222

Z mowy św. Atanazego, biskupa, Przeciw arianom (Mowa 2, 78.79) Ponieważ w nas samych, we wszystkich stworzeniach znajduje się stworzony obraz Mądrości, dlatego nie bez racji prawdziwa i stwórcza Mądrość, przypisując sobie to, co jest właściwe jej obrazowi, mówi: ,,Pan stworzył mnie w dziełach swoich". Słowa te, wypowiedziane przez znajdującą się w nas mądrość, Chrystus odnosi do siebie. Mówi tak o sobie nie dlatego, jakoby On, Stworzyciel, był stworzeniem, ale że w stworzeniach znajduje się Jego stworzony obraz. Podobnie jak Pan powiedział; ,,Kto was przyjmuje, Mnie przyjmuje", bo Jego odbicie jest w nas, tak też, choć sam nie należy do stworzeń, ponieważ jednak w nich jest Jego obraz i odbicie, oznajmia: ,,Pan stworzył mnie na początku dróg swoich w swych dziełach". A zatem obraz Mądrości wyciśnięty został w stworzeniach, aby świat przezeń mógł poznać Słowo, swego Stwórcę, a przez Słowo, Ojca. Poucza o tym święty Paweł: To bowiem, co o Bogu można poznać, jawne jest wśród nich; Bóg im to objawił. Albowiem od stworzenia świata niewidzialne Jego przymioty stają się widzialne dla umysłu przez Jego dzieła". Dlatego Słowo nie jest bynajmniej stworzeniem, a wypowiedź Pisma odnieść należy do tej mądrnści, która jest w nas. A skoro arianie nie chcą tego przyjąć, niech odpowiedzą nam, czy jest w stworzeniach jakaś mądrość, czy też jej nie ma? Jeśli nie m, to dlaczego ubolewa Apostoł: ,,Ponieważ świat przez mądrość nie poznał Boga w mądrości Bożej"? Albo też, jeśli nie ma mądrości, dlaczego Pismo wspomina o tylu mądrych? Mówi oto: ,,Mądry lęka się i stroni od złego" oraz ,,Dom budowany jest mądrością". Również eklezjastes powiada: ,, Mądrość człowieka rozjaśnia jego oblicze". On też karci zuchwałych słowami: ,,Nie mów: Jak to się dzieje, że dawne czasy były lepsze niż obecnie? W takim zapytaniu nie ma mądrości". O tym, że istnieje mądrość w stworzeniach, poświadcza Syn Syracha w słowach: ,,Pan wylał mądrość na wszystkie swe dzieła, na wszelkie ciało według swej hojności i udzielił jej tym, którzy Go miłuja". To wylanie nie odnosi się do samoistnej Boskiej natury, którą jest Jednorodzony Syn, ale do jej odbicia znajdującego się w stworzeniu. Dlaczego zatem owa twórcza i prawdziwa Mądrość, której obrazem i odbiciem jest mądrość i wiedza rozlana po całym świecie, nie mogłaby powiedzieć jakby o sobie samej: ,,Pan stworzył mnie w swoich dziełach"? Mądrość, która jest w świecie, nie jest stwórcza, ale stworzona, zawarta w dziełach Boga.. Przez nią ,,niebiosa głoszą chwałę Boga, dzieło rąk Jego obwieszcza nieboskłon".

222