya babola, mpe epesaka bango etumbu na boyokani na mabunga na bango to na oyo bazali na nyongo ya bosembo ya bonzambe. Bopemi ya yambo oyo Nzambe, agumbami na bolai ya bampasi na bango to na makoki ya kopona ya Eklezia na ye, apesi bango, ezali kolongola epai na bango lolenge oyo ya bozangi bondimi oyo etikalaki bango na ezalela ya motema mabe boye. Na nsima, bamikundoli polele mpenza ete baboyaka bango te; ete bazali au contraire destinés ya komona mpe kozala na Nzambe. O bokundoli ya kobɔndisa! ba souffrir purgatoire na bango na démission na bolingo encore plus...
Namoni ebele ebele ya bango oyo bazali wana kaka mpo na mabunga ya mike mpenza, lokola maloba ya mpamba, komipesa na makanisi ya ntina te, bozongi ya komipesa motuya na malamu, mwa bolingi ya kobulunganisa na losambo, masolo ya mikemike , ezalela ya makanisi, mbangu, bomoi na bokeseni, kozanga lisungi mpo na mabunga ya basusu; basusu, okondima yango, tata na ngai, mpo na kozanga kokoka mpamba, na ndakisa, mpo na kozanga
ekokanaki na ngolu na bosembo ekoki to na meko mobimba oyo Nzambe alingaki; mpo na kosembola loboko epai ya Nzambe te na makasi ekoki mpe
kolendendela; lokola asalelaki ye na molende mpe na bolingo ekoki te; lokola azalaki mosantu te lokola asengaki bango, mpe engebene na meko ya ngolu apesaki bango mpo na yango.... Nyonso esengeli koleka na milinga ya mɔ́tɔ, nyonso esengeli kozwa etumbu mpe kopɛtolama na purgatoire; mpe mpo na kosambisa malamu maye babengaka mabunga mike, mpe koyeba malamu koyina oyo Nzambe azali na yango mpo na bango, ekozala na ntina komona mpe koyoka bokasi oyo azali kopesa bango etumbu ata epai ya baninga na ye, mpe na bosikisiki nini ye abebisaka ata moke na bango.vestige, mpo ete litɔnɔ moko te ya masumu ebima na miso na ye, mpe ebebisa bopeto ya bozali na ye mpe bosantu ya ndako na ye... Kasi ezali na milimo oyo Nzambe asalelaka bango
souffrir purgatoire ya bolingo au lieu ya signification... Il faut olinga lokola bango, po o comprendre rigor na yango...
Nzambe asali ngai namona ete, mibu mingi yambo ya bosambisi, bampasi ya Purgatoire ekobakisama mpo na molimo moko na moko, na proportion lokola ekozala na banyongo mingi ya kofuta: mpo namoni ete na mbula moko, Nzambe, soki alingi , akoki kosala ete molimo enyokwama koleka na boumeli ya mbula nkama moko.
Nayoki ba anzelu kosakola na bango que ba souffrir kaka na motema mabe boye po jugement ezali kopusana, pe Nzambe amatisaka ba pasi na bango na rigor kaka po alingi asala yango mokuse na durée.... Namoni mpe ete ntango J.-C. azali pene ya kopesa elembo ya lisekwa monene, baanzelu
ekokende na Purgatoire mpo na kolongola uta na yango milimo nyonso epetolami, oyo bakomema elongo na oyo ya bana ya Eklezia esilaki na lipwɛpwɛ ya Nkolo, lokola tomoni mikolo oyo, mpe oyo nzoto na bango ekobatelama na milimo oyo epambolami.
§. III.
Lisekwa ya générale ya ba bien na ba mabe.
Likolo ekómaki sika na lolenge na yango mpe ekembisamaki na minzoto na yango nyonso, .
ekolakisa moi mpe minzoto ya eloko oyo emonani lokola ya molimo, mpe ya polele ya nkanda oyo ekozipama ata moke te, mpe oyo elekaki na ndenge ya kozanga nsuka nyonso oyo lola oyo emonanaka ezali na yango sikawa oyo ezali kosepela mingi... Mabele, lokola ekomi globe transparent, ekosala yango kozala na polele nyonso ya kristale oyo eleki kitoko, kozanga ete ezala na makasi. Eloko moko te ekobebisama, longola se banyama mpe nyonso oyo esengeli mpo na kobikela na bango na ezalela ya makambo ya lelo. Nyonso ekozongisama sika, .
(376-380)
longola se nzoto ya bato oyo baboyami, oyo ekobongwana mpo na mabe, mpe oyo ezalela na bango ekozala mbala nkóto ya mawa mpe nsuka na bango ekozala mbala nkóto ya mabe koleka liboso.....
Nalobi, Tata na ngai, ete longola se banyama, ekelamu moko te ekobebisama, mpe
esengeli kososola yango mpo na likambo yango, oyo ekozala kaka ndenge moko ; kasi mɔtɔ ekobebisa, na bozongisi, nyonso oyo ezalaki kobeba kuna. Longola yango, namoni ete Nzambe akobatela biloko nyonso oyo asali. Wana ezali
bikelamu oyo ebimi na mabɔkɔ na ye mpe oyo alingi kozwa nkembo na ye na yango libela. Libela, mingi lokola bakokoka, ekokumisama mpe ekopesama matondi; akopesa bango nyonso lipamboli ya sika. Mokomoko na bango, ntango Mozalisi na yango akobɛlɛma, akopumbwa na esengo, lokola mwana-mpate pembeni
mama na ye. Mabele ekozipama na bafololo mpe banzete oyo ebebaka te oyo mbala mosusu ekosalela mwa bikelamu oyo esengelaki kofanda lisusu na yango. Kozanga koyebisa ngai mingi na likambo oyo lelo, Nzambe asalaki ngai namona liboso ete ndako kitoko mpe monene oyo ya kofanda esengeli kozala occupé libela na bikelamu oyo bakokumisa ye kuna na lolenge na bango moko, mpe ete alingi te kosala ete nayeba....
Nazali komona baanzelu bazali kokita na mabele na motango monene koleka
koleka liboso; na motindo ya Nkolo, namoni bango bazali kobɛta bakelelo na monɔkɔ, mpe bazali komitanda na nsɔngɛ minei ya mokili, mpo na kopesa elembo ya nsɔmɔ ya lisekwa monene ya bakufi.......
Babetaka kelelo na bango, mpe na ngonga oyo nzoto ya bapambolami emimoni na mosuni na bango moko, na misisa na bango, na misisa na bango , na misisa na bango, mikuwa na bango mpe nyonso oyo ezali na ntina ya
nzoto ya moto, oyo eteni moko te ezangi. Ntango bakataki bango biteni ya nzoto mpe bapasolamaki na biteni nkóto; ntango mputulu na bango oyo ebwakama na mopɛpɛ elingaki kokabolama na mabele mobimba; ntango basili kozwama na ntolo monene ya mbu, na kati ya mabulu mozindo ya mbu, bakomimona ete basangani lisusu na ndenge ya likamwisi na ngonga moko, mpo na kosala lisusu nzoto ndenge moko, oyo na bokeli oyo ya mibale ekomimona ete ekómi bilenge, ezongisami sika, . epɛtolami lokola kristale moko kitoko. Bakopesama na bizaleli nyonso ya nkembo ;
kasi milimo na bango ezongi naino kuna te, nazali komona bango kozanga koningana mpe bazali na bomoi te. Na sima namoni troupe innumerable ya ba anzelu gardiens ekomi, elandi na milimo oyo esengeli ekota na nzoto oyo recomposé boye... Oyo nde esengo! oyo nde libɔndisi! Oyo nde elonga mpo na moko mpe mosusu, na ngonga oyo milimo oyo ya nkembo moko na moko akokuta mpe akoyeba nzoto na ye moko, mpe akosangana lisusu kuna, kopesana mapamboli nkoto mpe masanzoli nkoto!... Na nsuka, nazwi yo lisusu nsima ya kozanga ntango molai boye, moninga ya bolingo ya ba pénitences na ngai mpe misala na ngai, akoloba molimo oyo ya chance! Nakuti yo sima ya absence ya molayi boye! Ah! Ekozala elengi boni mpo na ngai kotika yo lisusu te, mpo ete omonanaki naino te kitoko boye, ya bolingo boye, mpe ya bolingo mingi mpo na ngai! ebongi na yango
!... Limbisa ngai, nzoto na ngai, soki nasali yo pasi mingi na sapato; kasi mosika te okomona ete nazalaki kosala mpo na kopesa yo esengo. Okabolaki mawa na ngai, yaka, po ezali kaka, yaka komeka mbano oyo esengeli esila te... Nazali koyoka ete nazali mpo na yo mpe ete nsuka na biso ezali na boyokani makasi, ete nakoki te,
na lolenge moko boye, mpo na kozala na esengo ya kokoka kozanga kosangana na yo!... Yaka, bongo, mpo na kopesa motole ya esengo na ngai, na komekaka yango yo moko, na kokabolaka yango na ngai!...
Na nsima, Tata na ngai, lisekwa ya solo ekosalema, elingi koloba bokutani ya ntina mpe ya hypostatique, oyo na nzela na yango nzoto oyo epambolami
bakokoma lisusu mibali ya bomoi mpe ya bomoi na biteni na bango nyonso.... Namoni bango kotelema na makolo na bango, kongenga lokola minzoto mingi ya kongenga, nyonso na bolenge oyo ezali kokola malamu, mpe lokola na mibu ntango J.-C. alongwaki na
mabele... Nzambe, ko fournir na nguya na ye ba accidents na ba fautes ya nature, tokomona lisusu te na kati na yango soit ba déformités soit ba imperfections na ngambo moko te. Bonene ekozala ndenge moko na nyonso, bakisa mpe botongi; kasi mitole mpe bizaleli ya nkembo ekozala ndenge mosusu, engebene bokeseni ya ba mérites...
Nzoto wana, oyo ezongisami na bomoi na ndenge ya likamwisi, ekomekola, na lolenge moko boye, bizaleli ya nkembo ya nzoto ya J.-C. oyo ezali kobima na lilita. Ekozala bizaleli moko oyo ekokanisa na bango, mpe lisekwa na bango ekozala kaka emanation ya ye..... Ata soki bazali brillant bango moko, boni bakokoma mingi koleka te na bosangisi na bango na milimo na bango !
Basepelaka uta na ngonga oyo na bomoi ya sika oyo bazalaki na yango ata mokolo moko te
bayokaki, atako mbala mingi bazwaki etinda mpe elaka na yango na kosangana na nzoto ya motó ya bato oyo bakanamaki liboso. Ebale ya esengo eyei kotondisa bango; epalangani na mayoki na bango nyonso ya kati mpe ya libándá, oyo esalaka ete báyoka liyoki moko oyo ezali mpenzampenza mpo na mokomoko na bango, na boye ete ekozala mpenza bomoto oyo ekómi nzambe. Bakozala na aspiration mpe respiration, nsolo kitoko, mpe na palate satisfaction admirable oyo ebimisami na a
(381-385)
mpe
saliva ya esengo mpe ya bilei; jus moko, oyo eleki elengi mpe oyo ekoki kokabwana te, ekosopana na misisa na bango mpe na misɔpɔ na bango, mpo na kobatela kuna kozanga kotika etinda ya bomoi mpe ya kozanga kokufa. Akozanga ata eteni moko te, ata binama moko te oyo esengeli mpo na bosembo ya nzoto ya moto. Nzambe a mutiler te oyo abatelaki na nko...
Namoni milimo ya lola kokabolaka na bituluku misato bapambolami oyo basila kokabwana na bato mabe. Milimo ya peto oyo balandaki mwana na mpate penepene na mabele, bakopumbwa liboso, mpe bakokangama liboso.
likoló na mopɛpɛ; bakosangana na lopango ya lola mpo na ko accompagner elonga ya mokonzi ya nkembo mpe kokita elongo na ye.... Bande ya mibale ekotiama na firmament, ekotondisa mopepe mpo na kokembisa passage na yango mpe marche na yango ya pompous, kino na esika esengeli etelemela. Esangani na ndenge na ndenge
ba chorale ya baanzelu, tokomona bapambolami oyo batɛlɛmi na molɔngɔ na molɔngɔ ya malamu, bazali kosala tapis na nzela mpe kotɛlɛmisa kuna mpo na nkembo na bango oyo ekufaka te ba arches ya elonga mpe batrophées ya kongenga mingi, koyemba elonga na bango ya kongenga, mpe kosala ete makambo nyonso eyokana na oyo eleki boyokani mpe ya bolingo mingi .....
Eteni ya misato ya bapambolami ekotikala na mabele mpo na kozela boyei na ye, na mitungisi esangani na lolenge moko ya bobangi, oyo esaleli monene oyo mpe ntina ya likambo oyo ezali kobongisa ekofula kati na bango; bakotombola mitó na bango mpe bakotala malamu epai na esika oyo asengeli koya, .
kolakisa bosepeli mingi na likambo yango.... Esika moko ya kobenda likebi mingi, na ntembe te, Tata na ngai, elikya moko ya kosepelisa mingi, mpe spectacle oyo ekoki mpenza kokamwisa libota mobimba ya bato, bana mobimba ya Adama! Nini moto akoki kotikala indifférent na suka ya scène ya boye, soki azali ko réfléchir
attentivement que ezali inévitable mpo na ye azala wana!....
Oyo nde likambo ya nsɔmɔ, Tata na ngai, ezali kobatela miso na ngai na nsɔmɔ mpe ezali kotungisa esengo ya motema na ngai! Oyo nde ba monstres ya somo!.... Wana ezali nzoto ya bato oyo baboyami oyo mabele ezipami na yango...biloko oyo emonanaka te; Nga
tala bango na ebandeli kozanga koningana, lokola ezalaki oyo ya basantu; kasi tala, na elembo oyo epesami, lifelo esanza milimo na bango ya mbindo, elongo na bademo oyo babendaka bango mpo na kosangisa bango lisusu kuna.... Nalobi ete lifelo esanzaka bango, mpo na kotiya elembo na mobulu oyo bosembo ya bonzambe esalaka na bango, na kotindaka bango na makasi ete bábima na etumbu na yango, kozanga ete ata moko te atikala oyo azali kolakisa kuna te na yango
nzoto….
Milimo wana ya mawa ekozala bongo kotindama na makasi mpo na kozonga na oyo
carrion ya somo mpe ya somo, oyo, na mbala moko, ekoyoka lokola bango ba torments nionso ya lifelo...; to soki olingaka mingi koleka, milimo oyo
mawa ekozala, na libaku ya nzoto na bango ya mosuni, babundisami, mpe
lokola etiamaki, ekoti ata na ba infections ya ndenge na ndenge, bokono, bokono, ba mpasi oyo ekoki kokanga motema te na biteni nionso ya nzoto oyo ya esengo te Bakisa na oyo nionso oyo ekobakisa pasi, activité
na moto oyo ekoki kokanga motema te lokola ekoki kososolama te Yango wana namoni
bibembe wana ya nsomo, bibembe wana ya nsolo mabe oyo elalaki na mabele; kasi bokɔti na bango mpe kobeba na yango etondi mingi na boye ete mabele, oyo ememaka yango na kozanga kolinga, ezali ata moke te mbindo.
Namoni ba exécuteurs ya justice divine ba organiser bango nionso na côté gauche pona
kuna bazelaka etumbu ya suka oyo esengeli libela kobongisa nsuka na bango, mpe etumbu ya solo oyo kala mingi te ekolóngisa libela makasi ya bosembo oyo
bakatelaki etumbu.....
§. IV.
J.-C. akiti na lokumu mpo na kosambisa Mokili. Manifestation ya Conscience.
