WYZNANIE WIARY CHRZEŚCIJAŃSKIEJ
SYMBOLE WIARY
Symbol Apostolski
Wierzę w Boga, Ojca wszechmogącego, Stworzyciela nieba i ziemi. I w Jezusa Chrystusa, Syna Jego jedynego, Pana naszego,który się począł z Ducha Świętego, narodził się z Maryi Panny. Umęczon pod Ponckim Piłatem, ukrzyżowan, umarł i pogrzebion. Zstąpił do piekieł. Trzeciego dnia zmartwychwstał, wstąpił na niebiosa, siedzi po prawicy Boga Ojca wszechmogącego. Stamtąd przyjdzie sądzić żywych i umarłych. Wierzę w Ducha Świętego, swiety Kościół powszechny, świętych obcowanie, grzechów odpuszczenie, ciała zmartwychwstanie, żywot wieczny. Amen.
Symbol Nicejsko-Konstantynopolitański
Wierzę w jednego Boga, Ojca wszechmogącego, Stworzyciela nieba i ziemi, wszystkich rzeczy widzialnych i niewidzialnych. I w jednego Pana Jezusa Chrystusa, Syna Bożego Jednorodzonego, który z Ojca jest zrodzony przed wszystkimi wiekami. Bóg z Boga, światłość ze światłości, Bóg prawdziwy z Boga prawdziwego. Zrodzony, a nie stworzony, współistotny Ojcu, a przez Niego wszystko się stało. On to dla nas ludzi i dla naszego zbawienia zstąpił z nieba. I za sprawą Ducha Świętego przyjął ciało z Maryi Dziewicy i stał się człowiekiem. Ukrzyżowany również za nas pod Poncjuszem Piłatem został umęczonny i pogrzebany. I zmartwychwstał trzeciego dnia, jak oznajmia Pismo. I wstąpił do nieba; siedzi po prawicy Ojca. I powtórnie przyjdzie w chwale sądzić żywych i umarłych, a królestwu Jego nie będzie końca. Wierzę w Ducha Świętego, Pana i Ożywiciela, który od Ojca i Syna pochodzi. Który z Ojcem i Synem wspólnie odbiera uwielbienie i chwałę; który mówił przez Proroków. Wierzę w jeden, święty, powszechny i apostolski Kościół. Wyznaję jeden chrzest na odpuszczenie grzechów. I oczekuję wskrzeszenia umarłych i życia wiecznego w przyszłym świecie. Amen.
185 Kto mówi: ,,Wierzę", mówi: ,,Przyjmuję to, w co my wierzymy". Komunia w wierze potrzebuje wspólnego języka wiary, norma żywnego dla wszystkich ijednoczącego w tym samym wyznaniu wiary.
186 Od początku Kościół apostolski wyrażał i przekazywał swoją wiarę w krótkich i normatywnych dla wszystkich Formułach. Ale już dość wcześnie Kościół chciał także zebrać to, co istotne dla jego wiary, w organicznych i uporządkowanych streszczeniach, przeznaczonych przede wszystkim dla kandydatów do chrztu: Ta synteza wiary nie została ułożona według ludzkich opinii, ale z całego Pisma świętego wybrano to, co najważniejsze, aby podać w całe ci jedną naukę wiary. Jak ziarno gorczycy zawiera w malenkim nasieniu wiele gałęzi, tak samo streszczenie wiary zamyka w kilku słowach całe poznanie prawdziwej pobożości zawartej w Starym i Nowym Testamencie.
187 Takie syntezy wiary nazywamy ,,wyznaniem wiary", ponieważ streszczają wiarę wyznawaną przez chrześcijan. Nazywamy je również Credo, ponieważ zazwyczaj zaczynają się od słów: ,,Wierzę". Nazywa się je także ,,symbolami wiary".
188 Greckie słowo Symbolon oznaczało połowę przełamanego przedmiotu (na przykład pieczęci), którą przedstawiano jako znak rozpoznawczy. Przełamane części składano ze sobą, by sprawdzić tożsamość tego, kto przyniósł drugą połowę. Symbol wiary jest więc znakiem rozpoznawczym oraz znakiem jedności między wierzącymi. Symbolon oznacza także zbiór, kole cję lub streszczenie. Symbol wiary jest zbiorem podstawowych prawd wiary, dlatego służy jako pierwszy i podstawowy punkt odniesienia dla katechezy.
