LITURGIA - SIEDEM SAKRAMENTÓW KOŚCIOŁA
I- chrzest, II- bierzmowanie, III- Eucharystia, IV- pokuta, V- namaszczenie chorych, VI- sakrament święceń i VII- małżeństwo.
1210 Sakramenty Nowego Prawa zostały ustanowione przez Chrystusa. Jest ich siedem: I- chrzest, II- bierzmowanie, III- Eucharystia, IV- pokuta, V- namaszczenie chorych, VI- sakrament święceń i VII- małżeństwo. Sakramenty te obejmują wszystkie etapy i wszystkie ważne momenty życia chrześcijanina: sprawiają narodzenie i rozwój chrześcijańskiego życia wiary, uzdrowienie i dar posłania. Widać w tym pewne podobieństwo, jakie istnieje między etapami życia naturalnego a etapami życia duchowego.
1211 Eucharystia zajmuje wyjątkowe miejsce jako ,,sakrament sakramentów": ,,Wszystkie inne sakramenty są skierowane do niej jak do swego celu".
Rozdział pierwszy
SAKRAMENTY WTAJEMNICZENIA CHRZEŚCIJAŃSKIEGO
1212 Sakramenty wtajemniczenia chrześcijańskiego: chrzest, bierzmowanie i Eucharystia są fundamentami całego życia chrześcijańskiego. ,,Uczestnictwo w Boskiej naturze, które ludzie otrzymuję w darze przez łaskę Chrystusa, objawia pewną analogię do powstania, rozwoju i wzrostu życia naturalnego.
Wierni, odrodzeni przez chrzest, zostają umocnieni przez sakrament bierzmowania, a w Eucharystii otrzymują pokarm życia wiecznego. W ten sposób przez sakramenty wtajemniczenia chrześcijańskiego w coraz większym stopniu osiągają skarby życia Bożego i postępują w doskonałej miłości".
SAKRAMENTY W SŁUŻBIE KOMUNII
1533 Chrzest, bierzmowanie i Eucharystia są sakramentami wtajemniczenia chrześcijańskiego. Na nich opiera się wspólne powołanie wszystkich uczniów Chrystusa, powołanie do świętości i do misji ewangelizacji świata. Udzielają one łask koniecznych do życia według Ducha podczas ziemskiej pielgrzymki prowadzącej do Ojczyzny.
1534 Dwa inne sakramenty: święcenia (kapłaństwo) i małżeństwo są nastawione na zbawienie innych ludzi.. Przez służbę innym przyczyniają się także do zbawieniu osobistego. Udzielają one szczególnego posłania w Kościele i służą budowaniu Ludu Bożego.
1535 Ci, którzy zostali już konsekrowanie przez chrzest i bierzmowanie do kapłaństwa wspólnego wszystkich wiernych, mogą otrzymać w sakramentach święceń i małżeństwa szczególną konsekrację. Przyjmujący sakrament święceń zostają konsekrowani, by w imię Chrystusa ,,karmili Kościół Słowem i łaską Bożą". Z kolei ,,osobny sakrament umacnia i jakby konsekruje małżonków chrześcijańskich do obowiązków i godności ich stanu"
MISTERIUM PASCHALNE
W SAKRAMENTACH KOŚCIOŁA
1113 Całe życie liturgiczne Kościoła koncentruje się wokół Ofiary eucharystycznej i sakramentów. W Kościele jest siedem sakramentów: chrzest, bierzmowanie (chryzmacja), Eucharystia, pokuta, namaszczenie chorych, sak-rament święceń, małżeństwo.
I. Sakramenty Chrystusa
1114 ,,Opierając się na nauczaniu Pisma Świętego, na tradycjach apostolskich i na złączonym zdaniu Ojców", wyznajemy, że ,,wszystkie sakramenty Nowego Przymierza zostały ustanowione przez Jezusa Chrystusa".
1115 Słowa i czyny Jezusa już w czasie Jego życia ukrytego i misji publicznej miały charakter zbawczy. Uprzedzały one moc Jego Misterium Paschalnego. Zapowiadały i przygotowywały to, czego miał On udzielić Kościołowi po wypełnieniu się wszystkiego. Misteria życia Chrystusa są podstawą tego, czego Chrystus udziela teraz przez szafarzy swojego Kościoła w sakramentach, ponieważ ,,to, co było widzialne w naszym Zbawicielą przeszło do Jego misteriów".
1116 Sakramenty będące ,,mocami, które wychodzą" z zawsze żywego i ożywiającego Ciała Chrystusa, oraz działaniami Ducha Świętego urzeczywistnianymi w Jego Ciele, którym jest Kościół, są ,,arcydziełami Bożymi" w nowym i wiecznym Przymierzu.