Bozali komikundola, na ntembe te, ete nalobaki na bino na ntina ya mokolo ya nsuka ya mokili, na ntina ya liwa ya bayengebene mpe ya basumuki. Malamu! Tata na ngai, nionso oyo nayebisaki yo banda tango wana esalemaki na tongo ya mokolo wana..... Namoni na Nkolo na biso, ete tango Mokonzi ya nkembo akobima pe akokita pona kosalela bosambisi na ye, akofungola porte ya boseko monene; mpe ekuke oyo ekofungwama pene na midi ya mokolo moko, oyo ekozala ya suka na mokili... Kuna ekosila bolandi ya bantango, mbongwana ya bikeke mpe bambula... Tokotanga lisusu mikolo, butu, basanza te , to
baposo, to bileko Ekozala lisusu te na bangonga, miniti, to bantango... Nyonso oyo ekozonga na ntolo ya mbu monene; nionso ekobengama seko!..... seko!..... seko!.....
Nzambe, oyo na liloba moko atombolaki mokili uta na eloko te, atako bongo alekisaki mikolo motoba na kotanda mpe kokoka mosala na ye, mpo na kolakisa biso ete azali na bonsomi na nguya na ye nyonso, mpe ete eloko moko te ekoki kotinda bonsomi na ye ya kopona. Ndenge moko mpe, Tata, namoni ete atako Nzambe akoki kosukisa mokili mpe kosambisa yango na kokangama ya liso, akosalela kaka bonsomi na ye mpo na kolongisa mobimba bobateli na ye mpe mibeko ya bosembo na ye.
(386-390)
mpe
Yango wana, namoni ete akopesa lisolo oyo ya ntina longueur moko boye, oyo cependant ekozala limitée na temps moko très limité...
Tala bongo, Tata na ngai, ngonga ya bosambisi monene mpe ya nsomo oyo!.....
Namoni na mopepe elembo ya kongenga ya bosikoli na biso, esaleli
ya lobiko na biso, ekulusu ya Mobikisi, oyo ezali kokende liboso...... Oyo nde elonga ya kokamwisa
! Banguna ya ekulusu oyo, nini ekokoma na bino?.... Ndenge nini nakoki kokanga motema na komona yango?... Namoni Mokonzi ya nkembo azali kopusana na nkembo nyonso ya ye
majesté suprême, na appareil terrible ya omnipotence na ye... Namoni ye afandi na kiti ya bokonzi ya justice, base na yango oyo ekoki koningana te epemami na globe éblouissant, na forme ya lipata ya kongenga oyo ebwakaka nkake mpe nkake... Kasi ntango zuzi azali kopusana, namoni nkake mpe nkake wana ezali kokende na lobɔkɔ na ye ya mwasi mpo na kobɛta kaka na ngámbo ya bato oyo baboyami. Namoni ndako ya lola mpe Eklezia mobimba elongaki zingazinga ya
kiti ya bokonzi ya Mokonzi ya Bakonzi, koyemba ba tunes oyo eleki sublime na nkembo na ye.... Namoni nkembo ya Nkolo kokita na malembe uta na lola, mingi lokola amataki kuna na mokolo ya komata na ye. Afandi likoló ya lipata moko oyo ezali kongɛnga, to koloba malamu likoló ya globe moko ya kongɛnga oyo esalemi na nko; mpo mabele epɛtolami mpe
renouvellé, ndenge tolobaki, ekotinda lisusu ba vapeurs oyo esala mapata te.....
Namoni limpinga ya baanzelu mpe ya bayengebene oyo bazali na mabele, koningana na esengo mpe na esengo, mpe basila kotelema na bolingi na bango moko mpo na kokutana na ye, kosangana na ba concerts ya bapambolami mpe kosala ete mopepe ya kolela wana ya esengo mpe elonga oyo nayoki, mpe oyo Nzambe alingi nazongela bino likambo moko. Nkembo na Nzambe na lola oyo eleki likoló!.... Hosanna na mwana ya David!...Apambola ye oyo akoya na kombo ya Nkolo!...Nkembo, masanzoli, bizaleli malamu, nguya na Nzambe na biso mpe na Mwana na Mpate oyo afandi na kiti ya bokonzi ... . Oyo nde esengo boyei!......
Namoni kiti ya bokonzi ya zuzi mokonzi etelemi na makolo ntuku mibale to ntuku misato uta na mabele, ntango nyonso ezingami na globe oyo ya pole oyo ekotika te kobwaka na ngambo moko kongenga ya pete mpe ya esengo, mpe na ngambo mosusu milinga ya kozongisa mabe, kino moto oyo aboyami azwi babwakami na libulu mozindo.....
Na katikati ya ndako ya lola ya lola mpe ya Eklezia oyo ezingi Mokonzi na yango, oyo ebongisami na molɔngɔ ya malamu mpe kozanga mobulungano, namoni motango ya bakiti ya bokonzi oyo ezali komata zingazinga ya oyo ya J.-C. Ezali mpo na baministre na ye, oyo nazali komona bafandi kuna na molɔngɔ na ye, kobanda na bantoma ya liboso tii na banganga-nzambe malamu ya nsuka. Bakotikala kofanda kuna lokola nkolo na bango mpe bakozala kaka bango moko oyo bakosepela na libaku malamu oyo, soki longola se Mama ya mosikoli, oyo na lolenge oyo baponami nyonso bakoyeba mpo na Mokonzi-mwasi mpe mokonzi ya molɔ́ngɔ́ mobimba.... Lisangá oyo ekoki kotángama te ya basantu mosusu bakofanda te na ntango ya kosambisama; bango nyonso bakotelema mpo na limemya mpo na
moto adorable ya oyo akosambisa bango, mpe mpo na bokonzi oyo apesi na baoyo alingi kosangana na esambiselo monene oyo.
Na nsima, namoni volimi moko monene oyo baanzelu balakisaka liboso ya zuzi. Ekangami na ngambo nyonso na bapalaki ya wolo oyo ekoki kolonga te..... Awa, alobaki zuzi, ezali sekele ya masosoli, oyo nabombaki banda kala... Mibali bakomona mpe bakoyeba oyo bayebi te.bamonaki naino te, mabombami ya mabe oyo balingaki kutu kokanisa te; po ezali question ya ko justifier providence na ngai pe ya ko prouver na Univers nionso équité ya ba jugements na ngai.... Tika mokili mobimba etanga, esambisa mpe ezwa mokano kati na ekelamu na ngai mpe ngai... Nakokende tii na kozwa mosumuki ye moko lokola mosambisi ya matata oyo ekaboli biso: nakosala ete asambisa na likambo na ye moko, mpe nakosala yango benga ye po ayebisa ngai soki naza injuste na ko condamner ye...
Na maloba maye zuzi atie loboko na ye na volume fatale oyo kati na yango ekomami histoire abominable ya ba crimes nionso na mokili, oyo e expié te na vrai pénitence. Abukaka na kongenga bilembo ya kobombama, mpe liboso na ngai volimi efungwami na miso ya bikelamu nyonso, na elongi ya lola mpe ya mabele; po moto nionso amona nionso oyo ekozala
elekaki ata mokolo moko te na mitema ya bato oyo baboyami, ezongelami lokola na talatala to na elilingi ya sembo. Tokomona ba abominations nionso, ba crimes nionso ya sekele, oyo bakozala na ngambo na yango.... makanisi ya lolendo, bamposa ya kozongisa mabe oyo ezangi kopekisa, kotambola na bosembo te, misala ya kozanga bopɔlɔ, kozanga bosembo ya kolela, kotalatala na miso na ndenge ya mabe, misala ya nsɔni, kosɛnga makambo oyo eyebani mabe; kotyola kozanga Nzambe mpe kofinga Nzambe, koloba nsima na ndenge ya kobangabanga, .
ba calumnies ya mabe, ba trahisons noirs.....; sacrileges énormes, profanations horribles..... Nyonso ekomonana, ekotangama, ekotalelama, ekopesama kilo, mpo ete ezala na ekelamu moko te na lola to na mabele, oyo ezali na mobimba te
boyebi, mpe nani azali komona te mabe nyonso, molili, monene ya moko na moko mingimingi, na nsɔmɔ moko ya bokonzi mpo na mosali mabe....
(391-395)
mpe .
Yango ekozala komonisama ya lisosoli. Bongo nini ekokoma na biloko ya mawa ya bokosi, nzela ya molili ya kozanga bosembo, komonana ya bokosi ya kondima mabe, mpe bolongi ya kozanga lolendo ya kozanga Nzambe? Oyo nde vengeance éblouissant, Nkolo, okozua na yango na mokolo monene oyo!....
Masumu oyo basantu bazali na ngambo na yango ekobima mpe, to ata moke te ekoyebana; kasi lokola bakozipama mpe bakolongolama na makila ya J.-C.
ekobima kaka mpo na nkembo na bango mpe mpo na kotelemisa trophée na ngolu ya bonzambe oyo ekolimbisa bango... Bopeto na bango nyonso ya mokano, ba mortifications na bango nyonso mpe makabo na bango ya mawa, misala na bango nyonso ya malamu oyo eleki sekele, bitumba na bango nyonso na bango moko, na bango bosembo na ngolu, bambeka na bango ya mokolo na mokolo, elonga na bango mbala na mbala, ata oyo eleki moke na
komonana liboso ya Zabolo, mokili, mosuni...... nyonso oyo ekomonana, ekoyebana, ekomonisama liboso ya miso ya mokili mobimba; mpe ezali, lokola Nzambe akomema bosembo epai ya basantu na ye, ete akozwa na mokili mpe bato bazangi Nzambe likambo ya baninga na ye oyo mokili enyokolaki mingi....
Namoni ye abalukaka epai ya limpinga oyo ya elonga oyo etiamaki na loboko na ye ya mobali, mpe kobwaka na yango kotala ya boboto mpe ya bolingo oyo epelisaka mitema nyonso, ye
koloba maloba oyo elengi mpenza mpe ya kobɔndisa mpenza: Ezali sikawa, baninga na ngai mpe bana na ngai ya bolingo, nde nasengeli koyeba nyonso oyo bosalaki mpe bonyokwamaki mpo na ngai; osili, na bomoi ya koyambola mpe ya kobaka na ekulusu, kokabola bampasi, bampasi mpe misala ya bomoi na ngai ya kufa: ezali malamu ete okabola bisengo mpe mbano ya bomoi na ngai ya nkembo, oyo nabongi na yo mpo na liwa na ngai. Osalisaki ngai namema ekulusu na ngai, ezali malamu osangisa ba mérites na yango; otambolaki na matambe na ngai
komekola bizaleli malamu oyo napesaki bino ndakisa, ezali malamu ete bolanda ngai na kati ya bokonzi oyo esengelaki kozala nsuka ya bosembo oyo, mpe ete bozala na kuna oyo azalaki ndakisa oyo bozalaki na mposa na yango mingi.
lokola..... Osalaki charité chrétienne na kombo na ngai envers bandeko na yo, o soulager ba membres na ngai oyo bazalaki ko souffrir na personne ya ba pauvre, oyo o lodge, o couvrir pe o satier, oyo okendeki kotala na ba maladies na bango, na ba lopitalo pe na ba boloko; ozali na yango
balimbisaki mafinga mpo na ngai; olingaki ata banguna na yo.... C'est à moi maintenant à vous prouver que je suis fidèle dans mes promesses et magnifique envers ceux qui m'ont servi… Rien de ce que vous avez fait pour moi ne sera perdu, et je vous tiendrai compte de l'obole et du maneti
ya mai ya malili; bolingi malamu ekozala na motuya mingi mpo na yo lokola mosala malamu, mpe eloko moko te ekokende kozanga mbano. Na boumeli ya bomoi na yo ozalaki sembo na mwa makambo, mpe mpo na mwa likambo oyo okozwa esengo monene mpe oyo esilaka te.
Yango wana bobanga eloko te, balingami na ngai, nsuka na bino endimisami libela; oyo etikali ya bosambisi na ngai etali yo lisusu te : rassurer – yo donc, mpe kotungisama te na appareil na yango ya menace....
Donc, Papa na ngai, kozala lisusu na makoki ya kotelemela ba transports ya bango te
botondi, to na molende ya bolingo na bango, namoni bapambolami baye banso kofukama elongo liboso ya kiti ya bokonzi ya mosambisi na bango mpe tata na bango, kotiaka nyonso
mitole na bango mibale na makolo na ye.... Mosambisi monene ya lola mpe ya mabele, balobi ete: Mokonzi ya nkembo mpe ya mitema na biso, tata ya boboto ya bikelamu na yo nyonso, olati motole kati na biso makabo na yo mpe ngolu na yo, mpe opesi mbano na makila na yo ya motuya; pasi, tobondeli yo, ete topesa yo lokumu na mitole oyo, oyo tozali kosimba kaka uta na boboto na yo oyo ezangi nsuka, koyemba libela mawa na yo ya seko....
Molingami na ngai, ayanoli bango J.-C., otondisi motema na ngai mpe okokisi bamposa na ngai nyonso. Nazali na esengo mingi ndenge nanyokwamaki na liwa, mpamba te yango ememeli bino matomba mingi; lisusu ezalaki mpo na yango kaka ete ngai
anyokwamaki na yango. Esengo na yo ya seko, oyo ezali mbuma na yango, efutaka ngai malamu mpo na makila oyo nasopaki mpo na yo, mpe mpo na bato mosusu mingi oyo bazwaki matomba na yango te.... Ezali mpo na koyeba bosembo na yo na ngolu na ngai nde nakosopa likolo na yo libela bibale ya bisengo oyo ekobima uta na bonzambe na ngai... Ozali mopambolami ya Tata na ngai, mpe okozala bongo libela. Baninga na ngai, Osali mingi, onyokwamaki mingi; na nsuka, ntango ya mbano ekómi mpo na bino, mpe ntango ya kozongisa mabe mpo na banguna na bino; esengo ya seko ekolonga mawa oyo ezali koleka; mpisoli ya mwa ntango moke ekokauka na bosepeli ya koumela, mpe ntango ya mpasi mokuse ekolandama na boseko ya esengo.... Libela bokokabola na ngai nkembo na ngai, esengo na ngai, mpe, soki tokoki koloba bongo, bonzambe na ngai mpenza.... Bongo yaka, .
(396-400)
mpe
baministre basantu, bino oyo bosalaki mingi mpe bobondelaki mingi mpo na bango, sikawa bozala bazuzi ya nsuka na bango nsima ya kozala ba victimes ya koyina na bango; Nasangisaka bino na etumbu oyo nakoleka.... Malamu ! baninga na ngai, makanisi na bino ezali nini mpo na ba culpables oyo ya mawa, mpe bolingi nasala nini?... Loba sans dissimulation, mpe bolanda kaka mibeko ya justice mpe ya
bosembo....
Na libyangi oyo euti na Nkolo na bango Mokonzi, namoni basambisi nyonso bazali kotelema elongo uta na bakiti na bango ya bokonzi; Nayoki bango koganga na mongongo ya bomoko : Nkolo Nzambe na biso, tosengi bosembo pe kozongisa mabe na bato oyo ya mawa oyo basilikisaki yo mingi.... Bongo bayengebene banso babetaki maboko na fraze oyo: kolela: Amen. Mpe biloko nyonso oyo ezalisamá ezongelaki makambo wana ya nsɔmɔ
lyrics: Bosembo na kozongisa mabe....; tika ete bato mabe babulunganisa libela.....
Ekulusu ya Mobikisi, oyo nasilaki kolobela, mpe oyo etelemisamaki na katikati ya lopango ya lola mpo na kosala lokola bondimisi mpe libɔndisi mpo na bayengebene, ememami na baanzelu liboso ya kiti ya bokonzi ya J.-C.; na nsima Santu Mikaele ayei, amemi balansi minene mpo na kopesa kilo ya biloko nyonso kino na kilo ya esika mosantu.... Amitie liboso ya Mosambisi, pembeni ya ekulusu. Boya, elobaki J.-C.
masosoli, mpe mpo na kotala lanterne ya Yelusaleme na loboko... Tata na ngai, ah! nini elilingi ya kobangisa miso na ngai ezali sikawa!... Oyo ezali ngambo ya loboko ya mwasi ya Mosambisi Mokonzi; Naningisi... Totika, svp, pe totia peinture tii tango mosusu....
§. v.
Etumbu ya moto oyo aboyami; destin ya bana oyo bakufaka sans batisimo.