189 Pierwsze ,,wyznanie wiary" składa się przy chrzcie. ,,Symbol wiary" jest najpierw symbolem chrzcielnym. Ponieważ chrzest jest udzielany ,, w imię Ojca i Syna, i Ducha Świętego" (Mt 28, 19), prawdy wiary wyznawane podczas chrztu są ułożone według ich odniesienia do trzech Osób Trójcy Świętej.
190 Symbol jest więc podzielony na trzy części: ,,Pierwsza jest poświęcona pierwszej Osobie Boskiej i przedziwnemu dziele stworzenia; następna drugiej Osobie Boskiej i tajemnicy Odkupienia ludzi; ostatnia natomiast trzeciej Osobie Boskiej, będącej Ÿródłem i zasadę naszego uświęcenia". Te trzy części są ,,trzema rozdziałami naszej pieczęci (chrzcielnej)".
191 ,,Każda z tych trzech części jest odrębna, chociaż wszystkie są powiązane ze sobą. Zgodnie z porównaniem często używanym przez Ojców Kościoła, nazywamy je artykułami. Faktycznie, jak w naszych członkach są róże stawy, które je wyodrębniają i dzielą, tak również słusznie i poprawnie w Credo nazwano artykułami te prawdy, w które szczególnie i w sposób odrębny mamy wierzyć". Według starożytnej tradycji, o której świadczy już św. Ambroży, wymienia się zazwyczaj dwanaście artykułów ,,Wyznania wiary", symbolizujących przez liczbę Apostołów całość wiary apostolskiej.
192 W ciągu wieków w odpowiedzi na potrzeby różnych epok sformułowano wiele wyznań lub symboli wiary. Są to symbole różnych Kościołów apostolskich i starożytnych: symbol Quicumque, nazywany symbolem św. Atanazego, wyznania wiary niektórych Synodów i soborów (Toledańskiego, Laterańskiego, Lyońskiego, Trydenckiego) lub niektórych papieży, jak Fides Damasi czy Wyznanie Wiary Ludu Bożego Pawła VI (1968).
193 Żaden z symboli powstałych w kolejnych etapach życia Kościoła nie może być traktowany jako przestarzały i zbędny. Pomagają nam one zrozumieć i pogłębić dzisiaj wiarę wyznawaną od początku przez różne kompendia prawd wiary, jakie opracowano. Wśród wszystkich symboli wiary dwa zajmują szczególne miejsce w życiu Kościoła:
194 Symbol Apostolski został nazwany w ten sposób, ponieważ słusznie jest uważany za wierne streszczenie wiary Apostołów. Jest to starożytny symbol chrzcielny Kościoła rzymskiego. Jego wielki autorytet wynika z faktu, że ,, jest on symbolem, którego strzeże Kościół rzymski, Kościół, gdzie miał siedzibę Piotr, pierwszy z Apostołów, i dokąd przyniósł wyrażenie wspólnej wiary".
195 Symbol Nicejsko-Konstantynopoliański czerpie wielki autorytet stąd, że jest owocem dwóch pierwszych soborów powszechnych (325 i 381 r.). Także dzisiaj jest wspólny wszystkim wielkim Kościołom Wschodu i Zachodu.
196 Nasz wykład wiary zostanie oparty na Symbolu Apostolskim, który w pewnym sensie stanowi ,,najstarszy katechizm rzymski". Wykład będzie jednak uzupełniony przez liczne odniesienia do Symbolu Nicejsko-Konstantynopolitańskiego, często bardziej bezpośredniego i szczegółowego.
197 Jak w dniu naszego chrztu, gdy całe nasze życie zostało powierzone ,,nakazom tej nauki" (Rz 6, 17), przyjmijmy symbol naszej wiary, która daje życie. Odmawiać z wiarą Credo, to znaczy wchodzić w komunię z Bogiem Ojcem, Synem i Duchem Świetym, a także z całym Kościołem, który przekazuje nam wiarę i w którym wierzymy. Symbol ten jest pieczęcią duchową, jest rozważaniem naszego se ca i zawsze obecną obroną; z całą pewnością jest skarbem naszej duszy.
Rozdział pierwszy
WIERZĘ W BOGA OJCA
198 Nasze wyznanie wiary zaczyna się od Boga, ponieważ Bóg jest ,,pierwszy i ostatni" (Iz 4, 6); jest Początkiem i Końcem wszystkiego. Credo zaczyna się od Boga Ojca, ponieważ Ojciec jest pierwszą Osobą Boską Trójcy Świętej; nasz Symbol zaczyna się od wyznania stworzenia nieba i ziemi, ponieważ stworzenie jest początkiem i podstawą wszystkich dzieł Bożych.