II. Sakramenty Kościoła
1117 Kościół za pośrednictwem Ducha, który prowadzi go ,,do całej prawdy" (J 16, 13), stopniowo rozpoznawał ten skarb otrzymany od Chrystusa i dokładnie określił sposób ,,udzielania" go, podobnie jak to czynił w odniesieniu do kanonu Pisma Świętego i nauki wiary jako wierny ,,szafarz misteriów Bożych. W ten sposób Kościół uznał w ciągu wieków, że wśród jego obrzędów liturgicznych jest siedem, które są we właściwym sensie sakramentami ustanowionymi przez Chrystusa.
1118 Sakramenty są ,,sakramentami Kościoła" w podwójnym znaczeniu: są sakramentami , przez Kosąciół" i ,,dla Kościoła". Są one sakramentami ,,przez Kościół", ponieważ jest on sakramentem działania Chrystusa, który dokonuje w nim swego dzieła dzięki posłaniu Ducha Świętego. Są one także ,,dla Kościoła", będąc ,,sakramentami, które budują Kościół", ponieważ ukazują i udzielają ludziom, zwłaszcza w Eucharystii, tajemnicę komunii Boga miłości, Jednego w Trzech Osobach.
1119 Kościół tworząc z Chrystusem-Głową ,,jakby jedną osobę mistyczną", działa w sakramentach jako ,,organicznie ukształtowana natura społeczności kapłańskiej". Przez chrzest i bierzmowanie lud kapłański staje się zdolny do celebracji Liturgii; oprócz tego niektórzy wierni ,,odznaczani są przez święcenia kapłańskie, ustanowiani są w imię Chrystusa, aby karmili Kościół słowem i łaską Bożą".
1120 Posługa święceń, czyli kapłaństwo urzędowe, służy kapłaństwu chrzcielnemu. Zapewnia ona, że w sakramentach działa Chrystus przez Ducha Świętego dla Kościoła. Zbawcze posłanie powierzone przez Ojca Jego Synowi wcielonemu zostaje powierzone Apostołom, a przez nich ich następcom. Otrzymują oni Ducha Jezusa, by działać w Jego imieniu i w Jego osobie (in persona Christi). W ten sposób szafarz wyświęcony stanowi więź sakramentalną, która łączy czynność liturgiczną z tym, co powiedzieli i uczynili Apostołowie, a przez nich z tym, co powiedział i uczynił Chrystus - źródło i fundament sakramentów.
1121 Trzy sakramenty: chrzest, bierzmowanie i sakrament święceń kapłańskich, oprócz tego, że udzielają łaski, wyciskają charakter sakramentalny (czyli ,,pieczęć"), przez który chrześcijanin uczestniczy w kapłaństwie Chrystusa i należy do Kościoła, odpowiednio do swego stanu i pełnionych funkcji. To upodobnienie do Chrystusa i Kościoła, urzeczywistniane przez Ducha Świętego, jest nieusuwalne; pozostaje ono w chrześcijaninie na zawsze jako pozytywna dyspozycja do przyjęcia łaski, jako obietnica i zapewnienie opieki Bożej oraz powołanie do kultu Bożego i służby Kościołowi. Sakramenty te nie mogę więc nigdy być powtórzone.
III. Sakramenty wiary
1122 Chrystus posłał swoich Apostołów, by głosili ,, imię Jego nawrócenie i odpuszczenie grzechów wszystkim narodom" (Łk 24, 47). ,,Nauczajcie wszystkie narody, udzielając im chrztu w imię Ojca i Syna, i Ducha Świętego" (Mt 28, 19). Polecenie udzielania chrztu, a więc posłanie sakramentaine, jest zawarte w nakazie głoszenia Ewangelii, ponieważ sakrament jest przygotowywany przez słowo Boże i wiarę, będącą zgodą na to słowo: Lud Boży jednoczy się przez słowo Boga żywego... głoszenie słowa wymagane jest do samej posługi sakramentów, ponieważ są to sakramenty wiary, która rodzi się ze słowa i nim się karmi.
1123 .,Celem sakramentów jest uświęcenie człowieka, budowanie mistycznego Ciała Chrystusa, a wreszcie oddawanie czci Bogu. Jako znaki, mają one także pouczać. Sakramenty wiarę nie tylko zakładają, lecz za pomocą słów i rzeczy dają jej wzrost, umacniają ją i wyrażają. Słusznie więc nazywają się sakramentami wiary".
1124 Wiara Kościoła poprzedza wiarę wierzącego, który jest wezwany do przylgnięcia do niej. Gdy Kościół celebruje sakramenty, wyznaje wiarę otrzymaną od Apostołów. Wyraża to dawna zasada: lex orandi, lex credendi: Prawo modlitwy jest prawem wiary; Kościół wierzy tak, jak się modli. Liturgia jest elementem konstytutywnym świętej i żywej Tradycji.
1125 Z tego powodu żaden obrzęd sakramentalny nie może być zmieniany ani poddawany manipulacji przez szafarza czy przez wspólnotę. Nawet najwyższy autorytet w Kościele nie może dowolnie zmieniać Liturgii; może to czynić jedynie w posłuszeństwie wiary i w religijnym szacunku dla misterium Liturgii.