«Na kombo ya Tata, pe ya Mwana, pe ya Molimo Mosantu, etc. »
Tata na ngai, na motó ya bato ya mawa oyo batyami na lobɔkɔ ya mwasi ya Mosambisi Mokonzi, namoni bango nyonso oyo, na nguya na bango to na miinda na bango, bakosala mabe mingi koleka na Eklezia, mpe bakosala bango moko na ngambo mingi na nzela ya kosalela na ndenge ya mabe ngolu oyo bakozala na yango; bayuda, batɛmɛli ya Klisto, bakomi nyonso ya bokabwani mpe ya lipɛngwi, banguna nyonso ya bosolo, banganga-nzambe nyonso ya mabe, mpe likolo ya nyonso bapastɛrɛ mabe; nyonso oyo Eklezia ezali na yango mpe ezalaki na yango naino te ya bapɛngwi, ba sacrileges, ba intruders, ba simoniacs, ba mbwa ya zamba balati mposo ya mwana-mpate, bakosi, na mokuse, ya lolenge nyonso oyo basalelaki na ndenge ya mabe bokonzi mpe bosantu ya mosala na bango, mpe lisusu kozanga boyebi mpe kondima ya bato, mpo na kobongola mitinda ya kondima na bango mpe komema bango na libunga ; bakisa na yango bato ya mabe mpe banyokoli ya sembo. Wana nde bakosala élite ya bana ya perdition, pe ba oyo pe ba flashes ya liboso pe ya somo ya kanda ya Nkolo ekokwea likolo na bango....
Namoni na molongo ya mibale bato ya mayele ya lokuta, bato oyo babengaka makanisi ya makasi, bato oyo bandimaka te ya bato mabe, oyo bakoki kobengama bato oyo bandimaka Nzambe te kozanga ete bátya na likama mingi; balandi ya filozofi moko ya bonsomi, kobanda na baoyo basali
kosalela na ndenge ya motema mabe koleka lokumu na bango mpe kongɛngisama na bango mpo na kobenda milimo ya pɛtɛɛ; en général ba oyo nionso ya scandale na makambo ya morale to ya croyance.... Kelasi ya misato ya bato oyo baboyami ezali na bato nyonso oyo bakoki kobengama basumuki ya maloba ya nsɔni mpe ya mpambampamba: bato ya lolendo, oyo bazali na bopɔlɔ te, balangwa masanga, bato oyo bazongisaka mabe, miyibi, bafilozofe ya mikemike oyo bazangi Nzambe to oyo bazali na nse ya bokonzi, .
etc...Lokola kaka moko ya masumu oyo nionso esengeli mpo na kozala malédiction, tokoki kozala sûr que classe oyo ya suka ekozala incomparablement plus nombreux ya nionso.... Bato nyonso oyo bakómi mikóló oyo basambelaka bikeko bakotya bango mpe na lobɔkɔ ya mwasi, kasi na esika oyo ekabwani na baklisto ya mabe; oyo ekokesana na note ya lipɛngwi oyo ekozala esika nyonso elongo na ezaleli ya batisimo na bango, oyo ekobima botɛmɛli ya momesano mpe oyo eleki makasi, oyo ekozala mpo na bango mokumba oyo ekoki kokanga motema te mpe ekosala ete bábonga na etumbu ekeseni mpenza... . Namoni mpe troupe innumerable ya bana oyo babotami bakufi : atako kozanga bizaleli ya batisimo etie bango mpe na gauche, cependant ba monanaka te na ngai destinés ya ko souffrir même sort....
Na mbalakaka, Tata na ngai, kobwaka miso ya nsomo mpe ya nkake na lingomba ya bato oyo baboyami, J.-C. azwi mongongo ya nkake oyo ezali koyokana uta na nzete kino
mosusu pe koningisa lola pe mabele pe lifelo.... Mwana-mpate oyo ya malembe mpo na basusu akomi mpo na basusu nkosi oyo ezali konguluma oyo esalaka ete ata baanzelu báningana.... Soki bayengebene basungamaki te mpe bandimisamaki te na...
litatoli ya lisosoli na bango mpe bilembo ya boboto oyo awuti kopesa bango, bakokaki te kokanga motema na kongenga ya mongongo oyo ya nsomo, to mpe mopepe ya kobangisa ya zuzi oyo azali na nkanda... Ekozala nini mpo na basumuki!....
Nsima ya kobenga lola mpe mabele mpo na batatoli ya bosembo ya etamboli na ye mpe bosambisi na ye, nayoki mongongo na ye ya nkake kofinga banguna na ye mpe matomba na ye mpe bozangi botondi na bango.... Afingi bango na détail mpo na abuse ya ba grâces na ye ya signal oyo azuaki mpo na bango na
(401-405)
mpe .
ntalo ya makila na ye. Azali kopesa bango foti mpo na misala na ye, minyoko na ye, liwa na ye... Azali kopesa bango foti mpo na makambo nyonso oyo asalaki mpo na bango, koleka ya bolingo na ye oyo eleki tendre.... Afingi bango mpo na ba crimes na bango, ba scandales na bango, aveugle na bango, callousness na bango, sacrilege na bango... Asengi bango lisusu makila ya ye
bana oyo banyokolaki mpe babomaki.... Bozali na courage ya kofunda ngai na injustice envers bino, ba blasphemeurs oyo bozali! Malamu! yebisa ngai nini lisusu nakokaki kosala mpo na lobiko na yo?.... Ah! makila na ngai oyo esopani, yango
Nasengi yo lisusu, eko justifier libela bolingo na ngai ya kanda.... Ekokwea likolo na yo po e dépasser yo na kilo na yango.... Kasi yanola, Napesi yo nzela lisusu; kolongisa, soki okoki, mpe ingratitude na yo ya monstrueuse mpe ba infidélités na yo oyo ezali kolandana, mpe moindo ya botomboki na yo, mpe bonene nyonso ya etamboli na yo epai na ngai..... »
Ozali sembo, Nkolo, banso bakoganga na bololo ya milimo na bango, ba reprobates oyo ya mawa... Ba jugements na yo ezali juste mpe comportement na yo ezali justice yango moko... Toyebi yango na elongi ya lola.... Oui biso
condamner injustice na biso lelo, pe to obligé ya kondima que ezali faute na biso que tobunga, puisque ezalaki na biso ko profiter na ba invitations na bino, ba menaces na bino pe ba grâces na bino .... Ah! il faut to reconnaître ye na retard boye!... Ba idolatres bako confesser que ba abuse ba lumières ya raison na bango ya ko reconnaître seul auteur ya
univers, pe asali mabe contre conscience na bango.. Bayuda oyo bakufá miso bakoyeba masiya na bango, pe bakomifunda que babomaki ye pona mabe ya peto....
"Boye," zuzi monene akolanda, "etumbu na yo ememamaki liboso na zuzi oyo ya kati oyo etumbu na ye nakomonisa kaka, ngai
elingi koloba mitinda wana ya bosembo mpe ya bosembo ya bozalisi oyo nayemaki na bozindo ya bino moko mpo na kozala mobeko ya liboso ya etamboli na bino, oyo bosengelaki kolongwa na yango ata moke te... Mpo na bino, bapɛngwi ya mawa, bokoloba.ye na bato oyo baboyami Baklisto, bana batomboki ba Eklezia na ngai, longola mobeko oyo ya yambo oyo bobosani, botelemi lisusu na makambo manso mobeko mosantu koleka ya Nsango Elamu na ngai, mpe mbala nkoto bobukaki mayokani ya libatisi na bino: mbeba mbala mibale, bokosala kozala na ngambo mbala mibale
condamné mpe doublement etumbu.... Nakosambisa yo na nzela ya mibeko ya kondima na yo mpe ya lisosoli na yo, mpe okoyeba ete nasengeli te
yeba lokola ya ngai baoyo ba rouglé mpo na kozala ya ngai. Ezali moke mingi: Nasengeli kotika liboso ya Tata na ngai baoyo nyonso batikaki ngai liboso ya bato. Oyo ezali destin na yo; mpe lokola bosali mabe na lisosoli na bino mpe mayokani na bino, bokosambisama na mibeko na bino mpe
condamné na munoko na yo moko....
« Na ba punitions nini, baninga na ngai, boko condamner ba culpables différents oyo, akotuna troupe ya ba évaluateurs na ye?.... Nkolo Nzambe na biso, bango nyonso bakoyanola elongo, mabe na bango masengeli komekama na balansi ya esika mosantu, mpe esengeli kotalela yango na motuya ya makila na yo, na mbeba oyo ozwi epai na yango, na mabe ya molimo mpe perversation ya motema oyo esali bango... Esengeli komekama, kotangama pe kokabolama, pe nionso oyo ebongi te kokatama na misala na bango ya malamu.
mpo na koya na lisano.... Na sima, Nkolo, okozongisa mabe tango bosembo na yo ekopesa moko na moko na bango etumbu oyo ekokani na bonene ya moko na moko ya mbeba na bango oyo etalelami na nzela ya balapolo oyo ekeseni.... Nionso ezo kima mbangu. Lisolo yango esalemaka na ntango moko mpo na bato nyonso
kozanga ata bolongoli moko; mpe ntango oyo botali oyo ya banso ekowumela, ekozala, mpo na moko na moko mingimingi, lokola soki kaka ye nde asambisamaki, mpe ete bosembo ya bonzambe emisalelaki kaka mpo na kotala ye mpe kokweisa ye ye moko...... Moko na moko mingimingi akosala koyoka kilo ya nkanda ya lola, engebene lokola ya ye
mbeba ekozala na ntina na yango. Yango nde nsuka ya lisolo; kasi, ntango tozali kozela etumbu ezwama na nzela ya nsuka, totala, Tata, na limpinga ya bana mike oyo tosilaki kolobela....
Nazali komona bango basangani elongo uta na mikili nyonso ya mokili mpe uta na bikólo nyonso oyo ekoki kosalema; mpo Nzambe atikaka ngai nayeba ete ezali, na likambo oyo, elongo na bana ya basambeli ya bikeko, oyo bakufaki yambo ya kosalela makanisi, lokola na baye ya bakristu, oyo bakufaki yambo ya libatisi, soki batelemela te na eloko moko na pole oyo elingaki balakisi bango ezala bozali ya Nzambe ya solo mpe mpamba ya bikeko na bango; mpo namoni lisusu ete mwa mabe ya ngolu, na lolenge oyo, ekokoma mbeba ya kufa epai ya bango, atako bakoki kozanga lisumu moko komidefisa na losambo ya bikeko, soki ezali kozanga boyebi mpe kozanga kokanisa. Sikawa, bana mingi ya baklisto babotamaki lisusu te! Namonaka bango nyonso, lokola bato mikemike oyo basali eloko te, oyo batalakanaka kozanga koloba ata liloba moko, kokanisaka te kofunda to kosɛnga bolimbisi; molɔngɔ́ nyonso semba, .
(406-410)
mpe .
sort na bango, sans espoir to kobanga eloko....
“Bomoni bikelamu mike oyo, J.-C. atuni baministre ya Eklezia na ye? Bazali kobotama lisusu te, kasi ezali na mbeba moko te ya bango moko; mokano na bango moko ezalaki ata moke te na lolenge moko te kotɛmɛla oyo ya ngai; ata moke te
basali mabunga ya bango moko te; basilikisaki bango ata mokolo moko te
author... Est-ce que état na bango ebongi na mawa te? Nazali konyokwama, nayamboli, mpo na kozanga makoki ya kosangisa bango, ata na lolenge moko to mosusu, na esengo ya baponami na ngai; mpo tache originale oyo nazali komona na bango ezali kotelemela ba effets ya ngai
bolamu, mpe bosembo etikaka esika te mpo na mawa epai na bango, lokola etumbu oyo elongoli bango na esengo ya seko ya basantu ezali
irrevocable te.......
Nakoki te kofungola lola mpo na bango, oyo ekangamaki mpo na bango uta mbeba ya tata na bango ya liboso, komonaka ete mibeko ya makasi ya bosembo na ngai epekisi ngai kosalela mpo na bango eloko moko ya ntina ya makila na ngai mpe ya mediation na ngai... Bakoki bongo kosepela ata moke te na bozali na ngai na nkembo. Kasi, baninga na ngai, tokosala na yango nini?.... toko condamner bango na nini?... mpe destin nini okanisi basengeli kokutana na yango na boumeli ya seko oyo esengeli kosila te?.... Tokokaki kosala eloko moko te mpo na bango, mpo nazali koyoka ete nazali na mposa ya ko favoriser bango ndenge tokoki.... »
Yo nde nkolo, Nkolo, basantu nionso bakoganga, pe mingi mingi ba ministres; yo ozali nkolo, mpe okosala ndenge olingi; kasi, lokola bozali kosenga yango, tokoyebisa bino ete emonani malamu te mpo na biso kokweisa bango na etumbu ya seko mpo na mbeba ya Adama... Ezali déjà
mingi mpo na kolongola bango libela bozali na yo, mpe elingi koloba, na makanisi na biso, nyonso oyo litɔnɔ oyo basukolamaki na yango te ebongi....
"Bosilisaki motema na ngai mpe bosepelisi bolingo na ngai na maye bouti koloba," JC ayebisaki bango; boyoka bongo, baninga na ngai, solution oyo na proposer na occasion na bango, pe boyebisa ngai lisusu nini bokanisaka na yango: soki ezalaki na moyen ya sûr ya au moins ko retirer ba petits bikelamu oyo ya ba pauvre na tyrannie ya Satana, oyo azali ko considérer yango lokola nyama oyo ezali ya ye, mpe akani kokanga yango na lotomo; okozala na likambo te ya kozwa litomba na yango
?.. Bazali bikelamu na yo, Nkolo, yanolá basantu nyonso; lokola masta absolu, ozali na droit inalienable likolo na bango oyo zabolo akoki ko disputer na yo te, mpe tondimi na motema na nionso oyo mayele na yo ekosala mpo na kokosa na faveur na bango expectation motema mabe ya ennemi oyo ya race humaine...
J.-C., akobi ete: “Na bongo, awa, sekele ya kokumisama oyo Satana ye moko azali kozela te: mokili ya mabele oyo epɛtolami, ndenge bozali komona yango, ekozala
kofanda epai wapi, kozanga kozala na esengo ya koyeba ngai to ya kolinga ngai, kozanga kosangana na lolenge moko te na nsuka ya baponami na ngai, bakosepela libela a
certaine bliss naturelle, oyo ekozala surtout na exemption na ba pasi ya ndenge nionso...... Noki te, na force ya loboko na ngai ya puissance nionso nako chaîner na se ya libulu mozindo kanda ya Satana na ba complices na ye; Nakokangisa kuna elongo na bango molili na bango ya lifelo; Nakokanga banzela nyonso ya kobima ya bovandi na bango ya esengo te na boye ete molimo moko te akokoka kobima na bango mpo na koya mpe kotungisa bango na esika na bango ya kofanda awa na mabele.
