197

Z mowy św Atanazego, biskupa, Przeciw poganom (nr 42-43)

Nic nie istnieje ani nie powstaje, co nie istniałoby ani zostało dokonane w Słowie i przez Słowo, jak to naucza święty Jan: ,,Na początku była Słowo, a Słowo było u Boga. Podobnie jak artysta, za pomocą dobrze nastrojonej cytry, łączac umiejętnie dźwięki niskie, wysokie, średnie i inne tworzy jedną melodię, tak też i Mądrość Boża dzierżąc w swych dłoniach wsiechświat cały niby cytrę, łączy byty ziemskie, nadziemne i niebieskie, zestawia całość z poszczególnymi częściami, wszystkim kieruje swą wolą i rozkazem. W ten sposób tworzy jeden świat i jeden porządek świata pełen harmonii i piękna. To samo Słowo Boga, które pozostaje nieporuszone u Ojca, wszystka porusza stosownie do natury rzeczy, a zgodnie z wolą Ojca. Wszystkie stworzenia od Niego otrzymują życie i wyznaczane naturą trwanie oraz przez Niego tworzą podziwu godną prawdziwie Bożą harmonię.

Aby rzecz tak wielką zrozumieć za pomocą obrazu, posłużymy się przykładem chóru złożonego z wielu śpiewaków. Podobnie jak w chórze, złożonym z wielu ludzi, mężczyzn i chłopców, niewiast, starców i młodzieży, wszyscy pod kierownictwem jednego przewodnika śpiewają zgodnie ze swymi naturalnymi i nabytymi umiejętnościami: mężczyzna jak mężczyzna, chłopiec jak chłopiec, starzec jak starzec, młodzieniec jak młodzieniec, wszyscy jednak wykonują jedną melodię. Albo też podobnie jak dusza ludzka porusza równocześnie zmysły uwzględniając całą różnorodność ich dzałań, tak iż jeden i ten sam przedmiot wywołuje odmienny odzew: oko widzi, ucho słyszy, ręka dotyka, smak i powonienie czują, a także inne członki spełniają własne czynności, jak na przykład nogi chodzą; tak też to właśnie dokonuję się w całym stworzeniu. Porównanie jest wprawdzie niedoskonałe i należy je umieć zastosować do rzeczywistości wyższego rzędu.

Tak więc jednym poruszeniem woli wszystka dokonuję się jednocześnie; rzecz każda działa według swej własnej natury, a wszystkie razem urzeczywistniają jeden porządek.

 

197