1126 Ponadto, ponieważ sakramenty wyrażają i rozwijają jedność wiary w Kościele, lex orandi jest jednym z istotnych kryteriów dialogu, który dąży do przywrócenia jedności chrześcijan.
IV. Sakramenty zbawienia
1127 Sakramenty godnie celebrowane w wierze udzielają łaski, którą oznaczają; są one skuteczne, ponieważ działa w nich sam Chrystus: to On chrzci, to On działa w sakramentach, aby udzielić łaski, jaką oznacza sakrament. Ojciec zawsze wysłuchuje modlitwy Kościoła swego Syna, który to Kościół w epiklezie każdego sakramentu wyraża swoją wiarę w moc Ducha Świętego. Jak ogień przemienia w siebie wszystko, czego dotknie, tak Duch Święty przekształca w życie Boże to, co jest poddane Jego mocy.
1128 Taki jest sens stwierdzenia Kościoła, że sakramenty działają ex opere operato (dosłownie: ,,przez sam fakt spełnienia czynności"), czyli mocą zbawczego dzieła Chrystusa, dokonanego raz na zawsze. Wynika stąd, że ,,sakrament urzeczywistnia się nie przez sprawiedliwość człowieka, który go udziela lub przyjmuje, lecz przez moc Bożą". W chwili, gdy sakrament jest celebrowany zgodnie z intencją Kościoła, moc Chrystusa i Jego Ducha działa w nim i przez niego i niezależnie od osobistej świętości szafarza. Skutki sakramentów zależą jednak także od dyspozycji tego, kto je przyjmuje.
1129 Kościół naucza, że dla wierzących sakramenty Nowego Przymierza są konieczne do zbawienia. ,,Łaska sakramentalna" jest łaską Ducha Świętego, udzieloną przez Chrystusa i właściwą każdemu sakramentowi. Duch uzdrawia i przemienia tych, którzy przyjmują sakrament, upodabniając ich do Syna Bożego. Owocem życia sakramentalnego jest to, że duch przybrania za synów przebóstwia wiernych, w żywy sposób jednocząc ich z jedynym Synem, Zbawicielem.
1130 Kościół celebruje misterluni swego Pana, ,,aż przyjdzie", aby ,,Bóg był wszystkim we wszystkich" (1 Kor 11, 26; 15, 28). Od czasów apostolskich liturgia kieruje się do swego celu przez wzywanie Ducha w Kościele: ,,Marana tha!" (1 Kor 16, 22). Liturgia uczestniczy w ten sposób w pragnieniu Jezusa: ,,Gorąco pragnąłem spożyć tę Paschę z wami, aż się spełni w Królestwie Bożym" (Łk 22, 15-16). W sakramentach Chrystusa Kościół otrzymuje już zadatek swego dziedzictwa, uczestniczy już w życiu wiecznym, ,,oczekując błogosławionej nadziei i objawienia się chwały wielkiego Boga i Zbawiciela naszego, Jezusa Chrystusa" (Tt 2, 13). ,, Duch i Oblubienica mówią: «Przyjdź!»... Przyjdź, Panie Jezu!" (Ap 22, 17.20).
Swięty Tomasz streszcza różne aspekty znaku sakramentalnego w następujący sposób: ,,Sakrament jest znakiem, który przypomina to, co było wcześniej, a mianowicie mękę Chrystusa; który uwidacznia to, co dokonuje się w nas przez mękę Chrystusa, a mianowicie łaskę; jest znakiem profetycznym, to znaczy zapowiadającym przyszlą chwałę".
W skrócie
1131 Sakramenty są skutecznymi znakami łaski, ustanowionymi przez Chrystusa i powierzonymi Kościołowi.. Przez te znaki jest nam udzielane życie Boże. Obrzędy widzialne, w których celebruje się sakramenty, oznaczają i urzeczywistniają łaski właściwe każdemu sakramentowi. Przynoszą one owoc w tych, którzy je przyjmują z odpowiednią dyspozycją.
1132 Kościół celebruje sakramenty jako wspólnota kapłańska, której strukturę tworzy kapłaństwo chrzcielne i kapłaństwo urzędowe.
1133 Duch Święty przygotowuje do sakramentów przez słowo Boże i wiarę, która przyjmuje słowo w sercach dobrze do tego usposóbionych. Sakramenty umacniają zatem i wyrażają wiarę.
1134 Owoc życia sakramentalnego ma równocześnie charakter osobowy i eklezjalny. Z jednej strony tym owocem dla każdego wiernego jest życie dla Boga w Chrystusie Jezusie, a z drugiej strony - dla Kościoła jest nim wzrost w miłości oraz w jego posłaniu dawania światłoctwa.
I- chrzest, II- bierzmowanie, III- Eucharystia, IV- pokuta, V- namaszczenie chorych, VI- sakrament święceń i VII- małżeństwo.