Abakisi ete ezali bongo na mayele ya ndenge wana nde lobɔkɔ ya lisalisi eyebaka ntango mosusu ndenge ya kobikisa etonga ya bapaya, oyo esepeli na yango mpo na boboto, na mino ya koboma ya nyama moko ya nsɔmɔ, ezala na kopekisa nkanda na ye, . to na kokanga ye ye moko mpo etonga esepela na
bonsomi. Lokola nakoki kozala mobikisi na bango te na nzela ya passion na ngai, nakomisala ata moke te zuzi na bango ya malamu, na kobatelaka bango ndenge ekozala possible mpo na ngai lokola mokeli na bango.... Na yango, Tata na ngai, alobi na bango, kotalaka bango na liso ya mawa: “Nabikisi bino, alobaki na bango, na molili mpe na bokangami kati na yango bozindisamaki na nse ya nguya ya Satana. Okolela lisusu na bibende te; na esika ya babolɔkɔ oyo ya molili mpe ya nse ya mabele, globe oyo ya mabele, oyo epɛtolami mpe ekembisami na nguya na ngai, ekozala esika ya kofanda oyo okofanda libela, kozalaka na likoki ya kosala eloko mosusu te mpo na yango
bikelamu ya ngambo na miso na ngai: ezali ndambo mpo na bino nde nazongisaki yango sika, mpo ete bozala na esengo na yango lokola bokoki kozala, lokola bana ya Adama, basangoli ya botomboki na ye mpe balongolami na ezalela na bango esengo ya ngai esengo, mpe ya esengo oyo boyebi na ngai mpe bolingo na ngai ememaka. »
Na charme na bolamu ya zuzi na bango ya mokonzi epai na bango, namoni limpinga oyo ya bato mike oyo basali eloko te bazali komibwaka na mabolongo na bango, liboso na ye, mpe bafukami na bilongi na bango na mabele, kolobaka ete: O mosambisi mokonzi ya bato ya bomoi mpe ya bakufi , tozali kosambela yo. , tozali kopambola yo lokola mokeli na biso mpe Nzambe na biso ya malamu oyo ezangi nsuka. Tozali kopesa bino matondi ya seko mpo na matomba oyo ozali kosopela biso, kozanga ata litomba moko na ngambo na biso, mpe mpo na ngolu oyo ezangi nsuka oyo ozali na yango
(411-415)
mpe .
salela epai na biso: zala na yango, Nkolo, apambolami mpe ekumisami libela na basantu na yo banso..... Lopango nyonso ya lola ezali koyokana na maboko; nyonso ya bozalisi eningani na esengo, mpe Eklezia eyembaka ba canticles ya esengo mpo na nkembo ya Mozalisi... Limpinga oyo ekoki kotángama te ya bato mike oyo basali eloko te etɛlɛmi lisusu ; mpe na lolenge moko to mosusu na esengo na mawa na bango, bayaka na bozwi ya nsuka oyo esengeli kosila te mpe ya mabele ya sika oyo esengeli kozala eteni na bango na boseko nyonso...
Lokola Nzambe akosengela kopesa etumbu te ezala elimo na bango, to bolingi na bango, to mayoki na bango, lokola botomboki to mobulu ekozala ata moke te, mpe moko te ya makoki na bango ekozala , to bisaleli ya mbeba, akotika bango basepela na kimya esengo ya bozalisi oyo moto alingaki komeka na ezalela ya bozalisi ya peto, soki amibatelaki kuna. Na ngambo na bango, bakozala tellement dociles na volonté divine que, mosika na ko vivre opposition moko te na yango, bakozala kaka na posa ya ko conformer na yango na nionso... Sans kozala na clarté, ni ba qualités misusu ya
oyo ya bapambolami, nzoto na bango ekosepela na makoki nyonso ya bozalisi mpe oyo esengeli mpo na kobatela bomoi na bango, na bolenge ya makasi mpe na ezalela ya kokoka koleka. Bakozala na bonsomi na bamposa mpe bamposa ya mabe ya bomoto; bovandi na bango, ekembisami, lokola biso
lokola tolobaki yango, ekopesa bango na lolenge ya bomoto bomoi ya bokatikati elongo na bisengo nyonso ya innocent oyo ekendaka elongo na yango; ekozala Paladiso ya solo ya mabele, soki tolingi kosalela liloba oyo, oyo bafandi na yango bakozala na mosala mosusu te longola se kosanzola na lolenge na bango moko Nzambe oyo na boboto akolongola epai na bango boyebi ya bobungisi oyo ekosala ete bázala na esengo te mpe kopekisa bango básepela
lolenge ya esengo oyo esengelaki mpo na bango....
Bakomona, au contraire, ndenge nini nsuka na bango ezali na litomba: Nzambe akomema bolamu tii na koyebisa bana ya basambeli ya bikeko, ete soki bazalaki na bomoi, mbɛlɛ balandaki lokola kozanga libunga mabunga mpe mabe oyo bakozala na yango balakelaki batata na bango mabe. Akoyebisa na baye ya bakristu ete soki liwa elongolaki bango noki te, mbala mosusu balingaki kosala ba infidélités ndenge moko mpe mabunga ndenge moko oyo ekokweisa mingi na bango kati na bana ya Eklezia ya solo. Nini ekozala ya baoyo bokabwani ebatelaka na libunga?Bakoyeba ete balingaki kozala na ntina ya Lifelo lokola bango, na kolanda bamposa na bango ya mobulu mpe kosalelaka ngolu ndenge moko; na liloba moko, ete soki bazwaki libatisi, mbala mosusu elingaki kozala kaka mpo na etumbu na bango ya seko.
Nsima ya détail oyo na ntina ya nsuka ya bana oyo balongolami ngolu ya libatisi, Ndeko mwasi atunaki ngai nini nakanisaki mpo na yango liboso ya Nzambe; soki namonaki kati na yango eloko moko oyo ekeseni na mitinda ya bondimi; mpo,’ abakisaki, ‘oyebi te mayoki na ngai na likambo oyo. Nakanisaki namoni makambo nyonso oyo nauti koyebisa bino, na ndimbola ya pole oyo ezali kongɛngisa ngai; Nazali naino kondima yango; kasi boyebi ete nalingi te kondima eloko moko oyo ezali semba na bokeseni na liteya to bondimi ya Eklezia, oyo nayebi lokola libanga ya solo ya kosimba ya bofuli.Yebisa ngai, bongo, nasengi, nini okanisi mpo na yango, mpe soki ezali ekozala te na bokeseni na mobeko moko boye ya kondima...
Ndeko mwasi azalaki na mposa ya eyano; Namikundolaki malamu mpenza ntina ya likambo oyo natángaki kala mingi te epai ya mokomi moko ya malamu, oyo azali kokweisa oyo ya bafilozofe ya mikolo na biso oyo, kozongelaka bato ya bokabwani mpe bato oyo bazangi Nzambe, bazali kofinga Lingomba ya Loma na motema mabe oyo eyokamaki naino te, oyo ezali mobulu oyo ezangi ndakisa , oyo ekendaka tii na kokweisa, balobi , na milinga ya seko, bikelamu oyo ezali na ngambo kaka ya lisumu ya Adama. Monganga yango
catholique ezali lokuta mpe etelemi contre imputation oyo ya kofinga, na kolakisa bango esika bazuaki que ezalaki doctrine ya Église romaine. Tala oyo, engebene ye, nayanolaki na ntina:
Ndeko na ngai ya mwasi, dogme ya lisumu ya ebandeli ezali mpenza kokweisa biso na kozanga komona mpe kozala na Nzambe mpo na libela, kasi te
milinga ya seko, oyo mbala mosusu euti kaka na masumu na biso moko mpe ya moto ye moko; ata moke te, nabakisaki, nsima na ye, Makomi Mosantu elobi na ye eloko te; Eklezia ezwi mokano na yango te; ba Tata Basantu bazalaki na mpiko te ya koloba yango, mpe soki bamosusu kati na bango bakendeki liboso, bokonzi na bango, lokola oyo ya basusu
bakomi ya kelasi, bakosala ata moke te eloko mosusu longola kaka likanisi moko boye, oyo ekoki kosala mobeko moko te ya kondima. Na yango, Ndeko na ngai ya mwasi, namoni te na moboko nini moto akokaki koboya lokola ekeseni na bondimi to bondimi ya Eklezia, oyo owuti koyebisa ngai na likambo oyo ya kosepelisa, mingimingi lokola emonani mingi koleka na boyokani na bolamu ya Nzambe pona ekelamu na ye.... Ndeko mwasi ayanolaki eloko te; kasi kimia na ye emonanaki na ngai lokola kosakola ete akanisaki mwa matata na likambo oyo. Tozongisaki sima bokobi na oyo elandi
eteni….
(416-420)
mpe .
§. VI.
Malédiction ya J.-C. contre ba reprobates; etumbu na ye ya nsuka na bango, mpe bokundi na bango na lifelo.
"Na kombo ya Tata, pe ya Mwana, pe ya Molimo Mosantu, etc."
Tata na ngai, nsuka ya bana mike epesi biso eloko moko te ya kobangisa to ya mpasi mingi mpo na bozalisi; kasi oyo nde scène ya somo ezali komibongisa mpo na bango!.... Namoni Satana atombolaka motó na ye ya lolendo mpe azali koloba ete na lotomo bazali ya ye, mpe ete Nzambe akoki te kolongola bango epai na ye kozanga bosembo. Ba reprobates nionso na ba démons ba imiter audacity pe ba soutenir ba
makambo oyo mokambi na bango alobi; Namoni infini ya ba monstres infernaux oyo ebandaki na même fête.... Namoni nzoto ya ba reprobates oyo nalobeli esika mosusu, oyo
nzoto ya nsomo mpe ya nsɔmɔ mbala nkóto koleka banda basekwisamaki, namoni bango balali na bolai na bango mobimba, bilongi na bango na mabele oyo babɛtaki na mitó na bango, bazali komeka na mabaku ndenge na ndenge kotɛlɛma na Nzambe, oyo bafundi ete azali na bosembo te epai na ye bango... Bafingi ye mpo na excès ya rigor mpo na bango mpe
boboto oyo eleki ndelo mpo na oyo ya ye moko. Range na bango implacable ebwakaka bango na ba convulsions ya somo, pe esali que ba vomer ba blasphemies na ba imprecations atrocieuses....
Basalaka ba efforts ya pamba pona kotelema contre Nzambe, oyo loboko na ye ezo dépasser bango na kilo na yango pona ko confondre bango mingi pe mieux vaut ba revenger pona audacity na bango... J.-C. sacred tribunal reveal to the face of the sky the
mbeba oyo balingaki te kosilisa na nzela ya pénitence. Bazali kofinga bango mpo na bokosi na bango, na mbeba na bango, na ba sacrileges na bango, na ba abominations na bango ya sekele, na ba habitudes na bango ya désordre mpe ya soni, ba abuses oyo basali na ba opinions na bango, ba injustices na bango ya kolela, lolendo na bango ya zabolo, ba dispositions diaboliques na bango.... Justice rigoureuse, Nkolo, bango nionso ba gangaka mbala moko, ba prompter et complète vengeance contre ba mauvais oyo bazali kaka na courage ya kofinga yo....
Na nsima, zuzi oyo azali mokonzi, oyo akotya nyɛɛ na bango nyonso, akopesa mbala na mbala bilakeli mabe ndenge na ndenge oyo ekozala lokola ba adieux ebele mpenza na boye ete bato oyo baboyami bakosengela koyoka tii na oyo ya nsuka, oyo na nzela na yango akopesa bango mitindo ete bátika miso na ye mpo na libela mpe bázala mosika uta na ye libela...... Nani akokaki koyebisa yo, Tata, boniboni molongo oyo ezali koleka?
!... . Lola malamu! oyo akoningana te!... Nayoki lokito ya mongongo na ye ya somo oyo ezali komilobela liboso na Lucifer, mokambi ya ba reprotes, mpe alobi na ye na ton
capable ya annihiler ye, soki akokaki kozala: Ndenge nini, nyama ya somo, ndenge nini, monstre ya mabe, ozali na courage ya kokanisa botomboki lisusu sima ya kokweya
nsɔmɔ nani alɛmbisaki yo longwa na likoló tii na bozindo ya libulu mozindo epai lobɔkɔ na ngai ya nguya nyonso ekotika te kopesa yo etumbu mpo na lolendo na yo ya kozanga lokumu?
Kozanga ngambo, kasi konyatama na nkake ya Oyo-Aleki-Likoló, ndenge nini okanisi ete bazali naino kobanga yo? Kende, alakelami mabe ya Tata na ngai, nalakela yo mabe mbala nkoto na nkoto, mpe ba effets ya somo ya elakeli mabe oyo napesi yo ekotikala na motó na yo ya ngambo mpo na seko......
Na nkake oyo, biloko nyonso ya bomoi ezali koningana; makonzí ya mokili eningani. Tribinale ya likoló ekangami na bobangi; baanzelu bazali kotungisama; basantu bazali koningana; Mpo na kondimisa bango, J.-C. asengeli lisusu koloba na bango: Mpo na bino, baninga na ngai, alobaki na bango na mopepe ya malembe mpe ya bolingo, bobanga te. Ezali likolo na yo te nde ba coups ya kanda na ngai esengeli ekweya..... Opambolami na Tata na ngai, pe lipamboli na ngai eko accompagner yo libela. Yaka elongo na ngai oyo nazali Mokonzi na yo, Tata na yo mpe mokambi na yo. Boya, bana na ngai ya bolingo, boya kozwa bokonzi oyo nalakaki mpe nabongisaki mpo na bino uta ebandeli ya mokili .....
Bango nyonso bayanolaka mbala moko libyangi oyo ya bolingo, mpe moko na moko amonisi bomoi ya bamposa na ye mpe bosepeli ya motema na ye na oyo ya ye
posa makasi na mopepe na ye ya esengo.... Namoni banzelu kotombolaka ekulusu ya Mobikisi kino na etuka ya katikati ya mopepe, na ntina ya kokamba botamboli ya elonga ya bapambolami banso. Buku mpe balansi elimwaka. Armée victoire ya peuple de Dieu ezo se ranger na ordre malamu na se ya miso ya Mokonzi na yango... Ba anzelu bamati tii na espacement. Banganga-nzambe ya J.-C. bazingi ye lokola bakɛngɛli ya moto na ye oyo azali kolinga mingi mpe mosantu. Basusu batondisi bisika ndenge na ndenge zingazinga ya Mokonzi oyo ya Nkembo, na nsuka balongi banguna na ye nyonso.
Esaleli moko ya lolendo mpe ya kokamwa, oyo ekosala ete bato oyo baboyami bányokwama seko; mbala mibale kozanga esengo, bakomona yango kaka. Kasi, O ntango ya mpasi! dénouement triste et fatal ya ba scènes nionso ya mokili!... Voici la dernière révolution de la nature, la triste adieux,
bokabwani ya seko ya moyengebene mpe mosumuki, ya ekelamu mpe Nzambe na yango! Ah! Tata, oyo nde likama! mpe ete ezali nsɔmɔ mpo na fɛti ya bato ya mawa oyo batye
(421-425)
mpe .
na gauche!... Namoni que na moment ya départ J.-C. abalukaka epai na bango pona mbala ya suka; jamais, depuis maintenant, bakomona elongi na ye adorable...... Boya, baye balakelami mabe, alobaki na bango na mongongo ya somo mpe na nkanda na miso na ye; kende, nabengani bino na miso na ngai, napesi bino na ba exécutifs ya justice na ngai mpo na ko rapide bino na mpela ya mabe oyo, banda na bozalisi ya mokili, ebongisamaki mpo na zabolo mpe baye banso ya lingomba na ye: minyoko ya somo oyo o mériter na faute na yo ainsi que ba complices nionso ya mabunga na yo.... Retraite, kende na moto ya seko.... Oui, lifelo na moto, voici part na yo na sort oyo ezali kozela yo po o venger ngai libela pona ba outrages na yo!.... O kolɛnga ya nsuka mpe ya kobangisa, ya bozalisi!
Na mbala moko kaka, mpe alobaki na mpasi te, mabele efungwamaki, mpe libulu mozindo epanzani ntolo na yango monene mpo na koyamba kuna motango pene na kozanga nsuka ya
na ngambo... Namoni bango kokweya na mobulungano na mpela oyo ya mabe, na libulu oyo ezangi nse mpe ezangi libongo, likanisi mpamba na yango esalaka ete moto aningana. Bakweyaka na kati na yango na mbangu koleka ba nkake oyo ekatisi mopepe, kopasola ntolo ya lipata oyo esalaki bango.... Na kokweya wana ya mobulu bazindi na bozindo ya lifelo, oyo baporte na yango ekangami lisusu mpe ekangami mbala moko mpe ekangami na boulon ya nguya oyo ekoki kolonga te na nguya nyonso oyo ekelamaki. Moko te uta sikawa bakofungwama, mpe loboko
ya Mozwi-ya-Nguya-Nyonso akangi elembo na yango: Boseko.... Na ndenge wana nionso ekozwa etumbu na Nzambe, nionso ekozwa etumbu sans considération, nionso ekozua etumbu sans compassion, nionso ekozua etumbu sans ressource pe sans espoir ya retour to ya changement moko te pona avenir... Tata na ngai, Soeur ayebisi ngai awa, ntango . J.-C. atyaki spectacle oyo ya somo liboso ya miso na ngai, nabangaki yango mingi na boye ete nakanisaki nakokufa na kosila mayele; Nalingaki ata moke te kozala na likoki ya kosakola liboso epai ya mibali oyo bazali na ngambo bantina ya bobangi na ngai, oyo Nzambe azalaki malamu mpo na kopekisa
na suite, mpo ete bakoka kozwa kati na yango eloko oyo ebatelaka makama oyo eleki nsɔmɔ koleka makama nyonso, oyo ya nsuka mpe oyo esengeli kobanga mingi koleka makama nyonso.... Esika wapi bosambisi elekaki na nse ya miso na ngai, elakisami na ngai lokola na nse ya ngomba moko monene, ekabwani na mosusu ya likolo koleka, na lobwaku moko ya mozindo mpenza oyo esimbaki ngambo ya loboko ya mwasi ya mosambisi; Nsɔngɛ ya ngomba ezalaki na lobɔkɔ na ye ya mobali....
Kaka troup ya bana oyo bazwaki batisimo te nde etikalaki na esika wana.... Namonaki lipata oyo esimbaki kiti ya bokonzi ya zuzi komata epai ya elamba na nzela oyo etongamaki na bafololo, mpe na boyokani ya ba concerts ya melodi mingi koleka oyo na nzela na yango limpinga oyo nyonso ya lola ekumisaki elonga ya kongenga oyo Mokonzi ya nkembo awutaki kolonga banguna na ye nyonso. Alongi, baleli, alongi liwa, masumu mpe lifelo..... Azongisaki mabe na nsuka likambo na ye mpe ya bato na ye nyonso na kolonga mobimba ya banguna na ye nyonso mpe ya biso... mpo na ye nkembo, lokumu mpe masanzoli ezala na kati seko nyonso!...
Kotalaka esengo ya bayengebene na liso ya zuwa, akobaki Ndeko mwasi, nyonso na ntembe te koningana, Tata, na nsuka ya bato ya mawa oyo baboyamaki. Okozala, nandimisami, komekama mpo na koyokela bango mawa, mpe, soki tokoki koloba bongo, kofunda bosembo ya Nzambe na bokasi ya makasi mingi mpe oyo ekoki kobongwana te epai na bango. Svp boyoka oyo J.-C. alobaki na ngai lobi na butu na occasion oyo.
Bolamu ya Nzambe. Koyina na ye mpo na lisumu.
“Ntango nalakisaki yo, mwana na ngai ya mwasi, oyo nasambisaki mpe nasepelaki na ye na motuya ya motuya ya makila na ngai mpe na kotalela mbeba oyo Nzambe azwaki na yango, kosala bongo te
nzokande, kondima te ete napusaki rigor ya bosembo na ngai epai na bango
mosika lokola ekokaki kokende, to mpe ete napesaki etumbu na bato oyo ya mawa mingi lokola bakokaki mpe basengeli kozala na nse ya mobeko oyo. Ba mérites ya makila na ngai epesameli kilo, ezali solo, na bonene ya mbeba na bango; kasi mawa na ngai ezalaki kaka kosimba moko ya mipanzi ya balansi mwa moke, mpo na kozindisa yango mingi te na kilo na yango. Atako bosembo oyo ekoki kopekisa te oyo esɛngaki báfuta bango mobimba, nakokaki kaka te koboya kopesa bango eloko moko.
likambo, na ko favorisaka bango mingi ndenge nakokaki, atako lisusu bomoni na nionso oyo kaka échantillon moke mpenza ya bokasi ya bikateli na ngai. »
Na yango, Tata na ngai, kozwaka lolenge mpe mongongo ya koyina oyo azali na yango mpo na mbeba, abakisaki ete: “Mpe bato oyo bazangi botɔndi bakozala na botɔndi epai na ngai ata mokolo moko te mpo na oyo nasali mpo na yango.”
bango... Au contraire, bakotika te kofinga ngai, tango bazali kofinga, mpo na koleka ndelo ya rigor, mpe bakolakela ngai mabe lokola nde nazali moto ya sembo te mpe
tyran oyo akoki kokanga motema te.... Nzokande, akobaki, nakozwa nkembo na ngai na kolekisa ndelo oyo ya komikitisa oyo bapambolami bakotika te kopambola ngai na boseko mobimba... Te, nazali mobulu te; mais je hais infiniment le monstre qui m'offense… C'est cette haine mortelle et implacable du péché, qui force ma justice de poursuivre à outrance et de punir un ennemi acharné des créatures que j'aimais sincèrement, des hommes que je voulais rendre esengo. Balingaki te kobebisa lisumu, monguna na ngai; mpe monguna oyo bapesaki boboto mpe oyo atombolaki bango na ngai, akozala
(426-430)
mpe
mobomi na bango na seko. Ezali mpo na kobebisa yango, to ata moke te kopesa yango etumbu kozanga nsuka, ete nakotika te kobɛta bango moko, mpe ete bakonyokwama kozanga kopema. Kasi, ezala nini bakoloba, ba oyo bazali na mawa, nakosalela kaka mawa epai na bango, mpe bolamu na ngai ekosalema ata na
lifelo ya....
“Kanisá mwa moke, mwana na ngai ya mwasi, oyo omoni ngai kosala mpo na milimo oyo ezalaki kaka na ngambo mpo na mbeba ya ebandeli: namitambwisaki lokola moto ya mobulu? Bakoki kofunda ngai ete nayinaka bango mpe ete nalingaki kobungisa bango mpe kozanga esengo na bango ya seko? Bazali te, au contraire, raison ya kopambola ngai lisusu
lokola Tata oyo asepelisaki bango ndenge bosembo na ye ekokaki?... Napambolaki bango te mpe nalongolaki bango libela miso na ngai, ezali solo; Nakopambola bango ata mokolo moko te, bakomona bozali na ngai ata mokolo moko te; kasi lisusu, mpo na boboto epai na bango, nalongolaki bango boyebi ya biloko oyo bazangi bango... Ah! nini mawa mpo na bango, soki bayebaki bonene ya bobungisi na bango, soki bayebaki ete bapambolamaki naino te na bango
Mozalisi! Nzokande bana babola bazalaki kosambela ngai, kopambola ngai, .
bakosambela mpe bakopambola ngai kozanga kotika na lolenge na bango moko; mpe occupation oyo ya seko ekosala esengo nionso ya séjour na bango.....
Yango wana ezali kaka koyina na ngai ya masumu, oyo, atako motema na ngai, ezali kobengana bikelamu na ngai mosika na ngai, oyo ezali kopasola bango na bolamu na ngai mpo na kotumba bango na bosembo na ngai, mpe oyo ezali kotinda ngai nasala mosala ya mosambisi ya makasi, epai nalingaki balingaka kosala ngalasisi kaka oyo ya tata mpe ya moninga. Bokanisa boniboni nasengeli koyina mpe koyina monstre ya boye, oyo nkanda na ye, oyo mabe na ye ebebisaka mpe ezongisaka nsima mikano na ngai nyonso.... Toloba bongo: O lisumu ya mawa! monguna ya Nzambe na ngai, mobomi ya milimo, mobomi ya makila ya J.-C., mpo na nini nakoki te kozwa zemi mpo na yo nsɔmɔ nyonso oyo obongi na yango!... ”
Yango wana, tokamwa te, Tata na ngai, koyokaka basantu banso ba Eklezia bazali kosenga nkanda ya Nzambe na kosenga bosembo mpe kozongisa mabe na basumuki baye batangami na bosambisi na ye. Nini! okoloba, bikelamu oyo esepelisami mingi mpe oyo Nzambe apesi bango mawa mingi, senga bobungisi ya seko ya baye bafandaki elongo na bango mpe oyo basangisamaki na bango boye na mabele; oyo bazalaki na nyongo na bango mpo na misala nkoto, mbala mosusu kutu mpo na bomoi!... Yango ezali kososolama kati na milimo mosantu, oyo bolingo ya peto koleka ya Nzambe mpe ya mozalani esengeli kopesa bomoi?...
Ah! Tata, tosambisa te na mibeko oyo, oyo ezali kaka mpo na molongo ya makambo ya lelo. Charité alors ekosalema kaka entre ba membres ya J.-C. na Eglise na ye! mpe ba reprobates ya mawa bazali lisusu te. Oyo ezali mawa na bango oyo eleki monene; ezali lisusu na mawa, bolingo to ngolu moko te oyo ekoki kozelama mpo na bango; eloko moko te oyo ekokani mingi na basantu mpe baponami; mpo na bango bokangami ya makila to ya boninga ezali lisusu te; nature e perdre ba droits na yango nionso Situation somo, position énorme! O destin plus désespoir!... Ba absorbés entièrement na Nzambe, ba blessé ba considérer kaka ba intérêts na ye, pe ba monaka lisusu eloko te longola se na relation na ye... Bazali lisusu na ba tata, ba mama, ba ndeko ya mibali to ya basi, ba conjoints to baninga te longola kaka na kati ba
bana mpe baninga ya Nzambe. Balingaka kaka baoyo balingaka ye; mpe kotelemela boyinaka na ye ya masumu oyo ekoki kolonga te, bayinaka lokola ye banso oyo lisumu ezwami kati na ye; na boye ete, na ezaleli ekeseni mpenza, ezali na nzela ya bopusi ya pɛto ya bolingo nde bazali kolanda tii na liwa banguna nyonso ya Nzambe na bango. Tozonga na limpinga ya bapambolami, mpe totika makanisi oyo ya kozokisa motema; mpo, Tata na ngai...”
§. VII.
Elonga ya baponami; bokɔti na bango na Lola mpe esengo na bango oyo ekoki kolimbolama te.
Ekomamaki na Saint Malo.
Na spectacle ya somo oyo jugement e présenter na ba conséquences na yango, Nzambe alingi nasala succès spectacle oyo eleki sublime na ba aspects nionso, oyo eleki majestueux mpe oyo eleki consolation, oyo ezali possible mpo na esprit e imaginer : arrivée ya troupe ya bapambolami na bovandi oyo basengeli kosepela
libela na libela. Natatolaki yango kaka, lokola makambo mingi mosusu ya lolenge oyo, mpo na kopesa bino lisolo na yango; kasi, Tata, ndenge nini nakoki koyebisa yo makambo oyo esalemaki kuna liboso na ngai? Ndenge nini koloba na bino likambo oyo ezali na elobeli na yango moko te, mpe oyo eleki bokokanisi nyonso mpe ata bososoli nyonso; mpo na komonisa makambo oyo ntoma akoki kopesa te, mpe nini eleki mpenza elobeli ya baanzelu mpe bato? Tomeka lisusu, Tata, kolanda nsinga ya makanisi na ngai mpe bokambi ya pole oyo ezali kokamba ngai. Nakoloba eloko moko te mpo na ngai moko; kasi milende na ngai nyonso mpo na komisosola ekosalisa kaka mpo na kolakisa bozangi makoki na ngai na likambo oyo.
Armée oyo tomoni komata epai ya firmament sima ya...
fraze ya suka ya mosambisi, Nzambe asalaki ngai nalanda ye na miso na ngai kino na likolo ya Lola, mpe alakisaki ngai makambo nyonso ya boyei na ye. Nini
(431-437)
mpe
pompe kitoko mpenza! nini bokeseni na bato oyo baboyami!... Namonaki mokonzi ya nkembo azingami na limpinga oyo ekoki kotángama te, akoti na nkembo mpe na elonga na bokonzi na ye ya seko.... Oyo émission! mpe ndenge nini liso oyo ekufaka ekoki kosunga ye? ndenge nini azali kobulungana te mpe azali kozindisama te na pole mingi boye?Ah! Tata na ngai, soki oyo namonaki na yango ezali kaka ndoto, ezali solo ndoto ya kitoko koleka oyo moto akoki kozala na yango, mpe na ntembe te moko ya esepelisaka mingi ya bomoi na ngai; tika biso nionso tomona pe to vivre réalité na yango un jour!...
Yesu Klisto, ntango akɔtaki, akendeki liboso epai ya kiti ya bokonzi ya Tata na ye; mpe lokola efandaki na loboko na ye ya mobali, nalobaki epai na ye maloba maye nazali na yango polele mpenza
ayokaki boye: “Na nsuka, Tata, nyonso esili, nyonso ekokisami; kimia ezali ya kokoka mpe uta sikawa ezali ya seko. Liwa elongi, lisumu ebebi, mpe jamais na mikolo ekoya majesté na yo adorable ekosilika mingi koleka na yango... Banguna na biso ba confonds; nsima ya kolonga bango na nguya na yo nyonso, nauti kokanga bango libela na babolɔkɔ na biso ya seko mpo na kozongisa mabe na bolingo na biso oyo etyolamaki....
“Sikoyo, Tata mosantu mpe molingami, talá baponami oyo ozali na bango
epesamaki, mpe oyo moko te abungaki; awa ezali Eklezia na ngai mobimba oyo nazali kolakisa epai na bino: ezali mbuma ya misala na ngai, ezali motuya ya makila na ngai oyo natiaka na maboko na bino; bazali na nsuka bikelamu na yo, yeba kati na bango bana na yo mpe ya ngai. Batosi mongongo na yo, yango wana deign, O Tata na ngai! koyamba bango engebene na bilaka na yo mpe kondima bango na esengo ya kokumisa yo mpe kozala na yo libela. Oyo, O Tata mosantu, ezali oyo bazali na lotomo ya kozela na ngolu, bosembo mpe bolingo na yo...
Lopango mobimba ya lola etelemi zingazinga ya Majesty Divine, .
Bosato ya bolingo mpe oyo ekoki kososolama te, na eyano na libondeli ya nguya nyonso ya Mwana na ye ya bolingo, Tata ya lola abalukaki epai ya baponami na ye nyonso mpe alobaki na bango na mopepe ya esengo mpe ya kotonda ete: Boya, bino banso, bana na ngai ya bolingo , Natyaki yo elembo na bolingo mingi, na kotindelaka yo Mwana na ngai, koleka ndenge natyaki yo elembo na kokela yo; sikawa, nini nakoki koboya losambo ya moyokanisi ya boye, ntango azali koloba na ngai na ntina ya bikelamu oyo ezali na bolingo mingi mpo na ngai? mpe nazali na nyongo nini te na ba mérites ya makila oyo asopaki mpo na bino?...
Boya bongo, balingami na ngai, mpo kati na ye napamboli bino banso uta ebandeli, mpe na nzela na ye mpe na ntina na ye napamboli bino banso lisusu, mpe lipamboli na ngai ekozala likolo na bino kino seko.... Kosepela te na kondima ngai na liloba na ye, bosili kolanda bosantu ya bizaleli na ye; okómaki kokangama na ye; ozuaki ye pona modèle ya yo
kotambwisa; mpe ata soki efutaki yo nini, omekaki kokoma lokola ye na komekolaka bizaleli malamu ya lokumu oyo apesaki yo ndakisa ya kosimba motema na bomoto na ye... Ezali mpe mpo na ntina oyo nde nayebi yo mpo na bana na ngai mpe ete nalingaka yo na bolingo oyo na yango nalingaka ye moko, mpe ete na kosangana, okozala, lokola destin! mpe ndenge nini ekelamu ekoki kokoka mpo na seko?...
Soki tobimisi talatala oyo ezali kopela na kongɛnga ya moi ya midi, tokomona, na kongɛnga ya kongɛnga na yango, moi yango moko oyo bapakoli langi na talatala, na boye ete tokondima ete tozali komona moi mibale na esika ya bokokanisi ya bolɛmbu ya nini Namoni, soki tokokanisi yango na bosololi oyo Nzambe asalaka ye moko epai ya baponami na ye. Namoni bapambolami nyonso batye miso na bango na bolingo nyonso na moto ya bolingo ya molingami na bango
Mosikoli. Oyo nde esengo ! esengo nini mpo na bango komanyola ye na boboto na ye nyonso!..... komileisa na bopemi na bobongi nie na ye oyo ezangi nsuka, mpe kozala na makoki te mpo na mwa ntango moko ya kokabwana to kopɛngwisa likebi na eloko ya bolingo boye, uta na liziba oyo ekoki kosila te ya bango félicitations ya seko!...
Na ngambo na ye, namoni J.-C. azali kotala bango nionso na bolingo, mpe na kotala oyo esepelisaka bango azali kopakola elilingi na ye ya bomoi mpe ya adorable na bozindo ya molimo na bango, déjà ya peto mpe ya kongenga koleka cristal!.... Nzambe ! nkembo nini! oyo nde nkembo! oyo nde brillance!.... Ba millions boni ya moi!.... Banzambe boni basanganaki esika moko!... Tata na ngai, limbisa maloba na ngai; Namoni ata moko te oyo ekokani na likambo yango; Nayebi te ndenge nini nakoki kopesa bino makanisi na ngai; Namoni bokokanisi moko te oyo epusani penepene na yango, mpe soki nalingi koluka oyo etomboli bango, atako ngai moko namibungisi na Bonzambe: nakoti na yango lokola esengeli, mpo ete nyonso oyo etikali ezali na nse na yango, mpe
que azali ye moko likolo ya biloko oyo nasengeli koloba na bino....
Yango wana namoni, Tata na ngai, bonene ya bizaleli ya bonzambe oyo ezongelami na mopambolami moko na moko, mpe nyonso elongo, nazongeli, kosala lokola moko
liyangani ya banzambe, liyangani ya paradis, liyangani ya boseko ya esengo... Moko na moko na bango akosepela, soki tokoki koloba bongo, na bozangi nsuka ya bizaleli ya Nzambe; akomona na Nzambe, akokanisa na Nzambe, akosala na Nzambe, pe akozala na esengo ya Nzambe ye moko... Mosika na kolula destin ya baninga ya esengo na ye, akosepela na esengo na bango
(438-442)
mpe
na kopesaka makabo na yango na ndenge na ye, kolinga mozalani na ye kaka kati na Nzambe mpe mpo na Nzambe; akozwa esengo na ye na esengo ya basusu, mpe paradiso na ye na esengo ya bango
lola…. Na nsuka, nakoyebisa bino nini? Na esika oyo ya kofanda ya esengo, félicité publique ekosala mpo na félicité particulière, mpo, liberé mpe liberée mpo na libela na ba fautes nionso ya nature humaine, ko garder lisusu ata moko te ya ba distinctions odieuses wana oyo awa na se etie ba obstacles ebele boye na union ya
mitema, to mpe ya bamposa wana ya esengo te oyo ebebisaka bizaleli malamu yango moko, milimo wana oyo epambolami ekoyeba kaka bolingo ya kokoka koleka ya Nzambe mpe ya mozalani, mpe oyo mpo na ntango oyo ekobanda lisusu, kozanga kotika mpe ekosila te.... Ah! Tata wa ngai, nayoki bango, milimo oyo epambolami libela, bikelamu oyo ya bolingo na Nzambe na bango, mpe banso bazali kopela na moto ya bolingo na ye ya bonzambe; Nayokaki bango kotombolaka Alleluia ya Seko mpo na kokumisa Nzambe oyo asantu mbala misato; Nayokaki banzembo ya lokumu, ya
ba concerts ravishing oyo na yango basalaka que ba coffres-forts sacrés ya Jérusalem celestial eyokana... O Tata na ngai! boyokani nini ya bonzambe eutaka na liyangani na bango
!..... boniboni puny ba concerts na biso ya mabele, mpe boniboni moke miziki ya bato ekokani!... Ya liboso bayemba loyembo elongo, mpe kosepela elonga na yango ya éblouissant likolo ya nguya nyonso ya mokili mpe ya lifelo....
Okondimela ngai, Tata na ngai, soki nayebisi yo ete nayebaki ba stanzas mosusu ya Te Deum , oyo na nzela na yango, kati na makambo mosusu, nasosolaki malamu mpenza ete epesaki nkembo na Nzambe na J.-C. mpo na litomba oyo ekoki kotalelama te ya bozalisi , ya bosikoli, ya bosantu ya bato.... Bapesaki nkembo na Mosikoli mpo ete alongaki masumu yango moko, kino na esika ya kosalela yango, soki moto akoki koloba bongo, mpo na kozwa nkembo monene koleka ya Tata na ye, mpe esengo monene ya bato na nzela ya bofuluki ya ngolu. ete apalangani wapi lisumu etondaki: na boye ete baponami banso bakoka koganga, kolobela bozangi botosi ya moto ya liboso: O libunga ya esengo! oyo azwi biso mapamboli mingi, na kobongi na biso Mosikoli ya boye! Oyo nde nkembo bongo, nini likambo ya lokumu mpe ya masanzoli mpo na moto adorable ya J.-C.
!.....
Awa, Tata, akobaki Ndeko mwasi, napesi yo lisolo na ntina ya maye Nzambe asalaki ngai namona ete etia mbala moko na likambo ya Eklezia, uta ebandeli na yango kino nsuka na yango na nzela na yango tosilisa kolobela yango. Nasalaki yo okoma makambo mingi maye makomamaki na ebandeli; kasi lisusu bokomi makambo mingi oyo ekomamaki naino te, mpe oyo banda kala elakisama epai ya ngai: Nazalaki na likanisi moko ya mobulungano mpenza na ntina na yango, kutu namonaki yango na Nzambe, soki olingi; kasi lolendo na ngai etyaki mikakatano mingi mpe minene boye na kati na yango ete nasengelaki kotika yango; alors que soki etali ko détailler yango na bino, Nzambe a permettre bango ba se présenter na ordre mingi koleka na makanisi na ngai....
Kanisa, Tata na ngai, cristal ya peto ya mayi ya peto mpenza, moto amoni polele mpenza kuna nionso oyo ezali kuna; kasi soki mai ekómi mapata, biloko nyonso ezali mapata, eloko mosusu ekoki komonana kati na yango te longola kaka mobulungano. Oyo eza état ya ngai
lisosoli mpe ya elimo na ngai na boyokani na nyonso oyo Nzambe asalaki ngai namona mpo na kopesa bino boyebi na yango. Na bantango mosusu ya mpasi mpe ya komekama oyo Demon alamusaka kati na ngai, namonaka lisusu eloko mosusu te kaka mobulungano: Nazali kaka na moboko ya makanisi, kino botosi mpe botosi na ngolu ekozongisa yango .molongo mpe kimia . Bongo, Tata na ngai, molongo mobimba ya makambo ezali komilakisa na makanisi na ngai lokola Nzambe azali kosala ete namona yango; mpe nakoyebisa bino ete atako milende ya Demo, mbala mingi nakamwaki mingi na oyo ekómeli ngai na likambo oyo, mpamba te ezalaki motuna ya
mpo na kobanda kokoma lisusu makambo oyo nabungisaki ata bokundoli na yango. Bamimonisaki lokola soki bango moko na bokundoli na ngai, mpe bamitia na lolenge ya bomoto na esika oyo basengelaki kofanda.
Mpe atako bongo, Tata na ngai, nayokaka boniboni mosika na mokano na ngai, mpe boniboni maloba na ngai ezali na nse ya makanisi na ngai; komeka kozongisa yango, mpe likolo ya nyonso tika tosala makasi na ngolu mpo na komibatela ntango nyonso na esika ya koyeba mingi na ntina ya nyonso oyo; mpo ezala yo, to ngai, to moto mosusu, akososola mpenza te nini nalingaki koloba na ntina ya nsuka ya Eklezia Mosantu, to na ntina ya esengo ya Basantu, kino tokosangana lisusu elongo na limpinga na bango ya nkembo, mpe yango tokomona kozanga lipata bosolo oyo nyonso na liziba na yango mpenza, oyo tokozala na yango lokola bango na boumeli ya nyonso
seko na seko. Lola pesa biso ngolu! Bongo ezala...
§. VIII.
SUKA YA EGLISE NA YA MOKILI MOBIMBA.
Bimonaneli ndenge na ndenge ya Lifelo; minyoko ya nsɔmɔ ya bato oyo balakelami mabe, mingimingi nsima ya Kosambisama ya Nsuka mpe nsuka ya mokili.
Kino sikoyo, Tata, nayebisaki yo pene na eloko moko te na ntina ya lifelo; a repu-
(443-447)
mpe
nguya moko pene na kolonga te esalaki ngai ntango nyonso kozongisa nsima kosakola epai na bino makambo oyo Nzambe ayebisaki ngai; mingimingi na bokutani mibale ekeseni. Kasi na nsuka, tosengeli komitika na likambo oyo lokola na likambo oyo etikali; mongongo ya Nzambe mpe ya lisosoli na ngai, kutu ya bokonzi koleka mitindo na bino, etindi ngai naloba na bino na ntina ya likambo oyo mpe kolakisa bino bovandi ya nsomo ya bato oyo baboyami, oyo nakokaki te komema na likambo ya Eklezia, mpo ete bato wana ya mawa balongolami na yango mpo na libela; oyo ezali motema mabe koleka minyoko na bango mpe ntina ya bokono na bango nyonso. Ekozala na ntina ya kosolola na Yo na ntina na yango, ete totalela lifelo engebene na makambo mibale oyo emonisami na ngai....
Ya liboso, Tata na ngai, mibu koleka ntuku misato eleki namimonaki komema kuna na molimo na pole moko ya Bonzambe, mpe oyo ezali oyo pole oyo elakisaki ngai: yambo libulu moko ya nsomo oyo engɛngisamaki na nkanda ya nguya nyonso ya bonzambe, oyo ekota na nzela mpe na nzela ya biteni ya penepene mpe ya mayoki mingi ya molimo oyo eboyami. Ba malédictionnés bazali nionso moto na kati pe libanda.... Na etando ya libulu oyo ya mɔ́tɔ namonaki mpela ya mabe. Mapata ! nani akoki koyebisa makambo ya nsɔmɔ! Kanisa, Tata na ngai, ebale oyo ebukaki ba digues na yango mpe ezali kokende mbangu na makasi na yango nyonso mpe na makelele ya nsomo na ba victimes ya mawa oyo esengeli
engulf, submerge and devour... Nasali koleka mibu zomi na mitano kozanga koyeba mpenza nyonso oyo ebale oyo elingaki koloba, to mpe nyonso oyo ezali na makoki ya kosala
mpo na kobangisa. Nzambe a instruire ngai na ba occasions ebele...
Na bonene ya libulu monene oyo Nzambe alakisaki ngai ebele ya mabulu oyo ezangi nsuka to mabulu ya mozindo mpe ya nsomo, ekabwanaki moko na mosusu, mpe etondisamaki na mɔ́tɔ ya mɔ́tɔ makasi mpenza. Na moko na moko ya ba précipices oyo ekangami mpe enyokolami oyo ya ba malédictionnés oyo na boumeli ya bomoi na bango bamikómisaki ba complices na ba mêmes désordres, mpe ba bendaki moko na mosusu na kati ya libulu mozindo moko, epai basalelaka bango na bango lokola babomi. Soki bazali na ngambo ya mbeba ndenge moko, basengeli kozwa etumbu ndenge moko, engebene nzokande na degré ya mabe ya
mokomoko na bango; mpe lokola basangisamaki na bobe, boye bakozala na mosala makasi libela; bakokabola bitumbu ndenge moko, ndenge bakabolaki bisengo ya mabe ndenge moko. Ezali mpo na ntina oyo nde Nzambe atie bango esika moko na lolenge moko ya lifelo ekeseni oyo bango moko bazali bademo na yango, soki moto akoki koloba bongo, mpo bazali babomi moko na mosusu kuna, mpe bamonani kaka kosalelama. kosala ete esalela
lokola bisaleli mpo na minyoko na bango bamposa ndenge na ndenge oyo bango
bakozala baombo na boumeli ya bomoi na bango. Eteni ya nzoto to makoki ya molimo oyo ekozala lokola likambo ya mbala moko to esaleli ya lisumu moko na moko, ekozwa mpe mpe ekoyoka mingimingi etumbu; kasi nyonso wana, nazongeli, na boyokani na degré ya mabe ya mosali ngambo, mpe degré
bonene ya lisumu nyonso; mpo, lokola nasilaki koloba esika mosusu, Nzambe azali moke te na bitumbu na ye koleka na mbano na ye; mpe na lifelo lokola na lola, nionso esalemi, nionso ekabolami na kilo mpe na mezire, mpe engebene na mibeko ya bosikisiki ya makasi koleka. Raison yango moko esalaka bongo te
epesi biso nzela te ya kosala likanisi mosusu ya bosembo ya Nzambe...
Yango wana namonaki, Tata na ngai, ba monstres oyo ya makasi bazali kopasola, koliana lokola ba mbwa ya rage;... Nayokaki ba imprecations na bango, ba blasphemies na bango ya mabe, mpe kaka souvenir na bango ezo congeler ngai.
plus terror... Ya mibale, na monaki ba démons babakisi kanda na bango pona ko torturer ba âmes oyo ya mawa, en proportion na oyo bapesaki na ba passion na bango; mpe malamu koleka mpo na kosala kozongisa mabe ya bonzambe, komipesa mpo na koluka bitumbu ndenge na ndenge oyo moko na moko akokisaki mposa makasi esɛngaka, mpe
crime moko na moko esalemi en particulier... Kaka lola!... Naningisi!... Namonaki ba millions ya lifelo na lifelo moko, oyo ba somo na yango ezali impossible ya ko représenter....
Baoyo, na mabele, bapesaki na kolekisa ndelo nyonso mpe na makambo nyonso ya mabe kozanga koboya eloko moko na bamposa na bango ya mobulu; malamu, Tata na ngai, oyo ezali lifelo mingi mpenza mpo na bango ete baleisaki na makambo mabe mpe babatelaki na bamposa; ndenge moko
ya lifelo oyo basali ba crimes... Ba démons ba se appliquer na malice pe motema mabe oyo ekoki kokanisama te pona kobebisa milimo wana ya ba pauvre, pona kopasola bango pe kotia bango na nkoto na nkoto ya biteni, soki mutu akoki koloba yango, sans wana bakoki kokufa kaka mbala moko, to mpe ata moke te elikya mpo na nsuka moko to mpo na kosilisa mpasi na bango.. ezali mpela oyo ekweaka kozanga kotika na mitó na bango ya ngambo mpo na kozindisa bango na kilo na yango...
Bazali koyoka na bozindo ya lisosoli na bango nsɛlɛlɛ moko oyo ezali koswa oyo ezali konyokola bango kozanga kotika mpe koloba na mokomoko na bango: Nzambe na yo azali wapi?... Obungisi ye na nzela ya foti na yo moko mpe mpo na esengo moko ya esengo te ya mwa ntango moke, mpo na a intérêt mabe... Kotika na bonsomi esengo ya esengo na yango, omibwakaki na libulu oyo ya mabe oyo okobima na yango jamais...
(448-452)
mpe
Kosukisa na koleka ya mpasi na bango, bikelamu oyo ya mawa babimisi yango na lola mpe na mabele mpo na kopesa bango foti mpo na mabe oyo bayikaka mpiko.... Oui, Papa, ba malédictionnés bamipesaka sans cesse na ba malédictions ya somo mpe na ba blasphemies contre Nzambe ye moko, oyo bafingi mpo apesaki bango kozala kaka mpo na kosala bango ba victimes ya vengeance na ye, ya motema mabe na ye, ya ba tyrannies na ye... Ba malheureux balingi kozala na makoki ya kopasola ye kiti na ye ya bokonzi mpo na koboma ye libela. Lokola bazali na mposa makasi ya kolonga, bamipesaka bibundeli na nkanda mpo na kobebisa ata bomoi na bango moko; kasi pamba basalaka milende na bango ya nsuka, Nzambe abatelaka yango mpo na bango atako bazali na mwa... Baleli na bangomba mpo na kodefisa bango lisalisi na konyataka bango na nse ya bitika na bango, mpe bangomba eyokaka ya bango te mongongo….
Kofinga makasi oyo euti na Nzambe, mawa ya mpasi oyo euti na lisosoli na bango, nkanda ya lifelo, kozanga elikya ya nsɔmɔ, minyoko ya seko nyonso, .
lokola nkake mingi ya kozongisa mabe oyo ezali kolongwa na loboko ya Mozwi-ya-Nguya-Nyonso, bosangani mpo na konyokola moto moko ya mawa oyo aboyami....
Bolimbisi ya sika ya lifelo.
Ee, Boseko na bozindo na yango ya nsɔmɔ, lifelo na mɔ́tɔ na yango
kolia.... oyo ezali sikawa eteni na ye; eloko mosusu ya kolikya te mpo na ye... Tala mbeto ya pasi esika esengeli kotandama tant que Nzambe akozala Nzambe....
Esengelaki kobotama mpo na malheur monene boye?... Ah! oyo etikalaki na kati ya
eloko moko te!…. to koloba malamu mpo na nini abongi na destin mosusu te!... Baposa ya tina te, mawa ya ntina, mpe oyo esalaka kaka mpo na konyokola ye... Mawa, akomona na nsuka te motole ya nkembo oyo abungisaki na nzela ya nsuka na ye moko minyoko oyo abongi na yango ... Mouvement moko irresistible eko mema ye
ntango nyonso epai ya Nzambe oyo abungisaki; kasi bokasi oyo ekoki kobongwana te ekobengana ye kozanga mawa. Na bongo, na mposa, moto oyo alakelami mabe akomema ntango nyonso lifelo na ye tii na nsɔngɛ ya likoló; kasi, na nzela ya kozongisa mabe oyo eleki makasi, akotindama na makasi mpo na kozongisa mposa oyo euti na lola na nse ya lifelo....
Atako kobangisa, Tata na ngai, elilingi oyo ya yambo ya lifelo ekoki kozala, Nzambe alingi kaka nabakisa na yango makambo ya sika oyo asalaki ngai namona kuna na ntango ya prose ya bakufi, mokolo nsima ya Mokolo ya Basantu Banso oyo eleki. Nsima ya diskur na yo, nazalaki na mosala mingi ya kobondela mpo na milimo ya mowei, ndenge osengaki biso tosala; Nazalaki kokanisa bampasi na bango, mpe nawutaki kozwa Komunio mpo na kobikisa bango epai na bango, kolanda toli na bino. Otie biso na purgatoire, Papa, pe J.-C. alingaki kotia ngai na lifelo. Ye
abimaki epai na ngai ntango basango bazalaki na Dies irae na bango , mpe, kolobaka na ngai na mongongo mpe na boboto na ye ya momeseno, abengisaki ngai nalanda ye mpe
mpo na kokita na nse... Naninganaki na kati na ngai moko, mpe nasalaki botɛmɛli; kasi mokano ya bonzambe esalaki ngai nayoka impression na yango, nasengelaki kotosa. Namimonaki mbala moko kokangama na lifelo yango moko, kasi nazwaki libɔndisi ya komimona kuna elongo na J.-C., oyo azalaki kosolola na ngai mpo na kolimbola ngai nini nasengeli kotinda yo okoma. Tala bongo, Tata na ngai, nde ebɛtaki ngai ntango kaka nakɔtaki na bolɔkɔ oyo ya nsɔmɔ ya mɔtɔ:
Namonaki ete ekangamaki mpe ekangamaki na ngambo nyonso na bifelo ya bonene ya kokamwa, mpe oyo baporte na yango oyo ekoki kozika te ekangamaki na ngambo nyonso na bansinga ya ebende oyo ekómaki motane na mɔtɔ ya ba braziers ya seko, mpe lisusu na ba serrures minene oyo ekoki kolonga te na nguya mobimba
akelaki... Mbala ya yambo nakita kuna, lifelo emonanaki lokola ekangamaki boye te mpo na ngai, mpe nazalaki na mpiko ya kotuna motambwisi na ngai ntina ya bokeseni oyo. J.-C. ayanolaki ete: “Mwana na ngai ya mwasi, omonaki lifelo mpo na mbala ya liboso.”
ezalela oyo azali na yango na boumeli ya ntango oyo mokili ezali; awa ozali komona ye na ezalela oyo asengeli kozala nsima ya kosambisama, elingi koloba, na ezalela oyo ekoki kobongwana te, oyo etɛngamá te mpe ya libela epai asengeli kotikala libela, kozanga ete ata démon to malédiction moko azala na likoki ya kosala yango ekelamu mosusu ekoki kokota..."
Nsima ya eyano oyo tozali kokende liboso; mpe eloko ya yambo oyo emonanaki na miso na ngai, o kati ya kati ya boloko ya lifelo, ezalaki ebale ya moto oyo ebetaki ngai mingi na emonaneli ya yambo. Na yango, nazalaki kaka komona ebale wana kaka ya nkanda ya Nzambe; kasi emonanaki epai na ngai awa na lolenge moko ya nsomo koleka: nzela na yango evimbaki mpe makɛlɛlɛ na yango ekómaki mingi. Akendeki mbangu na nkanda mingi koleka na bato banso oyo baboyamaki, oyo ayebaki kokesenisa bato oyo bazalaki na ngambo mingi, baoyo, kati na basusu, oyo kala mingi te tokobenga Nzambe na Ngai! Nagangaki na J.-C., torrent oyo oyo etondi na kanda boye elingi koloba nini? “Ezali, ayanolaki ngai, nkanda ya bosembo na ngai oyo nazali kobwaka na loboko na ngai ya nguya, mpe oyo ekoumela seko nyonso.... Omoni, akobaki ye, boniboni ebakisami uta bosambisi; ezali ete ekateli ya monene esengeli kosilisa masolo nyonso, kosilisa bilikya nyonso. Kino ntango wana tokoki koloba, na lolenge moko, ete koboya ezalaki ya kokoka te, mpo na bantina mingi: 1° nzoto ezalaki na likambo moko te na yango; asengeli sikawa kozwa mbala mibale koleka oyo molimo enyokwamaki kozanga oyo ya ye
(453-457)
mpe
kosangana na yango; 2°. ntango esengelaki kolakisa boniboni mbano ya makambo ya nsɔni mpe mabe ya basumuki elingaki kokende kati na bato, mpo na
mpo na kozwa ekateli kaka boniboni moto oyo alakelami mabe alingaki kozwa etumbu; mpo na kobongisa nsuka na ye na ndenge oyo ekoki kobongwana te na esika oyo, mpe ete ngolu na ngai mpe liwa na ngai ezongisama mabe mobimba na etumbu na ye, mpamba te ezongisamaki mabe te na pénitence na ye. Justice na ngai ekokisamaki te na tango, esengeli ezala na seko, mpe kanda na ngai ezali kozela awa baye balingaki koboya ba offres ya bolamu na ngai..... Bosambisi ya générale yango moko ekokaki ko décider mituna oyo nionso lokola dernière recours mpe sans recours. Yango wana, mwana na ngai ya mwasi, torrent oyo emonani na yo mingi mpenza uta nalakisaki yo yango mpo na mbala ya yambo. »
Ndimbola oyo epesami, J.-C.
ba victimes ya mawa ya vengeance celestiale, mpe namonaki lisusu, na détail ya minyoko na bango, bokeseni oyo nakokaki te kososola
ya liboso, lokola nzoto esangisamaki na milimo te; na esika ya kozala awa
nzoto mpe milimo lokola etumbu mpe enyokwamaka... Yango wana namonaki bato oyo baboyami bafinafinami mpe batondi na mabulu nyonso, lokola babriki na kati ya furu oyo etumbaki yango. Nakangamaki na somo na komona likolo ya ba chasms nionso esika Nzambe apesaka etumbu na ba crimes oyo ayinaka mingi, lokola koboma, poison, apostasi, pactes na ba démons, ba abominations na crimes contre nature, usage ya biloko ya bule pona kindoki pe magie, lolendo ya a ba injustices mosusu ya boboto, ya polele, bokosi, trahison noir, vengeance, irreligion, kolangwa masanga mpe ba excès mosusu ya ndenge wana, oyo amonaka ata moke te longola se na nkanda.
Lolenge mokomoko ya banyama ekangamaki esika moko, mpe bato oyo bazalaki kosala mabe mingi bazalaki mpe bato ya nsɔmɔ mpe oyo bazalaki konyokola bango na motema mabe. Ba monstres wana ya somo, oyo esalemaki na ndenge ya kokamwa na ba figures grotesque mpe ya somo ya banyama ndenge na ndenge, emonanaki lokola ewutaki mingi na oyo nkanda na yango, mabe to motema mabe na yango bazalaki na yango mingi, na ba passion na bango ya dominant, bamekolaki. Namonaki motango na bango oyo, mingimingi na motó, ezalaki na eloko moko oyo ezalaki kopusana penepene na ngɔmbɛ-mobali, nyama oyo, na kozongisa mabe, na nkanda makasi, na lolendo mpe na mposa ya kosangisa nzoto, ekoki kotalama
lokola elembo ya lolendo mpe ya bosɔtɔ.
Minɔkɔ na bango minene ezalaki kobimisa kolela mpe koganga ya nsɔmɔ mpenza na boye ete mpasi mpe mobulungano oyo ezalaki koyangela na esika oyo ya kofanda ya molili ekómaki mingi.... Tata na ngai, ah! ezali kozanga ntina te ete bazali koganga mpe koganga na lolenge oyo... Kasi nayebi te esika nazali, to mpe nzela nini nasengeli kozwa... D’une part, nazali koyoka ete makanisi na ngai ezali kobenganama na elilingi ya minyoko na bango; na ngambo mosusu, Nzambe alingi natosa: Malamu mingi, Tata na ngai”, ata soki nasengelaki koleka mpo na kolekisa ndelo, nakoloba oyo namonaki; mpe mawa na ye oyo azali kobimisa na yango kaka likambo monene ya kokweisama!....
Tika aningana que oyo akobenga buzoba ya imagination non réglementée eko prouver un jour que ezali kaka trop réel pona ye... Kanisa, Papa, ba niama oyo ya ndenge na ndenge oyo nalobelaki, nabomaki pe na betaki na mabele , zinga zinga na bango, ba harpies mpe ba monstres infernaux oyo bamiyekolaka na mabe mpe na motema mabe, ya solo diabolique na ko inventer ba façons ya sensibilisation mingi mpe oyo ekoki kokanga motema te ya kosala bango pasi, surtout na bisika oyo basali masumu, mpe na proportion na genre mpe degré ya ba fautes na bango !
Tata na ngai......ah! Papa, nakoki kozua yango lisusu te.... Nature eboyi, motema ezo souffrir pe ezo échouer.... Emonani lokola nazali komona bango naino; kasi limbisa ngai, nazali na mposa ya mwa ntango mpo na kozongela kobanga oyo... (1)
Na nsuka, mwa moke na ye moko, Ndeko mwasi, kolela mpe kopema mingi, akobaki bongo ndimbola na ye ya kobangisa.
(1) Na ngonga oyo ndeko mwasi yango amiyokaki kaka na kolela mpe kolela na ye; motema ezalaki kokangama makasi; makambo nyonso oyo etali ye esakolaki mpasi mpe bobangi.
Na nsuka, nsima ya kopangusa mpisoli na ye, atunaki ngai, yambo ya kokoba, soki nayebi nini ezali vulture . Ezali, nayanolaki, ndɛkɛ moko ya motema mabe mpe ya kolya mingi.Ah! ɛɛ, Tata, ayanolaki ete, ɛɛ, azali motema mabe! Namoni monstre infernal oyo, na kanisi nazali kaka komona yango kopasola ba entrails ya ba victimes na yango na mbɛbu mpe nsuki ya somo. Nalingaki kondima ata moke te ete banyama minene ya ndenge wana ezalaki na kati ya bandɛkɛ yango; mpe lokola nayebaki te nkombo nini nakopesa yango, J.-C. ayebisaki ngai ete nasengelaki kobenga yango vulture .
Mokomoko ya bademo yango ezali na mokumba na yango ya konyokola bango, mpe ba-vultures wana ya lifelo etikalaka te kopasola mpe kolya nyama oyo balyaka. Lokola na bato oyo bazwaki mpasi oyo bauti kotumba bango, namonaki ete bakataki libumu na bango; balongolaki nzoto na bango lokola oyo ya banyama, nsima ya kolongola mposo ya makolo na bango oyo ezalaki kobɛtabɛta: babimisaki misɔpɔ oyo ezalaki kotɔka, oyo bapasolaki mpe babendaki na esika yango... Nsima na yango, Tata, namonaki ete nkɔngi moko ya motema mabe koleka atako basusu akoti o nzoto ya moto oyo ya mawa oyo aboyamaki, ete azwaki esika na ye ya kofanda kuna, mpe ete mosala na ye na seko nyonso esengelaki kozala ya koswa, kofina mpe kopasola motema ya moto oyo ya mawa
que totikaki ye na nko sans que jamais a se diminuer, to a sentir ata moment moko te pasi na ye ekiti...... Oyo ezali ver oyo ezo gnaser oyo ekokufa te....... Bosambisa mwa moke, ya ngai
(458-462)
mpe
Papa, soki ezali possible ya ko imaginer situation ya somo boye sans que ozala sensiblement affecté na yango!.... Kasi soki Nzambe asengeli ko soutenir ngai kaka mpo na koyebisa bino yango, ekozala ndenge nini koyoka yango mpe kozala sujet na yango yo moko?...
Ah!..... ah! Tata, soki basumuki banso na mabele bamonaki yango lokola ngai, ekokaki kosalema ete bakoki kozwa bango?
ba aveugles mpo na komi exposer lisusu na yango na volonté na bango moko mpo na intérêt ya base to satisfaction légère! Mpo na nini nazali na makasi ekoki te mpo na komiyoka uta na nsuka moko ya mokili kino na nsuka mosusu! Soki bozali bakufá miso, nalingaki kobelela bango ete: Ee bino nyonso oyo bozali kosala mabe, oyo bomipesi na mbeba ya Nzambe na bino, bomimonisaka na nini na kosalaka mabe? Tala mpe komanyola na ntina ya nini esengelaki, nini efutaki sikawa, nini ekofuta libela na moto oyo aboyami mpo na kosala yango, mpo na etamboli moko oyo ozali kosimba
sikoyo !…. Mpe ozali kokoba kosimba yango?.... Okokaki te kokanga motema na komona minyoko na bango na boumeli ya ngonga moko, mpe ondimi mokolo na mokolo konyokwama na yango mpo na libela! Oyo nde aveugle!..... Oyo nde kanda contre bino moko!... Likanisi mpamba e dépasser bino mpe réalité ekamwisaka bino te! Sosola, soki okoki, prodigy ya boye
koyeisa makasi!...
Ntango vulture oyo ekoki kotonda te ezalaki koleisa motema oyo ebotamaki lisusu mpe ekufaka te, namonaki bademo mosusu, na lolenge ekeseni, moko na moko ya nsomo koleka mosusu, komipesa mpo na konyokola ye na biteni mosusu nyonso ya nzoto na ye; bamosusu bafungolaki monɔkɔ na yango na makasi ntango bamosusu bazalaki kotindika misɔpɔ oyo ezali kozika oyo ba-vultures bapasoli na yango, nsima ya kosangisa na kati na yango biloko ya nsɔni, ya bololo mpe oyo epɔlaka, mpe yango mpo na kotinda bango bábima lisusu mpe bákɔta kozanga yango
interruption ya kokata...
Surtout konyokola ba oyo basalaki ba pactes, ba sorts na ba désacrations, ba Démons bapesaka bango ba boos na ba déritions ya koleka ndelo, kokundolisa bango que batosaki bango na vie; ete bakokisi makambo manso ma boyokani; ete bazalaki sembo na kosalela bamposa na bango, kasi ete ezali sembo ete makambo mabongwana mpe ete moto na moto azala na ngala na ye ya kotosa mpe ya kopesa mitindo: ete oyo ya bango eyei, mpe ete bazela te
mpo na kozala na bopemi te.... Tata na ngai, bakisa na likambo oyo minyoko nyonso ya lifelo ya liboso, mpe yebisa ngai lisusu soki tokoki kozala na kilo te
monene mpenza na boseko ya kozanga elikya mpe ya kobangisa boye! Moto akoki kutu kokanisa yango kozanga ete motema elɛmba?.... Et pourtant yango kaka te ....
Pembeni ya ba malheureux oyo ezali mpe ebele ba oyo, sans kosala ba pactes officielles na zabolo, basalelaki ye ata moke te na bosembo na ba hypocrisies mpe ba sacrileges oyo esalelaki kaka mpo na kozipa soni ya comportement abominable kotɛka, lolendo na bango ya kobombana, bosɔtɔ na bango
ebombami, ba métiers na bango ya mabe.... Minɔkɔ na bango, zolo na bango, misɔpɔ na bango epai bayambaki lolenge ya banyama oyo ebulisami, ekopasolama libela na ba vultures oyo ekoki kotonda te; mpe minyoko na bango ekozala na boyokani mingi na oyo ya bato ya liboso ndenge ekozala kati na mbeba na bango....
Ekozala bongo na oyo etali lisumu mokomoko ya sikisiki. Lolendo, na ndakisa, mingimingi lolenge wana ya lolendo oyo tolobelaki, mpe oyo ezali lokola ezaleli ekeseni ya motɛmɛli ya Klisto mpe ya bato nyonso oyo bazangi Nzambe; Malamu! Tata na ngai, lolendo oyo ebimisaka yango likolo ya Nzambe, ekomimona na ndenge ya nsomo
bakitisaki ye nsɔni. Bato oyo bazali na lolendo mpo na lolenge oyo batyami na nse ya basusu, mpe
bosoto mpe bosoto oyo eleki nsolo mabe, ya nsɔni mpe ya bosoto esopami na mitó na bango ya kokamwa, mpo na kopesa etumbu na bilei kitoko ya sensuality na bango, na ntango moko na kokitisa bosanda ya lolendo na bango...
Awa, Tata, ezali likambo oyo tosengeli kokeba mingi mpo na yango. Namonaki bango baba mpe bazali koningana te lokola bikeko; Nayokaki te komilelalela to kopema kobima na monɔkɔ na bango. Namonanaki lokola nakamwaki, mpe J.-C. alimbolaki ngai lolenge mpe bantina ya minyoko oyo ekoki kokanga motema te mpo na bango. "Ezali mpo na ngai."
alobaki, na lolendo ya elobeli wana ya kokamwa oyo na nzela na yango bazalaki liboso kosakana na lingomba na ngai mpe ata na bonzambe na ngai, na kobendaka bato ya pete na mayele ya mayele mpe bibongiseli ya kozanga mangomba mpe ya bonsomi. Basalelaki makanisi na ndenge ya mabe mpo na kobundisa kondima, na ntina ya filozofi; mpe mpo na kopesa bango etumbu mpo na maloba ya kofinga ya nsomo oyo basanza, Nzambe akateli minoko na bango na kimia ya seko, oyo ezali minyoko oyo ekoki kokanga motema te mpo na bango... Bosembo ya bonzambe ezali kobatela bango bongo kofinama mpe kokangama, lokola bozali komona. Bayokaka bokasi ya bampasi mpe kofinga oyo bademo basalelaka bango mpe
baoyo babendi bango na libulu mozindo; kasi, lokola ba ours mingi oyo ekangami na monɔkɔ mpe ekangami na kadre, basilikaka na nkanda, kozanga ete bákoka kobimisa ata liloba moko, to kosala elembo moko te, to makɛlɛlɛ moko te mpo na komilongisa to komilelalela; bazali lokola nde bakangamaki na nse ya kilo ya kozanga Nzambe na bango, oyo bayokaka, kasi mpe
(463-467)
mpe
na nsima, mpiko nyonso epai ya Nzambe, bozoba nyonso, kolekisa ndelo nyonso, makambo mikemike nyonso, kozanga ete azala na bonsomi ya kotatola yango ata moke te. Babengami mingimingi ba victimes ya justice ya Nzambe; mpe J.-C. ayebisi ngai ete ezalaki esika oyo motɛmɛli ya Klisto mpe ya ye
basungi bazelami....
Nazali mpe kobika na lifelo ya baye bazali wana kaka mpo na lisumu moko ya kufa. Akeseni mpenza na basusu; mpe oyo esengeli koyeba ezali ete mɔ́tɔ oyo ezali kozikisa bango epesami na bososoli oyo emonanaka mpenza kati na makambo oyo eleki to moke; oyo ezali générale mpo na ba culpables nionso. Ezali
mawa oyo mabunga na ye ekokaki kaka mpo na kobungisa bango. Nakoki mpenza te koyebisa bino soki bazali konyokwama na likambo mosusu longola kaka mpasi ya mbeba; oyo ezali solo ezali ete bademo basalaka lokola bamoni yango te, mpe emonani ete milinga ya mɔ́tɔ esimbaka bango bobele mwa moke; oyo epekisi te ezalela na bango ezala mpenza ya mawa, lokola bobungisi bobele moko ya Nzambe, .
bonene mobimba oyo basosoli mpe kilo mobimba oyo bayokaka, ekoki mpo na kosala ete bazala na esengo ya kozanga nsuka...
Na yango, mosumuki moko na moko azwaka etumbu na boyokani na motango mpe bonene ya mabunga na ye: baoyo basali mabunga mibale ya liwa, bango nyonso bakokani na ngambo ya monene, bazwaka etumbu mbala mibale soki tokokanisi yango na oyo asali bobele moko.; baoyo basali zomi to zomi na mibale, bazali mbala zomi to zomi na mibale koleka, lokola basusu; mpe na nyonso oyo bosembo ya bonzambe esalemi na kilo mpe na bomekoli na bosikisiki ya makasi mpe oyo ebongwanaka te, kozanga kotalela, kozanga mawa, kozanga kotalela ata moke.... Baoyo bamikangamaki na Nzambe mpe na mobeko na ye mpo na kosepelisa bamposa na bango, atako lisosoli na bango eyokaki mawa, sikawa bayebi mpe bayamboli boniboni basalaki libunga
kokanisa ete esengelaki te kozala moto mabe mpenza, kozanga Nzambe mpe moto mabe koleka kozala kaka ndambo ya bongo, na nsé ya ntina ya lokuta mpe ya lokuta ete moto azali na etumbu mingi te mpo na masumu nkóto koleka mpo na masumu moko, mpe ete na ntina na yango ezali lokola mingi ebongi kokokisa bamposa ya moto mobimba lokola te
ndambo ya kosepelisa. Oyo nde illusion fatale!... Ezali solo, nzokande, ete etumbu oyo babengaka yango malamu ekokani mpo na bato nyonso; kasi bokeseni nini na mpasi ya ndimbola!... Ah! bokeseni oyo ya bitumbu esalaka ete bayoka polele ndenge nini etumbu na bango ezalaki mabe, na kotindaka bango na makasi báyokana na bosembo ya bikateli ya Nzambe...
Na katikati ya makambo mingi ya nsomo oyo tozingamaki na yango, kati na minyoko ya nsomo mpe ya nsomo boye, namonaki kimia ya mozindo koleka, kimia ya kokoka koleka, kimia monene koleka na elongi mpe na nyonso
elongi ya Mobikisi. Nakamwaki mingi na boye ete nakokaki te koboya kotuna mpo na nini. Ee Nzambe na ngai! okoki kozala kimia boye na lifelo? Natunaki ye, yo oyo ozali na motema malamu mpe ozali na sensibilisation na destin ya baye osikolaki na dépense monene boye?...... Ndenge nini, sima ya bolingo mingi boye, moto akoki kolakisa indifférence mingi boye?....»
J.-C. bosembo na ngai, ekozala malamu kolimbola ntina ya etamboli oyo ekoki kososolama te, mpe oyo, lokola mabombami nyonso, esengeli komonana lokola ezali na bokeseni, atako bokeseni ezali te.
“Yeba bongo, mwana na ngai ya mwasi, ete na boyokani na ekelamu na ngai nakoki komitambwisa lokola moto to lokola Nzambe, engebene na oyo nazali kati na ngai moko, to engebene na oyo nakómi mpo na moto; mpo nazali na bizaleli ya libanda, mpe bizaleli ya kati oyo ezali na kati ya Bonzambe na ngai mpe esalemi kaka na kati na ngai moko...”
Na likambo oyo, Tata na ngai, asalaki ngai nasosola ete ntango namoni kati na ye ba transports oyo ya bolingo to ya nkanda, ezali eloko mosusu te bobele effet sensible ya bizaleli na ye ya libanda, oyo na nzela na yango amimonisaka na bato mpe atie na maboko na bango, na yango salá ete bákanga ntina mpe bálanda mokano na ye. Abakisaki ete: “Mpo ete kati ya Bonzambe na ngai ezali na nse ya mbongwana wana te to mpe oyo ezali te.”
mbongwana oyo euti na bozangi bosikisiki ya ekelamu mpe oyo ekomonanaka lokola kokabola bozangi kokoka na yango... Bobongwani te ezali eteni na ngai, mpe misala nyonso ya eloko na ngai ya kati ezali na ntina lokola ngai, oyo ekoki kobongwana te lokola ngai, oyo ezangi nsuka lokola ngai , ya seko lokola ngai; bazali ngai, mpamba te ezali bizaleli na ngai ya ntina mingi. Yango wana nakozala libela oyo nazali, kozanga ata moke te kokutana na vicissitude to
changement, ni alteration whatsoever...Libela nakoyina mbeba, libela nakolinga bizaleli malamu, kozanga kotika nakofuta moko, mpe kozanga kotika nakopesa mosusu etumbu...
Na boye nakoyoka mawa to mawa ata moke te mpo na bato oyo baboyami; Na
na bokeseni, nakomona bango ntango nyonso na mayoki ya nkanda ndenge moko, mpo ete ezalela na bango ekangami na mabe mpe na lisumu, esengeli ete motema na ngai ezala ya kobongwana te na oyo etali bango; mpe soko moto akoki koloba boye, ngai
ekolinga kotika kozala bongo
(468-472)
mpe
Nzambe, koleka kotika koyina mpe kopesa bango etumbu, mpe kutu koyoka mawa ya lolenge moko te mpo na bango. »
Lola malamu ! nini destin mpe ndenge nini ezali kozanga elikya!.... boniboni koleka ndelo
perspective!... quel destin ya somo!... Ndenge nini nakoki ko supporter kaka souvenir na yango!... Nakoki ko supporter yango lisusu te.... Papa, tosilisa, nabondeli yo, ba réflexions oyo ya mpasi mpe ya koboma!... totika esika ya molili mpe ya mawa ya bato oyo baboyami.... tobima na lifelo; mpe alingaki epai ya Nzambe wa ngolu oyo akambaki ngai kuna kaka mpo na kobatela bato uta na yango; oyo asalaki kaka nakita kuna po na kopekisa bango bakweya kuna, que to bénéficier na spectacle oyo ya somo oyo apesaki ngai na yango, na zonga kuna jamais!.... Na yango, Tata, tosala makasi nyonso mpo na likambo oyo mpe to compter na ngolu oyo Nzambe aboyi na moto moko te mpo na ntina oyo... Oyo nde mbeka ya ntalo mingi, nini penitence plutôt austere, nini considération ekoki kopekisa molimo oyo ebetami na somo oyo ezali mpo na ye akima oyo ya minene mpe ya
ya suka ya ba malheurs!... Ah! soki nayebaki mobali moko oyo azalaki mpenza na mayoki te, .
asundolami ekoki na Nzambe, mpo na kosimbama na yango te, nakotalela ye lokola abungi. Kasi soki atikaki naino te makanisi nyonso ya bolamu na ye, nalingaki koloba na ye ete: Moto oyo azali na esengo te, yoká ngai; soki ozali kobanga Nzambe te, ata moke te
kobanga lifelo... Soki ondimi ete lola ezali na ntina te ya kozala na ntina na yango na bosembo na mobeko, kanisá nzela mosusu oyo ekoki kopengolama te, ya minyoko ya seko mpe oyo ezangi nsuka oyo ekolanda kobuka mobeko na yango; mpo ete esika ya katikati ezali te kati na moko mpe mosusu. Kanisa na ntina ya nsuka na yo ya seko, wana ntango ezali naino; tɛlɛmá mwa moke na nsɔngɛ ya esika oyo mai monene ezali liboso ete okwea kuna libela, mpe, nabondeli yo! kosilisa te étape irrevocable oyo esengeli e consommer reprobation na yo.
Nsuka ya eteni ya yambo ya Bimoniseli ya Ndeko mwasi ya Mbotama na yo, mpe ya volimi ya yambo.
TABLEAU
YA MAKAMBO OYO EZALI NA VOLUME YA LIBOSO.
Discours préliminaire................................ Lokasa..... 1 Compendium ya Bomoi ya Ndeko mwasi ya Ekolo
mbangu, mpe ya makambo matali ya ye
Mabongisi oyo elandi oyo Nzambe asengi na Ndeko mwasi ya Mbotama, akoma
oyo atiki ye ayeba... 165
Article I. Ya ntina ya Nzambe, ya bizaleli na ye
ba tributs mpe bomonisami na yango ... 170
Eteni ya II. Ya bomoto ya Liloba, mpe ya
ba effets na yango 216
Eteni ya III. Kowuta na Eklezia... 245
§. I. Kitoko ya Eklezia Militant. Ba personnages na ye ya bonzambe Ibid .
§. II. Minyoko ya nsuka ya Eklezia.
Ntina mpe mbano na yango 260
§. III. Plainte ya J.-C. na ba calamités oyo eko désoler ba Royaumes Catholiques nionso, mpe France en particulier. Scan-
dales ya banganga-nzambe mabe 269
Mɔtɔ na Faubourg Roger, eyebisamaki awa na mabaku mosusu. Ndako ya moke oyo ebatelami na katikati
milinga ya mɔ́tɔ oyo ezali konguluma 282
§. IV. Ntina minene ya kobebisama ya mangomba. Kokangama na mokili mpe na moto ye moko. Kobuka mobeko ya yango
bamposa 286
§. V. Ntina mosusu ya minyoko ya mangomba mpe mobulu ya leta na lolenge ya lipɛngwi ya bana ya Eklezia ; elimo ya kondima esili kozimisama kati na bango, mpe Nzambe azali kopelisa yango na mitema ya babola.
bato oyo bandimaka te 294
Atikele IV. Tango ya suka ya mokili...310
§. I. Maloba ya ebandeli mpe mayebisi ya ave- .
Mobu mwa 311 T.B.
§. II. Bokonzi ya Motɛmɛli ya Klisto... 318
§. III. Mabɔndisi mpe lisalisi ya kokamwa oyo Nzambe akani mpo na Eklezia na ye na
bitumba na ye ya nsuka 330
§. IV. Bofandi bwa nsuka bwa bana ba Eklezia: lolenge na bango ya bomoi; libɔndisi na bango;
mawa na bango; mpasi na bango; liwa na bango ... 343
Atikele V. Bosambisi bwa bato banso.—
§. I. Bozongisi sika ya Lola mpe Mabele
epɛtolami na mɔtɔ ... 366
§. II. Nsuka ya Purgatoire. Bobakisami ya mpasi ya milimo mwa bambula
liboso ya kosikolama na bango ... 370
§. III. Lisekwa ya générale ya ba bien na ba
bato mabe 375
§. IV. akiti na nkembo mpo na kosambisa
mokili. Bomonisami ya Bososoli 384
§. V. Bosambisi ya baye baboyami; destin ya en- .
bana mike oyo bakufi kozanga batisimo... 397
§. VI. Malédiction ya J.-C. contre ba reprobates; etumbu na ye ya nsuka epai na bango, .
mpe bokundi na bango na mokili ya bakufi 416
§. VII. Elonga ya baponami; bokɔti na bango na
Lola mpe esengo na bango oyo ekoki kolimbolama te ... 429
§. VIII. Nsuka ya Eklezia mpe ya Mokili mobimba. Bimonaneli ndenge na ndenge ya Lifelo; Minyoko ya somo ya ba malédictionnés, surtout après juge-
ment ya suka pe suka ya mokili... 442
Nsuka ya Tableau ya volimi ya liboso.
——————